Makipagnaka iti Dios, ket Agapitka iti Naimbag

“Angin ti imulmulada, ket bagyo nga angin ti apitendanto.”​—OSEAS 8:7.

1. Kasanotayo a makipagna ken ni Jehova?

NATALTALGED ti panagdaliasat iti napeggad a lugar no adda maysa nga eksperiensiado a giya a mangisuro iti dalan. Nainsiriban nga adda kasta a giya a kaduatayo ngem tay agmaymaysatayo a magna. Iti dadduma a pamay-an, iyilustrarna ti kasasaad nga ayantayo ita. No an-anagen, kayat ni Jehova nga iwanwannatayo kadagiti naglawa a desierto ti agdama a dakes a lubong. Nainsiriban a makipagnatayo kenkuana imbes nga ikagumaantayo nga iturong dagiti bukodtayo nga addang. Kasanotayo a makipagna iti Dios? Babaen ti panangsurot iti panangiwanwan nga ipapaayna babaen ti Saona.

2. Ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

² Inlawlawag ti immuna nga artikulo ti maipapan iti simboliko a drama a masarakan iti Os Oseas kapitulo 1 agingga 5. Kas nakitatayo, naglaon dayta a drama kadagiti leksion a makatulong kadatayo a makipagna iti Dios. Usigentayo ita ti dadduma a tampok ti kapitulo 6 agingga 9. Makatulong no rugiantayo babaen ti sumario dagitoy nga uppat a kapitulo.

Ababa a Sumario

3. Isalaysayyo iti ababa dagiti linaon ti Oseas kapitulo 6 agingga  9.

³ Ni Jehova imbaonna ni Oseas nga agipadto kangrunaan iti sangapulo-tribu a pagarian ti Israel. Timmallikud iti Dios dayta a nasion, a pagaammo met kas Efraim gapu ta dayta ti kangrunaan a tribuna. Ipakita ti Oseas kapitulo 6 agingga 9 a saan a nagtalinaed a nasungdo dagiti tattao babaen ti panangsalungasingda iti tulag ni Jehova ken babaen ti panangaramidda iti dakes. (Oseas 6:7) Nagtalekda kadagiti kaaliansada a nasnasion imbes nga agsublida ken ni Jehova. Gapu ta nagtultuloy a nangimulada iti dakes, agapitdanto met iti dakes. Iti sabali a pannao, madusadanto. Nupay kasta, mangted met iti makaliwliwa a mensahe ti padto ni Oseas. Naipanamnama kadagiti tattao a mabalinda ti agsubli ken ni Jehova ken kaasiannanto ida no la ket ta paneknekanda a naimpusuan nga agbabawida.

4. Ania dagiti praktikal a leksion nga usigentayo iti padto ni Oseas?

⁴ Kadagitoy uppat a kapitulo ti padto ni Oseas, makagun-odtayo iti kanayonan a panangiwanwan a tumulong kadatayo a makipagna iti Dios. Usigentayo ti uppat a praktikal a leksion: (1) Maipakita ti pudno a panagbabawi babaen kadagiti aramid, saan laeng nga iti sasao; (2) dagiti daton ket saan nga umdas a mangay-ayo iti Dios; (3) masaktan ni Jehova no tumallikud dagiti agdaydayaw kenkuana; ken (4) tapno naimbag ti apitentayo, masapul nga agmulatayo iti naimbag.

No Kasano a Maipakita ti Pudno a Panagbabawi

5. Ania ti anag ti Oseas 6:1-3?

⁵ Adu ti maadaltayo iti padto ni Oseas maipapan iti panagbabawi ken asi. Kastoy ti mabasatayo iti Oseas 6:1-3: “Umaykayo, ket agsublitayo ken Jehova, ta isu nangrangrangkay ngem paimbagennatayto. Nangkabkabil, ngem bedbedannatayto. Biagennatayto kalpasan ti dua nga aldaw. Iti maikatlo nga aldaw patakderennatayto, ket agbiagtayto iti sanguananna. Ket maam-ammotayto, ikagumaantayto nga am-ammuen ni Jehova. Kas iti bannawag, ti iruruarna naipasdek a sititibker. Ket umayto kadatayo a kas iti agbuyat a tudo; kas iti tudo iti primavera nga umagsep iti daga.”

