TIEMPO TI PANUNGPALAN

Sasao nga innem a daras a masarakan iti libro ti Daniel. Tumukoy dayta iti periodo ti tiempo a mangtanda iti panungpalan ti maysa a sistema ti bambanag ken agpatingga iti pannakadadael dayta a sistema. Naipaayan ni mammadto Daniel iti pamalatpatan iti paspasamak a mapagteng iti adayo pay a masanguanan. Kalpasan dayta naibaga kenkuana: “Ket no maipapan kenka, O Daniel, ilimedmo ti sasao ket selioam ti libro, agingga iti tiempo ti panungpalan. Adunto ti agdakiwas, ket ti pudno a pannakaammo umadunto.”​—Da 12:4.

Maipapan iti daytoy a teksto, kuna ni Thomas Scott, maysa a komentarista iti umuna a kagudua ti maika-19 a siglo: “Kas konklusion, imparipirip ti anghel ken Daniel a daytoy a padto agtalinaed a di nalawag, ken kas ‘naselioan a libro,’ a bassit laeng ti maawatan iti dayta, ‘agingga iti tiempo ti panungpalan’ . . . Paneknekan ti kinapudno a kastoy ti kasasaad: kanayon a bigbigen a napalalo ti kinarikut ti adu kadagiti padto ni Daniel, ket ‘kaslada iti sasao a napunitan’ uray pay iti kaaduan a manamati. . . . Kadagitoy maud-udi a panawen, babaen iti panagsukisok, adu ti nangikarigatan a mangiladawan no ania dagidiay paset dagitoy a padto ti natungpalen; ket babaen ti panangidilig kadagita iti dadduma pay a kasuratan, makabukelda iti konklusion no ania pay dagiti matungpal iti masanguanan: iti kasta, naipaayan dagita iti adu a pannakalawag. Bayat nga in-inut a matungtungpal dagitoy, ad-adda pay a maawatan dagita: ket dagiti masanguanan a kaputotan, adayo nga ad-adda nga agsiddaaw ken masursuruandanto kadagita ngem datayo.” (Explanatory Notes ni Scott, 1832) Ti kinakurang ti pannakaawat maipapan kadagiti padto ni Daniel iti nasapa a paset ti maika-19 a siglo impamatmatna a daytoy a naipadto a “tiempo ti panungpalan” ket masanguanan pay laeng, yantangay iti “tiempo ti panungpalan” a dagidiay “addaan iti pannakatarus,” dagiti pudno nga adipen ti Dios, maawatanda ti padto.​—Da 12:9, 10.

Ti sasao a “tiempo ti panungpalan” ket naaramat met mainaig kadagiti naisangsangayan a pasamak nga adda pakainaiganna iti natauan a gobierno. Kuna ti Daniel 11:40: “Iti tiempo ti panungpalan makidinnuronto kenkuana [ti ari ti amianan] ti ari ti abagatan, ket maibusor kenkuana dumarupto ti ari ti amianan buyogen kadagiti karuahe ken buyogen kadagiti kumakabalio ken buyogen iti adu a barko.” Kalpasanna, ti padto ibinsabinsana dagiti tignay ti “ari ti amianan” ket ipasimudaagna nga umayto iti pagnguduanna. (Da 11:41-45) Gapuna, ti “tiempo ti panungpalan” ditoy ket nabatad a tarusan kas maysa a periodo nga agpatingga babaen ti pannakadadael ti “ari ti amianan.” Ti mangpatalged iti daytoy isu ti immun-una a pannakailadawan ti “ari ti amianan” kas mangidaddadanes kadagiti adipen ti Dios, dagidiay “addaan iti pannakatarus,” agingga iti “tiempo ti panungpalan,” kayatna a sawen, agingga iti tiempo ti panungpalan dayta nga ari.​—Da 11:33-35.

Ti sabali pay nga aspeto a nainaig iti “tiempo ti panungpalan” isu ti panagtakder ti maysa nga “ari a narungsot ti panaglanglangana” a sumaranget a bumusor iti “Prinsipe dagiti prinsipe,” ngem iti kamaudiananna mabungtol wenno madadael dayta nga ari. Daytoy nga “ari” agtakder iti kamaudianan a paset dagiti pagarian a timmanor manipud iti uppat a paset a nakabingbingayan ti Imperio ti Grecia. (Da 8:8-25) Yantangay maymaysa ti nagtaudan ti “ari ti amianan” ken ti “ari ti abagatan,” lohikal a kunaen a ti “ari a narungsot ti panaglanglangana” ket kapadpadana ti maysa kadagitoy nga ‘ar-ari’ iti ‘tiempo ti panungpalanna.’

Ti sasao a “tiempo ti panungpalan” saanna a kayat a sawen ti maysa a ‘pagnguduan ti tiempo’ no di ket tumukoy iti maysa a periodo ti tiempo nga agleppas iti panungpalan wenno pannakadadael, saan a ti amin a bambanag, no di ket ti bambanag a nadakamat iti padto. Naibatad iti Kasuratan a dayta a tiempo saanto nga agngudo. Kas pagarigan, kinuna ti salmista maipapan iti daga: “Saanto a mapagdiwengdiweng dayta agingga iti tiempo a di nakedngan, wenno iti agnanayon.” (Sal 104:5) Yantangay agtultuloy ti kaadda ti daga, kaawatan ngarud a ti tiempo, kas rukod a maar-aramat iti daga, saanto nga agpatingga. Nupay pudno a ti Apocalipsis 10:6 mabalin a maipatarus nga “awanton ti tiempo,” ipasimudaag ti konteksto a daytoy kaipapananna nga awanen ti kanayonan pay a maipaay a tiempo; ngarud, agpatinggan ti maysa nga espesipiko wenno naituding a periodo ti tiempo. (KJ) Gapuna, mabasa iti dadduma a patarus: “Awan la ketdi ti pannakataktak pay.” (AT, RS) “Awanton a pulos ti pannakataktak.” (NW) Iti panagkomentona maipapan iti daytoy a teksto, kuna ni A. T. Robertson: “Saan a kayat a sawen daytoy nga agpatingganto ti kaadda ti chronos (tiempo) . . . no di ket awanton ti pannakataktak ti kaitungpalan ti maikapito a trumpeta (Apo 10 bersikulo 7), kas sungbat iti saludsod a, ‘Kasano kabayag?’ (Apo 6:10).”​—Word Pictures in the New Testament, 1933, Tomo VI, p. 372.