Kapitulo 16—Sangalubongan a Kinatalged iti Sidong ti “Prinsipe ti Kappia”
Ti “Dakkel a Bunggoy” Magnan iti “Dalan” nga Agturong iti Organisasion ti Dios
1, 2. Kaano ti naespirituan a kaitungpalan ti Isaias kapitulo 35, ket ania a panangiladawan ti inted dagiti dua nga umuna a bersikulo?
Bayat ti Milenio a Panagturay ti “Prinsipe ti Kappia,” adu kadagiti ramramit ti Isaias kapitulo 35, nga agdama a matungtungpalen sakbay ti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel, ti maisarmingto iti literal a kaipapananna iti sangatauan. Ta no ania ti naaramiden iti naespirituan a pamay-an ti sigurado a maaramidto met iti pisikal a pamay-an. Ti dakdakkel a naespirituan a kaitungpalan daytoy a padto ti maar-aramid itan, babaen ti pannakaisubli ti ad-adipen ti Dios manipud iti pannakakayawda iti Babilonia a Dakkel. Insalaysay dayta ni mammadto nga Isaias iti daytoy nakaay-ayat a sasao:
2 “Ti let-ang ken ti namaga a daga naragsakdanto, ket ti tay-ak a langalang agragrag-onto ken agsabongto a kas iti rosa. Isu agsabongto iti nawadwad ken agrag-onto a buyogan pay ti ragsak ken kankanta. Ti dayag ti Libano maitedto kenkuana, ti kinadeggang ti Carmelo ken Saron. Makitadanto ti dayag ni Jehova.”—Isaias 35:1, 2.
3. Idi maikanem a siglo K.K.P., sadino ti namagaan a daga, ket kasano ti panagragsak dayta?
3 Sadino idi ti yan ti let-ang ken ti namaga a daga ken ti tay-ak a langalang? Idi maikanem a siglo K.K.P., dagita ti teritoria ti pagarian ti Juda. Idi 537 K.K.P., dayta a daga ti nalangalang ken awan dagiti agtataeng kenkuana iti 70 a tawtawen. Ngem kasano nga agragsakto ti maysa a let-ang? Kasapulan ti pannakaisubli kenkuana dagiti dati nga umilina. Dayta ti maitan-ok manipud iti nababa a kasasaad ket maikkanto ti dayaw dagiti nangato a bambantay kas iti kinaranga ti Libano.
Panangpataud ti Piguratibo a Minuyongan ti Eden
4, 5. (a) Kaano, kadagiti moderno a tiempo, ti pannakapasamak ti umas-asping a panagbalbaliw ti kasta a nabaybay-an a daga, ken apay? (b) Iti ania ti nagbanagan ti trabaho a panagbangon ti napulotan a natda? (c) Kasano nga insalaysay ti Isaias 35:5-7 ti napabaro a naespirituan a kasasaadda?
4 Ti moderno-aldaw a katupag, iti naespirituan a kaipapanan, daytoy a panangbalbaliw ti daga manipud iti binaybay-an ti Dios a langana iti maysa a kasasaad a mangipakpakita iti naisubli a pabor ni Jehova ti nangrugi a mapasamak idi 1919. Determinado ti naisubli nga ili ni Jehova a manggundaway iti panawen ti talna a naglukat. Ti Dakdakkel a Ciro, ni Jesu-Kristo, ken ti Amana, ni Jehova a Dios, ti nangituding iti nawayawayaan a natda kadagiti naespirituan nga Israelitas a mangaramid iti nakaskasdaaw a trabaho a katupag ti pannakaibangon manen ti templo ni Jehova babaen kadagiti napasubli a natda ti kadaanan nga Israel kalpasan ti 537 K.K.P. Ti trabaho a panangibangon kalpasan ti 1919 ti nangibunga ti maysa a piguratibo a minuyongan ti Eden.
