Taginayonenyo ti Panagbuteng ken Jehova
“‘Ta siak dakkelak nga Ari,’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot, ‘ket ti naganko nakakigkigtot iti nagtengngaan dagiti nasnasion.’”—MALAKIAS 1:14.
1, 2. (a) Ania a nabileg a mensahe ti linaon ti libro ni Malakias? (b) Ania a leksion ti impaay ti panglukat a sasao iti mensahe ni Jehova?
“MAYSA a proklamasion: Ti sao ni Jehova a maipaay iti Israel babaen ken ni Malakias.” (Malakias 1:1) Daytoy ababa, makatignay a sasao irugina ti libro ni Malakias iti Biblia. Iti Biblia ti maysa a proklamasion ket masansan a panangtubngar iti kinadakes. Daytoy ket talaga a pudno iti kaso ti libro ni Malakias buyogen iti direkta ken nabileg a mensahena iti nasion ti Israel. Ti panangusigtay iti dayta itampoknanto ti pannakasapul iti panangtaginayontay iti panagbuteng ken Jehova ken ti ayattay kenkuana.
2 Ti umuna a dua a bersikulo iti libro ipaayna ti leksion iti panangbalakad. Ni Jehova ipasiguradona kadagiti dumngeg kenkuana iti tarigagayna a tumulong kadakuada: “‘Siak inayatkayo,’ kuna ni Jehova.” Anian a makapabileg, makaparegta nga introduksion para kadagiti nasingpet-panagpuspusona a tattao iti nasukir nga Israel. Ti mensahe itultuloyna: “Ngem dakayo kunayo: ‘Iti ania ti nangayatam kadakami?’ ‘Ni Esau saan aya a kabsat ni Jacob?’ kuna ni Jehova. ‘Nupay kasta inayatko ni Jacob, ngem ginurak ni Esau; ket pinaglangalangko dagiti bambantayna ken intedko ti tawidna kadagiti aso nga atap ti let-ang.’”—Malakias 1:2, 3.
3. Ania dagiti makagapu iti panagrikna ni Jehova kada Jacob ken Esau?
3 Apay nga inayat ni Jehova ni Jacob ket, kalpasanna, dagiti kaputotan ni Jacob, dagiti Israelitas? Gapu ta ni Jacob ket managbuteng iti Dios ken rinaemna ti managbuteng iti Dios a nagannakna. Ni Esau, iti sabali a bangir, ket maysa a managimbubukodan a tao, awanan iti panagbuteng iti Dios. Kasta met, awanan iti panagraem kadagiti nagannakna, nga addaan iti inted-Dios, kadawyan a kalintegan a mangnamnama iti panagtulnogna. Umiso unay, ni Jehova inayatna ni Jacob ngem ginurana ni Esau. Daytoy ket maysa a pakdaar kadatayo. Masapul a liklikantay ti pannakapukaw ti panagbuteng iti Dios ken ti panagbalin a materialistiko a kas ken Esau, a nagtarigagay laeng a mangpennek iti nainlasagan a tarigagayna.—Genesis 26:34, 35; 27:41; Hebreo 12:16.
4, 5. (a) Ti kurso ti panagbiag da Jacob ken Esau ket addaan iti ania nga epekto kadagiti kaputotanda? (b) Kasano koma ti panangapektar daytoy kadagiti Israelitas?
4 No kasano a ti kurso ni Jacob ket napaneknekan a maysa a bendision para iti kaputotanna, dagiti Israelitas, gapuna ti kurso ni Esau napaneknekan ti eksakto a kasupadi para iti kaputotanna, dagiti Edomita. Saan a tinagiragsak dagiti Edomita ti bendision ni Jehova. Imbes ketdi, babaen iti narungsot nga ibubusorda iti kinatulagna nga ilina, napasaranda ti gura ni Jehova. Sinakop ida ti armada ni Nabucodonosor ket kalpasanna babaen kadagiti Arabo. Di nagbayag, kas iti impadto ni Jehova, dagiti Edomita napukawda a kas maysa a nasion.—Abdias 18.
