SEFELA
[Nababa a Lugar].
Ti kadawyan nga awag iti rehion dagiti nababa a turod iti nagbaetan ti makintengnga a kabambantayan ti Palestina ken ti tantanap iti igid ti baybay ti Filistia. (De 1:7; Jos 9:1; 10:40; 11:2; 12:8; Uk 1:9; 2Cr 28:18; Abd 19; Zac 7:7) Ti Sefela ket maysa kadagiti rehion iti teritoria a naituding iti Juda. (Jos 15:33-44) Nupay ti kangatona ket agarup 450 m (1,500 pie), “patad a daga” wenno nababa a lugar dayta (idiligyo ti Jer 17:26; 32:44; 33:13 a nagparangan ti shephe·lahʹ iti Hebreo a teksto) no idilig iti nangatngato pay a makintengnga a kabambantayan. Ti beddeng ti “Sefela” iti abagatan ket ti Negeb (Uk 1:9), idinto ta “ti nakabambantay a rehion ti Israel” (iti labes ti Nababa a Tanap ti Ajalon) ti beddengna iti amianan.—Jos 11:16.
Dagiti ginget iti nagbabaetan dagiti kasla agallo-allon a nababbaba a turturod daytoy a rehion ket nagserbi kas kadawyan a ruta iti panagdaliasat manipud daya nga agpalaud. Nadam-eg ti Sefela, ken kalalainganna ti klima sadiay. Idi un-unana, agdindinamag ti rehion gapu ta adu sadiay ti kayo a sikomoro ken olibo. Nagpaay met dayta a pagpaaraban dagiti arban ken pangen.—1Ar 10:27; 1Cr 27:28; 2Cr 1:15; 9:27; 26:10.
Ti Sefela a nainaig iti “nakabambantay a rehion ti Israel” (Jos 11:16) ket nalabit isu ti katurturodan a rehion iti nagbaetan ti bambantay ti Samaria ken ti Tanap ti Saron. Daytoy a lugar ket ak-akikid ken di unay pagaammo no idilig iti Sefela ti Juda. Awan pangibatayan a kunaen a biddut ti panagduma ti Juda ken Israel iti maika-11 a kapitulo ti Josue (kitaenyo ti ber 21). Kunaen ti maysa a footnote iti komentario da C. F. Keil ken F. Delitzsch: “Ti panagduma . . . ket nalaka a mailawlawag uray pay manipud kadagiti kasasaad idi tiempo a mismo ni Josue. Ti Juda ken ti dua a tribu ni Jose (Efraim ken Manases) ti immuna nga immawat iti tawidda babaen ti binnunot ngem iti aniaman a dadduma pay a tribu. Ngem bayat ti ipapan ti tribu ni Juda iti teritoria a naituding kadakuada iti abagatan, nagtalinaed idiay Gilgal ti amin a dadduma pay a tribu; ket uray iti naud-udi a tiempo, idi addan ti Efraim ken Manases iti sanikuada, agkamkampo pay laeng idiay Silo ti intero nga Israel, malaksid ti Juda. Mainayon pay, daytoy a dua a paset ti nasion ket pinagsina idin ti teritoria a naituding idi agangay iti tribu ni Benjamin, ngem iti daydi a gundaway awan pay ti makinteritoria iti dayta; ken malaksid pay, ti altar, tabernakulo, ken lakasa ti tulag ket adda iti nagtetengngaan ti teritoria ti Jose ken ti dadduma pay a tribu a naummong pay laeng idiay Silo.”—Commentary on the Old Testament, 1973, Tomo II, Joshua, p. 124, 125.