Dagiti Leksion Manipud iti Kasuratan: Abdias 1-21

Nadiosan a Pakdaar a Mangapektar Kadakayo

“DAYDIAY a mangsagid kenka sagidenna ti bukel ti matak.” (Zacarias 2:8) Dagidiay a makapabuteng a sasao agtakderda a kas mensahe iti panagannad iti siasinoman: Madlaw ni Jehova no kasano ti panangtrato dagiti nasnasion iti ilina. Ania ti mapasamak, nupay kasta, iti maysa a nasion a di mangikankano iti kasta a nadiosan a pakdaar ket dangranna ti ili ti Dios? Ti kaababaan a libro iti Hebreo a Kasuratan, ti Abdias, sumungbat.

Kalamidad iti Edom

Awan ti makaliklik iti panangukom ni Jehova. Ti padto ni Abdias, a naiyebkas idi agarup 607 K.K.P., impadtona ti pannakapagtalaw dagiti Edomitas manipud iti dagada nupay no kasla natalged ti nangato a kasasaadda “kadagiti bitbituen.” Ket nupay no ti personal a kabibiag daytoy a mannurat ti Biblia ket saan a naipalgak, isut’ nagbiag a maitunos iti kaipapanan ti naganna, “Adipen ni Jehova.” Kasano? Babaen ti panangiwaragawagna iti makadadael a panangukom. Inton marbek ti Edom, isut’ naan-anayto a dadaelen dagiti gagayyemna a nakitulaganna. Uray dagiti mamasirib ken dagiti mamaingel kenkuana saandanto a makalasat.​—1-9.

Iyeg ti Dios ti kalamidad kadagidiay a nakabasol iti kinaranggas a maibusor iti ilina. Ania ti gapu iti kalamidad dagiti Edomitas? Dagiti maulit-ulit a kinaranggas a maibusor kadagiti annak ni Jacob, dagiti kakabsatna. Kas dagiti kaputotan ni Esau, dagiti Edomitas ket kakabagian dagiti Israelitas. Kaskasdi, dagitoy napabasolda iti panangsamsam iti kabagianda, a nagragsakda iti pannakarbek ti Jerusalem, ken nagpatingga daytoy iti panangiyawatda kadagiti nakalasat iti kabusor. Gapuna, ti Edom pinatalgedanna ti pannakadadaelna.​—10-16.

Naisubi ti Balay ni Jacob

Ti kari ni Jehova kanayon a mapagtalkan. Idi kaaldawan ni Abdias, impanamnama ni Jehova a ti ilina ket tagikuaendanto ti dagada ken ad-adunto pay. Saanton a mabingaybingay ti Israel. Ti balay ni Jacob, ti dua-tribo a pagarian ti Juda, agkaykaysadanto iti balay ni Jose, ti sangapulo a makin-amianan a pagarian, a mangdadael iti Edom a kas ti pananguram ti apuy iti garami ken iti panangsakop iti teritoria ti Edom. Iti panagpatinggana kadagiti makaparegta a sasao, impakaammo ni Abdias a dagiti naisubli nga Israelitas agkaykaysadanto nga agdaydayaw iti Diosda ket agbalindanto nga iturayanna. Kinapudnona, ti kinaari kukuanton ni Jehova.​—17-21.

Leksion a maipaay itatta: Dagiti di naipangag a pakdaar mangiyeg iti makadangran a bunga. Gapuna, ti naidumduma a pakdaar ni Abdias iti Edom ket agkallangugan koma iti laplapayag dagiti moderno-aldaw a bumusbusor iti Dios: Dagidiay a makidangadang a maibusor ken Jehova ken iti ilina mapukawdanto nga agnanayon.

Dagiti Leksion Manipud iti Kasuratan: Jonas 1:1–4:11

LIKLIKAN ti kalamidad! Awatenyo ti asi! Kasano? Babaen ti panangipangag iti leksion iti pudno nga estoria a nasuroken a 2,800 a tawtawen ti edadna​—ti libro ni Jonas. Insurat ni mammadto a Jonas iti Galilea idi agarup 844 K.K.P., dayta ket napnapno iti naespirituan a pannakaawat.

Agtalaw ni Jonas

Masapul nga agtalektayo ken ni Jehova a mangsuportar kadatayo iti serbisiona. Nupay kasta, pinanawan ni Jonas ti inted-Dios a trabahona imbes nga agtalek ken ni Jehova a mangtulong kenkuana. Pudno, saan a nalaka ti destinona. Isut’ mangpakdaar iti nakababain ti kinadakesna a Nineve maipapan iti nadiosan a kalamidad. Ngem ni Jonas napan iti kasungani a direksion, a naglayag a napan idiay Tarsis, nga itan España. Iti dalanna, maysa a bagio ti nakadawdawel unay ta kasla imposible ti saan nga ilelenned ti barko ken dagiti tripolantena. Nagpudno ni Jonas, dagiti marino ti nangitappuak kenkuana, ket nagkalma ti baybay. Maysa a dakkel nga ikan ti nangalun-on iti mammadto.​—1:1-17.