5 Ti panangukom ni Jehova iti Edom nangrugi kasakbayan iti kaaldawan ni Malakias. Kasano koma ti panangapektar daytoy kadagiti Israelitas? Ni Jehova kunana kadakuada: “Ket dagita matayo makitadanto, ken kunaenyonto: ‘Ni Jehova maitan-ok koma iti labes ti sakup ti Israel.’” (Malakias 1:5) Kadagiti adu a siglo, ti Israel nakitana “iti mismo a matmatana” ti ayat ni Jehova para kenkuana kas maysa a nasion.
Ti Tigtignaytayo Ipakitana No Agbutengtay iti Dios
6. Ania a pammabasol ti impaay ni Jehova kadagiti Israelitas?
6 Ti proklamasion itultuloyna: “‘Ti anak a lalaki, dayawenna ni amana; ket ti adipen, iti apona. No siak ngarud ti ama, sadino ti yan ti pannakadaydayawko? Ket no siak ti apo, sadino ti yan ti panagbuteng kaniak?’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot kadakayo, O papadi a mananglais iti naganko.” (Malakias 1:6; Exodo 4:22, 23; Deuteronomio 32:6) Ni Jehova pinalintegna dagiti Israelitas, impaayanna ida, ken sinalaknibanna ida, kas iti aramiden ti maysa nga ama iti anakna. Aniat’ nainkalintegan a ninamnamana nga isubadda? Ti pannakaraem ken panagbuteng kenkuana. Ti nasion, agraman dagiti seserdote, napaayda a nangaramid iti daytoy ngem, imbes ketdi, impakitada ti kinaawan panagraem iti nagan ni Jehova, ken iti panangtabbaawda iti dayta. Nagbalinda a “managlikud nga annak.”—Jeremias 3:14, 22; Deuteronomio 32:18-20; Isaias 1:2, 3.
7. Kasanot’ panagrikna dagiti Israelitas maipapan iti daytoy a pammabasol, ket aniat’ sungbat ni Jehova kadakuada?
7 Dagiti Israelitas inyimtuodda: “Iti ania ti nanglaisanmi iti naganmo?” Ni Jehova sibibileg a simmungbat: “‘Dakayo mangidatonkayo ti narugitan a tinapay iti rabaw ti altarko.’ Ket kunayo: ‘Iti ania ti nangtabbaawanmi kenka?’ Iti daydiay panagkunayo: ‘Ti lamisaan ni Jehova uuyawen.’ Ket no idatonyo ti bulsek nga animal nga agpaay iti daton: ‘Saan a dakes.’ Ket no idatonyo ti ti pilay ken masakit: ‘Saan a dakes.’ ‘Isu, isagutmo ita iti gobernadormo. Maay-ayonto aya kenka, wenno padayawannanto ti kinataom?’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot.”—Malakias 1:6-8.
8. Aniat’ iparparangarang dagiti Israelitas kadagiti tigtignayda?
8 Mabalin a mailadawanyo ti maysa nga Israelita a mangsisiim iti arbanna ket sisisikap a mangpilpili iti maysa a bulsek wenno pilay nga animal tapno idaton ken Jehova. Iti daytoy a pamay-an makaisayangkatto iti addang ti panagidaton ken kaskasdi isut’ siaagum a mangikut iti kalapsatan iti arbanna. Dinanto maitured ti mangaramid iti kasta a banag iti gobernador! Ngem inaramid dayta dagiti Israelitas ken Jehova—a kaslattay saanna a makita ti panaggakgakat ken panangkuskusitda. Nainkalintegan, nga inyimtuod ni Jehova kadakuada, “Sadino ti yan ti panagbuteng kaniak?” Kadagiti sasaoda, nalabit a binigbigda nga agbutengda ken Jehova, ngem ti tigtignayda impakitana ti kasunganina.—Deuteronomio 15:21.
