Ti Naan-anay a Panagballigi ni Miguel, ti Naindaklan a Prinsipe

“Iti dayta a tiempo agtakderto ni Miguel, ti naindaklan a prinsipe nga agtaktakder a maipaay kadagiti annak ti ilim.”​—DANIEL 12:1.

1. Ania a kababalin ti imparangarang dagiti adu nga agtuturay iti lubong iti kinasoberano ni Jehova, ket kasano nga impakita ti ari ti amianan ti kasta met laeng a kababalin?

“SIASINO ni Jehova nga imdengak koma ti timekna tapno bay-ak a pumanaw ti Israel?” (Exodo 5:2) Kasta ti siuuyaw nga imbaga ni Faraon ken ni Moises. Gapu ta dina bigbigen ni Jehova a kas kangatuan a Dios, determinado ni Faraon a mamagtalinaed iti Israel iti pannakaadipen. Impakita dagiti dadduma nga agtuturay ti kasta met laeng a pananglais ken Jehova, ket saan a mailaksid dagiti ari iti padto ni Daniel. (Isaias 36:13-20) Kinapudnona, nakarkaro pay ti inaramid ti ari ti amianan. Kuna ti anghel: “Itan-oknanto ti bagina met laeng ken padakkelenna ti bagina met laeng iti ngatuen ti amin a didios; ket agsaonto kadagiti nakaskasdaaw a bambanag a maibusor iti Dios dagiti didios. . . . Ket dinanto ikankano ti Dios dagiti ammana; ket dinanto ikankano ti tarigagay dagiti babbai ken ti tunggal sabali a dios, no di ket padakkelennanto ti bagina met laeng iti ngatuen ti tunggal maysa.”​—Daniel 11:36, 37.

2, 3. Iti ania a pamay-an a di inkankano ti ari ti amianan “ti Dios dagiti ammana” iti pabor ti panagdaydayaw iti sabali a “dios”?

² Kas kaitungpalan dagitoy naimpadtuan a sasao, di inkankano ti ari ti amianan “ti Dios dagiti ammana” (wenno, “dagiti didiosen dagiti kapuonanna,” The New English Bible) dagiti man didiosen ti pagano a Roma wenno ti Trinidad a dios ti Kakristianuan. Inusar ni Hitler ti Kakristianuan nga agpaay iti bukodna a panggep ngem nalawag a pinanggepna a sukatan dayta iti baro nga iglesia nga Aleman. Intandudo ti sunona ti naan-anay nga ateismo. Isu a ti ari ti amianan pinagbalinna ti bagina a dios, a ‘pinadakkelna ti bagina met laeng iti ngatuen ti tunggal maysa.’

³ Kuna pay ti padto: “Iti saadna padayawannanto ti dios dagiti sarikedked; ket padayawannanto ti maysa a dios a saan a naammuan dagiti ammana babaen ti balitok ken babaen ti pirak ken babaen ti napateg a bato ken babaen dagiti makaay-ayo a bambanag.” (Daniel 11:38) Kinapudnona, insaad ti ari ti amianan ti panagtalekna iti moderno a sientipiko a militarismo, “ti dios dagiti sarikedked.” Iti unos ti panawen ti panungpalan, daytoy a “dios” ti pangnamnamaanna iti pannakaisalakan, a nangidaton iti dakkel a kinabaknang iti altarna.

4. Ania a balligi ti nagun-od ti ari ti amianan?

⁴ “Agtignayto a sibaballigi a maibusor kadagiti kapigsaan a sarikedked, babaen ti tulong ti ganggannaet a dios. Siasinoman a mangbigbig kenkuana padakkelennanto ti dayagna, ket pagturayennanto ida iti ngatuen ti adu; ket bingbingayennanto ti daga a kas gunggona.” (Daniel 11:39) Gapu iti panagtalekna iti militaristiko a “ganggannaet a dios[na],” ti ari ti amianan nagtignay a “sibaballigi” unay, a pinaneknekanna ti bagina kas maysa a nabileg a pannakabalin, no militaria ti pagsasaritaan, iti “maudi nga al-aldaw.” (2 Timoteo 3:1) Dagidiay nangkanunong iti ideolohiana nagunggonaanda iti politikal, pinansial, ket no dadduma namilitariaan a tulong.

