Saan a Panagbiddut ken dagiti Immuna a Kristiano

TI DOKTRINA a saan a panagbiddut ket nasinged ti pannakainaigna iti “saad a kangrunaan,” wenno natan-ok a pannakabalin, iti papa. Sigun iti Enciclopedia Cattolica, “dagiti teksto ti Biblia a mangipasdek iti saad a kangrunaan ti mangpaneknek iti [saan a panagbiddut] ti papa.” Kas pangsuportar iti daytoy a doktrina, ti isu met laeng a surat ti mangisitar kadagiti sumaganad a bersikulo a sadiay ni Kristo ket makisasao ken ni Pedro.

Mateo 16:18: “Sika Pedroka, ket iti daytoy a bato bangonekto ti iglesiak.”

Lucas 22:32: “Ngem siak indawdawatanka tapno ti pammatim saan koma a mapukaw; ket sika inton makapagbabawikan, pabilgem dagiti kakabsatmo.”

Juan 21:15-17 “Pakanem dagiti korderok.” “Pakanem dagiti karnerok.” Pakanem dagiti karnerok.”​—Revised Standard Version, Edision a Katoliko.

Sigun iti Iglesia Katolika, dagiti nadakamat iti ngato a bersikulo masapul nga idemostrada: umuna, a ni Pedro isu ti “prinsipe dagiti apostol,” kayatna a sawen, isu ti kangrunaan kadakuada; maikadua, nga isut’ saan nga agbiddut; ken maikatlo, nga isu maaddaanto kadagiti “kasuno” a mairaman iti pribilehiona, ti pannakaipangpangruna ken ti saan a panagbiddut.

Maipapan iti daytoy, nupay kasta, ni Giuseppe Alberigo, managpalawag maipapan iti historia ti iglesia, ti mangaramid kadagitoy a napapateg a komento: “Kas naammuanen, iti BT [Baro a Tulag] ti sao a ‘papa,’ wenno ti mainaig a legal a kalintegan a ‘kinapapa,’ pulos a saan nga agparang. Ti laeng kakaisuna a kangrunaan a persona isu ni Jesus a taga Nasaret; kadagiti ad-adalan, ken nangnangruna kadagiti apostoles, kasta unay a parikut ti panangbigbig, a maibatay kadagiti teksto, ti maysa a persona a tumaud a natantan-ok ngem dagiti dadduma. Ni Pedro, ni Juan, ni Santiago, ni Pablo, buklenda dagiti persona nga addaan pakailasinan ken maipatpateg, a naiduma iti maysa ken maysa ken agtitinnulong. Awan duadua, ni Pedro ket naiparang a maysa kadagiti apostol a nakisaritaan ni Kristo a masansan, nupay no saan nga isu laeng wenno isu ti kapapatgan.”

Ania ti pinati dagiti immuna a Kristiano? Sumungbat ni Propesor Alberigo: “Idi umuna a siglo, awan ti nakarikrikut a doktrina wenno panangitantan-ok ti persona ken dagiti saad iti papa. . . . Mabalin a ti ‘episcopus episcoporum’ [obispo dagiti obispo] ket maysa nga isisiasi para ken Cyprian [maysa a maikatlo-siglo a mannurat], kas pinatalgedanna iti gimong (synod) iti Carthage.”

Kaano ti itataud ti doktrina iti kinapapa? Kunaen ni Propessor Alberigo: “Iti pagnguduan iti maikapat a siglo, ti iglesia a Romano innalana ti akem a kinaapostol, kayatna a sawen, a ti pannakitunos kadagiti makinlaud nga ig-iglesia, ket ad-addan nga inkapilitan.” Ket “bayat ti kinaobispo ni Leo I [maikalima a siglo],” innayon ni Alberigo, a napataud “ti kapanunotan a ‘kinaprinsipe’ ni Pedro kadagiti apostol, isu a naibatay iti Mt 16:18.” “Awan ti masarakan iti BT nga impamatmat ni Jesus ti maipapan kadagiti kasuno ni Pedro wenno kadagiti dadduma nga apostol.”

Ngem dagiti kadi bersikulo a kas ti Mateo 16:18, ti masansan nga us-usaren dagiti teologo a Katoliko, suportaranna ti doktrina ti kinapapa?

Sino ti Napateg a Pamuon a “Bato”?

“Sika Pedroka [Griego, Peʹtros], ket iti daytoy a bato [Griego, peʹtrai] bangonekto ti iglesiak.” No maipapan iti Iglesia Katolika, ti nasinged a panagasping dagiti dua a termino ipakitada a ni Pedro isu ti pamuon a bato iti pudno nga iglesia, wenno ti kongregasion Kristiano. Ngem agsipud ta ti Biblia adu ti maibagana maipapan iti simboliko a bato, nasken ti panangusig kadagiti dadduma a bersikulo tapno magun-odan ti umiso a pannakaawat.​—Mateo 16:18, Revised Standard Version, Edision a Katoliko.

