PAGAW
[Heb., tor, tohr; Gr., try·gonʹ].
Bassit nga atap a kalapati a kanayon nga agakar-akar. Nabatad a naala ti Hebreo a naganna manipud iti naliday nga uni ti tumatayab a “tur-r-r tur-r-r.”
Kaaduanna a masarakan idiay Palestina ti nadumaduma a kita ti pagaw kas iti gagangay a pagaw (Streptopelia turtur) ken ti nagkuelio a pagaw (Streptopelia decaocto), napanaganan iti kasta gapu iti akikid a nangisit a kuelio iti teltelna. Idiay Israel, iti naglabas a dekada awan sardayna ti panagadu ti sabali pay a kita ti pagaw, ti palm turtledove wenno laughing dove (Streptopelia senegalensis).
Nadakamat ti pagaw iti Jeremias 8:7 a karaman kadagiti tumatayab a ‘mangsalimetmet a naimbag iti tiempo nga iyaay ti tunggal maysa,’ a nabatad nga ipasimudaagna ti tinawen nga ipapan iti sabali a lugar. Ti gagangay a pagaw la ketdi ti matuktukoy, yantangay ti dadduma pay a masarakan idiay Palestina ket saanda a mapan iti sabali a lugar no di ket agtalinaedda sadiay iti intero a tawen. Ti gagangay a pagaw ket umiso a pagilasinan ti isasangbay ti primavera idiay Palestina, a dumteng sadiay dagiti pagaw manipud abagatan iti nasapa a paset ti Abril a ‘ti timekna mangngeg iti daga.’—Sol 2:12.
Yantangay maysa a managbabain ken naamo a tumatayab ti pagaw, ti napartak a panagtayabna ti pamay-an a malibasanna dagiti kabusorna. (Sal 74:19) Bayat ti panawen a kaaddada, nakaad-adu dagiti pagaw iti intero a Palestina; ket gapu ta dawa, bukbukel ken clover ti taraonda, nalaka laeng a tiliwen dagitoy babaen kadagiti pagsilo nga adda iti daga. Inraman ni Abraham ti maysa a pagaw iti datonna idi tiempo a ‘namatalged ni Jehova iti maysa a tulag’ kenkuana (Ge 15:9, 10, 17, 18), ket kalpasan dayta dinakamat wenno impalubos a mismo ti Mosaiko a Linteg a mausar dagiti pagaw iti sumagmamano a daton ken seremonia ti panaggugor. (Le 1:14; 5:7, 11; 12:6, 8; 14:22, 30; 15:14, 15, 29, 30; Nu 6:10, 11) Dua a pagaw wenno dua nga urbon nga atap a kalapati ti indaton ni Maria idiay templo kalpasan ti pannakayanak ni Jesus.—Lu 2:22-24; kitaenyo ti KALAPATI.