“Iti Panawen ti Panungpalan”

5, 6. Kasano a ‘nagiduron’ ti ari ti abagatan, ket kasano ti panagtignay ti ari ti amianan?

⁵ Kuna ti Daniel 11:40a: “Iti panawen ti panungpalan ti ari ti abagatan makidinnuronto kenkuana.” Adu ti mamati a matungpalto pay laeng iti masanguanan daytoy ken dagiti sumarsaruno a bersikulo. Nupay kasta, no ti kaipapanan “ti panawen ti panungpalan” ditoy ket kas met laeng idiay Daniel 12:4, 9, nasken a birukentayo ti kaitungpalan dagitoy a sasao iti maudi nga al-aldaw. ‘Induron’ kadi ti ari ti abagatan ti ari ti amianan iti daytoy a tiempo? Wen. Kalpasan ti umuna a gubat sangalubongan, ti tratado ti talna a naipatungpal a kas pannusa ket maysa la ketdi a ‘panangiduron,’ a manggargari iti panagibales. Kalpasan ti panagballigina iti maikadua a gubat sangalubongan, impaturong ti ari ti abagatan dagiti nakabutbuteng a nuklear nga igamna iti karibalna ken nangbukel a maibusor kenkuana iti nabileg nga aliansa militar, ti NATO. Iti panaglabas dagiti tawen, ti ‘panangiduron[na]’ inramanna ti panangsiim babaen ti kabaruanan a teknolohia, kasta met dagiti opensiba diplomatiko ken militar.

⁶ Kasano ti panagtignay ti ari ti amianan? “Umayto ti ari ti amianan a bumusor kenkuana a kas maysa a bagyo agraman kadagiti karuahe ken kadagiti tattao a sikakabayo ken kadagiti adu a barko; ket sumrekto kadagiti dagdaga ket agsaknapto ket lasatennanto ida.” (Daniel 11:40b) Intampok ti historia iti maudi nga al-aldaw ti panangpalawa ti ari ti amianan iti pagturayanna. Idi maikadua a gubat sangalubongan, sinakup ti “ari” a Nazi dagiti pagilian nga adda iti lawlawna. Idi nagpatingga dayta a gubat, nangipasdek ti simmukat nga “ari” iti nabileg nga imperio iti ruar dagiti bukodna a beddeng. Bayat ti Cold War, ginubat ti ari ti amianan ti karibalna idi naggugubat dagiti sabsabali a pagilian a sinuportaran dagiti agkaribal nga ari, ken idi sinarangetna dagiti insurhensia iti Africa, Asia, ken Latin America. Indadanesna dagiti pudno a Kristiano, a kinednganna dagiti aktibidadda (ngem saanna a napasardeng). Ket gapu iti militar ken politikal nga irarautna, adu a pagilian ti pinarukmana. Apag-isu ti impadto ti anghel: “Sumrekto met iti daga ti Kinapintas [ti naespirituan a daga ti ili ti Dios], ket adunto ti ili a marebba.”​—Daniel 11:41a.

7. Ania ti saan a kabaelan a sakupen ti ari ti amianan?

⁷ Ngem, uray pay nagparang a kas maysa a pangta ti kaadda ti ari ti amianan​—iti panangmatmat ti karibalna​—saan a nagballigi daytoy a nangituray iti intero a lubong. “Dagitoy ti makalisinto iti imana, ti Edom ken ti Moab ken ti panguluen dagiti annak ni Ammon.” (Daniel 11:41b) Idi un-unana a panawen, masarakan ti Edom, Moab, ken Ammon iti agarup nagbaetan ti Egipto ken Siria. Dagitoy mabalin nga itakderanda dagiti nasion ken organisasion itatta a pinuntiria ti ari ti amianan ngem dina kabaelan a sakupen.

‘Ti Egipto Saanto a Makalisi’

8, 9. Kasano a narikna, uray ti kangrunaan a karibalna, ti impluensia ti ari ti amianan?

