Saluadannakayo Koma ti Pannakaawat

“Ti kinaannad saluadannakanto; ti pannakaawat igaganakanto.”​—PROVERBIO 2:11.

1. Masaluadannatayo ti pannakaawat manipud iti ania?

KAYAT ni Jehova nga usarenyo ti pannakaawat. Apay? Agsipud ta ammona a saluadannakayo iti nadumaduma a peggad. Kastoy ti panangirugi ti Proverbio 2:10-19: “Ta ti sirib sumrekto dita pusom, ket ti pannakaammo makaay-ayonto ita kararuam; Ti kinaannad saluadannakanto; ti pannakaawat igaganakanto.” Saluadannakayo iti ania? Kadagiti bambanag a kas “iti dalan ti dakes,” kadagidiay sumiasi iti nalinteg a dana, ken kadagiti nasikap a tattao.

2. Ania ti pannakaawat, ken ania a pannakaawat ti nangnangruna a tarigagayan dagiti Kristiano?

² Nalabit malagipyo a ti pannakaawat ket pannakabalin ti panunot a mamagdidilig kadagiti bambanag. Ti tao nga addaan pannakaawat malasinna ti paggigidiatan dagiti kapanunotan wenno bambanag ken nalaing a mangikeddeng. Kas Kristiano, nangnangruna a tarigagayantayo ti naespirituan a pannakaawat a naibatay iti umiso a pannakaammo iti Sao ti Dios. No adalentayo ti Kasuratan, kayariganna agkalkalitayo kadagiti bato a pagbangon iti naespirituan a pannakaawat. Ti masursurotayo matulongannatay a mangaramid kadagiti desision a makaay-ayo ken Jehova.

3. Kasanotayo a magun-odan ti naespirituan a pannakaawat?

³ Idi dinamag ti Dios ken ni Ari Solomon iti Israel no ania a bendision ti kayatna, kinuna ti agkabannuag nga agturay: “Ikkam ngarud ti adipenmo iti maysa a mannakaawat a puso nga agukom iti ilim, tapno mabalinko nga ilasin ti naimbag ken ti dakes.” Nagkiddaw ni Solomon iti pannakaawat, ket inikkan ni Jehova iti di gagangay a pannakaawat. (1 Ar-ari 3:9; 4:30) Tapno maaddaan iti pannakaawat, masapul nga agkararagtayo, ken nasken nga adalentayo ti Sao ti Dios iti tulong dagiti makaiwanwan a publikasion nga ipapaay “ti matalek ken masirib nga adipen.” (Mateo 24:45-47) Daytoy ti tumulong kadatayo a mangpatanor iti naespirituan a pannakaawat agingga nga agbalintayo a “nataenganen iti pannakabalin ti pannakaawat,” a makabael a “mangilasin [wenno, mangtarus iti nagdumaan] agpadpada iti umiso ken di umiso.”​—1 Corinto 14:20; Hebreo 5:14.

Naisangsangayan a Pakasapulan iti Pannakaawat

4. Ania ti kayat a sawen ti maaddaan iti “simple” a mata, ket kasano a magunggonaantayo iti dayta?

⁴ No addaantayo iti umiso a pannakaawat, makapagtignaytayo maitunos iti sasao ni Jesu-Kristo: “Itultuloyyo, ngarud, a sapulen nga umuna ti pagarian ken ti kinalinteg [ti Dios], ket isuamin dagitoy sabsabali pay [a material] a bambanag mainayondanto kadakayo.” (Mateo 6:33) Kinuna pay ni Jesus: “Ti pagsilawan ti bagi isu ti matam. No ti matam simple, ti intero a bagim naraniag met.” (Lucas 11:34) Ti mata ket maysa a piguratibo a pagsilawan. Ti “simple” a mata ket napasnek, maymaysa ti nakaituronganna. No addaantayo iti kasta a mata, maipakitatayo ti pannakaawat ken makapagna a di maitibkol iti naespirituan.

