Dagiti Leksion Manipud kadagiti Kasuratan: Nahum 1:1–3:19

Posible ti Pannakaisalakan No Agibalesen ti Dios

“TA BASSIT pay a darikmat, ket ti nadangkes maawanton.” (Salmo 37:10) A dagitoy a sasao ket matungpalda ket sibibileg a naipakita idiay libro ti Biblia nga insurat ni Nahum ken ni Habacuc. Dagitoy a natured a lallaki tinurposda ti panangirekord kadagiti padpadtoda iti pagarian ti Juda bayat ti maudin a paset ti maikapito a siglo K.K.P.

Umuna, usigenyo ti padto ti Dios nga impakaammo ni Nahum. Ania dagiti leksion a linaonna?

Sigurado ti Panangibales ti Dios

Sapulen ni Jehova ti naipamaysa a debosion. (Exodo 20:5) Iti panagipadtona a maibusor iti kabisera ti Asiria, ti Nineve, impakita ni Nahum a ti panangibales ti Dios ket maibanag kadagiti kabusor a saan a nangipaay Kenkuana iti kasta a debosion. Ta dagiti bambantay agkintayegda kenkuana, ket dagiti turturod agrunawda, ket ti daga agreggaay iti saklangna! Siasino aya ti makabalin nga agintek iti saklang ti pungtotna?​—1:1-6.

Makapagpannuraytayo ken Jehova kas kamang. Wen, salakniban ti Dios dagidiay agkamang kenkuana. No napukawen dagiti kabusorna, saanton a tumaud ti peggad iti kapamindua. Adda naimbag a damag iti talna para iti Juda, ta ti pudno a panagdayaw dinto malapdan.​—1:7–2:2.

Saanto nga agballigi dagiti nakillo a tattao. Nalawag daytoy manipud iti napasamak iti Nineve. Ti kinaranggasna kadagiti kautibo ti namagbalin kenkuana a “siudad a manangibukbok iti dara.” Kas ti taeng dagiti leon, daytoy a nasarikedkedan a naimbag a siudad ti kasla natalged iti likudan dagiti napupuskol a bakudna. Ngem babaen iti bilin ti Dios, agsagabanto ti Nineve iti isu met laeng a kasasaad a sinagaba ti kadaanan a No-amon, wenno Thebes, iti Karayan Nilo. Gapu kadagiti basbasolna, malangalangto ti kabisera ti Asiria. Daytoy a padto natungpal idi ti nagtipon a puersa ti ari ti Babilonia a ni Nabopolassar ken ni Cyaxares a Medo kinayawanda ti Nineve idi 632 K.K.P.​—2:3–3:19.

Dagiti Leksion Manipud kadagiti Kasuratan: Habacuc 1:1–3:19

NAAMMUAN ni Habacuc a ni Jehova iti umiso a tiempona agtignayto a maibusor kadagiti naranggas a manangilupitlupit. Ngem ‘ti nalinteg agbiagto gapu iti kinamatalekna.’ (2:4) Kaskasdi, ania pay ti leksion a masursurotayo manipud itoy a padto?

Pannakaisalakan Dagidiay Addaan Pammati

Denggen ni Jehova ti araraw dagiti adipenna. Inimtuod ni Habacuc: “O Jehova, kasano ti kaunday ti panagasugko, ket dinakto ipangag?” Wen, awanen ti kinahustisia, ta ti nadangkes alikubkubenna ti nalinteg. Ngem pudno a dumngeg ti Dios, ket kas ti mangdusa nga ahensiana, ‘patakderen[na] dagiti Caldeo.’ Kaskasdi, kasano nga usarenna ti kasla gubat a pannakabalinna? Urayen ti mammadto ti sungbat ti Dios, nga inanamaenna ti pannakatubngar.​—1:1–2:1.

Dagitinto laeng nalinteg ken matalek ti agbiag. Ipanamnama ni Jehova ken ni Habacuc daytoy. Nupay no kasla agtaktak, iti naituding a tiempo ti Dios ti naimpadtuan a sirmata “pudno nga umayto a dinto agbayag.” Ti natangsit a kabusor a mangsamsamsam kadagiti nasnasion dinto makagteng iti kalatna. Kinapudnona, dagiti Caldeo madusadanto.​—2:2-5.

Asi Pay dagiti Nadangkes

Liklikan ti dakes a gunggona, kinaranggas, ken idolatria. Apay? Agsipud ta ti ay-ay dumtengto iti mangpaadu iti dina kukua, manggun-od iti dakes a gunggona, mangbangon ti maysa nga ili babaen iti dara, a siraranggas a mangpainum kadagiti dadduma iti nakaar-ariek a bain, ken dagiti agtalek iti awan biagna a ladladawan. Pagbalinento ti Dios nga awan ti mamaay ti aramid dagita. Ti isuamin a daga maammuandanto ti dayag ni Jehova, nga agulimekto ti isuamin a daga iti saklangna.​—2:6-20.

