Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Kasanot’ Panangpilik iti Nasayaat a Sine?

MAYSA a beterano a bituen iti pelikula idi napalabas a tawtawen ti naadaw nga agkunkuna: “Agimtuod . . . dagiti tattao no apay a diak agbuybuya ti sine itattan. Nakaad-adut’ makadadael a sine.” Pinilina ti interamente a saan nga agbuya iti sine kas paglinglingayan.

Maysa a tin-edyer a babai a managan Denise umasping ti kapanunotanna, ngem isingasingnat’ saan unay nalabes a solusion. “Gagangay a bassit laeng ti mabuya,” kunana, “ta kaaduanna daytat’ kinaranggas. Gapuna napiliak iti buybuyaek.”

Awan duadua tagiragsakenyo met ti maysa a sine sagpaminsan. Ngarud maawatan no dikay ikkaten nga interamente ti panagbuya ti sine kas porma a paglinglingayan. Ngem kas naipakita iti napalabas a bilangtayo—ken babaen ti panangmatmat kadagiti paglinglingayan a panid ti aniaman a diario mapatalgedanto daytoy—addada napateg a sumagmamano a pelikula a mapatpataud itatta a maibagay a buyaen ti agtutubo a Kristiano.a Daytoy ket saan a banag a laglag-anen, ta ti buybuyaenyo a sine iparangarangda dagiti gameng nga ipatpategyo. Adut’ ibagada maipapan iti kita ti pannakilangen a pagragragsakanyo, ti kita iti pagsasao a palubosanyo, ti seksual a kababalin nga an-anamonganyo.

Paregtaennatayo ti Biblia a ‘manggura iti kinadakes.’ (Salmo 97:10) Pudno kadi a maaramidyo dayta no kanayon a sapulenyo dagiti mabuya a sataniko a panangsugat, panangpawad, ken kinaranggas, wenno nalawag a seksual nga imoralidad? Nikanoman. Ti agtutubo a pudno a mangipatpateg kadagiti nadiosan a prinsipio sapulenna ti panangsurot kadagiti balakad iti Biblia idiay Filipos 4:8: “Kamaudiananna, kakabsat, aniaman a bambanag a napudno, dagiti aniaman a bambanag a nadayaw, dagiti aniaman a bambanag a nalinteg, dagiti aniaman a bambanag a nadalus, dagiti aniaman a bambanag a makaay-ayo, dagiti aniaman a bambanag a naimbag ti damagda, no adda aniaman a kinasingpet, ken no adda aniaman a kinadayaw, panunotenyo dagitoy a bambanag.” Daytoy dina kayat a sawen a masapul nga umadayuka kadagiti amin a sine, no di ket kaipapananna a masapul a napilika maipapan iti buybuyaenyo. Kasanot’ panangaramidyo itoy?

Panangrukod—Di Agbiddut a Giya?

Idiay Estados Unidos, marukod dagiti sine sigun kadagiti pagalagadan nga ipasdek ti Motion Picture Association of America. Maysa a simbolo a letra ti mangikeddeng no ti pelikula ket maibilang a maitutop a buyaen ti publiko, no kasapulan ti panangiwanwan ti nagannak, wenno no dayta ket maipaay laeng a buyaen dagiti nataengan. No kasano ti panangtaming ti sine iti sekso ken ti kinaranggas, alkohol ken panangabuso iti droga, dagiti dakes a pagsasao, ken dagiti pumada iti dayta, isu ti gagangay a pakaibatayan ti pakarukodan.

Nupay no ti kasta a sistema ti panangrukod ket aminentayo nga addaan kadagiti biddut, ken masansan a saan nga agpapada, pudno a mangipaayda iti mainanama a managbuya iti pangripiripan kadagiti linaon ti maysa a pelikula ken no daytat’ maitutop a buyaen wenno saan. No ti umasping a sistema adda iti dagayo, awan duadua a makatulongto dayta. Dagiti dadakkelyo mabalin nga usarenda met dayta a pagrukodan iti panangipasdekda kadagiti pagalagadan maipapan iti pelikula a mabalinyo a buyaen.