5. No maipanggep kadagiti negosio, aniat’ rumbeng a laglagipentayo maipapan iti nakairantaan ti kongregasion Kristiano?

⁵ Imbes a pagtalinaedenda a simple ti matada, dadduma pinagbalinda a narikut ti biagda ken ti biag dagiti sabsabali babaen kadagiti makaallukoy nga aramid iti negosio. Ngem laglagipentayo koma a ti kongregasion Kristiano ket “maysa nga adigi ken sadiri ti kinapudno.” (1 Timoteo 3:15) Kas kadagiti adigi ti maysa a pasdek, itantandudo ti kongregasion ti kinapudno ti Dios, saan a ti negosio ti asinoman. Saan a naipasdek ti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova kas lugar a pakaitanduduan dagiti komersial a pagsayaatan, tagilako, wenno serbisio. Masapul a ditay agnegnegosio idiay Kingdom Hall. Ti pannakaawat tulongannatayo a mangkita a dagiti Kingdom Hall, Panagadal iti Libro ti Kongregasion, asamblea, ken kombension dagiti Saksi ni Jehova ket lugar a maipaay iti Nakristianuan a panaglalangen ken naespirituan a panagsasarita. No usarentayo ti naespirituan a panaglalangen a mangitandudo iti aniaman a negosio, saan kadi a daytoy ti mangipakita a kurang ti panangipategtayo kadagiti naespirituan a banag? Di rumbeng a gundawayan a panguartaan dagiti panaglalangen iti kongregasion.

6. Apay a di rumbeng ti aglako wenno mangitandudo kadagiti komersial a produkto ken serbisio kadagiti gimong ti kongregasion?

⁶ Gundawayan ti dadduma dagiti teokratiko a panaglalangen tapno aglako kadagiti pagpasalun-at wenno pagpapintas, bitamina, serbisio iti telecommunication, materiales iti konstruksion, promosion iti panagbiahe, programa ken ramramit iti computer, ken dadduma pay. Nupay kasta, saan a lugar a paglakuan wenno pangitanduduan kadagiti komersial a produkto wenno serbisio dagiti gimong ti kongregasion. Maawatantayo ti prinsipio a mainaig iti daytoy no laglagipentayo a ni Jesus “pinaruarna amin dagidiay addaan kadagiti karnero ken bakbaka manipud iti templo, ket imbukbokna dagiti sinsilio dagiti agsuksukat iti kuarta ken imbalintuagna dagiti lamisaanda. Ket kinunana kadagidiay aglaklako kadagiti kalapati: ‘Ikkatenyo dagitoy a bambanag manipud ditoy! Isardengyo a pagbalbalinen ti balay ni Amak a balay ti tagilako!’”​—Juan 2:15, 16.

Ti Ngay Panagipuonan?

7. Apay a kasapulan ti pannakaawat ken panagannad no maipanggep kadagiti panagipuonan?

⁷ Agpada a kasapulan ti pannakaawat ken panagannad no pampanunoten ti panagipuonan iti maysa a negosio. No ngay adda mayat nga umutang ken agkari iti kastoy: “Ipanamnamak nga agganansiaka iti adu.” “Saanka a malugi. Sigurado daytoy.” Agannad no adda asinoman a mangipanamnama iti kasta. Nalabit saan a realistiko wenno di mapagtalkan, agsipud ta manmano a sigurado ti negosio. Kinapudnona, adda sumagmamano a nalamuyot ti panagsasaoda, nasikap a tattao a nangallilawen kadagiti kameng ti kongregasion. Ipalagip daytoy kadatayo ti maipapan kadagiti “di nadiosan a tattao” a nakastrek iti kongregasion idi umuna a siglo ket ‘pinagbalinda ti di kaikarian a kinamanangaasi ti Dios kas pambar maipaay ti nalulok a kababalin.’ Mayarigda kadagiti natirad a bato a nailemmeng iti uneg ti danum a mangsugat ken mangpatay kadagiti lumalangoy. (Judas 4, 12) Pudno, naiduma ti motibo dagiti naagum a manangallilaw, ngem biktimaenda met dagiti miembro ti kongregasion.