9. Kasanot’ panagtignay dagiti seserdote iti ar-aramiden dagiti tattao?
9 Aniat’ tignay dagiti seserdote kadagitoy a makarimon a datdaton? Kinunada: “Awan ti dakesna dayta.” Inkalinteganda ti nadangkes a kurso dagiti Israelitas. Gapuna uray no dagiti kautibo a nagsubli manipud Babilonia nangipaayda iti naregta a panangrugi iti panangisubli iti pudno a panagdaydayaw, iti kamaudiananna nagbalinda a nadarasudos, natangsit, ken managinsisingpet. Napukawda ti panagbutengda ken Jehova. Gapuna, ti panagserbida iti templo nagbalin a panangrabrabak, ket sinalimetmetanda dagiti pipiesta iti pormalistiko a pamay-an.—Malakias 2:1-3; 3:8-10.
10. (a) Ania a daton ti tarigagayan ni Jehova itatta? (b) Kasano laeng a ti datontayo maragpatna ti anamong ni Jehova?
10 Daddumat’ mabalin a sumuppiat: ‘Daytoy ket saan nga agaplikar kadakami; saantayon nga agidatdaton iti an-animal.’ Ngem addantayo iti sabali a klase ti sakripisio nga idaton. Paliiwenyo ti naganat a kiddaw ni apostol Pablo: “Dawatek ngarud kadakayo kakabsat, gapu kadagiti kaasi ti Dios a sibibiag, nga ipaayyo dagiti bagbagiyo kas daton a sibibiag, nasantuan, ken makaay-ayo iti Dios, isu a pangdayawyo a naespirituan.” (Roma 12:1) Ti daton a tarigagayan ni Jehova itatta ket dakayo! Kayatna a sawen, ti pigsa, sanikua, ken dagiti abilidadyo. Ti datdatontayo maragpatda laeng ti anamongna no daytat’ inggat’ amin a kabaelantayo. Ti panangidaton ken Jehova kadagiti tedtedda, kas iti pilay, masaksakit a datdaton, ket sigurado a mangapektar iti relasiontay kenkuana.
11. Ania a naannad a panangusig ti masapul nga aramiden ti tunggal maysa a nagdedikaren nga adipen ni Jehova?
11 Uray pay no kunaen dagiti dadduma, iti epektona, “Awan ti dakesna dayta,” ammotayo no kasano ti panagrikna ni Jehova iti dayta. Kasapulantay, ngarud, nga usigen a siaannad ti “daton” iti “nasantuan a serbisio” nga ipapaaytayo, a mangiraman iti bingaytay iti panangasaba, personal a panagadal, kararag, ken ti itatabuno iti gimgimong. Mapmapnekkay kadi nga ipapaayyo ken Jehova ti amin a kabaelanyo, wenno tedtedda laeng dayta? Adda ti dakkel a peggad iti pannakaigamer unay iti panaglinglingay wenno panagaliwaksay iti ngudo ti lawas a ti maysa awanen ti panawenna wenno pigsana a mangikasaba ti naimbag a damag ti Pagarian ken tumabuno kadagiti gimong. Ti intero a wagas ti panagbiagtayo, ti inaldaw-aldaw a kabibiagtayo, agraman dagiti kababalin ken motibotayo, masapul a naisinggalut iti daton nga ipaaytay ken Jehova. Awan komat’ sabali no di ti kasayaatan!
Panangilasin kadagiti Pudno nga Agbuteng iti Dios
12. Ania a balakad ti maited itattan?
12 “Ket ita,” kunaen ti padto, “agdawatak kadakayo, a makikaasikayo iti parabur ti Dios, tapno mangngaasi koma kadatayo.” (Malakias 1:9) Inallukoy ni Jehova dagiti Israelitas tapno aramidenda ti nalinteg, ipakita ti umiso a panagbuteng iti Dios, ken idaton dagiti maikari kenkuana. Masapul nga aramidentay met dayta itatta. Babaen laeng iti panagbiagtay a maitunos kadagiti kalikaguman ni Jehova a magun-odan ken mataginayontay ti anamongna.
