Siaaktibo nga Iturturong ni Kristo ti Kongregasionna
“Ti Dios ni Apotayo a Jesu-Kristo . . . insaadna nga ulo kadagiti isuamin a banag ti kongregasion.”—EFESO 1:17, 22.
1. Kasanot’ mabalin a panangsungbat dagiti dadduma a miembro dagiti iglesia ti Kakristianuan iti saludsod nga, ‘Asino ti panguloyo?’ ngem kasano ti isusungbat dagiti Saksi ni Jehova?
AWAN bigbigbigen dagiti Saksi ni Jehova a tao a panguloda. Ti sangal ti organisasionda ket awan katupagna iti saad a papa iti Iglesia Katolika Romana, dagiti patriarka dagiti Eastern Orthodox Churches, wenno dagiti papangulo ti dadduma nga Iglesia ken sekta ti Kakristianuan. Ti kinasungdoda ket agturong ken Jesu-Kristo, ti Ulo ti kongregasion Kristiano, a nagkuna: “Ta maymaysa ti Pangulo, nga isu ni Kristo.”—Mateo 23:10.
2. Apay a bigbigbigen dagiti Saksi ni Jehova ni Kristo kas ti Ulo ti kongregasion Kristiano, ngem ania a salsaludsod ti mabalin a maiyimtuod?
2 Idi Pentecostes impaneknek ni apostol Pedro: “Ta ni David saan nga immuli kadagiti langlangit, ngem isu met laeng kunana, ‘Kinuna ni Jehova iti Apok: “Agtugawka iti makannawanko, agingga iti mapagbalinko dagiti kabusormo a pagbatayam.”’ Ammuem ngarud nga awan duadua ti amin a balay ti Israel a daytoy Jesus nga inlansayo, inaramid ti Dios nga Apo ken Kristo.” (Aramid 2:34-36) Ngem bayat ti panangbigbigtayo nga iti 33 K.P. napagbalin ni Jesus nga Apo ken Ulo ti Kongregasion, adda aya pagannayasantayo nga agpanunot kenkuana nga isut’ adda la a situtugaw nga awan ar-aramidenna iti makannawan ni Jehova, nga ur-urayenna ti pannakaitronona idi 1914? Siaammotayo aya a naan-anay a manipud pangrugian ni Kristo ti siaaktibo a mangiturturong ti kongregasionna?
Nadiosan a Pamay-an Maipaay iti Aktibo a Panangituray
3. Aniat’ inkari ni Jesus nga ibaon kadagiti adalanna, ket kasanotay nga ammo nga isut’ saan nga agsasao maipapan iti maysa a persona?
3 Iti rabii sakbay ti ipapatayna, kuna ni Jesus kadagiti matalek nga apostolna: “Maipaay a pakagunggonaanyo no pumanawak. Ta no diak pumanaw, ti manangtulong dinto umay kadakayo; ngem no pumanawak, ibaonkonto kadakayo.” (Juan 16:7) Isut’ saan a mangibaon ti maysa a persona no di ket maysa nga aktibo a puersa. Pinagbalinna a nalawag daytoy sakbay la unay ti iyuulina sadi langit, a kunkunana kadagiti nagtataripnong nga adalanna: “Ibaonkonto ti kari ni Amak kadakayo. Ngem, agnaedkayo iti siudad agingga iti maramenankayo iti pannakabalin ti ngato.”—Lucas 24:49.
4. Kasano a naaramat ti nasantuan nga espiritu manipud Pentecostes nga agtutuloy?
4 Nagtalinaed dagiti matalek nga adalan ni Jesus idiay Jerusalem agingga iti Pentecostes. Iti dayta nga aldaw “napnoda amin iti nasantuan nga espiritu” kas naikari. Impaneknek ni Pedro: “Iti kasta idinto a naitan-ok [ni Jesus] iti makannawan ti Dios ken inawatna iti Ama ti kari ti nasantuan nga espiritu, imbuyatna daytoy a makitayo ken mangngegyo.” (Aramid 2:4, 33) Iti daytoy a pamay-an inyanak ni Jehova dagitoy immuna a Kristiano kas dagiti naespirituan nga annakna. (Galacia 4:6) Kasta met, inawat ni Jesus ti espiritu manipud ken Amana kas maysa a pamay-an iti aktibo a panangiturayna ti kongregasionna ditoy daga manipud nainlangitan a pagsasaadanna iti makannawan ti Dios.