8. Aniat’ napasamak mainaig iti dadduma a negosio a kasla pagganansiaan iti adu?

⁸ Adda pay ketdi dagiti Kristiano a nasayaat ti panggepda a nangiranud iti impormasion maipapan kadagiti negosio a kasla pagganansiaan iti adu, agingga a naammuanda laengen nga awan naganabda, agraman dagidiay nangtulad kadakuada, iti kuarta nga impuonanda. Nagbanaganna, adu a Kristiano ti naawanan kadagiti pribilehio iti kongregasion. No mapaneknekan a kinukusit dagiti negosio a nadaras a pagbaknangan, ti laeng manangsaur ti magunggonaan, a masansan a kellaat nga agpukaw. Kasano a ti pannakaawat mailisina ti maysa a tao kadagita a kasasaad?

9. Apay a kasapulan ti pannakaawat iti panangtingiting kadagiti ibagbagada maipapan iti panagipuonan?

⁹ Ti pannakaawat kaipapananna ti kabaelan a mangtarus iti nalmeng. Kasapulan daytoy nga abilidad tapno matingitingtayo dagiti ibagbagada maipapan kadagiti panagipuonan. Agtalek dagiti Kristiano iti maysa ken maysa, ket mabalin a panunoten dagiti dadduma a saan a makiraman dagiti naespirituan a kakabsatda iti negosio a mamagpeligro iti sanikua dagiti kapammatianda. Ngem saan a gapu ta Kristiano ti maysa a negosiante ket garantia a nalaing unayen iti panagnegosio wenno narang-ayto ti negosiona.

10. Apay nga umutang dagiti dadduma a Kristiano iti pagnegosioda manipud kadagiti kapammatianda, ket aniat’ mabalin a mapasamak iti kakasta a panagipuonan?

¹⁰ Dadduma a Kristiano umutangda iti pagnegosioda kadagiti kapammatianda agsipud ta dagiti mapagpannurayan nga ahensia nga agpapautang saanda a pulos nga agpautang iti kuarta a mausar kadagiti di natalged a negosioda. Adu ti naallilaw a mamati a babaen laeng ti panangipuonanda, nadarasda a bumaknang nga awan unay aramidenda wenno nalabit awan a pulos ti trabaho. Naallukoy dagiti dadduma nga agipuonan gapu iti panaggagar a kakuyog dayta, agingga a naibus amin nga urnongda! Dakkel a kantidad ti impuonan ti maysa a Kristiano, a mangnamnama a makaganansia iti 25 porsiento iti dua a lawas laeng. Napukawna amin dayta a kuarta idi naideklara ti bangkarote. Iti sabali pay a transaksion, dakkel a kantidad ti inutang ti maysa a real-estate developer kadagiti dadduma iti kongregasion. Nagkari a dakkel ti maganansia ngem nalugi ket naawan ti kuarta nga inutangna.

No Malugi Dagiti Negosio

11. Ania ti imbalakad ni Pablo maipanggep iti kinaagum ken ayat iti kuarta?

¹¹ Dagiti pannakalugi iti negosio nangituggod iti pannakaupay ken pannakapukaw pay ketdi ti espiritualidad ti sumagmamano a Kristiano a simrek kadagiti di natalged a negosio. Nagresulta iti ladingit ken sakit ti nakem ti dida panagpaigaga iti pannakaawat. Adu ti nasiluan iti kinaagum. “Ti . . . kinaagum saan koma a pulos madakamat iti nagtetengngaanyo, kas maitutop kadagiti nasantuan a tattao,” insurat ni Pablo. (Efeso 5:3) Ken imballaagna: “Dagidiay determinado a bumaknang matnagda iti pannakasulisog ken iti maysa a silo ken kadagiti adu a minamaag ken makapasakit a tartarigagay, a mangipalned kadagiti tattao iti pannakadadael ken pannakarebba. Ta ti ayat iti kuarta isu ti ramut dagiti amin a kita ti makadangran a bambanag, ket babaen ti panangragpat iti daytoy nga ayat sumagmamano ti naiyaw-awan manipud iti pammati ket sinalputda ti intero a bagbagida iti adu nga ut-ot.”​—1 Timoteo 6:9, 10.