⁸ Intuloy a kinuna ti anghel: “Yunnatnanto ti imana a maibusor kadagiti dagdaga; ket maipanggep iti daga nga Egipto, saanto a makalisi. Ket addanto pannakabalinna kadagiti nailemmeng a gameng a balitok ken pirak ken kadagiti amin a makaay-ayo a bambanag iti Egipto. Ket dagiti taga-Libia ken taga-Etiopia makipagnadanto kadagiti addangna.” (Daniel 11:42, 43) Uray ti ari ti abagatan, ti “Egipto,” dina naliklikan dagiti epekto dagiti pagannurotan ti ari ti amianan iti panangsakup. Kas pangarigan, naglak-am ti ari ti abagatan iti dakkel a pannakaabak idiay Vietnam. Ket dagiti met ngay “taga-Libia ken taga-Etiopia”? Dagitoy a kabangibang ti nagkauna nga Egipto mabalin a siuumiso nga iladawanda dagiti nasion a kabangibang ti moderno nga “Egipto,” no geograpia ti pagsasaritaan, ket no dadduma sumursurotda ‘kadagiti addang’ ti ari ti amianan.

⁹ Naaddaan kadi ti ari ti amianan iti pannakabalin kadagiti ‘nailemmeng a gameng ti Egipto’? Bueno, nalawag a dina naparmek ti ari ti abagatan, ket agpapan iti 1993 ipakita ti sangalubongan a kasasaad a kasla saanto nga agballigi. Ngem adda napigsa nga impluensiana iti wagas a panangusar ti ari ti abagatan kadagiti pinansial a sanikua daytoy. Gapu iti panagamakna iti karibalna, mangbusbusbos ti ari ti abagatan iti dakkel a gatad iti kada tawen iti pannakataginayon ti nakaam-amak nga army, navy, ken air force daytoy. Iti kasta maikuna a ti ari ti amianan ‘naaddaan iti pannakabalin,’ panangtengngel, iti pannakausar ti kinabaknang ti ari ti abagatan.

Ti Ultimo nga Iraraut ti Ari ti Amianan

10. Kasano nga inladawan ti anghel ti panaggibus ti salisal iti nagbaetan dagiti dua nga ari?

¹⁰ Agtultuloy kadi latta nga awan patinggana ti rinnisiris iti nagbaetan dagiti dua nga ari? Saan. Kuna ti anghel ken ni Daniel: “Addanto dagiti damag a mangriribuk kenkuana [ti ari ti amianan], nga aggapu iti leleggakan ti init ken iti amianan, ket rummuarto a sirurungsot tapno mangrebbek ken mangtalipupos iti adu. Ket ipasdeknanto dagiti tolda ti palasiona iti nagbaetan ti dakkel a baybay ken ti nasantuan a bantay ti Kinapintas; ket dumtengto iti kanibusananna, ket awanto ti bumadang kenkuana.”​—Daniel 11:44, 45.

11, 12. Ania ti pakainaigan dagiti nabiit pay a politikal a pasamak iti salisal iti nagbaetan ti ari ti amianan ken ti ari ti abagatan, ket anianto pay ti maammuantayo?

¹¹ Maaramidto pay laeng iti masanguanan dagitoy a pasamak, isu a ditay mailawlawag a detalyado no kasano ti pannakatungpalto ti padto. Itay nabiit, nagbalbaliwen ti politikal a kasasaad maipanggep kadagiti dua nga ari. Bimmaawen ti nabara a salisal iti nagbaetan ti Estados Unidos ken dagiti pagilian iti Makindaya nga Europa. Mainayon pay, nasinasina ti Union Soviet idi 1991 ket awanen.​—Kitaenyo ti Marso 1, 1992, a ruar Ti Pagwanawanan, pinanid 4, 5.

¹² Siasino ngarud ti ari ti amianan ita? Maysa kadi kadagiti pagilian a paset ti dati nga Union Soviet? Wenno madama kadi a balbaliwanna nga interamente ti kinasiasinona, kas iti namin-adu a daras nga inaramidna idi? Saantay a maibaga. Siasinonto ti ari ti amianan inton matungpal ti Daniel 11:44, 45? Sumgiabto manen kadi ti salisal iti nagbaetan dagiti dua nga ari? Ket dagiti met ngay namuntuon a nuklear nga igam nga adda pay laeng iti adu a pagilian? Ti laeng panawen ti makasungbat kadagitoy a saludsod.

13, 14. Ania ti masinunuotayo maipapan iti masakbayan dagiti dua nga ari?