5, 6. (a) Aniat’ sabali pay a pamay-an nga inted ni Kristo a nakatulong kenkuana a manarawidwid ti kongregasionna ditoy daga? (b) Mangted kadagiti espisipiko a pangarigan no kasanot’ panangaramat ni Jesus iti daytoy a pamay-an maipaay kadagiti adalanna ken kas panangsuportar iti trabaho a panangasaba?
5 Mainayon pay, nagsurat ni apostol Pedro maipapan ken ni Jesus: “Isu nga idinto nga immuli sadi langit adda iti makannawan ti Dios, a paiturayanda kenkuana dagiti anghel ken dagiti kinaturay ken dagiti pannakabalin.” (1 Pedro 3:22) Ngarud, dagiti anghel, ti sabali pay a pamay-an nga inkabil ni Jehova iti ima ni Kristo iti aktibo a panangidaulona ti kongregasion Kristiano.
6 Gapuna, no mabasatayo idiay libro dagiti Aramid a ti “anghel ni Jehova” wenno “ti anghel ti Dios” nagtignay a nangsuportar ti Kristiano a panangasaba wenno bimmallaet maipaay kadagiti kamkameng ti kongregasion Kristiano, adda amin a rason a pamatian a dagita nga anghel ket agtigtignayda ita iti sidong ti panangiwanwan ni Kristo Jesus. (Aramid 5:19; 8:26; 10:3-7, 22; 12:7-11; 27:23, 24) Kas “ni Miguel nga arkanghel,” ni Kristo ti addaan kadagiti anghel a mabilinna, ket ar-aramatenna ida iti siaaktibo a panangiturong iti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo K.P.—Judas 9; 1 Tesalonica 4:16.
Ti Makitkita a Bagi A Manarawidwid
7. Ania pay a sabali a pamay-an ti inaramat ni Kristo a mangted direksion iti kongregasionna, ken ania a sursurat ti agsasao iti daytoy a “saad ti panangaywan”?
7 Ipamatmat met dagiti Kasuratan a ni Jesu-Kristo nangusar ti maysa a grupo dagiti lallaki kas bagi a manarawidwid a mangted direksion iti kongregasionna ditoy daga. Ti panangrugina, ket agparang a daytoy bagi a manarawidwid ti buklen laeng dagiti 11 nga apostoles. Idi sapsapulenda ti pagayatan ni Jehova iti kasukat ni Judas Iscariote, inadaw ni Pedro ti Salmo 109:8, a kunana: “Alaen koma ti sabali ti saadna.” Kalpasanna, iti panagkararagda ken Jehova, indawat ni Pedro ken dagiti kakaduana a designaran ti Dios ti lalaki “nga umawat ti akem daytoy a kinaministro ken kinaapostol, isu a nakasalungasingan ni Judas.” Ni Matias ti nadutokan nga agserbi “a kadua dagiti sangapulo ket maysa nga apostol.”—Aramid 1:20, 24-26.
8. Aniat’ dua nga immuna a pangarigan ti mangipakpakita no kasanot’ panangaramat ni Kristo kadagiti kamkameng ti makitkita a bagi a manarawidwid?
8 Ti umuna a nailanad a pangarigan ti panangaramid dagiti 12 nga apostol iti daytoy a “saad” kas bagi a manarawidwid ket idi nangdutokda kadagiti naespirituan a kualipikado a lallaki nga agserbi kadagiti kakabsatda iti uneg ti immuna a kongregasion. (Aramid 6:1-6) Ti maikadua a kaso ket idi nangrugi nga ikaskasaba ni Felipe ti Kristo kadagiti taga Samaria. Kas resulta daytoy, “dagidi apostol idiay Jerusalem . . . imbaonda kadakuada da Pedro ken Juan.” Kalpasan laeng ti panangipatay dagitoy a kamkameng a pannakabagi ti bagi a manarawidwid kadagiti im-imada kadagiti taga Samaria a ‘nangrugida nga immawat iti nasantuan nga espiritu.’—Aramid 8:5, 14-17.