6-8. Apay a saan nga inawat ni Jehova ti panagbabawi ti Israel?

⁶ Asino ti nangisawang kadagiti sasao a nailanad kadagitoy a bersikulo? Kuna ti dadduma a dagiti saan a matalek nga Israelita ti nangisawang kadagita a sasao ket aginkukuna laeng nga agbabbabawi dagitoy a nasukir a tattao ken gunggundawayanda ti asi ti Dios. Ngem adda met dagiti agkuna a ni Oseas ti agsasao, nga agpakpakaasi kadagiti umili nga agsublida ken ni Jehova. Siasinoman ti nangisawang kadagita, ti napateg a saludsod ket, Nagsubli kadi ken ni Jehova ken sipapasnek a nagbabawi ti kaaduan kadagiti umili ti sangapulo-tribu a pagarian ti Israel? Ti sungbat ket saan. Kinuna ni Jehova babaen ken Oseas: “Ania ti aramidekto kenka, O Efraim? Ania ti aramidekto kenka, O Juda, idinto ta ti naayat a kinamanangngaasiyo kasla kadagiti ulep iti bigat ken kas iti linnaaw a masapa a pumanaw?” (Oseas 6:4) Anian a nakalkaldaang a pammaneknek ti nagdakes a naespirituan a kasasaad ti ili ti Dios! Gistay nagpukaw nga interamente ti naayat a kinamanangngaasi wenno nasungdo nga ayat​—kas iti angep iti bigat a mapukaw a dagus no sumingising ti init. Nupay ibagbaga dagiti umili nga agbabbabawida, awan ti nasarakan ni Jehova a panggapuanna a mangngaasi kadakuada. Apay?

⁷ Saan a naimpusuan ti panagbabawi ti Israel. Kastoy ti kuna ti Oseas 7:14 maipapan iti saan a pannakaay-ayo ni Jehova iti ilina: ti Os 7“Saanda nga immasug kaniak maipaay iti tulong buyogen ti pusoda, nupay nagan-anug-ogda kadagiti pagiddaanda.” Innayon bersikulo 16: “Ket nagsublida, saan nga iti aniaman a nangatngato”​—kayatna a sawen, “saan nga iti natan-ok a kita ti panagdayaw.” (Footnote ti Reference Bible) Saan a situtulok dagiti tattao nga agsubli iti natan-ok a panagdayaw ken ni Jehova babaen ti panangaramidda kadagiti kasapulan a panagbalbaliw tapno maisubli ti sigud a relasionda kenkuana. Saanda a talaga a kayat ti makipagna iti Dios.

⁸ Adda sabali pay a parikut iti panagbabawi ti Israel. Agbasbasol latta dagiti umili​—kinapudnona, nagadu ti dakes nga ar-aramidenda, a pakairamanan ti panangallilaw, pammapatay, panagtakaw, idolatria, ken di nainsiriban a pannakialiansa kadagiti sabali a nasion. Iti Oseas 7:4, dagiti umili ket nayarig iti “urno” ti panadero gapu kadagiti dakes a tarigagay a gumilgil-ayab iti unegda. Gapu iti kasta a nagdakes a kasasaadda iti naespirituan, maikarida kadi iti asi? Saan! Ibaga ni Oseas kadagiti nasukir nga umili a ni Jehova “lagipennanto ti biddutda” ken “asikasuennanto ti basbasolda.” (Oseas 9:9) Saanna ida a kaasian!

9. Ania ti isuro kadatayo ti sasao ni Oseas no maipapan iti panagbabawi ken asi?

⁹ Bayat a basaentayo ti sasao ni Oseas, ania ti maadaltayo maipapan iti panagbabawi ken asi? Iti pakaballaagan nga ehemplo dagiti di matalek nga Israelita, maadaltayo a tapno kaasiannatayo ni Jehova, masapul nga ipakitatayo ti naimpusuan a panagbabawi. Kasano a maiparangarang ti kasta a panagbabawi? Saan a maallilaw ni Jehova iti basta sasao wenno lulua. Maipakita ti pudno a panagbabawi babaen kadagiti aramid. Tapno maipakitaan iti asi, ti nakabasol masapul a naan-anay a paglikudanna ti managbasol a kursona ket itunosna ti biagna kadagiti nangato a pagalagadan ti natan-ok a panagdayaw ken ni Jehova.

