Awan ti Talna Kadagiti Ulbod a Mensahero!
“Dagiti agaramid iti dakes magessatdanto . . . Ngem dagiti naemma tawidendanto ti daga, ket maay-ayatandanto iti kinaruay ti talna.”—SALMO 37:9, 11.
1. Apay a namnamaentayo nga adda dagiti mensahero, agpadpada pudno ken ulbod, iti “panawen ti panungpalan”?
DAGITI mensahero—ulbod wenno pudno? Agpada nga adda dagitoy idi tiempo ti Biblia. Ngem iti ngay kaaldawantayo? Iti Daniel 12:9, 10, mabasatayo a kinuna ti maysa a nailangitan a mensahero iti mammadto ti Dios: “Dagiti sasao maripkanda ken matimbrean agingga iti panawen ti pannakatungpal [“panungpalan,” NW]. Adu dagiti aggugorto kadagiti bagbagida met laeng, ken papudawenda dagiti bagbagida met laeng, ket madalusanda; ngem dagiti managdakdakes agaramiddanto a sidadangkes; ket awan kadagiti managdakdakes ti makaawat; ngem dagidiay mamasirib maawatandanto.” Agbibiagtayon iti dayta a “panawen ti panungpalan.” Makitatayo kadi ti nalawag a naggidiatan “dagiti managdakdakes” ken “dagiti mamasirib”? Wen!
2. Kasano a matungtungpal ita ti Isaias 57:20, 21?
2 Iti kapitulo 57, bersikulo 20 ken 21, mabasatayo dagiti sao ti mensahero ti Dios a ni Isaias: “Dagiti nadangkes kasda la iti mariribuk a taaw; ta dina mabalin ti aglinak ket dagiti danumna mangipuruakda iti pitak ken lued. Awan ti talna, kuna ti Diosko, kadagiti nadangkes.” Anian a maitutop unay dagitoy a sao a mangiladawan iti daytoy a lubong bayat nga umas-asideg iti maika-21 a siglo! Isalsaludsod pay ketdi ti dadduma, ‘Madanontayto pay ngata dayta a siglo?’ Ania ti ibaga kadatayo dagiti mensahero nga addaan nauneg a pannakaawat?
3. (a) Ania a panamaggidiat ti naipakita iti 1 Juan 5:19? (b) Kasano a nailadawan dagiti “mamasirib” iti Apocalipsis kapitulo 7?
3 Addaan ni apostol Juan iti nauneg a pannakaawat nga impaltiing ti Dios. Kuna ti 1 Juan 5:19: “Ammotayo a nagtaudtayo iti Dios, ngem ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” Naiduma iti daytoy a lubong dagiti 144,000 a naespirituan nga Israelita, nga adda pay laeng kadatayo dagiti lumallakay a natda kadakuada. Kadua dagitoy ita ti “maysa a dakkel a bunggoy . . . manipud kadagiti isuamin a nasion ken kadagiti tribo ken kadagiti il-ili ken kadagiti pagsasao,” nga agdagup itan iti nasurok a lima a milion, nga addaan met iti nauneg a pannakaawat. “Dagitoy isuda dagidiay naggapu iti dakkel a rigat.” Ket apay a magunggonaanda? Agsipud ta “linabaanda [met] dagiti pagan-anayda ket pinapudawda ida iti dara ti Kordero,” babaen ti panamatida iti subbot ni Jesus. Kas mensahero ti lawag, “mangipapaayda [met] ti sagrado a panagserbi [iti Dios] iti aldaw ken rabii.”—Apocalipsis 7:4, 9, 14, 15.
Dagiti Masasao a Mensahero ti Talna
4. (a) Apay a mapaay dagiti masasao a mensahero ti talna iti lubong ni Satanas? (b) Kasano nga agaplikar ita ti Efeso 4:18, 19?
4 Ngem, komusta met ngay dagiti masasao a mensahero ti talna iti nailubongan a sistema ni Satanas? Iti Isaias kapitulo 33, bersikulo 7, mabasatayo: “Adtoy, dagiti maingelda agikkisda iti ruar; ket dagiti embahador ti kappia agsangitda a sipapait.” Anian a pudno daytoy kadagidiay matartaranta nga agturturong kadagiti kabesera ti lubong, a mangikagkagumaan a mangyeg iti kappia! Anian a kinaubbaw! Apay? Agsipud ta ti sintoma dagiti sakit ti lubong ti tamtamingenda imbes a dagiti makagapu. Umuna iti amin, bulsekda iti kaadda ni Satanas, nga inawagan ni apostol Pablo kas “ti dios daytoy a sistema ti bambanag.” (2 Corinto 4:4) Nangimula ni Satanas kadagiti bukel ti kinadakes iti sangatauan, isut’ gapuna a maitutop ita iti kaaduan, agraman kadagiti adu nga agtuturay, ti kuna ti Efeso 4:18, 19: “Nasipngetan ti isipda, ken naisina manipud iti biag a kukua ti Dios, gapu iti kinakuneng nga adda kadakuada, gapu iti kinaawan rikna ti puspusoda. Yantangay napukawda ti amin a moral a kaririknada, inyawatda ti bagbagida iti nalulok a kababalin tapno aramidenda ti tunggal kita ti kinarugit buyogen ti kinaagum.”
