Posible Kadi ti Kagimongan nga Awan ti Panaglalasin?

DAYDI maikadua a presidente ti Estados Unidos a ni John Adams ti maysa idi kadagiti nagpirma iti nakallalagip a Declaration of Independence, a pakaibilangan dagitoy a natan-ok a sasao: “Patientayo dagitoy a kinapudno kas mismo a pammaneknek, nga amin a tattao ket naparsua nga agpapada.” Kaskasdi, nabatad a pinagduaduaan ni John Adams no pudno nga agpapada dagiti tattao, agsipud ta insuratna: “Talaga a pinagduduma ti Mannakabalin-amin a Dios ti Mental ken Pisikal nga abilidad iti panangparsuana kadagiti tattao, ta awan ti plano wenno paglintegan a makapagpapada kadakuada.” Maisungani iti dayta, mamati ti Briton a historiador a ni H. G. Wells iti kagimongan dagiti agpapada a tattao maibatay iti tallo a banag: gagangay ngem nasin-aw ken di natulawan a sangalubongan a relihion, edukasion para iti sapasap, ken kaawan ti puersa militar.

Awan pay iti historia ti kasta a kagimongan dagiti agpapada a tattao a napanunot ni Wells. Talaga a saan nga agpapada dagiti tattao, ket agraraira pay laeng ti panaglalasin. Nakaited kadi iti pagimbagan ti intero a kagimongan ti kasta a panaglalasin? Saan. Ti panaglalasin ket biningaybingayna dagiti tattao, a nagresulta iti apal, guranggura, saem, ken nakaro a panangibukbok iti dara. Ti dati a natantan-ok-dagiti-puraw a mentalidad idiay Africa, Australia, ken Makin-amianan nga America ti nangyeg iti rigat kadagiti saan a puraw​—a pakaibilangan ti naan-anay a pannakaikisap ti puli dagiti Aborigine idiay Van Diemen’s Land (Tasmania itan). Idiay Europa, nangrugi ti Holocaust gapu iti panangibilang kadagiti Judio kas nababbaba. Ti dakkel a kinabaknang ti aristokrasia ken ti saan a pannakapnek dagiti ordinario wenno natan-ok a tattao ti nagresulta iti French Revolution idi maika-18 a siglo ken iti Bolshevik Revolution idiay Russia idi maika-20 a siglo.

Maysa idi a masirib ti nagsurat: “Ti tao dinominaranna ti tao iti pakadangrananna.” (Eclesiastes 8:9) Pudno dagiti saona dagiti man mangdomdominar ket indibidual wenno grupo. No ti maysa a grupo dagiti tattao rimbawanna ti sabali a grupo, sigurado nga agresulta dayta iti rigat ken panagsagaba.

Iti Imatang ti Dios Amin Ket Agpapada

Nainkasigudan kadi a nangatngato ti dadduma a grupo dagiti tattao ngem ti sabsabali? Saan no iti imatang ti Dios. Kuna ti Biblia: “Manipud iti maysa a tao inaramid [ti Dios] ti tunggal nasion dagiti tattao, tapno agnaedda iti intero a rabaw ti daga.” (Aramid 17:26) Kanayonanna, ti Namarsua “saan a nangipakita iti panangidumduma kadagiti prinsipe ken saan a nangipaay iti ad-adu a konsiderasion iti daydiay natan-ok ngem iti daydiay nanumo, ta isuda amin aramid dagiti imana.” (Job 34:19) Maymaysa ti naggapuan ti amin a tattao, ket nayanakda amin nga agpapada iti imatang ti Dios.

Laglagipenyo met a no matay ti maysa a tao, agpukaw ti amin a rasonna nga isu ket nangatngato ngem ti dadduma. Saan a kasta ti pammati dagiti nagkauna nga Egipcio. No matay ti maysa a Faraon, mangikabilda iti agkakapateg a banag iti tanemna tapno matagiragsakna dagitoy bayat nga itultuloyna ti nangato a saadna iti sabali a biag. Tinagiragsakna kadi? Saan. Adu kadagita a kinabaknang ti innala dagiti agtatakaw kadagiti tanem, ken adu a banag a saan a natakaw ti makita ita kadagiti museo.

Yantangay natay ti Faraon, saanna a nausar dagitoy agkakangina a banag. Iti ipapatay, awan ti klase nangatngato wenno nababbaba, awan kinabaknang ken awan ti kinapanglaw. Kuna ti Biblia: “Uray pay dagidiay masirib matayda, agpadpada a daydiay maag ken daydiay awan nakemna mapukawda, ket masapul nga ibatida iti sabsabali dagiti sanikuada a pagbiag. Ket kaskasdi ti naindagaan a tao, nupay maidaydayaw, saan a makapagtultuloy nga agtaeng; isu pudno a mayasping kadagiti animal a nadadaelen.” (Salmo 49:10, 12) Ar-aritayo man wenno ad-adipen, agaplikar kadatayo amin dagitoy a naipaltiing a sasao: “No maipapan kadagiti natay, saanda a pulos sipapanunot iti aniaman, awananda metten a pulos kadagiti tangdan . . . Awan ti aramid wenno uray gakat wenno uray pannakaammo wenno uray sirib idiay Sheol, ti disso a papanam.”​—Eclesiastes 9:5, 10.