12. No adda panagnegosio iti nagbabaetan dagiti Kristiano, ania komat’ nangnangruna a laglagipenda?

¹² No managayat iti kuarta ti maysa a Kristiano, mangar-aramid iti nakaro a pakadangranna a mismo iti naespirituan. Managayat iti kuarta dagiti Fariseo, ket daytoy ti maysa a kababalin dagiti adu kadagitoy maudi nga al-aldaw. (Lucas 16:14; 2 Timoteo 3:1, 2) Maisupadi iti dayta, ti panagbiag ti maysa a Kristiano rumbeng a “siwayawaya koma iti panagayat iti kuarta.” (Hebreo 13:5) Siempre, mabalin ti agnegosio iti nagbabaetan dagiti Kristiano wenno mabalinda ti agsugpon a mangirugi iti negosio. Nupay kasta, no aramidenda dayta, masapul a naisina dagiti saritaan ken negosasion kadagiti bambanag iti kongregasion. Ken laglagipenyo: Uray kadagiti agkakabsat iti naespirituan, isurat a kanayon dagiti katulagan iti negosio. Makatulong iti daytoy a banag ti artikulo nga “Isuratyo!,” a naipablaak iti Agriingkayo! a Hulio 8, 1983, panid 14 agingga iti 17.

13. Kasanoyo nga iyaplikar ti Proverbio 22:7 kadagiti negosio?

¹³ Kuna kadatayo ti Proverbio 22:7: “Ti umutang adipen ni nagpautang.” Masansan a di nainsiriban a pagbalinen nga adipen ti bagbagitayo wenno ti kabsattayo. No adda umutang kadatayo iti kuarta nga usarenna a pagnegosio, maibalakad nga usigentayo ti kabaelanna nga agbayad. Mapagtalkan ken mapangnamnamaan kadi? Siempre, bigbigentayo koma a mabalin nga agtungpal ti kasta a panagpautang iti pannakapukaw ti kuarta gapu ta adu a negosio ti malugi. Saan a ti kontrata ti mangipanamnama a mismo iti narang-ay a negosio. Ket sigurado a di nainsiriban para iti asinoman nga ipautangna ti ad-adu a kuarta iti maysa a negosio ngem iti kabaelanna nga ipalugi.

14. Apay a nasken nga ipakitatayo ti pannakaawat no nagpautangtayo iti kuarta iti padatayo a Kristiano a nalugi ti negosiona?

¹⁴ Masapul nga ipakitatayo ti pannakaawat no nagpautangtayo iti kuarta iti maysa a Kristiano nga usarenna a pagnegosio ket naawan ti kuarta, ngem awan nairaman a panagkusit. No saan a basol ti kapammatiantayo nga immutang iti kuarta ti pannakalugi ti negosio, maibagatayo aya a ginundawayannatayo? Saan, agsipud ta situtuloktayo a nagpautang, nalabit umaw-awattayon iti tubo manipud iti dayta, ket awan naaramid a panagkusit. Yantangay awan ti panagkusit, awan panggapuantayo a mangidarum iti nakautang. Aniat’ pagimbagan ti panangidarum iti pada a Kristiano a mapagpiaran a kasapulan a mangideklara iti bangkarote gapu ta nalugi ti nasayaat a negosiona?​—1 Corinto 6:1.

15. Ania dagiti banag a kasapulan nga usigen no naideklara ti bangkarote?

¹⁵ No dadduma agpatulong dagidiay maluglugin ti negosioda babaen ti panangideklarada iti bangkarote. Yantangay di rumbeng nga iyaleng-aleng dagiti Kristiano ti utangda, uray legal a libredan iti utang, narikna dagiti dadduma nga obligadoda a mangikagumaan a mangbayad iti nawaswas nga utang no awaten ti nagpautang. Ngem kasanon no napukaw ti nakautang ti kuarta ti kabsatna ket kalpasanna agbibiag a naluho? Wenno kasanon no addan pagbayad ti nakautang ngem baybay-annan ti moral nga obligasionna nga agbayad iti kabsatna? No kasta, mapagduaduaan dagiti kualipikasion ti immutang nga agakem iti rebbengen iti kongregasion.​—1 Timoteo 3:3, 8; kitaenyo Ti Pagwanawanan, Setiembre 15, 1994, panid 30-1.