5 Naipadto daytoy kadagiti sasao ti Isaias 35: “Iti kasta maluktanton dagiti mata ti bulsek, ken dagiti lapayag ti tuleng maluktandanto. Iti kasta aglagtonto ti pilay a kas maysa nga ugsa, ken ti dila ti umel agkantanto. Ta iti let-ang pumsuakto dagiti dandanum, ken barbaresbes iti tay-ak a langalang. Ket ti sumilsilap a darat agbalinto a libtong, ken ti mawaw a daga agbalinto nga ub-ubbog ti danum. Iti pagyanan dagiti chakal, isu a pagiddaanda, ruotto agraman runruno ken badobadok.”—Isaias 55:5-7.
6. Ti nagtultuloy a kaadda ti mailadladawan, moderno-aldaw nga Edom dina linapdan ti ania, ket asino itatta ti agpukpukkaw a siraragsak a kadua ti naisublin a natda?
6 Ti kaadda ti mailadladawan, moderno-aldaw nga Edom ti di nanglapped ti pannakaisubli ti naespirituan nga Israel iti naparaisuan a kasasaad kas kaitungpalan ti Isaias kapitulo 35. Gapuna awan rason a pagragsakan dagiti moderno-aldaw nga Edomitas kas panagragsak ti naisubli a natda ti naespirituan nga Israel, agraman ti umad-adu “dakkel nga umariwekwek.” Ti “dakkel nga umariwekwek” nga addaan ti dakkel a paset iti panangsalimetmet iti naespirituan a paraiso dagiti moderno-aldaw a Saksi ni Jehova.
7. Ania ti di nasirmata ti matmata ti pannakaawat ti natda sakbay ti 1914, ngem naluktan kadi dagiti “bulsek” a matmatada?
7 Nikaanoman sakbay ti panungpalan ti panawen Gentil a ti matmata ti pannakaawat dagiti naespirituan nga Israelitas ti nalukatan a makakita a ti riribuk ti lubong a dandanin bumtak idi 1914 ti agpatingga nga addanto pay ti natda kadakuada a kaskasdi nga addanto pay ditoy daga. Ken dida met nakita nga isuda ken ti “dakkel nga umariwekwek” dagiti “sabsabali a karnero” ti maparaburanto iti pribilehio a mangted ti sangalubongan a pammaneknek iti pannakaipasdek ti Mesianiko a Pagarian ti Dios. Gapuna napasamak nga idi 1919 dagiti naespirituan a bulsek a matmata ti natda nalukatanda, ket anian a sirmata maipapan iti asidegen a masanguanan ti nakita dagidiay nalukatanen a matmata!
8. Aniat’ epekto dagiti dua a kumbension idiay Cedar Point, Ohio, kadagiti naespirituan a lapayag ken dila ti naisubli a natda?
8 Kadagiti kumbensionda idiay Cedar Point, Ohio, idi 1919 ken 1922, immawatda iti pamalatlatan iti trabaho nga adda iti masanguananda. Siguradoda iti trabaho iti sanguananda. Dagiti naespirituan a laplapayagda nalukatan metten a makangngeg kadagiti makaay-ayo a bentahe ti Pagarian ti Dios ken ti pannakasapul ti panangipablaak iti dayta. Kas maysa nga ugsa, aglaglagtoda a makapagserbi kas dagiti mannangted pammaneknek a maipaay iti dayta Pagarian a nabayagen a karkararagen. Dagiti dildilada, nga agingga iti dayta ti umel pay, agikkisen iti ragsak maipapan iti Mesianiko a Pagarian nga agturturayen kadagiti langlangit.—Apocalipsis 14:1-6.
9. Kasano, nga iti naespirituan, pimsuak dagiti dandanum iti tay-ak a langalang?
9 Wen, kaiyariganna a kasla bimtak dagiti dandanum iti maysa a naespirituan a kasasaad a dati a namagaan ken langalang, gapuna itan isuaminen ket nakaberberde iti aglaplapusanan a biag—a sisasaganan nga agbalin a nakabungbunga. Saanen a pagsidsiddaawan a ti naisubli nga ili ni Jehova agragragsakda unay ken napabilegda a kas iti ugsa a sipipigsa a kumalay-at kadagiti nangato a disso! Pudno unay, dagiti dandanum ti kinapudno maipapan ti Pagarian ti Dios, a naipasdeken kadagiti im-ima ni Jesu-Kristo idi 1914, ti aggarasugas a buyogen ti dumakdakkel a pigsa, a mangibunga iti aglaplapusanan a pakabang-aran.—Isaias 44:1-4.
