Ukomen ti “Pudno nga Apo”

18. (a) Siasino ti impakdaar ni Jehova nga umay? (b) Kaano a napasamak ti iyaay iti templo, siasino ti nairaman, ket aniat’ resultana iti Israel?

¹⁸ Impakdaar met ni Jehova babaen ken Malakias nga isut’ umay tapno ukomenna ti ilina. “Adtoy! Ibaonko ti babaonek, ket isu isaganananto ti dalan iti sangok. Ket kellaatto nga umay iti templona ti pudno nga Apo, isu a sapsapulenyo, ken ti babaonen ti tulag isu a kalikagumanyo. Adtoy! Isu umayto.” (Malakias 3:1) Kaano a napasamak ti naikari nga iyaay iti templo? Idiay Mateo 11:10, inadaw ni Jesus ti padto ni Malakias maipapan iti babaonen a mangisagana iti dalan ket inyaplikarna dayta ken ni Juan a Mammautisar. (Malakias 4:5; Mateo 11:14) Isu nga idi 29 K.P., dimtengen ti tiempo a panangukom! Siasino ti maikadua a babaonen, ti babaonen ti tulag a kakuyog ni Jehova, “ti pudno nga Apo,” iti templo? Ni Jesus mismo, ket iti dua a gundaway napan iti templo idiay Jerusalem ket dinalusanna a naimbag dayta, a pinaruarna dagiti nakusit nga agsuksukat iti kuarta. (Marcos 11:15-17; Juan 2:14-17) Maipapan itoy tiempo a panangukom idi umuna a siglo, naimpadtuan nga insaludsod ni Jehova: “Siasino ti makabalin a mangibtur iti aldaw ti yaayna, ket siasino ti agtakder intono agparang?” (Malakias 3:2) Kinapudnona, saan a nakapagtakder ti Israel. Nasukimatda, nasarakan nga agkurang, ket idi 33 K.P., nailaksidda kas nasion a pinili ni Jehova.​—Mateo 23:37-39.

19. Iti ania a pamay-an a nagsubli ti natda ken Jehova idi umuna a siglo, ket ania a bendision ti inawatda?

¹⁹ Nupay kasta, insurat pay ni Malakias: “[Ni Jehova] tumugawto a kas iti mangdalus ken manggugor iti pirak ket gugorannanto dagiti annak ni Levi; ket dalusannanto ida a kas iti balitok ken pirak, ket agidatagdanto ken Jehova kadagiti daton iti kinalinteg.” (Malakias 3:3) Maitunos itoy, nupay nailaksid dagidi kaaduan a mangak-ako nga agserserbi ken Jehova idi umuna a siglo, nagugoran dagiti dadduma ket napanda ken Jehova, a nangidatagda kadagiti maanamongan a sakripisio. Siasinoda? Dagidiay nangipangag ken Jesus, ti babaonen ti tulag. Idi Pentecostes 33 K.P., 120 kadagitoy a nangipangag ti naurnong iti akinngato a siled idiay Jerusalem. Pinapigsa ti nasantuan nga espiritu, rinugianda ti nangidatag iti daton iti kinalinteg, ket nadaras nga immaduda. Di nagbayag, nagsaknapda iti intero nga Imperio ti Roma. (Aramid 2:41; 4:4; 5:14) Gapuna, adda natda a nagsubli ken Jehova.​—Malakias 3:7.

20. Idi nadadael ti Jerusalem ken ti templo, aniat’ napasamak iti baro nga Israel ti Dios?

²⁰ Ti natda iti Israel, nga idi agangay inramanna dagiti Gentil a naisulbong, no ar-arigen, iti puon ti Israel, isu ti baro nga “Israel ti Dios,” maysa a nasion a buklen dagiti napulotan-espiritu a Kristiano. (Galacia 6:16; Roma 11:17) Idi 70 K.P., dimteng ti “aldaw . . . a manguram a kasla urno” iti nainlasagan nga Israel idi a dinadael dagiti buyot ti Roma ti Jerusalem ken ti templona. (Malakias 4:1; Lucas 19:41-44) Aniat’ napasamak iti naespirituan nga Israel ti Dios? ‘Kinaasian ida [ni Jehova], a kas iti panangngaasi ti tao iti anakna nga agserserbi kenkuana.’ (Malakias 3:17) Impangag ti napulotan a kongregasion Kristiano ti naimpadtuan a pakdaar ni Jesus. (Mateo 24:15, 16) Nakalasatda, ket nagtultuloy a pinabaknang ida ti bendision ni Jehova iti naespirituan.

21. Aniada a saludsod ti agtalinaed maipapan iti Malakias 3:1 ken 10?

²¹ Anian a pannakaalangon ni Jehova! Nupay kasta, kasano a matungtungpal ti Malakias 3:1 ita? Ket kasano nga ipangag ti maysa a Kristiano ti pammaregta idiay Malakias 3:10 nga iyeg ti amin nga apagkapullo iti kamalig? Masalaysayto daytoy iti sumaganad nga artikulo.

1. (a) Idi maikalima a siglo K.K.P., aniat’ inyawis ni Jehova iti ilina? (b) Idi umuna a siglo K.P., aniat’ resulta ti iyaay ni Jehova iti templo tapno mangukom?