¹³ Maysa a banag ti masinunuotayo. Din agbayag, rumautto ti ari ti amianan gapu kadagiti “damag a mangriribuk kenkuana, nga aggapu iti leleggakan ti init ken iti amianan.” Mapasamakto daytoy nga iraraut sakbay unay ti “kanibusanan[na].” Adu pay ti maammuantayo maipapan kadagitoy a “damag” no usigentayo dagiti dadduma pay a padto ti Biblia.

¹⁴ Umuna, nupay kasta, paliiwenyo ta dagitoy a tignay ti ari ti amianan saan a naikuna a maibusor iti ari ti abagatan. Saan a dumteng iti kanibusananna iti ima ti dakkel a karibalna. Kasta met, saan a ti ari ti amianan ti mangdadael iti ari ti abagatan. Ti ari ti abagatan (a nailadawan iti dadduma pay a padto a kas ti maudi a sara a nagtubo iti maysa nga atap nga animal) madadaelto, “saan a babaen ti ima [ti tao],” no di ket babaen ti Pagarian ti Dios. (Daniel 7:26; 8:25) Kinapudnona, iti kamaudiananna dadaelento ti Pagarian ti Dios dagiti amin nga ari ditoy daga iti gubat ti Armagedon, ket nalawag a daytoyto ti mapagteng ti ari ti amianan. (Daniel 2:44; 12:1; Apocalipsis 16:14, 16) Iladawan ti Daniel 11:44, 45 dagiti pasamak nga agturong iti dayta ultimo a gubat. Di pakasdaawan nga “awanto ti bumadang” iti ari ti amianan inton dumteng iti kanibusananna!

15. Ania dagiti napateg a saludsod a masalaysay pay?

¹⁵ Ngarud, ania dagiti dadduma pay a padto a tumulong a mangilawlawag maipapan kadagiti “damag” a mangtignay iti ari ti amianan a ‘mangtalipupos iti adu.’ Ket siasino dagiti ‘adu’ a kayatna a talipuposen?

Damag nga Aggapu iti Leleggakan ti Init

16. (a) Ania a napateg a pasamak ti masapul a maaramid sakbay ti Armagedon? (b) Siasino “dagiti ari nga aggapu iti leleggakan ti init”?

¹⁶ Sakbay ti ultimo a gubat, ti Armagedon, masapul a madadael nga umuna ti dakkel a kabusor ti pudno a panagdaydayaw​—ti kasla balangkantis a Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. (Apocalipsis 18:3-8) Nailadawan ti pannakadadaelna iti pannakaibuyat ti maikanem a malukong ti pungtot ti Dios iti simboliko a karayan Eufrates. Mamagaan ti karayan “tapno maisagana koma ti pagnaan dagiti ari nga aggapu iti leleggakan ti init.” (Apocalipsis 16:12) Siasino dagitoy nga ari? Awan sabali no di ni Jehova a Dios ken Jesu-Kristo!a

17. (a) Ania ti kuna ti Biblia kadatayo maipapan iti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel? (b) Ania ti mabalin a tuktukoyen ti damag “nga aggapu iti leleggakan ti init”?

¹⁷ Napatak ti pannakailadawan ti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel iti libro nga Apocalipsis: “Ti sangapulo a sara a nakitam [dagiti ‘ari’ nga agturturay iti panawen ti panungpalan], ken ti atap nga animal [ti kolor eskarlata nga atap nga animal, a mangiladawan iti organisasion ti Naciones Unidas], guraendanto ti balangkantis ket pagbalinendanto a walangwalang ken lamolamo, ket kanendanto dagiti nalasag a pasetna sadanto puoran a naan-anay iti apuy.” (Apocalipsis 17:16) Talaga nga ‘adu[nto] a lasag ti dadaelen’ dagiti nasion! (Daniel 7:5) Ngem apay a dadaelento dagiti agtuturay, agraman ti ari ti amianan, ti Babilonia a Dakkel? Agsipud ta ‘ikabil ti Dios kadagiti pusoda ti panangibanagda iti panunotna.’ (Apocalipsis 17:17) Ti damag “nga aggapu iti leleggakan ti init” mabalin a siuumiso a tuktukoyenna daytoy a tignay ni Jehova, inton iti pamay-an a kayatna, ikabilna dayta kadagiti puso dagiti natauan a papangulo tapno talipuposenda ti dakkel a relihiuso a balangkantis.​—Daniel 11:44.