Ti “Dalan” ti Kinasanto
10, 11. (a) Ania ti kaipapanan daytoy a makapabang-ar a panagbalbaliw? (b) Babaen iti ania a dalan a naragpat ti natda ti naespirituan a paraisoda, ken kasano ti panangiladawan ti Isaias 35:8, 9 iti dayta?
10 Ania ti kaipapanan ti napalabas? Daytoy: Umuna ti natda ken kamaudiananna ti “dakkel nga umariwekwek” dagiti “sabsabali a karnero” rimmuardan iti Babilonia a Dakkel ket napagbalinda a saksi ti Pagarian ti Dios. Ngem babaen iti ania a dalan a makasublidanto iti nadiosan a pabor ket makastrekda iti daytoy naespirituan a paraiso? Daytat’ kas iti akaba, nalawa a dalan ti nalukatan kadakuada tapno mapalubosan ti panagmartsa a sangsangkamaysa dagiti addaan-espiritu ti panagpayunir nga Israelitas iti inted-Dios a pagtaenganda. Ti nakaay-ayat a padto ni Isaias ti mangipamatmat iti daytoy:
11 “Ket addanto idiay ti maysa a kalsada, ken maysa a dalan; ket managanto ti Dalan iti Kinasanto. Ti saan a nadalus saanto a magna kenkuana. No di ket isu maipaayto iti nasubbot, dagiti agbariwas a tattao ken tattao a maag didanto maiyaw-awan sadiay. Awan ti leon nga aggianto idiay, awan met narungsot nga animal a sumang-at idiay.”—Isaias 35:8, 9.
12. Ti kadi panagpatingga ti Gubat Sangalubongan I automatiko a linuktanna ti “kalsada” nga agpaay iti natda, ket aniat’ napasamak iti maikapat nga aldaw ti tawen 1919?
12 Ti panagpatingga iti Gubat Sangalubongan I saan nga automatiko a nangilukat iti moderno-aldaw a “kalsada.” Walo kadagiti kameng ti hedkuarters ti Watch Tower Society ti nakabalud pay laeng ket napalalo ti panagbannayat ti trabaho a panangasaba. Idi Enero 4, 1919, iti tinawen a miting ti Watch Tower Society, idiay Pittsburgh, Pennsylvania, ni J. F. Rutherford, ti presidente ti Sosiedad, ti naisubli iti saadna, agpapan pay ti pannakaibaludna agsipud ta pagaammo nga isut’ awan basolna nga adipen ti Kangatuan a Dios.
13, 14. Ania a paspasamak idi 1919 ti mangipamatmat a dayta a piguratibo a kalsada naluktan nga agpaay iti natda, ken asino dagiti nagna iti dayta a “kalsada”?
13 Idi Marso 29, 1919, isu ken dagiti pito a kakaduana a naibalud nawayawayaanda ket kamaudiananna naabsueltoda a naan-anay. Ti The Watch Tower a Setiembre 15, 1919, panid 283, ti naglaon ti makaparegta a damag a dagiti opisina ti Sosiedad, inton Oktubre 1, 1919, ti maiyakar manipud Pittsburgh nga agsubli idiay Brooklyn Bethel sadi 124 Columbia Heights. Kalpasanna, iti ruar ti Disiembre 15, 1919, ti The Watch Tower, daytoy mamindua ti makabulan a publikasion ti naiyanunsio a maipablaak manen idiay Brooklyn, Nueva York.