Makapagtalek dagiti ad-adipen ti Dios a sungbatannanto dagiti kararagda. Iti uneg ti ikan, immawag ni Jonas iti tulong ken Jehova, a sikakararag a nagyaman iti Dios a maipaay iti pannakaisalakan manipud iti nadanum a tanem, ket inkarina ti panangibanagna iti karina. Kabayatanna, isut’ naisarua iti namaga a daga.​—2:1-10.

Napan ni Jonas Idiay Nineve

Dikay pulos taltalawan ti trabaho a naggapu ken Jehova. Nalawag a nakasursuro ti leksion, ti nagkedked idi a mammadto nangasaba “iti dakkel a siudad.” Ni Jonas nangiwaragawag iti simple ngem direkta a pakdaar: “Uppat a pulo nga aldaw manipud ita, ket ti Nineve marakrakto.” Iti nakaskasdaaw unay a panagbalbaliw dagiti paspasamak, nagbabawi dagiti taga Nineve ket naliklikanda ti kalamidad.​—3:1-10.

Saan a malimitaran ti tao ti asi ti Dios. Ti pungtot ni Jonas simged gapu iti pannakaispal ti Nineve. Ngem babaen iti maysa a mula, insuro ni Jehova ni Jonas nga Isu mangipakitanto iti asi sigun iti pagayatanna.​—4:1-11.

Leksion a maipaay itatta: Mabalin a malapdan ti kalamidad babaen ti panangipangag iti nadiosan a padto! Tuladen dagiti taga Nineve. Sipapakumbaba nga ipangag ni Jesu-Kristo, maysa a dakdakkel a mammadto ngem ni Jonas.​—Lucas 11:32.

[Kahon iti panid 30]

DAGITI TEKSTO TI BIBLIA A NAUSIG

○ Abdias Bersikulo 7​—Idi panawen ti Biblia, “ti pannangan” a kadua ti maysa ket pudno a tulag ti pannakipagayam. Anian a pannakaisupadi! Dagiti taga Babilonia, “dagiti tattao nga adda pannakitulagna” kadagiti Edomitas, agbalindanto a manangdadael kadakuada. Pudno, dagiti taga Babilonia idi kaaldawan ni Nabucodonosor pinalubosanda ti Edom a makiraman iti samsam iti Juda kalpasan ti pannakalangalang ti Jerusalem. Ngem kamaudiananna ti ari ti Babilonia a ni Nabonidus pinasardengna a namimpinsan ti panagkomersio ken panagnegosio nga ambision iti Edom.

○ Bersikulo 10​—Ti Edom naikeddeng a “mapukaw iti agnanayon” gapu iti nakaro a gurana ken ti kinakurang ti panagayatna iti kabsatna a nasion, “dagiti annak ni Juda.” (Bersikulo 12) Ti kasta a nasional a pannakapukaw kaipapananna a ti estado nga Edomita nga addaan iti maysa a gobierno ken ti populasion iti maysa nga espesipiko a lugar ti geograpia ket mapukawto iti rabaw ti daga. Itatta, awanen ti mabigbig a tattao a manipud iti nasion nga Edom; dagitoy “nagbalinda a kas saanda a pulos a timmao.”​—Bersikulo 16.

[Kahon iti panid 31]

DAGITI TEKSTO TI BIBLIA A NAUSIG

○ Jonas 1:17​—Gapu iti dakkel nga ulona ken karabukobna, ti balyena a sperm kabaelanna nga alun-onen ti maysa a tao. Nupay no dagiti balyena ket mammanoda idiay Mediteraneo, dagiti agtiltiliw ti balyena naminsan simmangladda idiay Joppa. Maysa nga ikan a sumursurot kadagiti barko idiay Mediteraneo ken mangan iti aniaman a maitappuak manipud iti barko isu ti dakkel a puraw a pating. Dayta met kabaelanna nga alun-onen ti maysa a tao a sibubukel. Iti kaso ni Jonas, nupay kasta, inusar ti Dios ti “maysa a dakkel nga ikan,” nalabit maysa a parsua a di ammo ti moderno a siensia.

○ 2:1, 2​—Sigurado a ni Jonas awan iti kasasaad a mangputar iti berso bayat “ti kaaddana iti tian ti ikan.” Ngem kamaudiananna inlanadna ti kapadasanna. Manipud iti kaunggan ti pusona immay dagiti sasao a mangikallungugan kadagidiay adda iti Salmo a nangiyebkas kadagiti rikriknana.​—Idiligyo iti 2:2 iti Salmo 120:1 ken Sal 130:1; Jon 2:5 iti Salmo 69:1.

○ 3:3​—Ti kadakkel ti Nineve ket saan a nakalablabes ti pannakaisaona. Nupay no dagiti bakud a nanglikmut iti dayta ket agarup 13 laeng a kilometros ti aglawlawna, ti nagan ti siudad ket nalawag nga iramanna dagiti kabangibangna, isu a mabalin a nangsaklaw iti kawatiwat nga agarup 42 kilometros.

○ 3:10​—Ti Hebreo a sao a naipatarus a “nagbabawi” kaipapananna “panagbaliw ti panunot ti maysa no maipapan iti napalabas (wenno nairanta) a tignay.” Gapuna, mabalin nga ‘agbabawi’ ni Jehova wenno baliwanna ti panunotna maipapan iti panangiyeg iti panangdusa kadagiti nakabasol a tattao a pudno nga agbabawi.