Nayanaktayo amin nga agpapada iti imatang ti Dios, ket uray ken patay agpapadatayo. Anian a minamaag ngarud ti panangitandudo a nangatngato ti maysa a grupo dagiti tattao ngem iti sabsabali bayat ti nagababa a biagtayo!

Kagimongan nga Awan ti Panaglalasin​—Kasano?

Nupay kasta, manamnama kadi nga addanto ti kagimongan dagiti sibibiag nga awanton ti panaglalasin dagiti tattao? Wen, adda. Idi adda ni Jesus ditoy daga nganngani 2,000 a tawenen ti napalabas, naipasdek ti pundasion ti kasta a kagimongan. Inted ni Jesus ti biagna kas daton a pangsubbot maipaay iti amin a mamati a tattao tapno “tunggal maysa a mangwatwat iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.”​—Juan 3:16.

Tapno maipakita nga awan kadagiti pasurotna ti rumbeng a mangitan-ok iti bagida kadagiti padada a manamati, kinuna ni Jesus: “Ngem dakayo, saankayo a maawagan iti Rabbi, ta maymaysa ti mannursuroyo, yantangay agkakabsatkayo amin. Mainayon pay, dikay naganen nga amayo ti asinoman ditoy daga, ta maymaysa ti Amayo, Daydiay nailangitan. Saankayo met a maawagan iti ‘papanguluen,’ ta ti Panguluenyo ket maymaysa, ni Kristo. Ngem daydiay kadakkelan kadakayo masapul nga agserbi kadakayo. Siasinoman a mangitan-ok iti bagina maipababanto.” (Mateo 23:8-12) Iti imatang ti Dios, agpapada a manamati ti amin a pudno nga adalan ni Jesus.

Agpapada kadi ti panangmatmat dagiti nagkauna a Kristiano iti bagbagida? Kasta ti panangmatmat dagiti nakatarus iti sursuro ni Jesus. Iti pammati, agpapada ti panangmatmatda iti maysa ken maysa ket impakitada daytoy babaen ti panagiinnawagda iti “kabsat.” (Filemon 1, 7, 20) Awan ti naparegta a mangmatmat iti bagina kas nalalaing ngem iti sabsabali. Kas pagarigan, utobenyo ti napakumbaba a pamay-an ni Pedro a nangdeskribir iti bagina iti maikadua a suratna: “Ni Simon Pedro, maysa nga adipen ken apostol ni Jesu-Kristo, agpaay kadagidiay nakagun-od iti pammati, a naibilang kadakami iti maipada a pribilehio.” (2 Pedro 1:1) Ni Pedro ket personal a sinursuruan ni Jesus, ken kas maysa nga apostol, naaddaan daytoy iti nagpateg nga annongen. Kaskasdi, imbilangna ti bagina kas maysa nga adipen ken ammona nga addaan dagiti dadduma a Kristiano iti isu met laeng a pribilehio no iti pammati.

Mabalin a kunaen ti dadduma a sakbay ti panawen dagiti Kristiano, saan a nasurot ti pagalagadan ti panagpapada idi pinagbalin ti Dios ti Israel kas naisangsangayan a nasionna. (Exodo 19:5, 6) Kunaenda a daytoy ket maysa a pagarigan ti panangitan-ok iti rasa, ngem saan a kasta. Pudno a kas kaputotan ni Abraham, tinagiragsak dagiti Israelita ti naisangsangayan a relasion iti Dios ken nausarda kas kalasugan dagiti palgaak manipud iti Dios. (Roma 3:1, 2) Ngem ti panggepna daytoy ket saan a tapno maital-oda. Imbes ketdi, daytoy ket tapno “mabendisionanto dagiti amin a nasion.”​—Genesis 22:18; Galacia 3:8.

Nupay kasta, saan a tinulad ti kaaduan nga Israelita ti pammati ti amada a ni Abraham. Dida nagmatalek ken linaksidda ni Jesus kas ti Mesias. Gapu iti dayta, linaksid ida ti Dios. (Mateo 21:43) Ngem dagiti naemma iti sangatauan saanda a naikapis kadagiti naikari a parabur. Idi Pentecostes 33 K.P., nabuangay ti kongregasion Kristiano. Daytoy nga organisasion dagiti Kristiano a napulotan iti nasantuan nga espiritu ket naawagan “ti Israel ti Dios,” ket pudno a nagbalin a kalasugan iti panangsagrap kadagiti bendision.​—Galacia 6:16.