14 Gapuna idi 1919 a ti piguratibo a kalsada nalukatan kadagiti agragrag-o nga ad-adipen ti Dios. Dagidiay kayatda ti agbalin a nasantuan iti imatang ni Jehova ket isuda dagidiay nagna iti dayta a “kalsada,” “ti Dalan iti Kinasanto.” Asinoman nga awanan ti umiso a panggep, a nadalus a motibo, saanda a nangrugi iti dayta piguratibo a “Dalan iti Kinasanto” ken magun-odan ti pannakaisublida iti nadiosan a pabor.
15. Aniat’ mangted ti makitkita a pammaneknek a ti “dakkel nga umariwekwek” simreken iti piguratibo a kalsada?
15 Idi Hunio 1, 1935, iti kumbension idiay Washington, D.C., 840 kadagiti “dakkel nga umariwekwek” ti nabautisaran iti danum, a mangted iti makitkita a pammaneknek a nangrugidan a sumrek iti dayta a “kalsada.” Itan, ti umad-adu a milion kadakuada ti simreken iti dayta a kalsada, a timmipon iti bumasbassiten a bilang ti napulotan a natda. Sitatalna ken iti naragsak a pannakikadkadua, magmagnada a sangsangkamaysan iti “kalsada,” a determinado a, babaen iti tulong ti Dios a Mannakabalin-amin idiay langit, awanto ti mangdadael iti panagkaykaysada.
16. Iti piguratibo a panagsao, kasano nga awan ti leon wenno dadduma a narungsot nga an-animal iti daytoy a kalsada?
16 Iti piguratibo a panagsao, awan ti leon wenno aniaman a narungsot nga animal a masarakan iti daytoy a kalsada. Kayatna a sawen, awan ti agtignay a kas lapped wenno mangbutbuteng iti napulotan a natda ken ti “dakkel nga umariwekwek bunggoy.” nangrugida a simamatalek iti dalan a linuktan kadakuada ti Manangwayawayada, ti Dakdakkel a Ciro, a ti Sion ti pagtungpalanda.
17. (a) Uray no nakawatwatiwaten ti nagtengantayo “ti panungpalan iti sistema dagiti bambanag,” silulukat pay kadi ti “kalsada”? (b) Asino dagiti sumsumrek “iti Dalan iti Kinasanto,” ken kasanot’ panangaramidda iti dayta?
17 Itatta, a nakawatwatiwaten “iti panungpalan ti sistema dagiti bambanag,” dayta nasantuan pannakaipaayna a “kalsada” ti nagtalinaed a silulukat. Rineprep a manangipateg a tattao ti agtigtignayen iti impormasion a ti Babilonia a Dakkel narban sakbay ti panangduprak ti Dakdakkel a Ciro, ni Jesu-Kristo. Ket dayta ti itartarayanda, a sumsumrekdan iti dalan ti naespirituan a paraiso, “ti Dalan iti Kinasanto.”—Jeremias 50:8.
18. Kasanot’ panangiladawan ti maudi a bersikulo iti Isaias 35 ti agdama a kasasaad dagiti matalek a saksi ni Jehova, ket iti siasino ti papanan ti panagyaman iti kaitungpalan daytoy a padto?
18 Maragragpatdan ti di mailadladawan a ragsak ken rag-o, kas panangiyebkas iti pangserra a bersikulo ti Isaias kapitulo 35: “Ket dagiti sinubbot ni Jehova agsublidanto ket umaysa idiay Sion a mabuyogan iti kankanta; ket agnanayon a rag-o ti agtaengto iti rabaw dagiti uloda. Magun-oddanto ti ragsak ken rag-o, ket ti ladingit ken sasainnek agtalawdanto.” Ti ladingit ken sasainnek gapu ti naminsan a dida pannakipagna a a maitunos ken ni Jehova a Dios ti nagtalawen nanipud pay 1919. Ket ti ladingit ken sasainnek saanen a nagsubli kadagiti matalek, naragsak a saksi ni Jehova. Pagyamanan iti manangipakaammo ti kinapudno a Dios, ni Jehova, a sidadayaw unay a nangtungpal iti dayta nakalawlawag a padto ti Isaias kapitulo 35!