Saan a Makaay-ayo iti Dios ti Basta Daton Laeng

10, 11. Kas ipakita ti napasamak iti Israel, apay a saan nga umdas dagiti daton a mangay-ayo ken ni Jehova?

¹⁰ Usigentayo ita ti maikadua a leksion a makatulong kadatayo a makipagna ken ni Jehova. Isu daytoy: Saan nga umdas ti daton a mangay-ayo iti Dios. Kuna ti Oseas 6:6: “[Siak, ni Jehova] naragsakanak iti naayat a kinamanangngaasi, ket saan nga iti sakripisio; ken iti pannakaammo iti Dios imbes a kadagiti sibubukel a daton a mapuoran.” Imutektekanyo ta pagragsakan ni Jehova ti naayat a kinamanangngaasi, wenno nasungdo nga ayat​—a maysa a kualidad ti puso​—ken ti pannakaammo maipapan kenkuana. Ngem nalabit maisaludsodyo: ‘Apay nga ibaga daytoy a bersikulo a saan a maragsakan ni Jehova iti “sakripisio” ken iti “sibubukel a daton a mapuoran”? Saan kadi nga impaannurot dagita ti Linteg Mosaiko?’

¹¹ Nupay impaannurot ti Linteg dagiti sakripisio ken daton, adda nakaro a parikut kadagiti kasadaran ni Oseas. Nabatad nga adda dagiti Israelita a mangtungtungpal iti obligasionda a mangidatag kadagiti kasta a daton tapno pammarang a maipakitada ti debosionda. Kaskasdi, itultuloyda met latta ti agaramid iti basol. Gapuna, ipakpakitada nga awan iti pusoda ti nasungdo nga ayat. Ipakpakitada met a linaksidda ti pannakaammo iti Dios, ta saanda nga agbibiag a mayannurot iti dayta. No saan nga umiso ti kasasaad ti pusoda ken ti wagas ti panagbiagda, ania ti serserbi dagiti sakripisioda? Makarimon ken ni Jehova a Dios dagiti datonda.

12. Ania ti ballaag ti Oseas 6:6 kadagiti tattao iti kaaldawantayo?

¹² Ti sasao ni Oseas ket agserbi a pakaballaagan dagiti adu a relihioso a tattao iti kaaldawantayo. Agidatdatonda iti Dios babaen dagiti narelihiosuan nga aramid ken kaugalianda. Nupay kasta, bassit, no adda man, ti epekto ti panagdayawda iti inaldaw a konduktada. Pudno kadi a makaay-ayo iti Dios dagiti kasta a tattao no saan ida a tignayen ti pusoda a gumun-od iti umiso a pannakaammo maipapan kenkuana ken mangyaplikar iti dayta a pannakaammo babaen ti panangtallikudda kadagiti dakes nga aramid? Saan koma nga ipagarup ti asinoman nga umdas a mangay-ayo iti Dios dagiti narelihiosuan nga aramid. Saan a maay-ayo ni Jehova kadagiti tattao nga agpampammarang a relihioso ngem saanda a pudno nga agbibiag a mayannurot iti Saona.―2 Timoteo 3:5.

13. Ania a kita dagiti daton ti idatdatagtayo, ngem ania ti nasken a laglagipen no maipapan iti pategda?

¹³ Kas pudno a Kristiano, masapul a laglagipentayo a dagiti daton ket saan nga umdas a mangay-ayo iti Dios. Pudno, saan nga animal ti idatdatontayo ken ni Jehova. Nupay kasta, ‘agidatdatontayo iti Dios iti sakripisio ti panagdaydayaw, kayatna a sawen, ti bunga dagiti bibig a mangaramid iti publiko a panangideklara iti naganna.’ (Hebreo 13:15) Nasken a ditay tultuladen dagiti managbasol nga Israelita idi kaaldawan ni Oseas, nga ipagaruptayo a masulnitan ti basoltayo babaen ti panangidatag kadagiti kasta a naespirituan a daton iti Dios. Alaentayo a pagarigan ti maysa nga agtutubo a sililimed nga agar-aramid idi iti seksual nga imoralidad. Kastoy ti inaminna idi agangay: “Ginanetgetak ti agserbi iti tay-ak, nga impagarupko a dayta ti mangsulnit iti dakes nga ar-aramidek.” Kasta ti inaramid idi dagiti nasukir nga Israelita. Nupay kasta, awaten laeng ni Jehova ti daton ti panagdayawtayo no nabuyogan dayta iti umiso a motibo ken nadiosan a kababalin.

