Dagiti Neutral a Kristiano iti Maudi nga Al-aldaw
“Saanda a paset ti lubong, a kas kaniak a saan a paset ti lubong.”—JUAN 17:16.
1, 2. Ania ti kinuna ni Jesus maipapan iti relasion dagiti pasurotna iti lubong, ken ania a salsaludsod ti pinataud ti sinaona?
ITI maudi a rabiina kas perpekto a tao, nagkararag ni Jesus iti atiddog bayat nga agdengdengngeg dagiti adalanna. Iti kararagna, adda dinakamatna a mangiladawan iti biag ti amin a pudno a Kristiano. Kinunana maipapan kadagiti pasurotna: “Intedko kadakuada ti saom, ngem ginura ida ti lubong, agsipud ta saanda a paset ti lubong, a kas kaniak a saan a paset ti lubong. Kiddawek kenka, a saanmo nga ikkaten ida iti lubong, no di ket aywanam ida gapu iti daydiay nadangkes. Saanda a paset ti lubong, a kas kaniak a saan a paset ti lubong.”—Juan 17:14-16.
2 Namindua a kinuna ni Jesus a saan a paset ti lubong dagiti pasurotna. Maysa pay, ti kasta a pannakaisina ket mangyeg iti ibubusor—guraen ida ti lubong. Kaskasdi, saan a rumbeng a maupay dagiti Kristiano; aywanan ida ni Jehova. (Proverbio 18:10; Mateo 24:9, 13) Mainaig iti sinao ni Jesus, nasayaat nga imtuodentayo: ‘Apay a dagiti pudno a Kristiano saanda a paset ti lubong? Ania ti kaipapanan ti saan a panagbalin a paset ti lubong? No dagiti Kristiano ket guraen ti lubong, ania koma ti panangmatmatda iti lubong? Nangnangruna, ania koma ti panangmatmattayo kadagiti gobierno ti lubong?’ Napateg dagiti sungbat ti Kasuratan kadagitoy a saludsod gapu ta apektarandatayo amin.
“Nagtaudtayo iti Dios”
3. (a) Ania ti mamagbalin kadatayo a naisina iti lubong? (b) Ania ti pammaneknek nga adda ti lubong “iti pannakabalin daydiay nadangkes”?
3 Ti nasinged a relasiontayo ken ni Jehova ti maysa a rason no apay a saantayo a paset ti lubong. Insurat ni apostol Juan: “Ammotayo a nagtaudtayo iti Dios, ngem ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” (1 Juan 5:19) Nalawag a pudno ti kinuna ni Juan maipapan iti lubong. Dagiti nasaknap ita a gubat, krimen, kinaulpit, panangirurumen, di kinamapagpiaran, ken imoralidad paneknekanda ti impluensia ni Satanas, saan a ti Dios. (Juan 12:31; 2 Corinto 4:4; Efeso 6:12) No ti maysa ket agbalin a Saksi ni Jehova, dina aramiden wenno panuynoyan dagiti kasta a dakes nga aramid. Dayta ti mamagbalin kenkuana a saan a paset ti lubong.—Roma 12:2; 13:12-14; 1 Corinto 6:9-11; 1 Juan 3:10-12.
4. Kadagiti ania a wagas a maipakitatayo a kukuanatayo ni Jehova?
4 Maisupadi iti lubong, kinuna ni Juan a dagiti Kristiano ket ‘nagtaud iti Dios.’ Kukua ni Jehova ti amin a nangidedikar iti bagida kenkuana. Kinuna ni apostol Pablo: “Agpadpada a no agbiagtayo, agbiagtayo a maipaay ken Jehova, ket no mataytayo, mataytayo a maipaay ken Jehova. Gapuna agpadpada a no agbiagtayo ken no mataytayo, kukuanatay ni Jehova.” (Roma 14:8; Salmo 116:15) Gapu ta kukuanatayo ni Jehova, itedtayo kenkuana ti naipamaysa a debosion. (Exodo 20:4-6) Gapuna, ti pudno a Kristiano dina ipamaysa ti biagna kadagiti nailubongan nga ambision. Ken nupay raemenna dagiti simbolo ti pagilian, dina pagdayawan dagita, iti aramid man wenno iti pusona. Sigurado a dina pagdayawan dagiti bannuar iti tay-ak ti ay-ayam wenno dadduma a moderno nga idolo. Siempre, raemenna ti kalintegan ti dadduma a mangaramid iti kayatda, ngem ti laeng Namarsua ti pagdayawanna. (Mateo 4:10; Apocalipsis 19:10) Daytoy ti maysa pay a mamagbalin kenkuana a naisina iti lubong.