Dagiti napapateg a padpadto iti Hebreo a Kasuratan inyanunsiodan ti iyaay ti simboliko a pamuon a bato ken ti doble nga akem dayta. Dayta isunto ti instrumento iti pannakaisalakan a maipaay kadagidiay a maaddaan iti pammati: “Adtoy isaadko idiay Sion ti maysa a bato a maipaay a pamuon, maysa a napadas a bato, maysa a napateg a bato a panuli a natibker a pamuon. Ti mamati saanto nga agganat.” (Isaias 28:16) Di nakapapati, dayta ti bato a pakaitibkolanto dagiti di mamati nga Israelitas: “Ti bato a di kinayat dagiti agbangbangon nagbalin a pasuli.” (Salmo 118:22) “Ngem kadagiti dua a balbalay ti Israel maipaay a kas maysa a bato a pakaitibkolan ken dakkel a bato a pakarurodan.”​—Isaias 8:14.

Posible kadi iti basta maysa laeng a tao, nangnangruna iti nadarasudos a ni Pedro, a mangakem iti doble nga akem iti simboliko a bato? (Mateo 26:33-35, 69-75; Marcos 14:34-42) Iti siasino ti pangipaayantayo ti pammati tapno makagun-od iti pannakaisalakan, ken ni Pedro wenno iti maysa a dakdakkel? Iti siasino ti nakaitibkolan dagiti Israelitas, ken ni Pedro wenno ken ni Jesus? Ti Kasuratan nalawag nga ipamatmatna a dagiti padpadto maipapan iti napateg a bato ket natungpalda, saan a ken ni Pedro, no di ket iti Anak ti Dios, ni Jesu-Kristo. Ni Jesus ti nangiyaplikar kadagiti padpadto ti Isaias ken Salmo 118 iti bagina met laeng, kas ti ipakita ti Mateo 21:42-45.

Ni Pedro a mismo, kas mabasatayo idiay 1 Pedro 2:4-8, binigbigna ni Jesus, ket saan a ti bagina met laeng, nga isut’ pamuon a bato. Iti napalabas nga okasion, idi makisasao kadagiti Judio a relihiuso a papangulo, pinatalgedanna a ni “Jesu-Kristo a Nasareno” “ti bato nga imbellengyo a managaramid ti balay isu a nagbalin a bato a pasuli.”​—Aramid 4:10, 11.

Kasta met laeng ti kapanunotan ni apostol Pablo, kas iti makita kadagiti kasuratan a kas ti Roma 9:31-33; 1 Corinto 10:4, ken Efeso 2:20, daytoy maudi a bersikulo patalgedanna ti kinapudno a dagiti miembro ti kongregasion Kristiano ket “nabangonda iti rabaw ti pamuon dagiti apostol ken dagiti mammadto, ket ni Kristo Jesus met laeng ti pamuon a pasuli a bato.” Isu met ‘ti ulo ti kongregasion,’ isu nga iturturongna manipud kadagiti langlangit. “Addaakto kadakayo nga agnanayon agingga iti panungpalan iti sistema dagiti bambanag,” kinuna ni Jesus.​—Efeso 1:22; 5:23; Mateo 28:20; Colosas 1:18.

Ni Pedro​—Papa wenno Maysa kadagiti Kapadana?

Ania ti instrumento nga inusar ni Jesus iti panangiturongna ti trabaho dagiti matalek a paspasurotna kalpasan ti iyuulina idiay langit? Tinudinganna kadi ti maysa kadakuada kas ti “vicariona” nga addaan iti natan-ok a pannakabalin, a kas ti papa? Saan, isu saan a nangipasdek iti monarkia a porma iti gobierno a mangituray iti kongregasion. Imbes ketdi, intalekna ti panangaywan iti arban iti maysa a bagi, wenno grupo, dagiti matalek nga ad-adipen. Iti pangrugianna, ti kongregasion Kristiano ti inturong ti intero a bagi dagiti 12 nga apostoles, agraman dagiti papanglakayen iti kongregasion idiay Jerusalem.

Dagiti 12 nga apostoles, a sangsangkamaysa, ti nangikeddeng no kasano ti mangipaay iti namaterialan a kasapulan dagiti agkasapulan. (Aramid 6:1-6) Ti bagi dagiti 12 ti nangikeddeng no siasino ti maibaon kadagiti Samaritano kalpasan ti panangawatda ti naimbag a damag, ket ni Pedro ken ni Juan ti napili. Iti daytoy nga okasion, agparang a ni Pedro, nga adayo a mangaramid iti bukodna a pangngeddeng, ket maysa laeng kadagidiay nga “imbaon” dagiti apostoles.​—Aramid 8:14.

