Dagiti Kangrunaan a Paset ti Biblia Canta ni Salomon 1:1–8:14

Nagballigi ti Pudno nga Ayat!

Adda ayat a pulos a saan a maibus. Dayta ket manayon, agpaut, naballigi. Ti kasta a di maisin nga ayat adda iti nagbaetan ni Jesu-Kristo ken ti “nobiana,” wenno ti pinulotan-espiritu a kongregasionna. (Apocalipsis 21:2, 9; Efeso 5:21-33) Ket anian a nagpintas ti pannakailadawan daytoy nga ayat iti Canta ni Salomon!

Pinutar ti masirib nga Ari Salomon iti Israel idi 3,000 a tawtawenen ti napalabas, daytoy “a nagsayaatan a kanta” (1:1) saritaenna ti ayat iti nagbaetan ti maysa a pastor ken ti maysa a balasang iti away iti Sunem (Sulem). Babaen iti amin a kinabaknangna ken kinadayagna, ti ari dina nagun-odan ti ayat ti Sulamita, ta isu ti nasungdo iti inay-ayatna a pastor.

No mabasa daytoy a libro ti daniw a siaannad ken buyogen iti panangapresiar, daytoy ti mangipaay kadagiti di naasawaan ken dagiti naasawaan nga ad-adipen ni Jehova iti adu a taraon iti panunot maipapan iti kinadalus, kinaemma, kinasungdo, ken ti panagtalinaed iti ayat a masapul a pakailasinan dagiti Kristiano iti panagasawa. Kinapudnona, datay amin ket magunggonaan manipud iti daytoy a kanta maipapan iti panagballigi iti pudno nga ayat.

Ti Sulamita iti Kampo ni Salomon

Pangngaasiyo ta basaenyo ti Canta ni Salomon 1:1-14. Kadagiti naarian a tolda, ti Sulamita nagsarita a kasla adda sadiay ti ingungotenna a pastor. Indaydayaw ni Salomon ti kinapintasna ket inkarina ti panangarkosna kenkuana kadagiti alikamen a balitok ken pirak. Ngem ti balasang nagkedked kadagiti panangay-ayona ket impakaammona kenkuana nga isut’ addaan iti pudno nga ayat a maipaay laeng iti pastor.

◆ 1:2, 3​—Apay a maitutop dagitoy a panangidilig iti arak ken lana?

Ti arak paragsakenna ti puso ken pabilgenna ti malidliday a kararua. (Salmo 104:15; Proverbio 31:6) Naibukbok ti lana kadagiti madaydayaw a bisita a maipaay iti makapabang-ar nga epektona. (Salmo 23:5; Lucas 7:38) Gapuna ti mariribukan a Sulamita ti napabileg ken naliwliwa babaen ti pananglagipna kadagiti “ebkas iti panangipateg” ti pastor ken ti “naganna.” Umasping iti dayta, ti natda iti napulotan a paspasurot ni Kristo maparegtada babaen iti panangmennamenna iti ayat ken ti panangipanamnama iti Pastorda, ni Jesu-Kristo, nupay no addada pay laeng iti lubong ken naisina kenkuana.

Leksion para Kadatayo: Mabalin a pinunno ni Solomon ti Sulamita kadagiti “sallapid a balitok” ken “butones a pirak,” ngem isut’ nagkedked kadagitoy a namaterialan a pakasulisogan ket pinatalgedanna ti di maisin nga ayatna iti pastor. (1:11-14) Ti panangpampanunot iti kababalinna ti mangpabileg kadagiti klase “nobia” a mangidian iti pananggargari ti materialismo iti lubong ken ti panagtalinaedda a matalek iti nainlangitan a Nobio. No ti namnamatayo ket naindagaan ket pampanunotentayo ti mangasawa, sapay koma ta ti ulidan daytoy a balasang ti mangtignay kadatayo a mangaramid iti naespirituan, saan a ti namaterialan, a pagimbagan a kangrunaan a pakaseknantayo.

Agpada a Tarigagay

Basaenyo ti 1:15–3:5. Ti pastor simrek iti naarian a kampo ket inyebkasna ti ayatna iti naemma a Sulamita, isu a mangraraem kenkuana a nangnangruna ngem kadagiti amin a dadduma pay. Idi naisinada iti maysa ken maysa, nalaglagip ti balasang dagiti nararagsak a tiempo a pannakikaduana iti inay-ayatna ket nagpakpakaasi nga isut agdaras nga umay iti sibayna. Iti rabii, isut’ tartarigagayanna.

◆ 2:1-3​—Ania ti kaipapanan dagitoy a piguratibo a sasao?