Dadduma a miembro dayta a kongregasion ket kasapulan idi a maisuro maipapan iti panagpapada. Kas pagarigan, binalakadan ni adalan a Santiago dagidiay nangatngato ti panagraemda kadagiti nabaknang a Kristiano ngem kadagiti napanglaw. (Santiago 2:1-4) Saan nga umiso dayta. Inlawlawag ni apostol Pablo a saan a nababbaba dagiti Kristiano a Gentil ngem kadagiti Kristiano a Judio, ket dagiti babbai a Kristiano saanda a nababbaba ngem kadagiti lallaki. Insuratna: “Iti kinapudnona, annaknakay amin ti Dios babaen ti pammatiyo ken Kristo Jesus. Ta dakayo amin a nabautisaran ken Kristo inkawesyo ni Kristo. Awan ti Judio wenno uray Griego, awan ti adipen wenno uray siwayawaya a tao, awan ti lalaki wenno uray babai; ta maymaysakayo amin a persona a naikaykaysa ken Kristo Jesus.”​—Galacia 3:26-28.

Dagiti Saan a Naklase-klase a Tattao Ita

Ikagkagumaan dagiti Saksi ni Jehova ita ti agbiag a maitunos kadagiti Nainkasuratan a prinsipio. Ammoda a ti pannakaklase-klase dagiti tattao ket awan ti naisangsangayan a pategna iti Dios. Gapuna, awan ti klero wenno pasurot kadakuada, ken saanda a nabingay sigun iti kolor ti kudil wenno kinabaknang. Nupay nabaknang ti dadduma kadakuada, saanda a naipamaysa iti “panangiparammag iti sanikua a pagbiag ti maysa,” agsipud ta ammoda nga aglabas dagita a banag. (1 Juan 2:15-17) Imbes ketdi, nagkaykaysada amin iti panagdayawda iti Soberano iti Uniberso, ni Jehova a Dios.

Awaten ti tunggal maysa kadakuada ti annongen a makiraman iti trabaho a panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian iti padada a tao. Kas ken Jesus, padayawanda dagiti mairurrurumen ken nabaybay-an babaen ti panangbisitada kadagiti pagtaenganda, nga itukonda ti panangisuro iti Sao ti Dios kadakuada. Makipagtrabaho dagiti nanumo kadagidiay nalabit matmatan ti dadduma a natatan-ok. Dagiti naespirituan a galad ti napateg, saan a ti klase dagiti tattao. Kas idi umuna a siglo, amin ket agkakabsat iti pammati.

Agduduma Uray Agpapada

Siempre, ti panagpapada dina kaipapanan nga awan a pulos ti panagduduma. Adda dagiti lallaki ken babbai, natataengan ken ubbing iti Kristiano nga organisasion a pakaibilangan dagiti tattao manipud iti nagadu a rasa, lenguahe, nasion, ken kasasaad iti panagbiag. Kas indibidual, nagduduma ti laing ken pigsada. Ngem awan ti nangatngato wenno nababbaba gapu kadagita a panagduduma. Imbes ketdi, agbanag ti kasta a panagsusupadi iti nakaay-ayat a panagduduma. Mabigbig dagitoy a Kristiano nga aniaman a talugading nga adda kadakuada ket sagut a naggapu iti Dios ken saan a rason tapno ipapanda a nangatngatoda.

Ti panaglalasin ket resulta ti panangikagkagumaan ti tao a mangituray iti bagina imbes nga agpaidalan iti Dios. Din agbayag, sublatenton ti Pagarian ti Dios ti naan-anay a panangituray ditoy daga, nga agresulta iti panagpatingga ti aramid tao a panaglalasin, a pakaibilangan dagiti dadduma pay a banag a makagapu iti panagsagaba kadagiti naglabas a panawen. Iti kasta, iti pudno nga anag, “dagidiay naemma tagikuaendanto ti daga.” (Salmo 37:11) Awanton ti panggapuan ti tao a mangitan-ok iti bagbagina. Saanton a maipalubos a mabingaybingay ti sangalubongan a panagkakabsat gapu iti panaglalasin dagiti tattao.

[Blurb iti panid 5]

Ti Namarsua “saan a nangipaay iti ad-adu a konsiderasion iti daydiay natan-ok ngem iti daydiay nanumo, ta isuda amin aramid dagiti imana.”​—Job 34:19.

[Ladawan iti panid 6]

Padayawan dagiti Saksi ni Jehova dagiti kaarrubada

[Dagiti Ladawan iti panid 7]

Dagiti naespirituan a galad ti napateg kadagiti pudno a Kristiano