“Amin a Gameng ti Sirib”

1-3. Ania a kasasaad ti nangiturong iti panangipalawag ni Jesus iti sermon iti maysa nga aldaw idi 31 K.P., ken apay a nasdaaw dagiti dimngeg kenkuana?

ITI maysa nga aldaw idi 31 K.P., adda ni Jesus iti asideg ti Capernaum, maysa a narang-ay a siudad iti makin-amianan a laud a takdang ti Baybay ti Galilea. Agmaymaysa a simmang-at ni Jesus iti asideg a bantay ket nagpatpatnag sadiay a nagkararag. Kabigatanna, inayabanna dagiti adalanna, ket pimmili iti 12 kadakuada a dinutokanna nga apostol. Kabayatanna, nakaad-adu a tattao, nga adayo a lugar ti naggapuan ti dadduma kadakuada, ti napan iti ayan ni Jesus ket naguummongda iti nasimpa a paset ti bantay. Magagaranda a dumngeg kenkuana ken agpaagas kadagiti an-annayenda. Saan ida a pinaay ni Jesus.​—Lucas 6:12-19.

² Inasitgan ni Jesus dagiti tattao ket pinaimbagna dagiti amin a masakit. Idi awanen kadakuada ti masakit, nagtugaw ket sinuruanna ida.a Nasdaawda la ketdi a nakangngeg kadagiti imbagana iti daydi a napariir nga aldaw. Kinapudnona, awan pay ti nangngegda a nangisuro a kas iti panangisurona. Tapno adda autoridad ti pannursurona, saan a nagadaw kadagiti oral a tradision wenno kadagiti nalatak a rabbi dagiti Judio. Imbes ketdi, namin-adu a nagadaw iti naipaltiing a Hebreo a Kasuratan. Saan nga agpalpalikaw ti mensahena, simple dagiti sasao nga inusarna, ken nalaka a maawatan dagiti imbagana. Nasdaaw dagiti tattao a dimngeg kenkuana. Rumbeng laeng a masdaawda ta kalkalpasda laeng a dimngeg iti kasisiriban a tao a nagbiag ditoy daga!​—Mateo 7:28, 29.

³ Nailanad iti Sao ti Dios dayta a sermon agraman dagiti adu a dadduma pay a sinao ken inaramid ni Jesus. Nasayaat a sukimatentayo no ania ti kuna ti Biblia maipapan ken ni Jesus, ta adda kenkuana ti “amin a gameng ti sirib.” (Colosas 2:3) Sadino ti nangalaanna iti kasta a sirib​—ti abilidad a mangipakat iti pannakaammo ken pannakaawat? Kasano nga imparangarangna ti sirib, ken kasano a matuladtayo ti ulidanna?

“Sadino ti Nangalaan Daytoy a Tao Itoy a Sirib?”

4. Ania ti insaludsod dagiti dimngeg ken ni Jesus idiay Nazaret, ken apay?

⁴ Iti maysa kadagiti panagdaliasatna a mapan mangasaba, sinarungkaran ni Jesus ti Nazaret, ti ili a dimmakkelanna, ket rinugianna ti nangisuro iti sinagoga sadiay. Adu kadagiti dimngeg kenkuana ti nagsiddaaw. “Sadino ti nangalaan daytoy a tao itoy a sirib?” sinaludsodda. Am-ammoda ti pamiliana​—dagiti dadakkel ken kakabsatna​—ken ammoda a nanumo laeng ti kasasaadna iti biag. (Mateo 13:54-56; Marcos 6:1-3) Awan duadua nga ammoda met a daytoy nalaing nga agbitla nga allawagi ket saan a nakadap-aw kadagiti nalatak a pagadalan dagiti rabbi. (Juan 7:15) Kasla nainkalintegan ngarud ti saludsodda.

5. Siasino ti kuna ni Jesus a gubuayan ti siribna?

⁵ Ti sirib nga imparangarang ni Jesus ket saan a bunga laeng ti perpekto a panunotna. Idi agangay iti ministeriona, idi nangisuro a sipapanayag idiay templo, impalgak ni Jesus a natantan-ok nga amang ti gubuayan ti siribna. “Ti isursurok saanko a kukua,” kinunana, “no di ket kukua daydiay nangibaon kaniak.” (Juan 7:16) Wen, ti Ama, a nangibaon iti Anak, ti pudpudno a gubuayan ti sirib ni Jesus. (Juan 12:49) Ngem kasano a naaddaan ni Jesus iti sirib a nagtaud ken ni Jehova?