“Ti Pagariak Saan a Paset Daytoy a Lubong”
5, 6. Kasano a ti panagpasakup iti Pagarian ti Dios pagbalinennatayo a naisina iti lubong?
5 Dagiti Kristiano ket pasurot ni Kristo Jesus ken iturayan ti Pagarian ti Dios. Daytoy ti sabali pay a rason a saanda a paset ti lubong. Idi maus-usig ni Jesus iti saklang ni Poncio Pilato, kinunana: “Ti pagariak saan a paset daytoy a lubong. No koma ti pagariak paset daytoy a lubong, nakibakal koma dagiti agserserbi kaniak tapno saanak a mayawat kadagiti Judio. Ngem, iti kinaagpaysuanna, ti pagariak saan a manipud itoy a gubuayan.” (Juan 18:36) Babaen ti Pagarian a masantipikar ti nagan ni Jehova, maalangon ti kinasoberanona, ken maaramid ti pagayatanna ditoy daga kas idiay langit. (Mateo 6:9, 10) Iti intero a ministeriona, inkasaba ni Jesus ti naimbag a damag ti Pagarian, ken kinunana nga iwaragawag dayta dagiti pasurotna agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag. (Mateo 4:23; 24:14) Idi 1914, natungpal ti padto ti Apocalipsis 11:15: “Ti pagarian ti lubong nagbalinen a pagarian ni Apotayo ken ni Kristona, ket agturayto kas ari iti agnanayon ken awan inggana.” Iti din agbayag, ti nailangitan a Pagarian ti kakaisunanto nga agturay iti sangatauan. (Daniel 2:44) Addanto panawen nga uray dagiti sekular nga agtuturay mapilitanda a mangbigbig iti autoridadna.—Salmo 2:6-12.
6 Bayat a sipapanunot kadagita, dagiti pudno a Kristiano ita agpasakupda iti Pagarian ti Dios, ken ipangagda ti balakad ni Jesus a ‘sapulenda nga umuna ti pagarian ken ti kinalinteg ti Dios.’ (Mateo 6:33) Dina kaipapanan dayta a nasukirda kadagiti pagilian a pagnanaedanda, ngem daytoy ti mamagbalin kadakuada a naisina iti lubong. Ti kangrunaan a trabaho dagiti Kristiano ita, kas idi umuna a siglo, isu ti ‘naan-anay a panangsaksida maipapan iti pagarian ti Dios.’ (Aramid 28:23) Awan kadagiti natauan a gobierno ti addaan kalintegan a mangpasardeng iti dayta nga inted-Dios a trabaho.
7. Apay a neutral dagiti pudno a Kristiano, ken kasanoda nga impakita dayta?
7 Maitunos iti panagbalinda a kukua ni Jehova ken pasurot ni Jesus ken iturayan ti Pagarian ti Dios, nagtalinaed a neutral dagiti Saksi ni Jehova no maipapan kadagiti nasional ken internasional a rinnisiris iti maika-20 ken maika-21 a siglo. Awan ti dinasiganda, dida nakibakal iti asinoman, ken dida nangisayangkat iti aniaman a sekular a propaganda. Iti nakaskasdaaw a panangiparangarang iti pammati iti laksid ti agparang a dakkel nga ibubusor, inannurotda dagiti prinsipio a naisawang kadagiti Nazi nga agtuturay idiay Alemania idi 1934: “Saankami a makiramraman iti politika, no di ket naan-anay a dedikadokami iti pagarian ti Dios iti sidong ni Kristo nga Ari. Saanmi a dangran ti asinoman. Kayatmi ti agbiag a natalna ken agaramid iti naimbag kadagiti amin a tattao agingga a kabaelanmi.”