Ania Ngay no Adda Panagsaur?

16. Ania dagiti addang a mabalin nga aramiden no agparang a sinaurdatayo iti negosio?

¹⁶ Tulongannatayo ti pannakaawat a mangbigbig a saan a panguartaan amin a negosio. Ngem, kasanon no adda panagsaur? Ti panagsaur ket “inggagara a panangallilaw, panangsikap, wenno panangballikug iti kinapudno tapno maallukoy ti sabali a mangted iti napateg a sanikuana wenno mangisuko iti legal a kalintegan.” Imbalabala ni Jesu-Kristo dagiti addang a mabalin nga aramiden no ipagarup ti maysa nga isu ket sinaur ti padana a managdaydayaw. Sigun iti Mateo 18:15-17, kinuna ni Jesus: “No ni kabsatmo makaaramid ti basol, inka idatag ti basolna a dakdakayo. No denggennaka, nagun-odmo ni kabsatmo. Ngem no di dumngeg, mangikuyogka iti maysa wenno dua pay, tapno iti ngiwat dagiti dua wenno tallo a saksi tunggal banag mapatalgedan. No di dumngeg kadakuada, agsaoka iti kongregasion. No di dumngeg uray iti kongregasion, agbalin koman kenka a kas maysa a tao dagiti nasion ken kas maysa nga agsingsingir iti buis.” Ti pangngarig nga impaay ni Jesus kalpasanna ipasimudaagna nga adda idi iti panunotna dagiti basol a kas dagidiay mainaig iti kuarta, a pakairamanan ti panagsaur.​—Mateo 18:23-35.

17, 18. No sinaurnatayo ti maysa nga agkunkuna a Kristiano, kasano a masaluadannatayo ti pannakaawat?

¹⁷ Siempre, awan Nainkasuratan a pangibatayan iti panangsurot kadagiti addang a naibalabala iti Mateo 18:15-17 no awan pammaneknek wenno uray pangripiripan iti panagsaur. Kaskasdi, no ngay talaga a sinaurnatayo ti maysa nga agkunkuna a Kristiano? Masaluadannatayo ti pannakaawat a di agaramid iti addang a mabalin a pakaibabainan ti kongregasion. Binalakadan ni Pablo dagiti padana a Kristiano a bay-anda la koman a maranggasanda ken uray pay masaur imbes nga isaklangda ti maysa a kabsat iti pangukoman.​—1 Corinto 6:7.

¹⁸ Dagiti pudno a kakabsattayo saanda a ‘napnuan iti panagsaur ken kinadangkes,’ a kas ken mangkukulam a Bar-Jesus. (Aramid 13:6-12) Gapuna usarentayo ti pannakaawat no mapukaw ti kuarta kadagiti transaksion iti negosio a pakairamanan dagiti kapammatiantayo. No panggeptayo ti agdarum, panunotentayo koma dagiti mabalin nga epektona kadatayo a mismo, iti sabali a tao wenno tattao, iti kongregasion, ken kadagiti taga-ruar. Ti pananggun-od iti danios mabalin nga ibusenna ti adu a panawen, pigsa, ken dadduma pay a sanikuatayo. Mabalin nga agbanag laeng dayta iti panangpabaknang kadagiti abogado ken dadduma pay a propesional. Nakalkaldaang, insakripisio ti dadduma a Kristiano dagiti teokratiko a pribilehioda gapu iti nakaro a panangipamaysada kadagitoy a banag. Maragsakan la ketdi ni Satanas no maisiasitayo iti kastoy a wagas, ngem kayattayo a paragsaken ti puso ni Jehova. (Proverbio 27:11) Iti sabali a bangir, ti panangawat iti pannakalugi mabalin nga ilikliknatayo kadagiti sakit ti nakem ken di masayang ti adu a tiempotayo ken dagiti panglakayen. Tumulong daytoy a mangtaginayon iti talna ti kongregasion ken matulongannatayo a mangyun-una iti Pagarian.

