ASCALON
[mabalin a, Disso a Pagtimbangan (Pagbayadan)].
Pagsangladan iti Mediteraneo ken maysa kadagiti lima a kangrunaan a siudad dagiti Filisteo. (Jos 13:3) Naikuna nga isu ti ʽAsqalan (Tel Ashqelon) a masarakan iti agarup 19 km (12 mi) iti amianan nga amianan-a-daya ti Gaza. Nagsaad ti siudad iti maysa a nabato a lugar a kasla ampiteatro ti natural a sukogna, ken simmango iti Mediteraneo ti limmukong a pasetna. Nadam-eg dagiti awayna, a pagtubuan dagiti mansanas, higos, ken ti bassit a lasona a pagaammo kas scallion, a nalabit dayta ti naipanagan iti daytoy a siudad dagiti Filisteo.
Naituding ti Ascalon iti tribu ni Juda ken isuda ti nangkautibo iti dayta, ngem nalawag a saan a nagbayag ti panangiturayda iti dayta. (Uk 1:18, 19) Daytoy ket siudad dagiti Filisteo idi tiempo ni Samson ken ni Samuel. (Uk 14:19; 1Sm 6:17) Dakamaten dayta ni David iti panagun-unnoyna gapu iti ipapatay da Saul ken Jonatan. (2Sm 1:20) Idi pinarmek ni Ari Ozias dagiti siudad dagiti Filisteo, saan a nailista ti Ascalon kas karaman kadagiti naala.—2Cr 26:6.
Iti padto ni Amos (a. 804 K.K.P.) nadakamat ti pannakaabak ti agturay ti Ascalon. (Am 1:8) Ipakita ti sekular a pakasaritaan nga iti simmaganad a siglo, ni Tiglat-pileser III ti Asiria pinagbalinna ti Asqaluna (Ascalon) kas basalio a siudad. Ni Jeremias (kalpasan ti 647 K.K.P.) nangisawang iti dua a padto a nakairamanan ti Ascalon. Nupay naaddaanen ti Jeremias 47:2-7 iti sumagmamano a kaitungpalan idi sinamsaman ni Nabucodonosor daytoy a siudad iti nasapa a paset ti panagturayna (a. 624 K.K.P.), ti padto iti Jeremias 25:17-20, 28, 29 silalawag nga ipasimudaagna ti maysa a kaitungpalan kalpasan ti pannakarba ti Jerusalem idi 607 K.K.P. Ti padto ni Sofonias (naisurat sakbay ti 648 K.K.P.) impakaunana met ti dumteng a pannakalangalang ti Ascalon, kasta met ti sabsabali pay a siudad dagiti Filisteo, ket kalpasanna dagiti natda ti Juda pagnaedandanto dagiti “balay ti Ascalon.” (Sof 2:4-7) Kamaudiananna, idi agarup 518 K.K.P., inwaragawag ni Zacarias ti pannakadadael ti Ascalon mainaig iti tiempo ti pannakalangalang ti Tiro (332 K.K.P.).—Zac 9:3-5.