SANTUARIO
Nailasin a disso a pagdaydayawan iti Dios wenno iti didios, maysa a nasantuan a disso; maysa a nadibinuan a pagnaedan. (1Cr 22:19; Isa 16:12; Eze 28:18; Am 7:9, 13) Ti “santuario” ket saan a kanayon a maysa a naisangsangayan a patakder, ta daydiay adda idiay Siquem a natukoy iti Josue 24:25, 26 ket mabalin a maysa laeng a disso a nangibangonan idi ni Abraham iti maysa nga altar sinigsiglo a tawen sakbayna. (Ge 12:6, 7) Nupay kasta, masansan a ti sao a “santuario” tumukoy iti tabernakulo (Ex 25:8, 9) wenno iti templo idiay Jerusalem. (1Cr 28:10; 2Cr 36:17; Eze 24:21) No ti tabernakulo ti matuktukoy, ti “santuario” mabalin a kaipapananna ti intero a tolda ken ti paraanganna (Ex 25:8, 9; Le 21:12, 23), ti alikamen ken dagiti aruaten ti santuario (Nu 10:21; idiligyo ti Nu 3:30, 31), wenno mabalin a tumukoy iti Kasasantuan (Le 16:16, 17, 20, 33).
Kas nasantuan a disso, masapul nga agtalinaed a di natulawan ti santuario ti Dios. (Nu 19:20; Eze 5:11) Ngarud, dagiti Israelita masapul nga ‘agtakderda a siaamak’ iti dayta naisangsangayan a disso, a pagnanaedan ti Dios iti mangiladawan a pamay-an. (Le 19:30; 26:2) Idi naipanawda iti Naikari a Daga ket naidestieroda, awanandan iti sitatakder a santuario. Ngem inkari ni Jehova nga isu a mismo, arigna, agbalin “a santuario” maipaay kadakuada.—Eze 11:16.
Ti Griego a termino a na·osʹ ket naaramat iti nalawa a kaipapanan a tumukoy iti intero a masakupan ti templo (Jn 2:20) wenno iti kangrunaan a patakder, a ti Nasantuan ken Kasasantuan a bembenneg dayta ket pinagsina ti kortina. (Mt 27:51) Kas pagarigan, idi a ni Zacarias “simrek iti santuario” tapno agidaton iti insienso, simrek iti Nasantuan, ta sadiay idi ti ayan ti altar ti insienso.—Lu 1:9-11.
Ti pagnanaedan ti Dios iti langlangit ket maysa a santuario, wenno maysa a nasantuan a disso. Iti daytoy a nailangitan a santuario ti nakakitaan ni apostol Juan iti lakasa ti tulag kalpasan ti pannakapuyot ti ‘maikapito a trumpeta,’ babaen ti sirmata. (Apo 11:15, 19) Kalpasanna, nakakita kadagiti anghel a rumrummuar manipud iti daytoy a santuario ken, mainaig iti pannakaiparukpok ti “pito a malukong” ti unget ti Dios, nakangngeg iti “natbag a timek” nga aggapgapu iti dayta.—Apo 14:15, 17; 15:5, 6, 8; 16:1, 17.
Maipapan iti naindagaan a paraangan ti naindaklan a naespirituan a templo ti Dios, naibaga ken apostol Juan iti sirmata: “Tumakderka ket rukodem ti templo a santuario ti Dios ken ti altar ken dagidiay agdaydayaw sadiay. Ngem no maipapan iti paraangan nga adda iti ruar ti templo a santuario, laksidem dayta ket saanmo a rukoden, agsipud ta naited dayta kadagiti nasion, ket ibaddekdanto ti nasantuan a siudad iti uppat a pulo ket dua a bulan.” (Apo 11:1, 2) Ti templo a natukoy ditoy ket saan a mabalin a daydiay adda idiay Jerusalem, ta aganay tallo a dekada idin a nadadael daydi a patakder. Yantangay naindagaan dagiti nasion, ti laeng mabalin nga ‘ited’ kadakuada ket paraangan nga adda met ditoy daga. Gapuna, iladladawanna ngarud ti maysa a kasasaad a tinagiragsak dagiti napulotan a pasurot ni Jesus bayat nga addada ditoy daga. Nupay saan a maibaddek dagiti nasion ti maysa a disso nga adda iti langlangit, mabalinda nga irurumen dagidiay tattao nga inyanak ti espiritu ti Dios a nagbalin nga annakna ken isuda a nailinia nga umawat iti nailangitan a tawid a kadua ni Kristo. (Apo 3:12) Umasping iti dayta, ti impadto ni Daniel a pannakaituang ti “naipasdek a disso ti santuariona” (Da 8:11) ken ti pannakatabbaaw ti santuario (Da 11:31) agparang nga iladladawanna dagiti pasamak nga adda pakainaiganda kadagidiay agserserbi kas katulongan a papadi iti naindaklan a naespirituan a templo ti Dios.
Dagiti kameng ti kongregasion Kristiano, bagi ni Kristo, ket maibilang a maysa a templo, wenno santuario, a pagnaedan ti Dios babaen ti espiritu.—1Co 3:17; Efe 2:21, 22; 1Pe 2:5, 9; kitaenyo ti TEMPLO (Dagiti Napulotan a Kristiano—Maysa a Naespirituan a Templo).