IDI maikalima a siglo K.K.P., di nagmatalek dagiti Israelitas ken Jehova. Dida inted dagiti apagkapullo ken dagiti di maitutop nga animal ti inyegda iti templo kas datdaton. Nupay kasta, inkari ni Jehova a no yegda ti amin nga apagkapullo iti kamalig, ibuyatna ti aglaplapusanan a bendision. (Malakias 3:8-10) Agarup 500 a tawen kalpasanna, immay ni Jehova, nga imbagi ni Jesus kas babaonenna iti tulag, iti templo idiay Jerusalem tapno mangukom. (Malakias 3:1) Nasarakan a nagkurang ti Israel kas maysa a nasion, ngem sibabaknang a nabendisionan dagidiay nagsubli ken Jehova. (Malakias 3:7) Napulotanda kas naespirituan nga annak ni Jehova, maysa a baro a parsua, “ti Israel ti Dios.”​—Galacia 6:16; Roma 3:25, 26.

2. Kaano a naaddaan ti Malakias 3:1-10 iti maikadua a kaitungpalan, ket aniat’ naiyawis nga aramidentayo mainaig itoy?

² Agarup 1,900 a tawen kalpasan daytoy, idi 1914, naitrono ni Jesus a kas Ari ti nailangitan a Pagarian ti Dios, ket naikeddeng a maaddaan dagiti nadiosan pannakaipaltiingna a sasao idiay Malakias 3:1-10 iti maikadua a kaitungpalan. Mainaig itoy naragsak a pasamak, maaw-awis dagiti Kristiano ita a yegda ti amin nga apagkapullo iti kamalig. No aramidentayo dayta, tagiragsakentayto met dagiti aglaplapusanan a bendision.

3. Siasino ti babaonen a nangisagana ti dalan iti sango ni Jehova (a) idi umuna a siglo? (b) sakbay ti umuna a gubat sangalubongan?

³ Maipanggep iti iyaayna iti templo, kinuna ni Jehova: “Adtoy! Ibaonko ti babaonek, ket isu isaganananto ti dalan iti sangok.” (Malakias 3:1) Kas umuna-siglo a kaitungpalan daytoy, immay ni Juan a Mammautisar iti Israel nga inkaskasabana ti panagbabawi kadagiti basbasol. (Marcos 1:2, 3) Adda kadi trabaho a panangisagana mainaig iti maikadua nga iyaay ni Jehova iti templona? Wen. Kadagiti dekada sakbay ti umuna a gubat sangalubongan, nagparang dagiti Estudiante ti Biblia iti buya ti lubong nga insursuroda dagiti nadalus a doktrina ti Biblia ken imbutaktakda dagiti mangibabain-Dios a kinaulbod, kas dagiti doktrina a Trinidad ken umap-apuy nga impierno. Impakdaarda met ti panagpatingga ti Panawen dagiti Gentil idi 1914. Adu ti nangipangag kadagitoy managawit iti lawag ti kinapudno.​—Salmo 43:3; Mateo 5:14, 16.

4. Ania a saludsod ti nasken a masungbatan bayat ti aldaw ti Apo?

⁴ Nangrugi idi tawen 1914 ti awagan ti Biblia nga “aldaw ti Apo.” (Apocalipsis 1:10) Maaramid dagiti napateg a pasamak bayat dayta nga aldaw, agraman ti pannakailasin ti “matalek ken naannad nga adipen” ken ti pannakadutok dayta “nga agaywan kadagiti amin a gameng [ti Apo].” (Mateo 24:45-47) Idi 1914, rinibo a simbaan ti nangaklon a Kristianoda. Ania a grupo ti binigbig ti Apo, ni Jesu-Kristo, kas matalek ken naannad nga adipenna? Nasungbatan dayta a saludsod idi dimteng ni Jehova iti templona.

Iyaay iti Naespirituan a Templo

5, 6. (a) Ania a templo ti inayan ni Jehova a mangukom? (b) Ania a panangukom ti inawat ti Kakristianuan manipud ken Jehova?

⁵ Nupay kasta, ania a templo ti inayanna? Nalawag a saan nga iti literal a templo idiay Jerusalem. Nadadael ti naudi kadagidiay a templo idi 70 K.P. Nupay kasta, addaan ni Jehova iti dakdakkel a templo nga inyanniniwan ti templo idiay Jerusalem. Dinakamat ni Pablo daytoy dakdakkel a templo ken impakitana a pudno a nadayag dayta, ngamin idiay langit ti nasantuan a disso dayta ken ditoy daga ti paraanganna. (Hebreo 9:11, 12, 24; 10:19, 20) Daytoy dakkel a naespirituan a templo ti inayan ni Jehova tapno mangukom.​—Idiligyo ti Apocalipsis 11:1; 15:8.

⁶ Kaano a napasamak daytoy? Sigun iti nawadwad a pammaneknek, idi 1918.a Aniat’ resultana? No iti Kakristianuan, nasangpetan ni Jehova ti maysa nga organisasion nga agtedtedted ti dara kadagiti imana, maysa a rinuker a narelihiusuan a sistema a nakikamalala iti daytoy a lubong, a nakidasig kadagiti nabaknang ken nangirurumen kadagiti napanglaw, nangisuro kadagiti pagano a doktrina imbes nga annurotenna koma ti nadalus a panagdayaw. (Santiago 1:27; 4:4) Babaen ken Malakias, impakdaar ni Jehova: “Nasiglatakto a saksi a maibusor kadagiti managanito, ken maibusor kadagiti mannakikamalala, ken maibusor kadagiti mangmangged kadagiti tangdanda, iti balo a babai ken kadagiti ul-ulila.” (Malakias 3:5) Inaramid ti Kakristianuan amin daytoy ken nakarkaro pay. Idi 1919 nalawag nga isut’ kinondenar ni Jehova iti pannakadadael agraman ti dadduma a paset ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan a sistema ti ulbod a relihion. Nanipud idin, naiyawag kadagiti nalinteg-panagpuspusona a tattao: “Rumuarkayo kenkuana, ilik.”​—Apocalipsis 18:1-4.