Iti asideg daytoy a patakder masarakan dagiti wangawangan dagiti kalasugan ti danum ti kadaanan a siudad, a dadduma kadagita agparang a naaramid idi tiempo ni David. Adda dagiti sao ti Biblia maipapan kadagiti kalasugan ti danum ti Jerusalem a nangparnuay kadagiti saludsod. Kas pagarigan, imbaga ni David kadagiti soldadona nga “uray siasino a mangkabil iti Jebuseo, sumang-at koma agingga iti kalasugan ti danum ket kabilenna” dagiti kabusor. (2 Samuel 5:8) Dayta ti inaramid ni Joab a komandante ni David. Ania a talaga ti kaipapanan ti ebkas a “kalasugan ti danum”?

Nabayagen a naammuan dagiti eskolar a ti ubbog ti Gihon isu ti kangrunaan a gubuayan ti danum dayta kadaanan a siudad. Masarakan dayta iti ruar dagiti pader ti siudad ngem pangasitgen tapno mabalin a kalien ti kalasugan ken ti 11 metro kaatiddogna nga usok, tapno dagiti agnanaed mabalinda ti agsakdo iti danum a didan rummuar kadagiti manalaknib a pader. Naawagan daytoy iti Usok ni Warren, a naipanagan ken ni Charles Warren, a nakadiskobre kadagita a kanal idi 1867. Ngem kaano a naaramid ti kalasugan ken ti usok? Addada kadin idi tiempo ni David? Isu kadi dayta ti kalasugan ti danum nga inusar ni Joab? Sumungbat ni Dan Gill: “Tapno mausig no ti Usok ni Warren ket natural a lungog, inanagmi babaen ti carbon-14 ti pirsay ti tapi a karboniko iti iregular a paderna. Awan linaonna a kasta, a mangipasimudaag a nasurok nga 40,000 a tawenen ti kalakay dayta a tapi: Paneknekan daytoy nga awan duadua a ti usok saan a tao ti nangkali.”