5. (a) Apay a dagiti ahensia ti tao saanda a maipasdek ti talna? (b) Ania ti makaliwliwa a mensahe ti Salmo 37?
5 Awan ti ahensia dagiti imperpekto a tao a makaikkat manipud iti puso dagiti tao iti agum, panagimbubukodan, ken gura a nasaknap unay ita. Ti laeng Namarsua kadatayo, ni Soberano nga Apo Jehova, ti makaaramid iti dayta! Mainayon pay, dagiti laeng naemma, a manmano iti sangatauan, ti situtulok nga agpapaidalan kenkuana. Iti Salmo 37:9-11, napaggidiat ti pagtungpalan dagitoy ken dagiti nadangkes iti lubong: “Dagiti agaramid iti dakes magessatdanto; ngem dagidiay nga agpannuray ken Jehova, tawidendanto ti daga. Ta bassit pay a darikmat, ket ti nadangkes maawanton . . . Ngem dagiti naemma tawidendanto ti daga, ket maay-ayatandanto iti kinaruay ti talna.”
6, 7. Ania a pakasarsaritaan dagiti relihion ti lubong ti mangipakita a saanda nga agserserbi kas mensahero ti talna?
6 No kasta, adda kadi masarakan a mensahero ti talna kadagiti relihion daytoy masakit a lubong? Bueno, ania ti pakasarsaritaan ti relihion agpapan kadagitoy nga aldaw? Ipakita ti historia a makiramraman ti relihion, wen, mangisungsungsong pay ketdi iti adu a panangibuyat iti dara iti sinigsiglon. Kas pagarigan, maipapan iti riribuk idiay dati a Yugoslavia, kastoy ti kinuna ti Christian Century iti lawas ti Agosto 30, 1995: “Idiay Bosnia a kontrolado ti Serbia, situtugaw dagiti padi iti makinsango nga intar ti makunkuna a parlamento, ken addada pay iti sango ti paggugubatan a mangbembendision kadagiti soldado ken uray kadagiti armas sakbay dagiti dangadang.”
7 Saan met a nasayaat ti bunga ti sangasiglo a trabaho dagiti misionero ti Kakristianuan idiay Africa, kas naipakita idiay Rwanda, maysa a pagilian a pagaammo a 80 porsiento a Katoliko. Impadamag ti The New York Times a Hulio 7, 1995: “Plano ti Golias, maysa a liberal, Katoliko a magasin a para iti lego a naipablaak idiay Lyons [Francia], nga inaganan dagiti 27 pay a papadi a taga Rwanda ken uppat a madre a kunana a pimmatay wenno nangisungsong iti panangpapatay idiay Rwanda idi napan a tawen.” Kastoy ti komento ti African Rights, maysa a human rights organization idiay London: “Malaksid pay iti panagulimekna, masapul a manungsungbat dagiti iglesia iti aktibo a pannakiraman ti dadduma kadagiti papadi, pastor ken madrena iti sapasap a panangpapatay.” Umasping daytoy iti kasasaad idiay Israel idi a dineskribir ti pudno a mensahero ni Jehova a ni Jeremias ti “pannakaibabain” ti Israel, agraman dagiti turayen, papadi, ken mammadtona, sana innayon: “Kadagita kawesmo masarakan ti dara dagiti nasingpet a napanglaw a kararua.”—Jeremias 2:26, 34.