Damag nga Aggapu iti Amianan

18. Ania ti sabali pay a puntiria ti ari ti amianan, ket sadinonto ti ayanna inton dumteng iti kanibusananna?

¹⁸ Ngem adda sabali pay a pangidissuoran ti ari ti amianan iti pungtotna. Kuna ti anghel nga “ipasdeknanto dagiti tolda ti palasiona iti nagbaetan ti dakkel a baybay ken ti nasantuan a bantay ti Kinapintas.” (Daniel 11:45) Idi kaaldawan ni Daniel, ti dakkel a baybay isu ti Mediteraneo, ket ti nasantuan a bantay isu ti Sion, a nakaisaadan idi ti templo ti Dios. Gapuna, iti kaitungpalan ti padto, rautento ti makapungtot nga ari ti amianan ti ili ti Dios! Iti naespirituan a pamay-an itatta, isut’ adda “iti nagbaetan ti dakkel a baybay ken ti nasantuan a bantay,” kayatna a sawen, iti naespirituan a daga dagiti napulotan nga adipen ti Dios, a naggapu iti “baybay” ti naisina a sangatauan ken addaan namnama a makipagturay ken Jesu-Kristo iti nailangitan a Bantay Sion.​—Isaias 57:20; Hebreo 12:22; Apocalipsis 14:1.

19. Kas ipakita ti padto ni Ezekiel, ania ti mabalin a tuktukoyen ti damag a mangtignay iti iraraut ni Gog? (Kitaenyo ti footnote.)

¹⁹ Impadto met ni Ezequiel, a kasadaran ni Daniel, ti pannakaraut ti ili ti Dios “iti maudi nga al-aldaw.” Kunana a ni Gog ti Magog, a mangiladawan ken Satanas a Diablo, ti mangisungsongto iti daytoy nga iraraut. (Ezequiel 38:16) Iti simboliko a pamay-an, ania a direksion ti paggapuanto ni Gog? Kuna ni Jehova babaen ken : “Umaykanto manipud iti dissom, manipud kadagiti kaadayuan a paset ti amianan.” (Ezequiel 38:15) Gapuna, ti damag “nga aggapu iti amianan” mabalin a siuumiso a tuktukoyenna ti propaganda ni Satanas a mangsugsog iti ari ti amianan ken kadagiti amin a sabsabali nga ari a rumaut iti ili ni Jehova.b​—Idiligyo ti Apocalipsis 16:13, 14; 17:14.

20, 21. (a) Apay a sugsogan ni Gog dagiti nasion, agraman ti ari ti amianan, a rumaut iti ili ti Dios? (b) Agballiginto kadi ti irarautna?

²⁰ Iwayat ni Gog daytoy naan-anay nga iraraut gapu iti kinarang-ay “ti Israel ti Dios,” nga, agraman ti dakkel a bunggoy ti sabsabali a karnero, saanen a paset ti lubongna. (Galacia 6:16; Juan 10:16; 17:15, 16; 1 Juan 5:19) Aginap ni Gog iti “ili a naurnong manipud kadagiti nasion, a nakagun-od iti [naespirituan] a gameng ken sanikua.” (Ezequiel 38:12; Apocalipsis 5:9; 7:9) Kas kaitungpalan dagitoy a sasao, narangrang-ay nga amang ti ili ni Jehova ita ngem iti napalabas. Iti adu a pagilian iti Europa, Africa, ken Asia, a no sadino naparitanda idi, siwayawayada itan nga agdaydayaw. Iti nagbaetan ti 1987 ken 1992, nasurok a maysa a milion a “makaay-ayo a bambanag” ti rimmuar kadagiti nasion a nagturong iti balay ti pudno a panagdaydayaw ken Jehova. Iti naespirituan a pamay-an, nabaknang ken natalnada.​—Haggeo 2:7; Isaias 2:2-4; 2 Corinto 8:9.

²¹ Iti panangmatmatna iti naespirituan a daga dagiti Kristiano kas ‘saan a nabakudan a purok’ a nalaka a rauten, aramiden ni Gog ti amin a kabaelanna a mangikkat iti daytoy a lapped iti naan-anay a panangtengngelna iti sangatauan. (Ezequiel 38:11) Ngem saan nga agballigi. Inton rauten dagiti ari ti daga ti ili ni Jehova, ‘dumteng[danto] iti kanibusananda.’ Kasano?