Ti Sulamita ti nangawag iti bagina a “maysa a lirio dagiti tanap” agsipud ta isu ti napakumbaba, naemma nga agtutubo a babai a nangmatmat iti bagina met laeng a kas maysa laeng kadagiti adu a gagangay a sabsabong. Ti pastor, nupay kasta, nabigbigna nga isu ti “maysa a lirio kadagiti sisiit,” ta isut’ naemma, natalunggadingan, ken matalek ken ni Jehova. Iti balasang, ti pastor ket “kas iti mansanas iti tengnga dagiti kaykayo iti bakir” agsipud ta isu ket agtutubo a naespirituan ti pagannayasanna a napasnek iti Dios ken addaan dagiti matarigagayan a kababalin ken abilidad. Ti maysa a di naasawaan a Kristiano nga agsapsapul iti kapareha iti biag ti rebbeng nga agsapul laeng iti maysa a matalek a padana a manamati nga addaan kadagiti kualidad a kas kadagidiay adda iti Sulamita wenno ti inay-ayatna a pastor.

◆ 3:5​—Apay a daytoy a sapata mainaig kadagitoy an-animal?

Dagiti gazelle ken dagiti hinds naamoda, nabannayat nga aggunggunay, ken napipintas nga an-animal a napartak met ken sigurado ti panagtakderda. Iti kaiyariganna, ngarud, ti balasang ti mangisinggalut kadagiti “annak iti Jerusalem” iti maysa a sapata babaen iti amin a nasayaat ken napintas a panagtignay. Babaen kadagitoy a parparsua, isu ti mangpilit kadagitoy a babbai a mangisardeng iti panangpadpadas a manggargari iti ayatna a maipaay iti sabali malaksid iti inay-ayatna a pastor.

Leksion para Kadatayo: Ti balasang ti nangikabil kadagiti “annak iti Jerusalem,” wenno dagiti bunggoy dagiti babbai nga agur-uray iti ari, iti sidong ti sapata ‘a saanda a tignayen wenno riingen ti ay-ayatenna agingga iti pagayatanna.’ (2:7; 3:5) Daytoy ipamatmatna a saan a posible ti maaddaan iti romantiko nga ayat iti basta siasinoman. Ti balasang a mismo saan a maay-ayo ken ni Salomon. Anian a nainsiriban, ngarud, para iti di naasawaan a Kristiano a mangpanunot iti panagasawa iti ibilangna a maitutop laeng ken matalek a mangdaydayaw ken ni Jehova isu a pudpudno nga ay-ayaten!​—1 Corinto 7:39.

Ti Balasang iti Jerusalem

Basaenyo ti 3:6–6:3. Nagsubli ni Salomon idiay Jerusalem a buyogen iti kinadayag. Ti pastor nakiuman iti balasang sadiay ket pinabilegna babaen kadagiti ebkas iti panangipateg. Iti maysa a tagtagainep, isut’ simmungbat nupay naladawen iti panagtuktok ti inay-ayatna ket isut’ trinato ti bantay iti di umiso a pamay-an bayat ti sigaganat a panangsapsapulna kenkuana. Idi napagsaludsodan no ania ti namagbalin iti ingungotenna a naisangsangayan, isut’ nangipaay kadagiti “annak iti Jerusalem” iti rumimrimat a deskripsion kenkuana.

◆5:12​—Kasano a dagiti mata ti Sulamita ti ‘kasla kalapati a madigus iti gatas’?

Nasaksakbay pay, dagiti mata ti Sulamita naipadisda kadagiti mata ti kalapati agsipud ta dagitoy naamoda. (1:15; 4:1) Gapu iti dayta, ti pastor inawaganna ti balasang a mismo a kas ti “kalapati[na].” (5:2) Ditoy ti masakit unay iti ayat nga agtutubo a babai ti nangipadis iti mata ti pastor iti asul a dapuen a kalapati nga agdigdigus iti adu a gatas. (5:8, 12) Mabalin a, daytoy a panagasping tuktukoyenna ti nasudi nga iris ti pastor a nanglawlaw iti rumimat a puraw dagiti matana.

Leksion para Kadatayo: Ti Sulamita ket kas iti “maysa a minuyongan a naaladan.” (4:12) Masansan a ti maysa a minuyongan iti Israel idi ugma ket kas iti maysa a parke, maysa a pudno a paraiso nga addaan iti nasayaat a gubuayan iti danum ken ti nadumaduma a natnateng, sabsabong, ken kaykayo. Gagangay, dayta ti nabakudan kadagiti mulmula wenno iti maysa a pader ket mabalin laeng ti sumrek babaen iti nakandaduan a ruangan. (Isaias 5:5) Iti pastor, ti moral a kinadalus ti Sulamita ken ti kinapintasna ket kas iti maysa a minuyongan a mammano ti kinapintasna, nasayaat dagiti bungbungana, makaay-ayo ti banglona, ken makapasalibukag ti panangay-ayona. Ti panangipategna saan a basta magun-odan ti aniaman a lalaki, ta isu ket nadalus, a kasla “maysa a minuyongan a nabakudan” tapno saan a serken dagiti di maawis a sumrek ken silulukat laeng kadagiti nainkalintegan a mangtagikua iti dayta. Iti moral a kinalinteg ken kinasungdo ti Sulamita ngarud ti nangipaay iti nagsayaatan nga ulidan kadagiti di pay naasawaan a Kristiano a babbai itatta.