8. Apay a maikuna a maysa ni Jeremias a mensahero ti talna?
8 Masansan a maawagan ni Jeremias a propeta ti didigra, ngem maawagan met a mensahero ti talna nga imbaon ti Dios. Masansan a dinakamatna ti “talna” a kas ken Isaias kasakbayanna. Inusar ni Jehova ni Jeremias a mangukom iti Jerusalem, a kunkunana: “Daytoy nga ili nagbalin a makagargari kaniak nga agpungtot ken agunget nanipud iti aldaw a panangibangonda kenkuana agingga itoy met laeng nga aldaw; tapno ikkatek koma iti imatangko. Gapu ta iti amin a kinadakes dagiti annak ti Israel ken dagiti annak ti Juda, nga inaramidda a panggargari kaniak nga agpungtot, isuda, dagiti ar-arida, dagiti piprinsipeda, dagiti papadida, ken dagiti mammadtoda, ken dagiti tattao ti Juda, ken dagiti agnaed idiay Jerusalem.” (Jeremias 32:31, 32) Inladawan daytoy ti panangukom ni Jehova kadagiti agtuturay ken klero iti Kakristianuan ita. Tapno agari ti pudno a talna, masapul a mapukaw dagitoy a manangisungsong iti kinadakes ken kinaranggas! Nalawag a saanda a mensahero ti talna.
Ti UN kas Manangipasdek iti Talna?
9. Kasano nga ak-akuen ti UN a maysa daytoy a mensahero ti talna?
9 Saan ngata nga agbalin a pudno a mensahero ti talna ti United Nations? Total, ti preambulo ti kartana, a naidatag idi Hunio 1945, 41 nga aldaw laeng sakbay a rinebbek ti bomba atomika ti Hiroshima, kinunana a ti panggepna isu ti “panangisalbar kadagiti sumarsaruno a kaputotan manipud iti saplit ti gubat.” Naikeddeng a dagiti 50 a manamnama a kameng ti United Nations “pagkaykaysaenda ti pigsa[da] tapno mataginayon ti sangalubongan a talna ken talged.” Iti agdama, 185 a nasion ti miembro ti UN, a naidaton kano iti isu met la a panggep.
10, 11. (a) Kasano nga inyebkas dagiti panguluen ti relihion ti panangsuportada iti UN? (b) Kasano a binallikug dagiti papa “ti Naimbag a Damag ti Pagarian ti Dios”?
10 Iti panaglabas dagiti tawen, kasta unay ti panangidayawda iti UN, nangruna dagiti panguluen ti relihion. Idi Abril 11, 1963, pinirmaan ni Pope John XXIII ti suratna kadagiti obispo a napauluan “Pacem in Terris” (Talna Ditoy Daga) a nagkunaanna: “Sipapasnek a tarigagayantayo ti panagballigi ti organisasion ti United Nations—ti sangal ken sanikuana—a mangtaming iti nakaad-adu ken natan-ok a trabahona.” Di nagbayag, idi Hunio 1965, dagiti panguluen ti relihion, a naikuna a nangirepresentar iti kagudua ti populasion ti lubong, rinambakanda ti maika-20 a kasangay ti UN idiay San Francisco. Idi met laeng 1965, iti isasarungkarna iti UN kinuna ni Pope Paul VI a dayta “ti maudi a namnama ti panagkaykaysa ken talna.” Idi 1986, timmulong ni Pope John Paul II a nangitandudo iti UN International Year of Peace.
11 Naminsan pay, iti isasarungkarna idi Oktubre 1995, kinuna ti papa: “Ramrambakantay ita ti Naimbag a Damag ti Pagarian ti Dios.” Ngem agpayso kadi a mensahero ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios? Maipapan kadagiti parikut ti lubong, intuloyna a kinuna: “Bayat a sangsanguentayo dagitoy dadakkel a karit, mabalin aya a ditay bigbigen ti akem ti United Nations Organization?” Ti UN, imbes a ti Pagarian ti Dios, ti pinili ti papa.
Dagiti Makagapu nga ‘Agsangitda a Sipapait’
12, 13. (a) Kasano a nagtignay ti UN iti wagas a nailadawan iti Jeremias 6:14? (b) Apay a nairaman dagiti lider ti UN a nailadawan iti Isaias 33:7?
12 Iti pannakarambak ti maika-50 nga anibersario ti UN, awan ti naipalgak a pudpudno a pangnamnamaan iti “talna ditoy daga.” Ti maysa a makagapu ket inlawlawag ti maysa a mannurat iti The Toronto Star ti Canada, a kunana: “Ti U.N. ket maysa a leon nga awan ngipenna, a ngumernger no maipasango iti kinarungsot ti tao, ngem masapul nga urayenna dagiti miembrona a mangikabil iti postisona sakbay a kumagat.” Masansan a saggabassit la ti panagkagatna ken naladaw unay. Ipalpalagip dagiti mensahero ti talna iti agdama a sangalubongan a sistema, ken nangruna dagidiay adda iti Kakristianuan, dagiti sao ti Jeremias 6:14: “Inagasanda met a parparawpaw ti dunor ti ilik, a kunada, Talna, talna; idinto ta awan ti talna.”