6, 7. Kadagiti ania a wagas a nakagun-od ni Jesus iti sirib manipud iti Amana?

⁶ Agtigtignay idi ti espiritu ni Jehova iti puso ken panunot ni Jesus. Maipapan ken ni Jesus kas naikari a Mesias, impadto ni Isaias: “Agtaengto kenkuana ti espiritu ni Jehova, ti espiritu ti kinasirib ken ti pannakaawat, ti espiritu ti pammatigmaan ken ti kinamannakabalin, ti espiritu ti pannakaammo ken ti panagbuteng ken Jehova.” (Isaias 11:2) Yantangay adda kenkuana ti espiritu ni Jehova ken dayta ti mangiturturong iti panunot ken kadagiti pangngeddengna, nakaskasdaaw kadi no dagiti sao ken tignay ni Jesus iyanninawda ti katan-okan a sirib?

⁷ Nakagun-od ni Jesus iti sirib manipud iti Amana iti sabali pay a naisangsangayan a wagas. Kas nakitatayo iti Kapitulo 2, kabayatan ti naunday a panawen sakbay a nagbalin a tao, naipasagepsep ken ni Jesus ti pampanunot ni Amana. Ditay matukod ti kauneg ti sirib a nagun-od ti Anak iti kaaddana iti sibay ni Amana, bayat ti panagtrabahona kas “nasigo a managobra” ti Dios idi pinarsua ni Jehova dagiti amin a dadduma pay a banag, dagiti banag nga adda biagna ken dagiti awan biagna. Dayta ti gapuna a ti Anak sakbay a nagbalin a tao ket nailadawan kas personipikasion ti sirib. (Proverbio 8:22-31; Colosas 1:15, 16) Iti ministeriona, inaramat ni Jesus ti sirib a nagun-odna idi adda iti sibay ni Amana sadi langit.b (Juan 8:26, 28, 38) Saan ngarud a rumbeng a pakasdaawantayo ti kalawa ti pannakaammo ken kauneg ti pannakaawat a nayanninaw iti sasao ni Jesus wenno iti sirib a naiparangarang iti amin nga aramidna.

8. Kas paspasurot ni Jesus, kasano a makagun-odtayo iti sirib?

⁸ Kas paspasurot ni Jesus, nasken nga agpannuraytayo met ken ni Jehova kas gubuayan ti sirib. (Proverbio 2:6) Siempre, saannatayo nga ikkan ni Jehova iti datdatlag a sirib. Nupay kasta, sungbatanna ti napasnek a panangikararagtayo iti sirib a kasapulan tapno mapagballigiantayo dagiti parikut iti biag. (Santiago 1:5) Masapul a pagreggetantayo a gun-oden ti kasta a sirib. Nasken nga itultuloytayo a sapulen dayta “kas kadagiti nalmeng a gameng.” (Proverbio 2:1-6) Wen, nasken nga itultuloytayo a sukimaten ti Sao ti Dios, a nakaipalgakan ti siribna, ken agbiagtayo a mayannurot iti maad-adaltayo. Ti ulidan nga impasdek ti Anak ni Jehova ket makatulong unay kadatayo a gumun-od iti sirib. Usigentayo ti sumagmamano a benneg a nangiparangarangaran ni Jesus iti sirib ken kitaentayo no kasano a matuladtayo ni Jesus.

Nainsiriban a Sasao

9. Apay a nainsiriban unay dagiti pannursuro ni Jesus?

⁹ Nakaad-adu a tattao ti napan ken ni Jesus tapno laeng dumngegda kenkuana. (Marcos 6:31-34; Lucas 5:1-3) Saan a makapasiddaaw daytoy ta nainsiriban unay a sasao ti nagubbog iti ngiwat ni Jesus! Dagiti pannursurona inyanninawna ti nauneg a pannakaammo iti Sao ti Dios ken ti di mapatasan nga abilidad a mangtarus kadagiti bambanag. Makaallukoy dagiti pannursurona kadagiti tattao iti uray sadinoman ken agaplikar iti amin a panawen. Usigentayo ti sumagmamano a pagarigan ti sirib a masarakan kadagiti balikas ni Jesus, daydiay naipadto a “Nakaskasdaaw a Manangbalakad.”​—Isaias 9:6.

