LANGAYLANGAYAN
[Heb., sis].
Maysa kadagiti kapardasan iti isuamin a tumatayab, a kanayon a dumanon iti kapardas a nasurok a 100 km/oras (60 mko) ken kabaelanna ti sumiag iti kapardas a nalabit 200 km/oras (120 mko) wenno nasursurok pay. Sibibileg ken buyogen ti kasla saanna a pannakabannog, aramatenna dagiti atitiddog, naingpis a kasla panabas a payakna no sumeppeg ken sumiag a mangsurot iti anupen nga insekto, nga alimonenna bayat nga agtaytayab. Kadagiti uppat a kita dagiti langaylangayan a makita iti Israel, ti kadakkelan isu ti Alpine swift (Tachymarptis melba wenno Apus melba) ken malasin dayta babaen kadagiti puraw a barukongna. Kadagiti agakar-akar a langaylangayan idiay Palestina, dayta ti umuna nga agparang iti isasangbay ti primavera, a sarunuen a dagus ti dadakkel a bunggoy dagiti kadawyan a langaylangayan (Apus apus). Aramidenda dagiti umokda kadagiti nasipnget a disso, masansan nga iti sirok ti sagumaymay dagiti atep, ket no dadduma iti uneg ti lungog ti kaykayo wenno kadagiti sikigan ti rangrangkis. Naaramid dagitoy iti garami ken dutdot, a napagdedekket babaen iti napigket a katay a patauden dagiti glandula daytoy a tumatayab. Ti saksaka ti langaylangayan ket nabatad a saan a nadisenio agpaay iti pannagna wenno panagbatay, gapuna alaenna ti amin a taraonna ken ti ramramit ti umokna bayat a tumaytayab ket uminum pay ketdi babaen ti panagpayakpakna iti rabaw ti danum; aginana babaen ti ikakapetna kadagiti nakatakder a sikigan ti kaykayo wenno rangrangkis. Ti uni ti langaylangayan ket kasla agdungdung-aw wenno naliday.
Ti Hebreo a sao a sis tukoyenna ti langaylangayan, yantangay daytoy met laeng a nagan ti nausar iti Arabiko. Kunaen ti sumagmamano nga eskolar a ti nagan ipasimudaagna ti dumardaruros nga uni; ngem ibilang ti dadduma a ti nagan irepresentarna ti nasinggit a si-si-si nga uni ti langaylangayan.
Apaman nga immimbag ni Ezekias manipud panagsakitna, iti pinutarna a daniw a nabuyogan iti panangut-utob kinunana nga isu ‘nagan-anibaar kas iti langaylangayan,’ nabatad nga iti naliday a pamay-an, ket ni mammadto Jeremias inaramatna a pagarigan ti agakar-akar a langaylangayan idi binabalawna dagiti umili iti Juda gapu ta saanda a mailasin ti tiempo ti panangukom ti Dios.—Isa 38:14; Jer 8:7.