Ti Panangmatmat ti Biblia

“Ti Pagbaot ti Disiplina”—Nagpaso Kadin?

“Ti kinamaag naikapet iti puso ti ubing; ngem ti pagbaot ti disiplina ikkatennanto nga iyadayo kenkuana.”—Proverbio 22:15.

“Aniaman a pisikal a dusa saktanna ti rikna ket saan koma a maipalubos.”—Parents Anonymous.

TI PANANGTUKOY ti Biblia iti “pagbaot ti disiplina” mamataud iti nakaro a panagsusupiat. Nalawag daytoy, ta iti tinawen rinibo nga ubbing ti matmatay kas banag a mismo ti pisikal a panangabuso ti maysa a naganak. Nalabit daytoy ti makagapu no apay di umiso ti pannakaawat ti maysa a komentario ti Biblia a ti panangipalubos ti Biblia iti pisikal a panangdusa ket maysa laeng a “kapanunotan a naibatay iti nakaugalian a pammati dagiti tao a nagbiag idi panawen ti Biblia.”

Ngem dagiti nakaugalian a pammati dida impaltiing ti Biblia—ti Dios ti nangipaltiing iti dayta. (2 Timoteo 3:16) Dagiti kadi komentona maipapan “ti pagbaot ti disiplina” saan a nainkalintegan? Napateg nga usigentayo “ti pagbaot” iti kontekstona. Kas panangiyilustrar: Ti tunggal piesa ti jigsaw puzzle kasla awan mamaayna. Makita laeng ti pakabuklan ti ladawan no mapagdedekket amin ida. Kasta met, “ti pagbaot” maysa laeng a piesa ti puzzle. Tapno makita ti intero a ladawan, masapul nga itutoptayo “ti pagbaot” kadagiti sabsabali a prinsipio ti Biblia a mainaig iti disiplina.

Natimbeng a Panangmatmat

Ti pisikal a dusa laeng kadi ti anamongan ti Biblia? Usigenyo dagiti sumaganad a balakad:

• “Dikay ruroden dagiti annakyo.”

• “Dikay lablabsen a tubngaren dagiti annakyo, wenno upayenyo ida.”

‘Daytat’ ad-adda a nainkalintegan ngem ti balakad ti Biblia,’ nalabit kunaen ti dadduma. Ngem isu daytoy ti balakad ti Biblia. Nailanad daytoy idiay Efeso 6:4 (The New Jerusalem Bible) ken Colosas 3:21 (Phillips).

Wen, nainkalintegan ti panangmatmat ti Biblia. Bigbigenna a ti pisikal a dusa gagangay a saan nga isut’ kaepektibuan a pamay-an ti panangisuro. Kuna ti Proverbio 8:33, “Imdenganyo ti disiplina” saan ket a, ‘Riknaenyo ti disiplina.’ Ken itudo ti Proverbio 17:10 a “ti panangtubngar sumrek a naun-uneg iti maysa nga addaan pannakaawat ngem ti sangagasut a baot iti maysa a maag.” Mainayon pay, ti Deuteronomio 11:19 isingasingna ti disiplina a nairanta a manglapped, a gundawayan dagiti gagangay a kanito a mangipasagepsep kadagiti moral a pagalagadan kadagiti annak. Ngarud, ti panangmatmat ti Biblia iti disiplina ket natimbeng.

Ti Ngay “Pagbaot”?

Kaskasdi, tukoyen ti Biblia “ti pagbaot” ti disiplina. (Proverbio 13:24; 22:15; 23:13, 14; 29:15) Kasanot’ panangtarus iti daytoy?

Ti sao a “pagbaot” naadaw manipud iti Hebreo a sao nga sheʹvet. Kadagiti Hebreo, ti sheʹvet kaipapananna bislak wenno maysa a sarukod, kas daydiay us-usaren ti maysa a pastor. Iti daytoy a konteksto ti pagbaot ti autoridad isingasingna ti naayat a panangiwanwan, saan a kinadursok.—Salmo 23:4.

Ti sheʹvet masansan a maus-usar a simboliko iti Biblia, a mangirepresentar iti autoridad. (2 Samuel 7:14; Isaias 14:5) No tukoyenna ti autoridad ti nagannak, “ti pagbaot” saan laeng a pisikal a dusa ti ramanenna. Ramanen dayta ti amin a pamay-an ti disiplina, masansan a saan a kanayon a pisikal. No mausar ti pisikal a dusa, gagangayen a gapu ta saan a nagballigi dagiti dadduma a pamay-an. Kunaen ti Proverbio 22:15 a ti kinamaag “naikapet” (“naisinipete,” NJB; “nairamut,” The New English Bible) iti puso daydiay umawat iti disiplina. Saan laeng a ti kinapilio ti ubing ti nairaman.

Kasanot’ Rumbeng a Panangipakat ti Disiplina?

Iti Biblia, ti disiplina masansan a nainaig iti ayat ken kinaemma, saan nga iti pungtot ken kinadursok. Ti nasigo a mamagbaga masapul a “naamo kadagiti isuamin, . . . nateppel iti sidong ti dakes, mangisuro a siemma kadagiti sumalungasing.”—2 Timoteo 2:24, 25.

Ngarud, ti disiplina saan nga isut’ pangipapasan ti rikna ti naganak. Imbes ketdi, daytoy ket pamay-an ti panangisuro. No kasta, dayta rumbeng a suruanna ti nagbasol nga anak. No maipaay a buyogen ti pungtot, ti pisikal a disiplina mangisuro ti di umiso a leksion. Agpaay dayta a pakapnekan ti naganak, saan a makagunggona iti ubing.

Mainayon pay, ti epektibo a disiplina adda pagbeddenganna. “Bagbagaankanto kas maiparbeng,” kuna ni Jehova iti ilina idiay Jeremias 46:28. Napateg a laglagipen daytoy no ipakat ti pisikal a disiplina. Ti panangkabil wenno panangyugyog iti ubing mabalin nga agbanag iti pannakadangran ti utek wenno uray pay ti ipapatay.a No lumbes iti nairanta a panggep iti disiplina—ti panangkorehir ken panangisuro—mabalin nga agbanag iti panangabuso iti ubing.b

Saan nga Itandudo ti Biblia ti Panangabuso

Sakbay ti panangtubngarna iti ilina, kinuna ni Jehova: “Dika agbuteng, . . . ta addaakto kenka.” (Jeremias 46:28) Saan koma nga iparikna ti disiplina iti ubing nga isut’ nabaybay-an. Imbes ketdi, marikna koma ti ubing a ‘kaduana’ ti naganak kas naayat, mangsaranay a mamaregta. No kasapulan a maipakat ti pisikal a disiplina, masapul a maawatan ti ubing no apay a madusa. Kunaen ti Proverbio 29:15 a “ti pagbaot ken panangtubngar itdenna ti kinasirib.”

Makapaladingit a kinapudno nga adu ita ti agabuso a mangusar ti “pagbaot” kas autoridad ti naganak. Kaskasdi, awan biddut a masarakan iti natimbeng a prinsipio ti Biblia. (Idilig iti Deuteronomio 32:5.) No usigen “ti pagbaot” iti kontekstona, makitatayo nga agserbi dayta a mangisuro kadagiti ubbing, saan a tapno abusuen ida. Kas kadagiti dadduma a bambanag, ti Biblia napaneknekan a “naimbag a pakasursuruan, pakatinggaran, pakababalawan ken pakaadalan ti kinalinteg.”—2 Timoteo

3:16.

[Dagiti Footnote]

[Picture Credit Line iti panid 26]

The Bettmann Archive