Ti Maikatlo nga Ari

22, 23. Inton rumaut ni Gog, siasinonto ti agtakder a maipaay iti ili ti Dios, ket anianto ti pagbanaganna?

²² Kinuna ni Ezequiel nga inton rumaut ni Gog makigubatto ni Jehova a Dios a maipaay iti ilina ket dadaelennanto dagiti buyot ni Gog “kadagiti bambantay ti Israel.” (Ezequiel 38:18; 39:4) Ipalagip daytoy kadatayo ti kuna ti anghel ken ni Daniel: “Iti dayta a tiempo agtakderto ni Miguel, ti naindaklan a prinsipe nga agtaktakder a maipaay kadagiti annak ti ilim. Ket addanto panawen ti riribuk a di pay napasamak nanipud iti kaadda ti nasion agingga iti dayta a panawen. Ket iti dayta a tiempo ti ilim makalisinto, tunggal maysa a masarakan a naisurat iti libro.”​—Daniel 12:1.

²³ Idi 1914, ni Jesus​—ti nailangitan a mannakigubat a ni Miguel​—naisaad a kas Ari ti nailangitan a Pagarian ti Dios. (Apocalipsis 11:15; 12:7-9) Nanipud idin, isut’ agtaktakder ‘a maipaay kadagiti annak ti ili ni Daniel.’ Din agbayag, nupay kasta, isut’ “agtakderto” iti nagan ni Jehova a kas maysa a nabileg a Mannakigubat nga Ari, a “balsenna dagiti di makaammo iti Dios ken dagiti di agtulnog iti naimbag a damag maipapan ken ni Apotayo a Jesus.” (2 Tesalonica 1:8) Amin dagiti nasion ditoy daga, agraman dagiti ari iti padto ni Daniel, “agdung-awdanto.” (Mateo 24:30) Gapu ta adda pay laeng kadagiti pusoda ti nadangkes a pampanunot a maibusor iti ‘ili ni Daniel,’ mapukawdanto nga agnanayon iti ima ni ‘Miguel, ti naindaklan a prinsipe.’​—Apocalipsis 19:11-21.

24. Ania ti rumbeng nga epekto kadatayo daytoy a panangusig iti padto ni Daniel?

²⁴ Saan kadi a tarigagayantay a maimatangan dayta a naindaklan a panagballigi ni Miguel ken ti Diosna a ni Jehova? Wen, ta dayta a panagballigi kaipapananna ti “pannakailisi,” pannakaispal, kadagiti pudno a Kristiano. (Idiligyo ti Malakias 4:1-3.) Gapuna, bayat a sigagagar a segseggaantayo ti masanguanan, laglagipentayo dagiti sasao ni apostol Pablo: “Ikaskasabam ti sao, umagawaka iti tiempona man ken saanna a tiempo.” (2 Timoteo 4:2) Siiirut a petpetantayo ti Sao ti biag ken siaanep a birukentayo dagiti karnero ni Jehova bayat nga ipalubos pay ti tiempo. Addatayon iti maudi a paset ti lumba a maipaay iti biag. Masaripatpatanen ti gunggona. Sapay koma ta determinadotay amin nga agibtur agingga iti panungpalan, iti kasta maysatayto kadagidiay maisalakan.​—Mateo 24:13; Hebreo 12:1.

[Dagiti Footnote]

Maawatanyo Kadi?

◻ Kasano nga induron ti ari ti abagatan ti ari ti amianan bayat ti panawen ti panungpalan?

◻ Ania ti maammuantayto pay maipapan iti pagbanagan ti salisal iti nagbaetan dagiti dua nga ari?

◻ Ania a dua a pasamak sakbay ti Armagedon ti sigurado a pakairamananto ti ari ti amianan?

◻ Kasano a salaknibanto ‘ni Miguel, ti naindaklan a prinsipe,’ ti ili ti Dios?

◻ Kasano ti rumbeng a panagtignaytayo iti panangusigtayo iti padto ni Daniel?

[Dagiti ladawan iti panid 19]

Pinagdaydayawan ti ari ti amianan ti maysa a dios a naiduma iti dios dagiti ammana

[Credit Line]

Akinngato a kanigid ken tengnga: UPI/Bettmann; akimbaba a kanigid: Reuters/Bettmann; akimbaba a kanawan: Jasmin/Gamma Liaison