Embahador ken Babaonen ni Kristo
8, 9. Kadagiti ania a wagas a dagiti Saksi ni Jehova ita ket embahador ken babaonen, ken ania ti epekto daytoy iti relasionda kadagiti nasion?
8 Dineskribir ni Pablo ti bagina ken dagiti padana a napulotan a Kristiano kas “embahador a mangisunsuno ken Kristo, a kasla agpakpakaasi ti Dios babaen kadakami.” (2 Corinto 5:20; Efeso 6:20) Nanipud 1914, dagiti napulotan iti espiritu a Kristiano ket maitutop a maawagan kas embahador agpaay iti Pagarian ti Dios, a nakaibilanganda kas “annak.” (Mateo 13:38; Filipos 3:20; Apocalipsis 5:9, 10) Maysa pay, nangpili ni Jehova manipud kadagiti nasion ti “maysa a dakkel a bunggoy” ti “sabsabali a karnero,” dagiti Kristiano nga addaan iti naindagaan a namnama, tapno suportaranda dagiti napulotan nga annak iti trabahoda kas embahador. (Apocalipsis 7:9; Juan 10:16) Dagita a “sabsabali a karnero” ket maawagan kas “babaonen” ti Pagarian ti Dios.
9 Ti maysa nga embahador ken ti grupona dida makibiang kadagiti aramid ti pagilian a pagserserbianda. Umasping iti dayta, agtalinaed a neutral dagiti Kristiano kadagiti napolitikaan nga aramid dagiti nasion iti lubong. Awan ti dasigan wenno busorenda a nasion, puli, ken aniaman a sektor ti sosiedad wenno ekonomia. (Aramid 10:34, 35) Imbes ketdi, ‘aramidenda ti naimbag kadagiti amin.’ (Galacia 6:10) Gapu iti neutral a takder dagiti Saksi ni Jehova, awan ti asinoman kadagiti mangyaleng-aleng iti mensaheda ti sipupudno a makaikuna nga adda puli, nasion, wenno tribu a dasdasiganda.
Mailasin Babaen ti Ayat
10. Kasano kapateg ti ayat iti maysa a Kristiano?
10 Kanayonanna, neutral dagiti Kristiano no maipapan kadagiti aramid ti lubong gapu iti relasionda kadagiti padada a Kristiano. Kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Babaen iti daytoy maammuanto ti isuamin a dakayo dagiti adalak, no addaankayo iti ayat iti maysa ken maysa.” (Juan 13:35) Ti panagayat iti kabsat ket napateg nga aspeto ti panagbalin a Kristiano. (1 Juan 3:14) Malaksid iti relasionna ken Jehova ken ni Jesus, nasinged ti relasion ti maysa a Kristiano kadagiti padana a Kristiano. Saan a nakedngan ti ayatna kadagidiay kakongregasionna. Ramanenna ti “intero a timpuyog ti kakabsat[na] ditoy lubong.”—1 Pedro 5:9.