Masaktan ni Jehova no Panawan Dagiti Agdaydayaw Kenkuana

14. Ania ti ipalgak ti padto ni Oseas no maipapan iti rikna ti Dios?

¹⁴ Ti maikatlo a leksion a maadaltayo iti Oseas kapitulo 6 agingga iti 9 ket no kasano ti panagrikna ni Jehova no tumallikud dagiti agdaydayaw kenkuana. Agpada nga adda nabileg ken naasi a rikna ti Dios. Pagragsakan ken kaasianna dagidiay nakabasol nga agbabbabawi. Ngem no saan nga agbabawi dagiti adipenna, mangaramid iti nabileg, nainget a panagtignay. Gapu ta maseknan unay kadatayo, maragsakan ti Dios no simamatalek a makipagnatayo kenkuana. “Ta pagragragsakan ni Jehova ti ilina,” kuna ti Salmo 149:4. Ngem ania ti rikna ni Jehova no saan a matalek kenkuana dagiti adipenna?

15. Sigun iti Oseas 6:7, kasano a nagtignay ti dadduma nga Israelita?

¹⁵ No maipapan kadagiti di matalek nga Israelita, kuna ni Jehova: “Isuda, kas iti naindagaan a tao, sinalungasingda ti tulag. Sadiay a nakilangenda a sigugulib kaniak.” (Oseas 6:7) Ti Hebreo a sao a naipatarus a ‘makilangen a sigugulib’ kaipapananna met ti ‘mangallilaw, mangliput.’ Iti Malakias 2:10-16, nausar ti isu met laeng a Hebreo a sao a mangiladawan iti kinagulib dagiti Israelita a saan a nagtalinaed a matalek kadagiti assawada. No maipapan iti pannakausar daytoy a sao iti Oseas 6:7, kuna ti maysa a reperensia a “maysa dayta a piguratibo a pannao maipapan iti panagasawa a mangiladladawan kadagiti personal a kualidad iti relasion . . . Maipapan daytoy iti personal a kasasaad a nasalungasing ti ayat.”

16, 17. (a) Kasano a nagtignay ti Israel mainaig iti tulag ti Dios iti dayta a nasion? (b) Ania ti nasken a laglagipentayo no maipapan kadagiti tignaytayo?

¹⁶ Iti piguratibo a pamay-an, imbilang ni Jehova ti Israel a kas asawana gapu iti pannakitulagna iti dayta a nasion. Isu nga idi sinalungasing ti ilina dagiti sagudayen dayta a tulag, kasda la nakikamalala. Ti Dios ket kasla maysa a matalek nga asawa a tinallikudan ti ilina!

¹⁷ Komustatay met? Maseknan ti Dios no makipagnatayo kenkuana wenno saan. Nasayaat a ditay liplipatan a “ti Dios ket ayat” ket makaapektar kenkuana dagiti tignaytayo. (1 Juan 4:16) No agaramidtayo iti dakes, masaktantayo ni Jehova ken sigurado a mapaguratayo. Ti pananglaglagip iti daytoy ket agserbi a nabileg a proteksion tapno ditay tumulok iti sulisog.

No Kasanotayo nga Agapit iti Naimbag

18, 19. Ania a prinsipio ti maadaltayo iti Oseas 8:7, ket kasano a pudno dayta kadagiti Israelita?

¹⁸ Usigentayo ti maikapat a punto a maadaltayo iti sasao ni Oseas​—no kasanotayo nga agapit iti naimbag. No maipapan kadagiti Israelita ken ti kinamaag ken kinaubbaw ti kinagulibda, insurat ni Oseas: “Angin ti imulmulada, ket bagyo nga angin ti apitendanto.” (Oseas 8:7) Makitatayo ditoy ti maysa a prinsipio a nasken a laglagipentayo a kanayon: Ti ar-aramidentayo ita ket adda direkta a pakainaiganna iti mapasamak kadatayo inton agangay. Kasano a pudno daytoy a prinsipio kadagiti di matalek nga Israelita?