Ti Personal a Panangidadaulo ni Kristo
9. Kanayon kadi nga agtigtignay ni Kristo babaen kadagiti anghel wenno iti bagi a manarawidwid? Mangted ti pangarigan.
9 Gapuna, manipud pangrugian ti kongregasion Kristiano, adda a sisasagana a mausar ni Kristo ti nasantuan nga espiritu, dagiti anghel, ken ti makitkita a bagi a manarawidwid tapno mabalinanna a siaaktibo nga iturong dagiti adalanna ditoy daga. No maminsan isu pay ti personal nga agtignay. Kas pangarigan, ni Kristo ket personal a kinumbertena ni Saulo ti Tarso. (Aramid 9:3-6) Tallo nga aldaw kamaudiananna nagsao ni Jesus a direkta iti “maysa nga adalan” a managan Ananias. Iti panangipanayagna kenkuana kadagiti nagkatlo a pampanunotenna a pangibaonanna ken ni Saulo, kuna ni Jesus: “Daytoy ti baso a napili a maipaay kaniak a mangipan iti naganko iti sanguanan dagiti nasnasion ken dagiti ar-ari ken dagiti annak ti Israel.” (Aramid 9:10-15) Ni Kristo inawaganna ni Saulo a maipaay iti partikular a trabaho. Gapuna ni Saulo nagbalin a maysa nga apostol, wenno maysa a naibaon, a paggaammo unay a kas ni apostol Pablo.
10. Kasanot’ personal a panangaywan ni Kristo iti panangaskasaba?
10 Personal nga inaywanan ni Kristo ti trabaho a panangasaba. Babaen iti nasantuan nga espiritu nga inawatna ken Amana a Jehova, rinugianna dagiti panagdaliasat ni Pablo kas misionero ken naaddaan ti personal nga interes kadakuada. Mabasatayo: “Kinuna ti nasantuan nga espiritu: ‘Ilasinyo a maipaay kaniak da Bernabe ken Saulo a maikabil iti aramid a nangayabak kadakuada.’ . . . Gapuna nga isuda, idinto nga imbaon ida ti nasantuan nga espiritu, simmalogda idiay Seleucia, ket nanipud idiay naglayagda” iti umuna a panagdaliasatda kas misionero. (Aramid 13:2-4) Siempre, ti nasantuan nga espiritu, ti aktibo a puersa ni Jehova, saanna a mabalin a ‘kunaen’ ti aniaman wenno ‘ibaon’ ti asinoman a bukodna. Daydiay mangus-usar ti espiritu a mangiturong kadagiti bambanag ket kaawatan nga isu idi ni Kristo, ti Ulo ti kongregasion.
11. Aniat’ napasamak kabayatan ti maikadua a panagdaliasat ni Pablo kas misionero, ket kasanot’ silalawag a panangipakita daytoy nga ar-aramaten ni Jesus ti espiritu iti panangiturong ti panangasaba?
11 Daytoy a panangusar ni Kristo iti espiritu bayat a siaaktibo nga iturturongna dagiti immuna a Kristiano ti nalawag a naipakita iti salaysay ti maikadua a panagdaliasat ni Pablo kas misionero. Kalpasan ti panangsarungkarna manen kadagiti kongregasion idiay Licaonia (maysa a paset ti Asia Menor) nga isut’ naipasdek bayat iti umuna a panagdaliasatna kas misionero, ni Pablo ken dagiti kakaduana nga agdaldaliasat nalawag a pinanunotda ti agturong idiay laud a lumasat iti Romano a probinsia ti Asia. Apay a saanda nga intuloy ti planoda? “Ti nasantuan nga espiritu pinaritanna ida nga ikaskasabada ti sao idiay Asia.” (Aramid 15:36, 40, 41 ; 16:1-6) Ngem asinot’ mangus-usar ti nasantuan nga espiritu ni Jehova a mangiwanwanwan kadakuada? Dagiti sumaganad a bersikulo ti sumungbat. Ipakpakitada nga idi nagpaamiananda, a panggepda a mangaskasaba idiay Bitinia, “ti espiritu ni Jesus saanna ida a pinalubosan.” (Aramid 16:7) Wen, ar-aramaten ni Jesu-Kristo ti espiritu nga inawatna manipud ken Amana nga iturong a siaaktibo ti trabaho a panangaskasaba. Isu ken ni Jehova nga Amana kayatda a ti naimbag a damag maisaknap idiay Europa, gapuna immawat ni Pablo iti sirmata a maipaay iti dayta a banag.—Aramid 16:9, 10.