13. (a) No awan ti panagbuteng iti Dios, iti ania a silo ti pakatnagantayo? (b) Kasano a ti kinaagum inapektaranna dagiti seserdote nga Israelita?
13 No awan ti umiso a panagbuteng iti Dios, ti serbisiotay kenkuana ket mabalin a maaramid a basta maigapu laeng iti pormalismo ken iti kinaagum. Imutektekanyo no kasano ti panangkuestionar ni Jehova kadagiti seserdote nga Israelita maipapan iti panagserbi iti templo: “‘Sino ti adda kadakayo a mangirikep koma kadagiti ruruangan? Ket dikayo koma gangatan ti apuy iti altarko—iti barengbareng. Siak diak maay-ayo kadakayo,’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot, ‘diakto met awaten ti daton iti imayo.’” (Malakias 1:10) Ay, wen, adda idiay dagiti seserdote a mangisaysayangkat kadagiti annongen iti templo, iserrada ti ruangan iti santuario, gangatanda dagiti altar. Ngem dida inaramid daytoy nga awan gapgapuna. Mangnamnamada kadagiti pasarabo wenno pammasuksok manipud kadagiti Israelitas nga umay mangidaton iti templo. Saan pulos idi a maragsakan ni Jehova, ket awan met ti pakaragsakanna itatta, iti serbisio a naaramid laeng iti kinaagum. Makarimon dayta kenkuana.
14. Apay nga adda ti kanayon a pannakasapul iti panagsalukag a maibusor iti kinaagum?
14 Ti pannakasapul iti panagsalukag a maibusor iti kinagum ken kinabuklis ket saan a bimmassit iti kaaldawantayo. Paulit-ulit ti Kasuratan a mangpakpakdaar kadatayo maibusor iti kinaagum, a kunaenna a dagiti naagum a tattao ket saan nga anamongan ni Jehova. (1 Corinto 6:10; Efeso 5:5) Iti panangitungpaltay iti ministeriotayo, sapay koma ta ti ayat ken panagbutengtay ken Jehova ti mangiyadayu kadatayo manipud iti panangaramid iti dayta gapu iti kinaagum. Masapul nga alistotay koma a mangiwaksi iti aniaman a kasta a panagannayas a mabalin a tumanor iti pusotayo. Dagiti panglakayen ken ministerial nga adipen ket nangnangruna a pinagan-annad a saanda koma a “naagum iti pirak.” (Tito 1:7; 1 Timoteo 3:8; 1 Pedro 5:2) Dadduma mabalin a pangpanggependa laeng ti mangpatanor iti pannakirelasion kadagiti kakabsat a mabalin a makatulong kadakuada iti namaterialan, nga agbanag iti panangidaddaduma ken iti panagkitakit a mangbalakad kadakuada. Saantay koma a pulos a tarigagayan ti agbalin a kas kadagidi naagum a seserdote iti Israel a mangsapsapul kadagiti pasarabo ken pammasuksok manipud kadagiti padada nga Israelitas.
15. (a) Kasanot’ panangipakita ni Malakias nga addanto dagiti managbuteng ken Jehova iti amin a paset ti daga? (b) Aniada pay a Kasuratan ti mangsuportar iti daytoy?
15 Itatta, no iyimtuod ni Jehova ti saludsod a, “Sadino ti yan ti panagbuteng kaniak?” maisungbat kadi ti asinoman, ‘Adtoykami, dagiti tattao nga agbuteng kenka’? Sigurado a kasta! Siasino? Dagiti Saksi ni Jehova, a masarakan iti amin a paset ti daga. Daytoy nga internasional a grupo dagiti tattao ken ti trabaho nga aramidenda ket naipadto idiay Malakias 1:11: “‘Ta manipud iti ileleggak ti init agingga iti ilelennekna met laeng ti naganko dakkelto kadagiti nasnasion, ket . . . maidatonto ti insienso iti naganko, ken ti nadalus a daton; ta ti naganko dakkelto kadagiti nasnasion,’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot.”—Kitaenyo met ti Salmo 67:7; Isaias 33:5, 6; 41:5; 59:19; Jeremias 32:39, 40.