Pannakaawat ken Panagdesision

19. Ania ti maaramidan kadatayo ti naespirituan a pannakaawat ken kararag no agar-aramidtayo kadagiti narigat a desision?

¹⁹ Mabalin a narigat unay ti agdesision maipanggep kadagiti banag a mainaig iti kuarta wenno negosio. Ngem ti naespirituan a pannakaawat matulongannatayo a mangtingiting kadagiti bambanag ken agaramid kadagiti nainsiriban a desision. Maysa pay, ti panagpannuray ken Jehova iti kararag itdenna kadatayo ti “talna ti Dios.” (Filipos 4:6, 7) Dayta ti talna ken kinatalingenngen nga ibunga ti nadekket a personal a relasion ken Jehova. Sigurado, ti kasta a talna matulongannatayo a mangtaginayon iti kinatimbengtayo no maipasangotayo kadagiti narikut a desision.

20. Rumbeng a determinadotayo koma a mangaramid iti ania no maipanggep kadagiti banag nga adda pakainaiganna iti negosio ken iti kongregasion?

²⁰ Sapay koma ta determinadotayo a di mangipalubos kadagiti susik iti negosio a mangsinga iti talnatayo wenno iti talna ti kongregasion. Nasken a laglagipentayo a nairanta ti kongregasion Kristiano a tumulong kadatayo iti naespirituan, saan a lugar a pagnegosiuan. Masapul a kanayon a maisina dagiti aktibidad ti kongregasion kadagiti aniaman a banag a mainaig iti negosio. Nasken nga usarentayo ti pannakaawat ken agannadtayo no mangirugitayo kadagiti negosio. Ken taginayonentayo koma ti natimbeng a panangmatmat kadagita a bambanag, nga iyun-unatayo dagiti interes ti Pagarian. No malugi ti negosio a nakairamanan dagiti padatayo a managdaydayaw, sapay koma ta ikagumaantayo nga aramiden ti kasayaatan agpaay kadagiti amin a maseknan.

21. Kasanotayo a mausar ti pannakaawat ken agtignay a maitunos iti Filipos 1:9-11?

²¹ Imbes a maseknantayo unay kadagiti pinansial a bambanag ken dadduma pay a di unay napateg a bambanag, sapay koma ta ipapusotayo amin ti pannakaawat, ikararagtayo ti panangiwanwan ti Dios, ken iyun-unatayo dagiti interes ti Pagarian. Maitunos iti kararag ni Pablo, ‘ti ayattayo umadu koma buyogen ti umiso a pannakaammo ken naan-anay a panangilasin tapno mabalintayo a siguraduen dagiti napatpateg a bambanag ket saantayo a maitibkol dagiti sabsabali’ wenno ti bagbagitayo. Ita ta addan ni Kristo nga Ari iti nailangitan a tronona, ipakitatayo ti naespirituan a pannakaawat iti amin a paset ti biag. Ken ‘mapunnotayo koma iti nalinteg a bunga babaen ken Jesu-Kristo, maipaay iti dayag ken pakaidayawan ti Diostayo,’ ni Soberano nga Apo Jehova.​—Filipos 1:9-11.

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Ania ti pannakaawat?

◻ Apay nga adda naisangsangayan a pakasapulan iti panangipakita iti pannakaawat maipanggep kadagiti transaksion ti negosio iti nagbabaetan dagiti Kristiano?

◻ Kasanonatayo a matulongan ti pannakaawat no ipagaruptayo a sinaurnatayo ti kapammatiantayo?

◻ Aniat’ rumbeng a maaramidan ti pannakaawat iti panagaramid iti desision?

[Ladawan iti panid 18]

Ti pannakaawat tulongannatayo a mangyaplikar iti balakad ni Jesus nga iyun-unatayo ti Pagarian

[Dagiti Ladawan iti panid 20]

Isurat a kanayon dagiti katulagan iti negosio