Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
Apay a kuna ti 1 Corinto 10:8 a 23,000 nga Israelita ti napasag iti maysa nga aldaw gapu iti pannakiabig, idinto ta 24,000 ti bilangda a nadakamat iti Numeros 25:9?
Adda sumagmamano a makagapu no apay nga agduma dagiti bilang a nailanad kadagitoy dua a bersikulo. Ti kasimplean a makagapu ket mabalin nga adda iti nagbaetan ti 23,000 ken 24,000 ti eksakto a bilang, isu a mabalin a naksayan wenno nanayonan tapno mabukel ti bilang iti ribu.
Usigenyo ti sabali pay a posible a makagapu. Ni apostol Pablo dinakamatna ti salaysay maipapan kadagiti Israelita iti Sittim kas ballaag kadagiti Kristiano iti nagkauna a Corinto, maysa a siudad nga agdinamag gapu iti nalulok a panagbiag dagiti umilina. Insuratna: “Ditay met iyugali ti pannakiabig, a kas iti sumagmamano kadakuada a nakiabig, tapno laeng mapasag, duapulo ket tallo a ribu kadakuada iti maysa nga aldaw.” Ti laeng dinakamat ni Pablo ket dagidiay pinapatay ni Jehova gapu iti pannakiabig, a 23,000 ti bilangda.—1 Corinto 10:8.
Ngem ti Numeros kapitulo 25 kunaenna kadatayo a “ti Israel nakisinggalut ken Baal ti Peor; ket gimmil-ayab ti unget ni Jehova iti Israel.” Kalpasanna, imbilin ni Jehova ken ni Moises a mapapatay “dagiti amin a pannakaulo dagiti umili.” Gapuna, imbilin ni Moises kadagiti ukom nga ipatungpalda dayta a bilin. Kamaudiananna, idi sidadaras a pinapatay ni Finehas ti Israelita a nangyeg iti Midianita a babai iti kampo, ‘nagsardeng ti pannaplit.’ Nagngudo ti salaysay kadagitoy a sasao: “Dagidiay natay iti pannaplit nagdagup iti duapulo ket uppat a ribu.”—Numeros 25:1-9.
Ti bilang a nadakamat iti Numeros ket nabatad nga iramanna dagiti “pannakaulo dagiti umili” a pinapatay dagiti ukom ken dagiti pinapatay a mismo ni Jehova. Posible a maysa a ribu ti bilang dagidi a pannakaulo a pinapatay dagiti ukom, isu a nagdagup iti 24,000 ti napapatay. Dagitoy man a pannakaulo, wenno lider, ket nakiabig, nakipaset kadagiti piesta, wenno inanamonganda dagidiay nagaramid kadagita, nakabasolda iti ‘pannakisinggalut ken Baal ti Peor.’
Mainaig iti sao a “nakisinggalut,” inlawlawag ti maysa a reperensia ti Biblia a mabalin a kaipapananna dayta ti “pannakisinggalut iti maysa a persona.” Dagiti Israelita ket maysa nga ili a naidedikar ken ni Jehova, ngem idi ‘nakisinggalutda ken Baal ti Peor,’ nadadael ti dedikado a relasionda iti Dios. Agarup 700 a tawen kalpasanna, babaen ken propeta Oseas, kinuna ni Jehova kadagiti Israelita: “Isuda napanda ken Baal ti Peor, ket indedikarda ti bagbagida iti nakababain a banag, ket nagbalinda a makarimon kas iti banag a pagay-ayatda.” (Oseas 9:10) Maikari a dusaen ti Dios dagiti amin a nangaramid iti kasta. Gapuna, impalagip ni Moises kadagiti annak ti Israel: “Dagiti bukodyo a mata ti nakakita iti inaramid ni Jehova no maipapan ken Baal ti Peor, a tunggal tao a simmurot ken Baal ti Peor isu ti tinalipupos ni Jehova a Diosmo manipud tengngam.”—Deuteronomio 4:3.