Ni Kristo Tinulonganna dagiti Kamkameng ti Bagi a Manarawidwid
12, 13. Idi umuna nga isasarungkar ni Pablo idiay Jerusalem kas Kristiano, aniat’ napasamak a mangipakpakita no kasano a supsuportaran ni Kristo dagiti pangngeddeng nga inaramid dagiti responsable a kakabsat iti dayta a siudad?
12 Idi damo a pannakaidenna ni apostol Pablo kadagiti adalan idiay Jerusalem, kaawatan nga adda panagalikakada a makipagkita kenkuana. “Ngem isu innala ni Bernabe ket inyegna kadagiti apostol.” (Aramid 9:26 27) Nangbusbos ni Pablo ti 15 nga al-aldaw a kadua ni apostol Pedro. Naam-ammona met ni Santiago a kabsat ni Jesus iti ina, nga idin ket maysa kadagiti panglakayen ti kongregasion idiay Jerusalem. (Galacia 1:18, 19) Dagiti sumarsaruno a sasao iti Aramid ipakitana a dagiti panglakayen ti Jerusalem nagbalinda a paset ti bagi a manarawidwid iti immuna a kongregasion Kristiano, agraman dagiti 12 nga apostol.—Aramid 15:2; 21:18.
13 Bayat iti dua a lawas a panagtalinaedna idiay Jerusalem, nangaskasaba ni Pablo kadagiti Griego ti pagsasaona a Judio, ngem “agawaanda idi a papatayen.” Innayon ni Lucas nga “idi naammuan daytoy dagiti kakabsat, isu kinuyogda a simmalog agingga idiay Cesarea ket imbaonda idiay Tarso.” (Aramid 9:28-30) Ngem asinot’ adda iti likudan daytoy a nainsiriban a desision? Sumagmamano a tawen iti kamaudiananna, idi isalsalaysayna ti isu met laeng a pasamak iti biagna, kuna ni Pablo a ni Jesus nagparang kenkuana ket isut’ pinilina a pumanaw daras idiay Jerusalem. Idi nagmadi ni Pablo, innayon ni Jesus: “Inka, ta siak ibaonkanto iti adayu kadagiti nasnasion.” (Aramid 22:17-21) Sisisinged a sursuroten ni Kristo dagiti bambanag manipud ngato ken agtigtignay agpadpada babaen kadagiti responsable a kakabsat a lallaki idiay Jerusalem ken direkta babaen ti pannakisaona ken Pablo.
14. Ania a panagdilig kadagiti salaysay idiay Aramid ken Galacia ti mangipakpakita a ni Kristo iturturongna dagiti bambanag maipapan iti panagtataripnong ti bagi a manarawidwid maipapan ti panagkugit?
14 Umas-asping iti dayta, ti naannad a panangbasa kadagiti Kasuratan ipakitana a silalawag a ni Kristo ti adda iti likudan ti napateg a gimong ti bagi a manarawidwid a naangay tapno maibanag ti kaso no dagiti Gentil a Kristiano rebbeng a makugitda ken agpasakop iti Linteg ni Moises wenno saan. Ti libro dagiti Aramid kunana nga idi a napataud ti suppiat, “nagnunummuanda [awan duadua dagiti responsable a kamkameng wenno dagiti panglakayen, ti kongregasion ti Antioquia] a sumang-at sadi Jerusalem da Pablo ken Bernabe ken dagiti dadduma kadakuada tapno iyumanda daytoy a suppiat kadagiti apostol ken kadagiti lallakay.” (Aramid 15:1, 2) Ngem idi a salaysayen ni Pablo dagiti sirkumstansia a nangiturong ti ipapanna idiay Jerusalem tapno ti suppiat maipapan ti panagkugit ket maibanag, kunana: “Ket simmang-atak gapu iti paltiing.” (Galacia 2:1-3; idiligyo iti 1:12.) Kas ti aktibo nga Ulo ti kongregasion, kayat ni Kristo a maibanag daytoy nasken a doktrinal a banag babaen iti intero a makitkita a bagi a manarawidwid. Babaen iti nasantuan nga espiritu, inwanwanna ti is-isip dagitoy napeklan a lallaki iti panagaramid ti desisionda.—Aramid 15:28, 29.