Aguray a siaanus ken Jehova a maipaay iti pannakaisalakan. Iti kararag, malagip ni Habacuc dagiti napalabas a panangiparangarang ti Dios iti pannakabalinna. Mairaman kadagiti dadduma a banag, binaddebaddek ni Jehova ti daga, a tinaltagna dagiti nasnasion iti pungtotna. Rimmuar met a nangisalakan iti ilina. Gaput’ naragsakan unay, inkeddeng ni Habacuc ti “aguray a sitatalna iti aldaw ti riribuk.” Nupay masapul a sanguenna ti nariribuk a tiempo, agragsakto ken Jehova ken agragsak iti Dios iti pannakaisalakanna.​—3:1-19.

[Kahon iti panid 24]

NAUSIG DAGITI TEKSTO TI BIBLIA

o Nahum 1:4​—Ti Basan, Carmelo, ken Lebanon ket napipintas a lugar, nadam-eg, ken nabunga. Ti pannakatikagda kaipapananna ti didigra kadagidiay agpannuray kadakuada. Daytoy ipaganetgetna ti kinakaro ti panangibukbok ni Jehova iti pungtotna.

o 1:10​—Imbilang ti Nineve ti bagina a saan a mastrek kas ti nasamek a kasisiitan, ket nabartek iti ambision. Ngem isut’ lamutento ti apuy kas iti nagango a garami. Kasta met, dagiti moderno-aldaw a kabusor ti Dios didanto matakderan ti naapuy a panangukom ni Jehova.

o 2:6​—Gapu kadagiti napigsa a tudtudo iti tiempo ti panangkubkob iti Nineve, naglayus ti Karayan Tigris. Daytoy ti nanglayus iti paset ti siudad ket rinebbana ti maysa a paset ti pader. Gapuna, nalaka a pinarmek dagiti manangparmek ti kabisera nga Asiriano.

o 2:11-13​—Kas kadagiti atap nga animal, dagiti Asirio riniribukda ken sinamsamda dagiti nasnasion. Kasla ti leon met ti simbolo ti nasion. Adu nga estatua ti leon ti nasarakan kadagiti rebbek ti Nineve.

o 3:3, 4​—Kas maysa a balangkantis, ti Nineve inallilawna dagiti nasnasion babaen iti makaay-ayo a pannakipagayam ken panangikari iti tulong. Ngem dagidiay a naallilaw marigatandanton iti naulpit a turayna, kas ipakita ti kaso ti ari ti Juda a ni Ahas.​—2 Cronicas 28:16, 20, 21.

[Kahon iti panid 25]

NAUSIG DAGITI TEKSTO TI BIBLIA

o Habakuk 1:2-4​—Ti pammati ni Habacuc ken ni Jehova a kas Dios a saan a mangpalugod iti dakes ti nangtignay kenkuana a mangimtuod no apay a nasaknap ti kinadakes. Situtulok a mangbalbaliw iti kapanunotanna. (2:1) No pampanunotentayo no apay a mapalpalubosan dagiti dadduma a bambanag, ti panagtalektayo iti kinalinteg ni Jehova ti mangtulong met kadatayo a mangtaginayon iti kinatimbengtayo ken ti aguray kenkuana.​—Salmo 42:5, 11.

o 2:5​—Dagiti taga Babilonia ket nagkaykaysa a lalaki a nangusar kadagiti pakigubatna a mangparmek kadagiti nasnasion. Kas iti Sheol ken ti ipapatay a sisasagana a mangala kadagiti ad-adu a biktima, tarigagayanna pay ti mangparmek babaen iti militaria. (Idiligyo ti Proverbio 30:15, 16.) Kasla naimpluensiaan iti panagbartek, nagpannakkel gapu iti panagballigi. Ngem dagiti panangparmekna babaen iti gubat nagtungpal iti pannakarbek ti Babilonia idi 539 K.K.P.

o 3:13​—Masansan a mapadpadasan ti napili ken napulotan nga ilina ti pannakabalin ti Dios a mangisalakan, ti nasion ti Israel. (Salmo 28:8, 9) Kabayatanna, daytat’ nangpataud ti Mesias, ti “bin-i” ti nailangitan a “babai” ti Dios. (Genesis 3:15) Isalakanto met ni Jehova ti natda kadagiti miembro dayta a “bin-i,” ti natda kadagiti napulotan-espiritu nga ad-adalan ni Jesus, manipud iti panangatake ni Satanas ken dagiti nasnasion.​—Apocalipsis 12:17.

[Ladawan iti panid 24]

Impinta ti arkeologo a ni A. H. Layard nga iladladawanna ti maysa a palacio ti Asiria

[Credit Line]

Pammadayaw iti Trustees of the British Museum, London