“Ti Gil-ayab ni Jah”

Basaenyo ti 6:4–8:14. Indaydayaw ni Salomon ti kinapintas ti balasang, ngem ti balasang ti di nangawat kenkuana ken inwaragawagna ti kinapasnekna iti pastor. Gaput’ dina nagun-odan ti ayatna, ni Salomon ti nangpalubos kenkuana nga agawid. Idi addan ti “inay-ayatna” iti sibayna, isut’ nagsublin idiay Sunem kas nataengan a babai a nangpaneknek iti kinatalgedna. Ti ayat iti nagbaetanda iti pastor ket nabilbileg ngem ni patay, ket ti darangna isuda “dagiti gil-ayab ni Jah.”

◆ 6:4​—Ania ti “Makaay-ayo a Siudad”?

Daytoy nga ebkas ti mabalin nga ipatarus a “Tirzah,” a kaipanananna ti “Makaay-ayo, Makaparagsak.” Ti Tirzah ket maysa a siudad a nalatak gapu iti kinapintasna a nagbalin nga umuna a kabisera iti makin-amianan a pagarian iti Israel.​—1 Ar-ari 14:17; 16:5, 6, 8, 15,

◆ 7:4​—Kasano a ti tengnged ti balasang “kas iti torre a marfil”?

Nalawag a dayta addaan iti kinalinis iti marfil ken naginangay a kas iti maysa a torre. Nasaksakbay pay, ti tengngedna ti naipadis “iti torre ni David,” nalabit ti torre iti Balay ti Ari iti sibay ti makindaya a pader ti Jerusalem. Iti dayta ‘naibitin dagiti rinibribo a nagbukel a kalasag dagiti nabibileg a lallaki,’ a mangisingasing a ti natan-ok a tengnged ti Sulamita ti naarkosan iti kuentas a naubon kadagiti nabubukel nga arkos wenno batbato.​—4:4; Nehemias 3:25-27.

◆ 8:6, 7​—Kasano a ti ayat “kas kapigsa ni patay”?

Ni patay di agsarday iti panangalana iti biag dagiti managbasol a tattao, ket ti pudno nga ayat kasta ti kinapigsana. Gapu iti panagtultuloyna iti kasta a naipamaysa a debosion, ti kasta nga ayat ket kas iti di agsarday a Sheol (ti tanem) a mangkalikagum kadagiti bagi dagiti pimmusay. Agsipud ta ni Jehova a Dios inkabilna ti kabaelan nga agayat kadagiti tattao, daytoy a kualidad agtaud kenkuana ken maitutop a maibaga a “ti gil-ayab ni Jah.” Uray ni nabaknang nga Ari Salomon saanna a magatang ti kasta nga ayat.

Leksion para Kadatayo: Ti kapadasan ti Sulamita ken Ari Salomon ket maysa a mangsukisok a panangsubok a nalasatanna a sibaballigi. Isut’ saan nga agibar-ibar iti ayatna ken kadagiti kababalinna, kas iti maysa a ruangan a nalaka nga aglukat ken kasapulanna ti balunet a tabla a cedro tapno malapdan iti panaglukatna kadagiti saan a maawat wenno saan a makagunggona. Saan, ti balasang nagballigi kadagiti pananggargari ti ari, a kasla nakatakder a maysa a bakud a maibusor kadagiti amin a namaterialan a pangawis daytoy a lubong. Babaen iti panagtalek iti Dios ken babaen iti pananglagip ti nagsayaatan nga ulidan ti Sulamita, dagiti Kristiano a babbai itatta mabalinda met a paneknekan ti saadda kas indibidual a natibker kadagiti napapateg a prinsipio a pakaidayawan ni Jehova.​—8:8-10.

Sigurado, daytoy a “natan-ok a kanta,” nga addaan iti tema nga ayat, ti mangpabileg iti panangapresiartayo iti singgalut nga adda iti nagbaetan ni Jesus ken dagidiay a pinilina nga agbalin a nainlangitan a “nobia[na].” Ngem amin dagiti agtutubo a lallaki ken babbai agraman dagiti assawa a lallaki ken assawa a babbai a napasnek ken ni Jehova mabalinda ti magunggonaan manipud iti panangsapul iti panangtuladda iti kinatarnaw ti Sulamita ken ti pastor iti sanguanan dagiti pannakasusuot ken pannakasulisog. Ket daytoy a nakatantan-ok a paset iti Sao ti Dios ti mangtignay koma kadatayo amin nga agtalinaed a nasungdo ken ni Jehova, ti Gubuayan iti naballigi nga ayat.