Maysa a Naisalsalumina a Pangngeddeng
15, 16. (a) Aniat’ kinalikaguman ti bagi a manarawidwid nga aramiden ni Pablo kalpasan panagsublina manipud iti maikatlo a panagdaliasatna kas misionero? (b) Apay a kasla karkarna daytoy a bilin, ken apay a nagtulnog ni Pablo iti dayta? (c) Ania ti saludsod a rumsua?
15 Maysa pay a makapainteres a pangarigan iti aktibo a panangiturturong ni Kristo kadagiti bambanag manipud langit isut’ napasamak kalpasan ti maikatlo a panagdaliasat ni Pablo kas misionero. Sinalaysay ni Lucas nga apaman a nagsubli idiay Jerusalem, nangaramid ni Pablo ti naan-anay a report kadagiti kamkameng ti bagi a manarawidwid nga adda idi. Insurat ni Lucas: “Simrek ni Pablo agraman kadakami a kumita ken Santiago; ket dagidi lallakay addada a sisasango. Ket iti kalpasan ti panangablaawna kadakuada, sinarsaritana a sinaggaysa isuamin dagiti banag nga inaramid ti Dios kadagiti nasnasion babaen ti panagserbina.” (Aramid 21:17-19) Kalpasan a nangngeganda ni Pablo, dagiti nagtataripnong a bagi ti nangted kenkuana ti nalawag a pammilin, a kunkunada: “Aramidem ngarud daytoy nga ibagami kenka.” Isut’ binilinda a mapan idiay templo ket iti publiko idemostrarna a saanna nga “isuro dagiti amin a Judio nga adda kadagiti nasnasion a pagtallikudanda ni Moises, a kunam kadakuada a dida kugiten dagiti annakda ket dida suroten dagiti ug-ugali.”—Aramid 21:20-24.
16 Mabalin a pagduaduaan ti maysa ti kinasirib daytoy a bilin. Kas intay nakitan, kadagiti tawtawen nga immun-una ni Santiago, ken nalabit dadduma kadagiti panglakayen nga adda kadagiti dua nga okasion pinapanawda ni Pablo manipud Jerusalem gapu ta agpegpeggad ti biagna kadagiti “Griego ti pagsasaona a Judio.” (Aramid 9:29) Agpapan pay iti daytoy, nagtulnog ni Pablo iti bilin, maitunos ti adda a kinunana idiay 1 Corinto 9:20. Ngem dagiti agpadpada a makagapu ti mangpataud ti agpadpada nga epekto. “Dagiti Judio manipud [Romano a probinsia ti] Asia” nagderraawda ket pinadpadasda a papatayen ni Pablo. Ti laeng alisto a panagtignay dagiti buybuyot a Romano ti nangispal kenkuana manipud pannakabugbogna. (Aramid 21:26-32) Yantangay ni Kristo ti aktibo nga Ulo ti kongregasion, apay a tinignayna ti bagi a manarawiwid a kalikaguman ti ipapan ni Pablo idiay templo?