13 Awan duadua a sipapasnek nga inaramid dagiti nagsasaruno a sekretario-heneral ti UN ti amin a kabaelanda tapno agballigi ti UN. Ngem di nagballigi gapu iti naynay a panagsusupiat dagiti nagdudumat’ panggepna a 185 a miembro no kasano a lapdan ti gubat, mangaramid iti paglintegan, ken usaren ti pondo. Iti tinawen a reportna iti 1995, insurat ti agdama idi a sekretario-heneral a ti panagebbas ti “buteng iti sangalubongan a nuklear a didigra” ikkanna “dagiti nasion [iti gundaway] nga agtitinnulong a mangtun-oy iti ekonomiko ken sosial nga irarang-ay a maipaay iti intero a sangatauan.” Ngem innayonna: “Nakalkaldaang, dagiti pasamak iti lubong iti napalabas a sumagmamano a tawen pinagbalinda nga ubbaw dagidiay a namnama.” Pudno unay, ‘agsangsangit a sipapait’ dagiti masasao a mensahero ti talna.
14. (a) Apay a maikuna a lugi ti UN iti pinansial ken moral? (b) Kasano a matungtungpal ti Jeremias 8:15?
14 Kastoy ti kuna ti paulo ti damag iti The Orange County Register ti California: “Lugi ti U.N. iti Pinansial ken Moral.” Kinuna ti artikulo nga iti nagbaetan ti 1945 ken 1990, adda nasurok a 80 a gubat, a nangpukaw iti nasurok a 30 milion a biag. Inadawna ti maysa a mannurat para iti Oktubre 1995 a ruar ti Reader’s Digest a “nangdeskribir kadagiti operasion militar ti U.N. kas buklen dagiti ‘di makabael a komandante, awan adalna a soldado, aliansa dagiti rumaraut, pannakapaay a manglapped iti kinaranggas ken no dadduma panangpadegdeg pay ketdi iti nakaam-amak a kasasaad.’ Maysa pay, ‘nakaro ti panangsayang, panangallilaw, ken panangabuso.’” Iti benneg a napauluan “Ti U.N. Kalpasan ti 50 a Tawen,” addaan ti The New York Times iti paulo a “Ti Di Umiso a Panangimaton ken Panangsayang Dadaelenna Dagiti Nagsayaat a Panggep ti U.N.” Iti The Times ti London, England, napauluan ti maysa nga artikulo iti “Nakapsut iti Tawen a Limapulo—Kasapulan nga agwatwat ti UN tapno maisubli ti pigsa ken bilegna.” Kinapudnona, mayataday dayta iti mabasatayo iti Jeremias kapitulo 8, bersikulo 15: “Biniroktayo ti talna, ngem awan ti imbag a dimteng; ken panawen ti pannakaagas, ket adtoy, pannakakullayaw!” Ket mangipangpangta pay laeng iti sangatauan ti nuklear a pannakatalipupos. Nalawag, saan a ti UN ti mensahero ti talna a kasapulan ti sangatauan.
15. Kasano a napaneknekan nga agpada a makadadael ken makaulaw ti nagkauna a Babilonia ken dagiti narelihiosuan nga annakna?
15 Anianto ti pagtungpalan amin daytoy? Nakalawlawag ti kuna ti naimpadtuan a Sao ni Jehova. Umuna iti amin, ania ti agur-uray kadagiti ulbod a relihion ti lubong a masansan a nasinged unay iti UN? Maymaysa ti idolatroso a nagtaudanda, ti nagkauna a Babilonia. Maitutop ti pannakailadawanda iti Apocalipsis 17:5 kas “Babilonia a Dakkel, ti ina dagiti balangkantis ken dagiti makarimon a bambanag iti daga.” Dineskribir ni Jeremias ti pannakadadael daytoy aginsisingpet nga organisasion. Kas iti maysa a balangkantis, sulsulbogenda dagiti politiko ditoy daga, lamlamiongenda ti UN ken makikamkamalalada kadagiti napolitikaan a nasion a miembrona. Dakkel ti pasetda kadagiti gubat iti historia. Maipapan kadagiti narelihiosuan a gubat idiay India, kinuna ti maysa a komentarista: “Inawagan ni Karl Marx ti relihion kas opium ti masa. Ngem saan a naan-anay nga umiso dayta agsipud ta makaulaw ti opium, paturogenna dagiti tattao. Ad-adda ketdi a mayarig ti relihion iti puro a cocaine. Mangibulos iti nakaam-amak a kinaranggas ken makadadael unay a puersa.” Ngem saan met a naan-anay nga umiso ti kinuna dayta a mannurat. Agpada a makaulaw ken makadadael ti ulbod a relihion.