Dagiti pagrukodan mabalin a makaallilaw, nupay kasta. Laglagipenyo: Dagidiay a mangikeddeng kadagiti rukod mabalin a saanda a mamati kadagiti naibatay-Biblia a kababalin. Ket gaput’ madaddadaelen a moral a kababalin ti lubong, adu a pelikula a mabalin a naibilang a makapakigtot sumagmamano laeng a tawen a napalabas ket mabalin a maipagarup a maawaten itatta a maipaay a buyaen ti kaaduan a managbuya.

Ti agtutubo a ni DeMarlo nasarakanna a kastoy idi binuyana ti maysa a pelikula a pagarupenna a maawat ti rukodna. Nagbanag a daytoy ket napnapno iti “panangilunod ken kinaranggas.” Gapuna nupay no dagiti naipablaak a rukod mabalin a makatulong, dagitoy saan koma nga isu laeng ti pakaibatayan iti panangikeddeng no ania ti buyaen. Namakdaar ti Biblia: “Ti nanengneng patienna ti amin a sao, ngem ti manakem a tao matmatanna a nalaing ti papananna.”—Proverbio 14:15.

Panangsukimat iti Pelikula

Aniada dagiti dadduma a pagalagadan a mabalinyo nga usaren? Dagiti pagsukimatan kadagiti sine ken adbertismen makaipaayda kadakayo iti ideya kadagiti linaon ti sine. Ngem manen, masapul ti agannad. Ti pagsukimatan ti sine basta iparangarangna laeng ti opinion ti sabali a tao. Ket ti maysa nga adbertismen mabalin a gagaraenna nga ilimed ti kinapudno a ti maysa a sine addaan kadagiti di nasayaat nga eksena.

Kuna ti maysa a tin-edyer a managan Connie: “Nasarakak a ti panangammo no siasino dagiti kangrunaan nga artista iti sine masansan a mangipaay kadakayo iti ideya no ania ti mabalin nga ipabuya ti sine.” Dagiti kapatadan a Kristiano a makiraman met kadagiti naibatay-Biblia a pagalagadanyo mabalin nga ammoda no maawat ti maysa a pelikula. Ket ti maysa a manedyer iti teatro wenno ti maysa a tao idiay takilya mabalin a makaipaay met iti nalawag nga impormasion. Kaaduanna, nupay kasta, dagiti tattao agannayasda a mangibaga no ania ti pudno a tinagiragsakda maipapan iti maysa a sine. Apay a dikay imtuoden no ania ti dakes maipapan iti dayta? Agbalinkayo nga espesipiko. Imtuodenyo no addada eksena a nadara a kinaranggas, nalawag a pannakidenna, wenno panangikut ti demonio.

Dagiti dadakkelyo mabalin met a nagsayaatan a gubuayan iti balakad. Kuna ti agtutubo a ni Vanessa: “Konsultaek dagiti dadakkelko. No pagarupenda a nasayaat a buyaek, mapanak agbuya.”

Agaplikar met dayta iti panangabang kadagiti videotapes. Mainayon pay, sukimatenyo ti kahon wenno ti akkubna a siaannad. Adda kadi aniaman maipapan iti ladawan ken dagiti sasao a mabalin a mangisingasing a ti pelikula ket di maawat? Kalpasanna isubliyon dayta! Makatulong met ti pannakisarita iti maysa a klerk ti tiendaan a nakabuyan iti pelikula. Kuna ti Proverbio 14:16: “Ti masirib a tao agbuteng ket umadayu iti dakes; ngem ti maag iparangna ti kinatangsitna, ket agtaltalek.”—The New English Bible.

Ipapanaw, Panangiddep

Ngem, ania ngay no naabanganyon ti videotape, ket masarakanyo a dagiti linaonna ket di maawat? Nalaka laeng ti solusion: Iddepenyo! Mabalin a narigat daytoy. Mabalin a makipagriknakayo iti panggep wenno kadagiti karakter. Mabalin a magagarankayo no kasano a nagpatingga ti pelikula. Ngem ti ipapanawyo iti dakes ket nalawag nga isut’ nainsiriban nga aramiden.—Idiligyo iti Mateo 5:29, 30.