17. Kasano a daytoy karkarna a desision nagbalin kas naggapu iti Dios, ket ania ti ipamatmat daytoy?
17 Ti sungbat ti agbalin a nalawag iti napasamak iti maikadua a rabii ti pannakatiliw ni Pablo. Isut’ nangted iti nagsayaat a pammaneknek kadagiti managderraaw a mangsapsapul a mangpapatay kenkuana ket, iti sumaganad nga aldaw, iti Sanedrin. (Aramid 22:1-21; 23:1-6) Iti maikadua a daras isut’ ngangngani a pinatayda. Ngem iti dayta a rabii, nagparang ni Jesus kenkuana ket kinunana: “Agtalgedka! Ta no kasano ti panangsaksim ti maipapan kaniak ditoy Jerusalem, kasta met a masapul a saksiam idiay Roma.” (Aramid 23:11) Laglagipenyo ti nagkatlo a bilin nga impadto ni Kristo nga agpaay ken ni Pablo. (Aramid 9:15) Imbaklay ni Pablo ti nagan ni Kristo “kadagiti nasnasion” ken “kadagiti annak ti Israel,” ngem itan dimtengen ti tiempo tapno isu ti mangted pammaneknek “kadagiti ar-ari.” Gapu iti dayta a desision ti bagi a manarawidwid, ni Pablo ti nakaited pammaneknek kadagiti Romano a procurador a Felix ken Festus, ken Ari Agripa II, ken, iti kamaudiananna, ken Romano nga Emperador Nero. (Aramid, kapitulo 24-26; Ara 27:24) Asino ti agduadua pay laeng a ni Kristo ti adda ti likudan amin daytoy?
Ni Kristo ti Siaaktibo Pay Laeng a Mangiturturong ti Kongregasionna
18. Aniat’ kinuna ni Jesu-Kristo sakbay ti iyuulina sadi langit?
18 Sakbay a pinanawanna dagiti adalanna ken immuli iti makannawan ni Amana, kuna ni Jesu-Kristo: “Isuamin a pannakabalin naited kaniak idiay langit ken ditoy rabaw ti daga. Inkayo ngarud ket pagbalinenyo nga ad-adalan dagiti amin a nasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isursuroyo kadakuada nga aywananda dagiti isuamin a banag nga imbilinko kadakayo. Ket, adtoy! Addaak kadakayo nga agnanayon agingga iti panungpalan ti sistema dagiti bambanag.”—Mateo 28:19-20.
19. Kasanot’ panangaramat ni Jesus ti inted-Dios nga autoridadna idi umuna a siglo, ket aniat’ mausig iti sumaganad nga artikulo?
19 Ti libro dagiti Aramid, a nangisalaysay ti historia dagiti immuna a tawtawen ti Kinakristiano, ti mangipakpakita iti awan panagduadua a ni Kristo inaramatna ti kinaturay wenno autoridadna babaen ti siaaktibo a panangiturturongna ti kongregasionna ditoy daga. Inaramidna daytoy babaen iti nasantuan nga espiritu, dagiti anghel, ken ti bagi a manarawidwid a buklen dagiti 12 nga apostol ken dagiti panglakayen ti kongregasion sadi Jerusalem. Kinuna ni Jesus nga isunto ti adda a kadua dagiti adalanna agingga iti panungpalan ti sistema dagiti bambanag, nga isu ti ayantayo itan. Iti sumaganad nga artikulo, makitatayo no kasano nga isu pay laeng ti siaaktibo nga Ulo ti kongregasion Kristiano ken no kasano ti panangiturturongna kadagiti “karnerona” itatta.
Dagiti Punto a Laglagipen
◻ Apay a dagiti Saksi ni Jehova saanda a bigbigen ti asinoman a tao kas panguloda?
◻ Kasanot’ panangaramat ni Kristo ti nasantuan nga espiritu a mangiturong ti immuna a kongregasion Kristiano?
◻ Kasanot’ panangaramat ni Kristo kadagiti anghel iti panangiturongna kadagiti Kristiano idi umuna a siglo?
◻ Kasanot’ panangaramat ni Kristo iti makitkita a bagi a manarawidwid iti panangiturong ti kongregasionna ditoy daga?
◻ Kasanot’ personal a panangiturong ni Kristo kadagiti bambanag no maminsan?
[Mapa iti panid 12]
(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)
Maikadua a Panagdaliasat ni Pablo kas Misionero
MACEDONIA
BITHYNIA AND PONTUS
Philippi
Thessalonica
Troas
GALATIA
CAPPADOCIA
ASIA
Antioch
Iconium
Lystra
CILICIA
Derbe
LYCIA
Tarsus
PAMPHYLIA
Seleucia
Antioch
[Ladawan iti panid 10]
Iturturong met ni Kristo ti kongregasionna babaen iti makitkita a bagi a manarawidwid