BEHEMOT

Maikunkuna a ti termino a “Behemot” nga agparang iti Job 40:15 ket (1) naadaw iti Egipcio a sao maipaay iti “kapon a baka iti kadanuman,” (2) mabalin a nagtaud iti Asirio a sao a kaipapananna ti “ulimaw,” ken (3) naipaganetget a pangadu a porma ti Hebreo a sao a behe·mahʹ (animal; taraken nga animal) a tumukoy iti “dakkel nga animal” wenno “nakadakdakkel nga animal.” Iti Griego a Septuagint, naaramat ti sao a the·riʹa (atap nga an-animal) kas patarus ti Hebreo a behe·mohthʹ. Nupay kasta, nabatad a maymaysa nga animal ti matuktukoy, gapu ta saan a mangipasimudaag iti adu nga animal ti panangiladawan ti Kasuratan iti Behemot, a gagangay a maikunkuna nga isu ti hipopotamo (Hippopotamus amphibius). Kinapudnona, inusar ti adu a patarus ti Biblia (AT, La, Ro, NW, JB, RS) ti sao a “hipopotamo” iti mismo a teksto wenno kadagiti footnote tapno maammuan ti parsua a tinukoy ti Dios.

Ti deskripsion iti maika-40 a kapitulo ti libro ti Job ket mangipaay iti nalawag a sasao a mangiladawan iti daytoy nakadakdakkel a mamalia, ti Behemot. Nadeskribir kas mangmangan iti mulmula. (Ber 15) Naikuna a ti gubuayan ti napalalo a bileg ken pigsana ket dagiti padingpadingna ken pempennet ti tianna, kayatna a sawen, dagiti piskel ti bukotna ken dagiti piskel ti tianna. (Ber 16) Ti ipus ti Behemot ket kas iti sedro. Yantangay ababa laeng ti ipus ti hipopotamo, nga agrukod iti agarup 46 agingga iti 51 cm (18 agingga iti 20 pul.), mabalin a kaipapananna a mabalinna a patakderen wenno iwadawad ti napuskol nga ipusna kas iti kayo. “Ti bingbinggas dagiti luppona nalagalaga,” isu a ti binggas ken pempennet ti piskel dagiti luppona ket kasla napagpipinnulipol ken nasallapid a nalalagda a kable. (Ber 17) Dagiti tulang ti saksakana ket kas kapigsa ti ‘tubtubo a gambang,’ iti kasta kabaelanna nga awiten ti nakadagdagsen a bagina. Ti tultulang ken parparagpagna ket kasla pedpedaso ti pinanday a landok. (Ber 18) Naipasimudaag ti napalalo a panagibus ti Behemot iti taraon (ber 20), ket nadakamat ti panagpalpallailangna iti sirok dagiti nasiit a kayo a lotus wenno ti panaglingedna iti nalutulot a disso, iti linong dagiti kayo nga alamo. (Ber 21, 22) Uray no aglippias ti karayan, saan nga aglagaw daytoy a parsua ta mailung-awna ti ulona iti ngatuen ti danum ken mabalinna a subaen ti puersa ti layus. (Ber 23) Ni Jehova inyimtuodna ken Job: ‘Yantangay nabileg unay ken nakaam-amak ti pannakakabal ti Behemot, maitured aya ti tao a padasen a sanguen iti imatangna ket padasenna a lussoken dagiti agongna babaen ti maysa a kawit?’​—Ber 24.