¹⁹ Babaen ti agtultuloy a panagbasolda, dakes ti imulmula dagidi nga Israelita. Maitultuloyda ngata nga aramiden dayta a didanto agikaro? Sigurado a dida maliklikan ti pannakadusa. Kuna ti Oseas 8:13: “Ita lagipento [ni Jehova] ti biddutda ket makikuenta gapu kadagiti basolda.” Ket iti Oseas 9:17, kastoy ti mabasatayo: “Laksidento ida ti Diosko, ta saanda nga immimdeng kenkuana, ket agbalindanto a pugpugante kadagiti nasion.” Wen, pagikaruento ida ni Jehova gapu kadagiti basolda. Gapu ta nagmulada iti dakes, dakesto met ti apitenda. Dimteng ti pannusa ti Dios idi 740 K.K.P., idi pinarmek dagiti Asirio ti sangapulo-tribu a pagarian ti Israel ken kinautiboda dagiti agnanaed sadiay.

20. Ania ti isuro kadatayo ti napasamak kadagiti Israelita?

²⁰ Adda maysa a napateg a kinapudno nga isuro kadatayo ti napasamak kadagidi nga Israelita: Apitentayo ti imulatayo. Ballaagannatayo ti Sao ti Dios: “Dikay payaw-awan: Ti Dios saan a maysa a marabrabak. Ta aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytoyto met ti apitenna.” (Galacia 6:7) Ngarud, no agmulatayo iti dakes, dakesto met ti apitentayo. Kas pagarigan, dagidiay imoral ti panagbiagda apitendanto ti napait a bunga ti aramidda. Dumtengto ti aldaw nga agikaro ti managbasol a di agbabawi.

21. Kasanotayo nga agapit iti naimbag?

²¹ No kasta, kasanotayo nga agapit iti naimbag? Mabalintay a sungbatan dayta a saludsod babaen ti simple nga ilustrasion. No kayat ti mannalon a mais ti apitennanto, mangimula ngata iti pagay? Siempre saan! Imulana no ania ti kayatna nga apiten. Umasping iti dayta, no kayattayo ti agapit iti naimbag, masapul nga agmulatayo iti naimbag. Kayatyo kadi a kanayon a naimbag ti apitenyo​—makapnek a biag ita nga addaan namnama nga agbiag nga agnanayon iti baro a lubong ti Dios? No kasta, masapul nga itultuloyyo ti agmula iti naimbag babaen ti pannakipagna iti Dios ken panagbiag a mayannurot kadagiti nalinteg a pagalagadanna.

22. Ania dagiti leksion a naadaltayo iti kapitulo 6 agingga iti 9 ti Oseas?

²² Manipud iti kapitulo 6 agingga iti 9 ti Oseas, adda uppat a leksion a naadaltayo a makatulong kadatayo a makipagna iti Dios: (1) Maipakita ti pudno a panagbabawi babaen kadagiti aramid; (2) dagiti daton ket saan nga umdas mangay-ayo iti Dios; (3) masaktan ni Jehova no tumallikud dagiti agdaydayaw kenkuana; ken (4) tapno naimbag ti apitentayo, masapul nga agmulatayo iti naimbag. Kasano a ti impormasion iti maudi a lima a kapitulo daytoy a libro ti Biblia tulongannatayo a makipagna iti Dios? Dayta ti usigentayo iti sumaganad nga artikulo.

Ania ti Sungbatyo?

• Kasano a maipakita ti pudno a panagbabawi?

• Apay a dagiti daton saan nga umdas a mangay-ayo iti nailangitan nga Amatayo?

• Ania ti marikna ti Dios no isu ket tallikudan dagiti agdaydayaw kenkuana?

• Ania ti nasken nga imulatayo tapno agapittayo iti naimbag?

[Ladawan iti panid 23]

Kas kadagiti ulep iti bigat, napukaw ti nasungdo nga ayat ti Israel

[Ladawan iti panid 23]

Dagiti dakes a tarigagay ti Israel ket gumilgil-ayab a kas iti urno

[Ladawan iti panid 24]

Apay a di naay-ayo ni Jehova kadagiti daton ti ilina?

[Ladawan iti panid 25]

Tapno agapittayo iti naimbag, nasken nga agmulatayo iti naimbag