11. Gapu ta ay-ayaten dagiti Saksi ni Jehova ti maysa ken maysa, ania ti epektona iti kababalinda?
11 Ita, iparangarang dagiti Saksi ni Jehova ti panagayatda kadagiti kabsatda babaen ti panangtungpalda kadagiti sasao iti Isaias 2:4: “Pitpitendanto dagiti kampilanda a pagbalinen a subsob ti arado ken dagiti pikada a pagbalinen a pangarbas a getgetteng. Ti nasion saanto a mangitag-ay iti kampilan maibusor iti nasion, saandanto met a sursuruenen ti pannakigubat.” Gapu ta agpapaisuroda ken ni Jehova, natalna ti relasion dagiti pudno a Kristiano iti Dios ken iti maysa ken maysa. (Isaias 54:13) Gapu ta ay-ayatenda ti Dios ken dagiti kakabsatda, saanda a mairusok ti makibakal kadagiti padada a Kristiano—wenno iti asinoman—iti sabali a pagilian. Napateg a paset ti panagdayawda ti talna ken panagkaykaysada, maysa a pammaneknek a pudno nga adda kadakuada ti espiritu ti Dios. (Salmo 133:1; Mikias 2:12; Mateo 22:37-39; Colosas 3:14) ‘Ikagumaanda a sapulen ti talna ken surotenda dayta,’ nga ammoda a “dagiti mata ni Jehova situturongda kadagidiay nalinteg.”—Salmo 34:14, 15.
No Ania ti Panangmatmat Dagiti Kristiano iti Lubong
12. Ania a panangmatmat ni Jehova kadagiti tattao iti lubong ti tuladen dagiti Saksi ni Jehova, ken kasano?
12 Impaulogen ni Jehova ti panangukomna iti daytoy a lubong, ngem dina pay inukom ti tunggal indibidual iti lubong. Aramidennanto dayta babaen ken Jesus iti inkeddengna a tiempo. (Salmo 67:3, 4; Mateo 25:31-46; 2 Pedro 3:10) Kabayatanna, ipakpakitana ti dakkel a panagayatna iti sangatauan. Intedna pay ti bugbugtong nga Anakna tapno maaddaan koma amin a tattao iti gundaway nga umawat iti biag nga agnanayon. (Juan 3:16) Kas Kristiano, tuladentayo ti ayat ti Dios babaen ti panangipakaammotayo kadagiti tattao ti maipapan kadagiti probision ti Dios mainaig iti pannakaisalakan, uray masansan a mayaleng-aleng dagiti panagreggettayo.
13. Ania ti nasken a panangmatmattayo kadagiti sekular nga agtuturay?
13 Ania ti nasken a panangmatmattayo kadagiti sekular nga agtuturay iti lubong? Sinungbatan ni Pablo dayta a saludsod idi insuratna: “Tunggal kararua paiturayan koma kadagiti nangatngato nga autoridad, ta awan ti autoridad no saan a babaen iti Dios; dagiti adda nga autoridad impasdek ti Dios kadagiti relatibo a saadda.” (Roma 13:1, 2) Agsaad dagiti tattao iti “relatibo” a posision ti autoridad (nangatngato wenno nababbaba no maidilig iti sabsabali, ngem kanayon a nababbaba no idilig iti turay ni Jehova) gapu ta ipalpalubos ti Mannakabalin-amin. Agpasakup dagiti Kristiano iti sekular nga autoridad gapu ta paset dayta ti panagtulnogda ken ni Jehova. Ngem kasanon no dagiti kalikaguman ti Dios ket maisupadi kadagiti kalikaguman ti natauan a gobierno?
Ti Linteg ti Dios ken ti Linteg ni Cesar
14, 15. (a) Iti ania a pamay-an a naliklikan ni Daniel ti maysa a parikut mainaig iti panagtulnog? (b) Ania ti takder dagiti tallo a Hebreo idi saan a naliklikan ti panagkontra mainaig iti panagtulnog?
14 Ni Daniel ken ti tallo a kakaduana nangipasdekda iti nasayaat nga ulidan no kasano a timbengen ti panagpasakup iti gobierno ti tao ken iti autoridad ti Dios. Idi naidestiero idiay Babilonia ti uppat nga agtutubo a Hebreo, nagtulnogda kadagiti linteg dayta a pagilian ken insigida a napilida agpaay iti naisangsangayan a panagsanay. Gapu ta nabigbig ni Daniel a mabalin a mangiturong dayta a panagsanay iti panangsalungasing iti Linteg ni Jehova, nakisaritaanna dayta a banag iti maseknan nga opisial. Kas resultana, naaramid dagiti espesial nga urnos kas panangraem iti konsiensia dagiti uppat a Hebreo. (Daniel 1:8-17) Tuladen dagiti Saksi ni Jehova ti ulidan ni Daniel babaen ti naannad a panangilawlawagda kadagiti opisial ti maipapan iti takderda tapno maliklikanda dagiti di nesesita a parikut.