16. Manipud iti ileleggak ti init agingga iti ilelennekna ti mabalin nga addaan kadagiti ania a nagduduma a kaipapanan, ket kasano a matungtungpal daytoy?
16 Anian a maitutop ti panangibaga ditoy ni Malakias iti dakkel a trabaho a maar-aramid iti kaaldawantayo iti panangikaskasaba iti naimbag a damag iti amin a mapagnaedan a daga. (Mateo 24:14; Apocalipsis 14:6, 7) Manipud iti ileleggak ti init agingga iti ilelennekna, iti maysa a geograpiko a pannakaawat, kaipapananna iti manipud daya aginggat’ laud. Sadinoman ti kitaantay iti daga itatta, masarakantay dagiti managbuteng ken Jehova a mangar-aramid iti pagayatanna. Manipud iti ileleggak ti init agingga iti ilelennekna kayatna met a sawen ti intero nga aldaw. Wen, ti panagdayaw ket awan sardayna nga ipapaay dagiti managbuteng iti Dios nga ad-adipenna. Kas iti inkari ni Jehova, ti naganna ket maiwarwaragawag iti amin a daga babaen kadagidiay pudno nga agbuteng kenkuana.—Exodo 9:16; 1 Cronicas 16:23, 24; Salmo 113:3.
Taginayonenyo ti Umiso a Panagbuteng iti Dios
17. Aniat’ mabalin a resulta ti pannakapukawtay iti panagraem ken Jehova ken iti panagbutengtay kenkuana?
17 Kadagidiay mapaay a mangraem ken agbuteng ken Jehova, ti panagdaydayaw ken panagserbi agbalinda a babantot. Kinuna ni Jehova kadagiti Israelitas: “Ngem dakayo bassawanganyo ti naganko iti daydiay panagkunayo, ‘Ti lamisaan ni Jehova narugitan, ken ti bungana uray ti taraon kenkuana uuyawen.’ Dakayo kunayo met, ‘Adtoy! Anian a pannakabannog daydiay!’” (Malakias 1:12, 13) Mabalin a pudno met dayta iti moderno a panawen. Kadagidiay nakapukaw iti panagbutengda ken Jehova, dagiti gimong, panagserbi iti tay-ak, ken dadduma pay a Nakristianuan nga ar-aramid ket agbalinda a babantot.
18. Kadarato, aniat’ napasamak kadagiti sumagmamano a moderno-aldaw nga adipen ti Dios?
18 Usigenyo no kasano a nailadawan dagita iti The Watch Tower iti Enero 1, 1937: “Kadagidiay di matalek a tattao ti pribilehio iti panagserbi iti Dios babaen iti panangiyeg kadagiti bungbunga ti pagarian iti imatang dagiti dadduma, kas iti imbilin ti Apo, ti nagbalin laeng a makabannog a seremonia ken pormalidad, a di mangipaay kadakuada iti gundaway a rumaniag iti imatang dagiti tattao. Ti panangidanon iti naimaldit a mensahe ti pagarian iti binalaybalay, ken panangiparang iti daytoy kadagiti tattao, ket maysa a nakababain unay para kadagidiay managpaimportante a tattao. Awan ti masarakanda a rag-o iti dayta . . . Gapuna kinunada, ken itultuloyda a kunaen: ‘Dagitoy a panagitugot kadagiti libro ket gakat a panaglako laeng iti libro. Anian a makabannog a trabaho dayta!’” Uray itatta adda dagidiay, iti kadarato, makarikna a narigat ti panagserbi iti tay-ak ken ti itatabuno kadagiti gimong ket makabannog. Daytoy ti mabalin a mapasamak no mapukawtay ti panagbuteng ken Jehova ken, kasta met, ti ayattay kenkuana.