Kamaudiananna, bayat ti asamblea a naaramid idiay Jerusalen idi agarup 49 K.P. a “dagiti apostoles ken dagiti papanglakayen” inkeddengda a maibatay iti Kasuratan a saanen a nasken a makugit dagiti Gentil a nakumberte iti Kinakristiano. (Aramid 15:1-29) Manipud iti historikal a salaysay, nalawag a saan a ni Pedro no di ket ni Santiago, ti kabsat ni Jesus iti ina, ti nangimaton iti dayta nga asamblea. Kinapudnona, sinerraanna ti okasion babaen ti panagkunana: “Ti pangngeddengko ket ditay koma riribuken dagiti nasnasion nga agsubli iti Dios.” (Aramid 15:19) Mabalin kadi ni Santiago ti agsao iti ‘pangngeddengna’ no ni Pedro, nga adda iti dayta nga okasion, ket isu ti kangrunaan kadagiti apostol?

Ni apostol Pablo, a sarsaritaenna dagiti nadumaduma a ministerio a nakatulong a nangpabileg iti kongregasion, dina dinakamat ti saad ti papa no di ket ti sangsangkamaysa a panagserbi dagiti amin nga apostol.​—1 Corinto 12:28; Efeso 4:11, 12.

Gapu iti regtana ken ti kinamanagpanunotna, awan duadua a “dakkel” ti paset ni Pedro, kas insurat ni Alberigo. Inted ni Jesus kenkuana “dagiti tulbek iti pagarian ti langlangit.” (Mateo 16:19) Inusarna dagitoy a simboliko a tulbek a mangilukat iti gundaway a sumrek iti pagarian dagiti langlangit kadagiti Judio, Samaritano, ken dagiti Gentil. (Aramid 2:14-40; 8:14-17; 10:24-48) Isut’ naikkan met iti rebbengen a ‘manggalut’ ken ‘mangwarwar,’ maysa a rebbengen a nakiramananna a kadua dagiti dadduma nga apostol. (Mateo 16:19; 18:18, 19) Isut’ mangipastor iti kongregasion Kristiano, maysa a banag a masapul nga aramiden dagiti amin a manangaywan a Kristiano.​—Aramid 20:28; 1 Pedro 5:2.

Nupay kasta, gapu kadagiti Nakristianuan a kualidadda, dagiti apostoles malaksid ken ni Pedro ket “naisangsangayanda” met. Saritaen ni Pablo “dagiti maibilang a panguluen” iti kongregasion, a tuktukoyenna da “Santiago ken ni Cephas [Pedro] ken ni Juan.” (Galacia 2:2, 9) Ti kabsat ni Jesus iti ina a ni Santiago addaan iti naisangsangayan a napateg a paset. Kas nadakamaten sakbayna, isut’ nangidaulo iti asamblea idiay Jerusalem, ket addada nadumaduma a salaysay a mangpatalged iti natan-ok a pasetna.​—Aramid 12:17; 21:18-25; Galacia 2:12.

Impaay ti Dios ti dakkel a pannakabalin kadagiti matalek nga ad-adalan ni Jesus, agraman ti abilidad a mangaramid kadagiti milagro. Ngem awan ti pakabasaantayo nga inikkanna ida ti pannakabalin a mamagbalin kadakuada a saan nga agbiddut iti panagsaoda. Nupay no isu ket matalek, nakaaramid ni Pedro ti biddut. Isut’ binabalaw ni Jesus, ket iti naminsan ni apostol Pablo ti nangkorehir kenkuana iti publiko.​—Mateo 16:21-23; 26:31-34; Galacia 2:11-14.

Ti laeng Kasuratan ti saan nga agbiddut, ta dayta ti Sao ti Dios. Nagsao ni Pedro maipapan “ti naimpadtuan a sao” isu nga ipangagtayo a kas maysa a silaw a manglawag. (2 Pedro 1:19-21) No kayattayo a maammuan ti pagayatan ti Dios, ngarud masapul nga italektayo ti bagbagitayo iti ‘sibibiag’ a Saona. (Hebreo 4:12) Ti laeng Sao ti Dios, ket saan a ti maysa a saan a nalawag a depinasion dagiti relihiuso a papangulo, ti mangitukon iti kinapudno a kasapulan unay ti sangatauan. Iti kaaldawantayo, ni Kristo Jesus us-usarenna ti maysa a grupo dagiti ad-adipenna, ti agbiddut ngem matalek, a sangsangkamaysa a maawagan “ti matalek ken naannad nga adipen.”​—Mateo 24:45-47.

Siasino ti mangirepresentar itoy a simboliko nga adipen ditoy daga itatta? Ti umiso a panagadal iti Biblia matulongannatayo iti panangilasin. Dagiti Saksi ni Jehova maragsakandanto a mangtulong kadakayo.

[Dagiti ladawan iti panid 9]

Sino ti bato a pamuon​—ti matalek a Kristo? Wenno ni Pedro, isu a nangilibak kenkuana iti namitlo a daras?