10. Ania dagiti galad nga indagadag ni Jesus a patanorentayo, ken apay?

¹⁰ Ti Sermon iti Bantay, a nadakamat iti pangrugian daytoy a kapitulo, ti kadakkelan a koleksion dagiti pannursuro ni Jesus a saan a nabaetbaetan iti salaysay wenno sasao dagiti dadduma. Iti daytoy a sermon, saan laeng a basta imbalakad ni Jesus nga annadantayo ti panagsasao ken kababalintayo. Yantangay pagaammona a ti sasao ken tigtignay ket bunga ti pampanunot ken rikrikna, indagadag ni Jesus a patanorentayo iti panunot ken pusotayo dagiti galad a kas iti kinaemma, pannakawaw iti kinalinteg, panagbalin a naasi ken mannakikappia, ken panagayat kadagiti sabsabali. (Mateo 5:5-9, 43-48) No patanorentayo dagiti kasta a galad iti pusotayo, agbalin a makaay-ayo ken ni Jehova ti panagsasao ken kababalintayo ken mataginayontayo ti nasayaat a relasion kadagiti padatayo a tattao.​—Mateo 5:16.

11. No mangbalakad maipapan iti di umiso a kababalin, kasano a pinuntiria ni Jesus ti makagapu iti kasta a kababalin?

¹¹ No mangbalakad maipapan iti di umiso a kababalin, ti mismo a makagapu iti kasta a kababalin ti pinuntiria ni Jesus. Saan laeng a basta imbagana a ditay mangranggas. Imbes ketdi, binallaagannatayo a ditay agipempen iti gura. (Mateo 5:21, 22; 1 Juan 3:15) Saan laeng a ti aktual a pannakikamalala ti imparitna. Imbes ketdi, namallaag maipapan iti derrep a rumusing iti puso ken mangituggod iti kasta a panangliput. Imbalakadna a ditay palubosan dagiti matatayo a mangtukay iti dakes a tarigagay ken mangabbukay iti derrep. (Mateo 5:27-30) Dagiti makagapu ti pinuntiria ni Jesus, saan laeng a dagiti resulta. Pinuntiriana dagiti kababalin ken tarigagay a mangituggod kadagiti dakes nga aramid.​—Salmo 7:14.

12. Kasano ti panangmatmat dagiti pasurot ni Jesus iti balakadna, ken apay?

¹² Anian a nainsiriban dagiti sasao ni Jesus! Dayta ti gapuna a “nagsiddaaw unay dagiti bunggoy iti wagas ti panangisurona.” (Mateo 7:28) Kas paspasurotna, matmatantayo ti nainsiriban a balakadna kas giya iti panagbiag. Kayattayo a patanoren dagiti agkakaimbag a galad nga indagadagna​—a pakairamanan ti asi, kinamannakikappia, ken ayat—​ta ammotayo a makaay-ayo ken ni Jehova dagita a galad. Ikagumaantayo nga iwaksi iti pusotayo dagiti dakes a rikna ken tarigagay nga imballaagna, kas ti napait nga unget ken dagiti imoral a tarigagay, ta ammotayo a ti panangiwaksi kadagita tulongannatayo a mangliklik iti dakes nga aramid.​—Santiago 1:14, 15.

Wagas ti Panagbiag nga Iturturong ti Sirib

13, 14. Ania ti mangipakita a nasimbeng ti panagpampanunot ni Jesus no iti wagas ti panagbiag a pinilina?

¹³ Imparangarang ni Jesus ti sirib saan laeng nga iti sao no di pay ket iti aramid. Iti intero a wagas ti panagbiagna​—dagiti pangngeddengna, ti panangmatmatna iti bagina, ken ti pannakilangenna kadagiti sabsabali​—imparangarangna ti adu a makaay-ayo nga aspeto ti sirib. Usigentayo ti sumagmamano a pagarigan a mangipakita a ni Jesus ket iturturong idi ti “praktikal a kinasirib ken ti pannakabael nga agpanunot.”​—Proverbio 3:21.