19. Kasanotay a maitultuloy ti panangidemostrar iti panangipategtay kadagiti probision ni Jehova?
19 Ti panangtaginayon iti panagbuteng ken Jehova ti mamagbalin kadatayo a napakumbaba iti imatangna ken kanayon a manangipateg kadagiti amin nga ar-aramidenna para kadatayo. Uray addatayo man iti maysa a bassit panagtitipon iti pagtaengan wenno iti dakkel a panagtitipon dagiti pinulpullo a ribo iti maysa nga istadium, agyamantay ken Jehova gapu iti pribilehio a makatimpuyogtay dagiti kakabsattay a Kristiano. Ipakitatayto ti kinamanagyamantayo babaen iti kaaddatay sadiay ken babaen iti panangparegtatay iti dadduma a timmabuno iti “ayat ken naimbag nga ar-aramid” babaen iti makapabileg a pannakipatpatang ken babaen kadagiti komento nga ipaaytay kabayatan dagiti gimong. (Hebreo 10:24, 25) No pribilehiotay ti mangaywan kadagiti paset iti gimong, liklikantayto ti mangitantantan iti panagsagana iti ultimo minuto, nga aggangganat a mangurnong kadagiti sumagmamano a kapanunotan. Saanyo koma a pulos a tartratuen dagita nga asaynment a kas gagangay a banag. Dagita a pribilehio ket nasantuan, ket ti wagas a panangtamingtay kadakuada ket sabali pay a panangipakita no kasano a raemen ken pagbutngantay ni Jehova.
20. (a) Aniat’ masapul a ditay pulos liplipatan? (b) Iti ania a konklusion ti dumtengantayo?
20 Anian a nakalkaldaang ti pagbanagan dagidiay makapukaw iti panagbutengda iti Dios! Awananda iti panangipateg iti di magatadan a pribilehio a maaddaan iti pannakirelasion iti Soberano iti uniberso. “‘Dakkelak nga Ari,’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot, ‘ket ti naganko nakakigkigtot iti nagtengngaan dagiti nasnasion.’” (Malakias 1:14; Apocalipsis 15:4) Saantay koma a liplipatan dayta. Sapay koma ta tunggal maysa kadatayo kaslatayo koma iti salmista a nangikuna: “Maysaak a kadua dagiti agbuteng kenka.” (Salmo 119:63) Kalpasan ti panangusigtay iti daytoy a banag, dumtengtay iti isu met laeng a konklusion nga inaramid ni Salomon idi a kinunana: “Agbutengka iti Dios, ket salimetmetam dagiti bilbilinna. Ta daytoy isu ti dagup ti rebbeng ti tao. Ta ti Dios iyegnanto ti tunggal aramid iti pannakaukom agraman tunggal nailemmeng a banag, no isu naimbag wenno dakes.”—Eclesiastes 12:13, 14.
Dagiti Leksion Manipud iti Libro ni Malakias—
◻ Apay a dagiti Israelitas maikarida iti panagbuteng ken Jehova?
◻ Kasano a ti tigtignaytayo ipakitana no pudno nga agbutengtay ken Jehova?
◻ Aniat’ mangpaneknek nga adda dagiti managbuteng ken Jehova iti intero a daga itatta?
◻ Apay a masapul a taginayonentay ti umiso a panagbuteng iti Dios?
[Blurb iti panid 18]
Manipud iti ileleggak ti init agingga iti ilelennekna, maipadayagto ti nagan ni Jehova
[Ladawan iti panid 17]
Dagiti Israelitas linaisda ni Jehova babaen iti panangipaayda kadagiti bulsek, pilay, wenno masaksakit nga animal kas datdaton