16. Apay a masapul a panawanen dagiti nasingpet panagpuspusona a tattao ti Babilonia a Dakkel? (Kitaenyo met ti Apocalipsis 18:4, 5.)
16 No kasta, ania ti rumbeng nga aramiden dagiti nasingpet panagpuspusona a tattao? Ti mensahero ti Dios a ni Jeremias ipaayna kadatayo ti sungbat: “Agtalawkayo iti tengnga ti Babilonia, ket isalakan ti tunggal maysa ti biagna; . . . ta panawenen ti panangibales ni Jehova.” Maragsakantayo ta riniwriw ti nagtalawen iti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. Maysakay aya kadagitoy? No kasta maawatanyo a naimbag no kasano nga inapektaran ti Babilonia a Dakkel dagiti nasion ti daga: “Dagiti nasnasion ininumda ti arakna, gapuna dagiti nasnasion agmauyongda.”—Jeremias 51:6, 7.
17. Ania a panangukom ti asidegen a maiwayat iti Babilonia a Dakkel, ket anianto ti sumaruno iti dayta a tignay?
17 Din agbayag, imaniobranto ni Jehova dagiti “agmauyong” a miembro ti UN tapno rautenda ti ulbod a relihion, kas nailadawan iti Apocalipsis 17:16: “Dagitoy guraendanto ti balangkantis ket pagbalinendanto a walangwalang ken lamolamo, ket kanendanto dagiti nalasag a paspasetna ket isu puorandanto a naan-anay iti apuy.” Daytoyto ti pangrugian ti dakkel a rigat a nadakamat iti Mateo 24:21 ket magtengnanto ti kangitingitanna inton Armagedon, ti gubat ti naindaklan nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin. Kas iti nagkauna a Babilonia, awatento ti Babilonia a Dakkel ti dusa a nayebkas iti Jeremias 51:13, 25: “O sika nga agnaed iti sibay dagiti adu a danum, aduan gamgameng ti tungpalmo dimtengen, ti rukod ti kinaagummo. Adtoy, maibusorak kenka, O bantay a manangdadael, kuna ni Jehova, sika a manangdadael iti amin a daga; ket yunnatkonto ti imak kenka, ken itappuokka nga itulid kadagiti batbato, ket aramidenkanto a maysa a bantay a napuoran.” Sumarunonto a madadael dagiti rinuker, mannakigubat a nasion kalpasan ti ulbod a relihion inton dumteng ti aldaw a panangibales ni Jehova kadakuada.
18. Kaano ken kasano a matungpalto pay ti Isaias 48:22?
18 Maipanggep kadagiti nadangkes, kuna ti 1 Tesalonica 5:3: “Inton sasawenda: ‘Talna ken talged!’ iti kasta giddato nga umayto kadakuada ti kellaat a pannakadadael kas iti ut-ot ti panagrigat nga umay iti maysa a masikog a babai; ket didanto pulos makalisi.” Maipapan kadagitoy, kinuna ni Isaias: “Adtoy, . . . dagiti embahador ti kappia agsangitda a sipapait.” (Isaias 33:7) Pudno unay, kas mabasatayo iti Isaias 48:22, “awan ti talna iti nadangkes, kuna ni Jehova.” Ngem ania a masakbayan ti agur-uray kadagiti pudno a mensahero ti nadiosan a talna? Ilawlawag ti sumaganad nga artikulotayo.
Dagiti Pangrepaso a Saludsod
◻ Kadagiti ania nga agkakadagsen a sao nga imbutaktak dagiti mammadto ti Dios dagiti ulbod a mensahero?
◻ Apay a napaay dagiti ahensia ti tao a mangipasdek iti manayon a talna?
◻ Kasano a naigidiat dagiti pudno a mensahero ti talna kadagiti mangitantandudo iti UN?
◻ Ania ti masapul nga aramiden dagiti naemma tapno matagiragsakda ti talna nga inkari ni Jehova?
[Dagiti Ladawan iti panid 15]
Impadto da Isaias, Jeremias, ken Daniel ti pannakapaay dagiti tao a mangipasdek iti talna
[Ladawan iti panid 16]
“Ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.”—Apostol Juan
[Ladawan iti panid 17]
“Nasipngetan ti isipda.”—Apostol Pablo