LABAHA

Natadem nga alikamen a naaramat a pangikkat iti buok. Ti dua a Hebreo a sao maipaay iti labaha ket nagtaud iti sao a kaipapananna ti “iduyayyat.” (Isa 3:17) Bronse dagiti kastoy nga alikamen a nasarakan idiay Egipto. Dagitoy a takkuat ket tumunos iti rekord ti Biblia a naaramat sadiay dagiti labaha nanipud idi nagkauna unay a tiempo.​—Ge 41:14.

Nupay barbasan ti lallaki ti Israel ken kalalainganna ti kaatiddog ti buokda, nalawag a nagaramatda iti labaha tapno maputdan ti buokda; nadakamat met ti ‘pannakapukis’ (KJ), wenno ‘pannakaputed’ (NW) ti buok, iti Aramid 18:18. (Kitaenyo met ti 2Sm 19:24; Eze 44:20.) Kiniskisan dagiti Levita ti isuamin a lasagda babaen ti labaha idi maisaadda nga agserbi iti tolda ti gimong idiay let-ang. (Nu 8:7) Maipapan iti maysa a tao nga adda iti sidong ti sapata ti kina-Nazareo, awan labaha nga aglasat iti rabaw ti ulona agingga a maturpos ti periodo ti sapatana. (Nu 6:5, 18; Uk 13:5; 16:17; Ara 21:23, 24) Sakbay pay ti pannakaipasngay ni Samuel, maysa a Levita, inkeddengen ni inana maipaay iti panagserbi iti tolda ti gimong. Saan a pulos maaramat ti labaha iti buok ti ulona.​—1Sm 1:11.

Ni Jehova pinakdaaranna ti Juda, ket kinunana nga aramatenna ti Asirio kas “labaha” tapno ‘kiskisanna ti ulo ken muldot dagiti saka’ ken tapno ‘punasenna uray ti mismo a barbas’​—nabatad a mangiladladawan iti pannakapagwalangwalang ti adu a paset ti daga ti Juda ken iti pannakaipanaw ti nakautibo a populasion.​—Isa 7:20.

Mabalin a maasa dagiti kampilan kas iti kinatadem ti labaha. Naipakita dayta iti bilin ti Dios ken Ezequiel nga agaramat iti kampilan kas labaha ti mammukis tapno putdenna ti buok ken barbasna, ket kalpasanna tagbatenna ti kakatlo ti buok babaen ti kampilan, a mangiladladawan iti pannakadadael a dumteng iti sumagmamano nga umili ti Jerusalem babaen ti kampilan. (Eze 5:1, 2, 12) Ipalgak met daytoy a ti panagpukis ket maysan a pagsapulan idi pay nagkauna a tiempo.

Gapu iti panangsugat a maaramidan ti dila a naaramat a pangallilaw, nayasping dayta iti labaha.​—Sal 52:2.