¹⁴ Ti kinasirib ramanenna ti nasimbeng a panagpampanunot. Nasimbeng ti panagpampanunot ni Jesus iti panangpilina iti wagas ti panagbiag a sinurotna. Panunotem laengen ti estilo ti panagbiag a mabalin koma a tinagiragsak ni Jesus​—ti pagtaengan a mabalinna a bangonen, ti negosio a mabalinna nga ipasdek, wenno ti nailubongan a dayaw a kabaelanna a gun-oden. Ammo ni Jesus a ti panangragpat kadagita a banag “ket kinaubbaw ken panangkamkamat iti angin.” (Eclesiastes 4:4; 5:10) Kinamaag dayta, kasungani ti kinasirib. Simple a panagbiag ti pinili ni Jesus. Saanna a tinarigagayan ti bumaknang wenno agurnong iti sanikua. (Mateo 8:20) Maitunos iti pannursurona, inturongna ti matana iti maymaysa a panggep​—ti panangaramid iti pagayatan ti Dios. (Mateo 6:22) Nainsiriban nga inusar ni Jesus ti panawen ken pigsana kadagiti banag a mainaig iti Pagarian, a napatpateg nga amang ken ad-adda a makagunggona ngem kadagiti material a banag. (Mateo 6:19-21) Iti kasta nangibati iti ulidan a maikari a tuladen.

15. Kasano a maiparangarang dagiti pasurot ni Jesus nga addaanda iti simple a mata, ken apay a nainsiriban daytoy?

¹⁵ Bigbigen dagiti pasurot ni Jesus ita a nainsiriban ti panangsalimetmet iti simple a mata. Gapuna, saanda a padagsenan ti bagida iti di kasapulan a panagutang ken kadagiti nailubongan a gannuat a mangibus iti panawen ken pigsada. (1 Timoteo 6:9, 10) Adu ti nangpasimple iti wagas ti panagbiagda tapno ad-adu a panawen ti mausarda iti Nakristianuan a ministerio, nalabit tapno makapagserbida pay ketdi iti amin a tiempo kas manangiwaragawag iti Pagarian. Awanen ti ad-adda pay a nainsiriban nga aramiden, ta ti panangipangruna kadagiti banag a mainaig iti Pagarian ket mangyeg iti dakkel a ragsak ken pannakapnek.​—Mateo 6:33.

16, 17. (a) Kadagiti ania a wagas nga imparangarang ni Jesus nga isu ket naemma ken realistiko no maipapan iti kabaelanna? (b) Kasanotay a maipakita a naemma ken realistikotayo no maipapan iti kabaelantayo?

¹⁶ Ti Biblia inaigna ti sirib iti kinaemma, a pakairamanan ti panangbigbig kadagiti limitasiontayo. (Proverbio 11:2) Naemma ken realistiko ni Jesus no maipapan iti kabaelanna. Ammona a saanna a makomberte ti amin a makangngeg iti mensahena. (Mateo 10:32-39) Ammona met a sumagmamano laeng a tattao ti personal a makasabaanna. Isu a nainsiriban nga intalekna kadagiti pasurotna ti trabaho a panangaramid kadagiti adalan. (Mateo 28:18-20) Sieemma a binigbigna a ‘dakdakkel ti trabaho nga aramidenda’ ngem iti inaramidna, ta ad-adu a tattao ti makasabaanda iti ad-adu a lugar ken iti napapaut a tiempo. (Juan 14:12) Binigbig met ni Jesus a kasapulanna ti tulong. Inawatna ti tulong dagiti anghel nga immay nagserbi kenkuana idiay let-ang ken ti tulong ti anghel a nangpabileg kenkuana idiay Getsemani. Ti Anak ti Dios immasug a dimmawat iti tulong iti kanito a kasapulanna unay ti saranay.​—Mateo 4:11; Lucas 22:43; Hebreo 5:7.

¹⁷ Nasken met nga agbalintayo a naemma ken realistiko no maipapan iti kabaelantayo. Kayattayo ti agtrabaho a naimpusuan ken kayattayo nga aramiden ti amin a kabaelantayo iti trabaho a panangasaba ken panangaramid kadagiti adalan. (Lucas 13:24; Colosas 3:23) Nupay kasta, nasken a laglagipentayo a ni Jehova saannatayo a pagdidinniligen, ket kastatay met koma. (Galacia 6:4) Ti praktikal a sirib tulongannatayo a mangipasdek kadagiti realistiko a kalat sigun kadagiti abilidad ken kasasaadtayo. Maysa pay, ti sirib ipabigbigna kadagidiay addaan iti saad nga adda dagiti limitasionda ket kasapulanda no dadduma ti tulong ken suporta. Ti kinaemma tulonganna ida a siyayaman a mangawat iti tulong, a bigbigenda a mabalin nga usaren ni Jehova dagiti kapammatianda kas “makapabileg a tulong” kadakuada.​—Colosas 4:11.