Ad-adda a makasair ti kasasaad no addakayo iti maysa a sinean a kadua dagiti gagayyem ken nagbalin a dakes ti sine. Maysa a tin-edyer a managan Joseph ti naipasango iti kastoy a kasasaad. Dagiti ad maipaay iti nabiit pay a pelikula ti nangipakaammo iti dayta a “masapul a buyaen.” Nupay kasta, nalagip ni Joseph: “Iti uneg ti umuna a lima a minutos addada tallo nga eksena iti kinaranggas ken kinalamolamo.” Sidadayaw nga impakaammo ni Joseph kadagiti gagayyemna ti panggepna a rummuar. Nasarakanna kadi a nakababain daytoy? Kuna ni Joseph: “Saan, nikaanoman. Pinanunotko nga immuna ni Jehova ken ti panangay-ayok kenkuana.”

Aminentayo, ti panangpilit dagiti kapatadan a bumusor iti kasta a takder ket nakaro. Ti panangpilit mabalin pay nga aggapu kadagiti agtutubo a pinadakkel dagiti Kristiano a nagannak, ngem dagita nga agtutubo nabibinegen dagiti konsiensiada babaen iti panagbuybuyada kadagiti adu a mapagduaduaan a pelikula. (1 Timoteo 4:2) Mabalin pay a pabasolendaka a di natimbeng wenno nalabes a nalinteg. Ngem imbes a tumulok iti panangpilit ti kapatadan, “salimetmetanyo ti nasayaat a konsiensia.” (1 Pedro 3:16) Ti pudno a napateg ket saan a ti pagarupen dagiti kapatadanyo no di ket no ania ti pagarupen ni Jehova kadakayo! Ket no riribukendakayo dagiti gagayyemyo gapu iti panangsurotyo iti konsiensiayo, panawenen a mangsapulkayo kadagiti baro a gagayyemyo. (Proverbio 13:20) Dakayo ti maudi a mangaywan iti matayo, lapayagyo, ken ti piguratibo a pusoyo.—Idiligyo iti Job 12:11; 31:1; Proverbio 4:23.

Panangsalimetmet iti Nasayaat a Konsiensia

Ni agtutubo a Georgia ugalina ti aglibas nga agbuya kadagiti sine a maiparit kadagiti kaedadna. Bayat ti panaglabas ti tiempo, nupay kasta, tinarigagayannan ti maaddaan ti nasayaat a relasion iti Dios. Sinardengannan ti agbuya kadagiti mapagduaduaan a sine ket nakasarak kadagiti dadduma a makaparagsak a bambanag nga aramiden a kadua dagiti Kristiano a gagayyemna. Kuna ni Georgia: “Awanen ti mangrirriribuk iti konsiensiak. Ket itan pudno a makaturogakon agsipud ta pudno a nadalusen ti riknak.”

Kayatyo kadi ti agbalin a nadalus iti imatang iti Manangsukimat kadagiti puspuso, ni Jehova a Dios? (Proverbio 17:3) Ngarud agannadkayo no ania ti ipastrekyo iti pusoyo. Liklikanyo ti panangisarang iti bagiyo iti di ginaggagara a kinaranggas, iti seksual a pannanggundaway, wenno iti narugit a pagsasao; dagitoy bibinegenda laeng ti panangilasinyo iti naimbag ket padaksenna ti pusoyo. Agbalinkayo a kas iti salmista a nagkararag: “Ilisim dagiti matak iti panangmatmat iti kinaubbaw.”—Salmo 119:37.

Babaen ti panagannad ken panagbalin a napili, saanyo laeng a masalakniban ti bagiyo kadagiti makadangran nga impluensia no di ket matagiragsakyo pay dayta “nadalus a rikna” a sarsaritaen ni agtutubo a Georgia. Ket awan dagiti naisangsangayan nga epekto ti Hollywood a makatupag iti dayta a rikna!

[Footnote]

[Blurb iti panid 11]

Adu a pelikula a makapakigtot idi sumagmamano a tawenen ti napalabas ti maibilangen a maawat

[Ladawan iti panid 10]

Mabalin nga ammo dagiti dadakkelyo no ti maysa a nayadbertise a sine ket di maawat