18, 19. (a) Ania ti mangipakita a nainkalintegan ken makapabileg ti pannakilangen ni Jesus kadagiti adalanna? (b) Apay a rumbeng a makapabileg ken nainkalintegan koma ti pannakilangentayo iti maysa ken maysa, ken kasanotay a maaramid dayta?

¹⁸ “Ti sirib manipud ngato . . . nainkalintegan,” kuna ti Santiago 3:17. Nainkalintegan ken makapabileg ti pannakilangen ni Jesus kadagiti adalanna. Pagaammona dagiti pagkapuyanda, ngem dagiti nasayaat a galadda ti kinitana. (Juan 1:47) Ammona nga isu ket baybay-anda iti rabii a pannakatiliwna, ngem dina pinagduaduaan ti kinasungdoda. (Mateo 26:31-35; Lucas 22:28-30) Namitlo nga inlibak ni Pedro nga am-ammona ni Jesus. Kaskasdi, immararaw ni Jesus maipaay ken ni Pedro ken saanna a pinagduaduaan ti kinamatalekna. (Lucas 22:31-34) Iti kararag ni Jesus iti maudi a rabii ti biagna ditoy daga, saanna a dinakamat dagiti biddut dagiti adalanna no di ket nagsayaat ti kinunana maipapan kadakuada: “Tinungpalda ti saom.” (Juan 17:6) Iti laksid dagiti pagkapuyanda, intalekna kadakuada ti trabaho a panangikasaba iti Pagarian ken panagaramid iti adalan. (Mateo 28:19, 20) Gapu iti panagtalek ken panagpiarna kadakuada, awan duadua a napabilegda a mangitungpal iti trabaho nga imbilinna kadakuada.

¹⁹ Dagiti pasurot ni Jesus rumbeng a tuladenda ti ulidanna iti daytoy a banag. No ti Anak ti Dios ket naanus ti pannakilangenna kadagiti imperpekto nga adalanna, ad-adda a rumbeng a nainkalintegan koma ti pannakilangentayo iti maysa ken maysa! (Filipos 4:5) Saan a dagiti pagkapuyan dagiti padatayo a managdaydayaw ti kitaentayo no di ket dagiti nasayaat a galadda. Nainsiriban a laglagipentayo a ni Jehova inyadanina ida kenkuana. (Juan 6:44) Nabatad ngarud nga adda dagiti nasayaat a galad a nakitana kadakuada, ket kastatay met koma. Ti kasta a panangmatmat tulongannatayo a ‘mangpalabas kadagiti biddut’ ken mangbirok kadagiti pangkomendarantayo kadagiti sabsabali. (Proverbio 19:11, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) No iyebkastayo ti panagtalektayo kadagiti padatayo a Kristiano, tultulongantay ida a mangaramid iti amin a kabaelanda nga agserbi ken ni Jehova ken mangtagiragsak iti panagserbida kenkuana.​—1 Tesalonica 5:11.

20. Ania ti aramidentayo iti gameng ti sirib a masarakan kadagiti salaysay dagiti Ebanghelio, ken apay?

²⁰ Pudno a gameng ti sirib ti masarakan kadagiti salaysay dagiti Ebanghelio maipapan iti biag ken ministerio ni Jesus! Ania ti aramidentayo iti daytoy di magatadan a sagut? Iti paggibusan ti Sermon iti Bantay, indagadag ni Jesus kadagiti agdengdengngeg kenkuana a saanda laeng a denggen dagiti nainsiriban a sasaona no di pay ket aramidenda wenno ipatungpalda iti biagda. (Mateo 7:24-27) Ti panangitunos iti pampanunot, motibo, ken tigtignaytayo kadagiti nainsiriban a sasao ken aramid ni Jesus tulongannatayo a mangsagrap iti makapnek unay a biag ita ken agtalinaed iti dalan nga agturong iti biag nga agnanayon. (Mateo 7:13, 14) Wen, awanen ti nasaysayaat pay wenno ad-adda a nainsiriban nga aramiden!