15 Ngem idi agangay, saan a naliklikan ti panagkontra mainaig iti panagpasakup. Nangbangon ti ari ti Babilonia iti dakkel nga idolo iti tanap ti Dura ken imbilinna kadagiti nangangato nga opisial, agraman kadagiti administrador kadagiti hurisdiksional a distrito, nga agtataripnongda agpaay iti inagurasion ti idolo. Iti daydi a tiempo, nadutokan dagiti tallo a gagayyem ni Daniel kas administrador kadagiti hurisdiksional a distrito ti Babilonia, isu a karamanda iti dayta a bilin. Adda paset dayta nga okasion a nasken nga agrukbab iti imahen ti amin a nagtataripnong. Ngem ammo dagiti Hebreo a maisalungasing dayta iti linteg ti Dios. (Deuteronomio 5:8-10) Isu nga idi nagrukbab ti amin, nagtalinaedda a nakatakder. Gapu ta nagsukirda iti bilin ti ari, inrisgoda ti biagda iti nakas-ang nga ipapatay, ngem naispalda babaen ti maysa a milagro; kaskasdi, kaykayatda nga irisgo ti biagda ngem iti agsukir ken ni Jehova.—Daniel 2:49–3:29.
16, 17. Ania ti inaramid dagiti apostol idi nabilinda nga isardengda ti mangasaba, ken apay?
16 Idi umuna a siglo, naisaklang dagiti apostol ni Jesu-Kristo iti imatang dagiti Judio a panguluen idiay Jerusalem ket naibilin nga isardengda ti mangasaba iti nagan ni Jesus. Ania ti inaramidda? Imbilin ni Jesus a mangaramidda kadagiti adalan iti amin a nasion, agraman iti Judea. Imbagana met kadakuada nga agbalinda a saksina sadi Jerusalem ken iti amin a paset ti daga. (Mateo 28:19, 20; Aramid 1:8) Ammo dagiti apostol a dagiti bilin ni Jesus ket mangirepresentar iti pagayatan ti Dios kadakuada. (Juan 5:30; 8:28) Gapuna, kinunada: “Masapul nga agtulnogkami iti Dios kas agturay imbes a kadagiti tattao.”—Aramid 4:19, 20; 5:29.
17 Saan a rebelioso dagiti apostol. (Proverbio 24:21) Ngem no paritan ida dagiti natauan nga agtuturay a mangaramid iti pagayatan ti Dios, ti maibagada laeng ket ‘Masapul nga agtulnogkami iti Dios, saan nga iti tao.’ Kinuna ni Jesus a nasken a ‘bayadantayo ken Cesar ti bambanag ni Cesar, ngem iti Dios ti bambanag ti Dios.’ (Marcos 12:17) No salungasingentayo ti bilin ti Dios gapu ta kasta ti kayat ti tao nga aramidentayo, ipapaaytayo iti tao ti kukua ti Dios. Gapuna, itedtayo ti rebbengentayo ken ni Cesar, ngem bigbigentayo ti kangatuan nga autoridad ni Jehova. Isu ti Sapasap a Soberano, ti Namarsua, ti mismo a Gubuayan ti autoridad.—Apocalipsis 4:11.
Agtalinaedtayo a Natibker
18, 19. Ania ti nagsayaat a takder ti adu kadagiti kakabsattayo, ken kasanotayo a matulad ti ulidanda?
18 Iti agdama, bigbigen ti kaaduan a sekular a gobierno ti neutral a takder dagiti Saksi ni Jehova, ket agyamantayo gapu iti dayta. Ngem iti dadduma a pagilian, naipasango dagiti Saksi iti nakaro nga ibubusor. Iti las-ud ti maika-20 a siglo agingga ita, sibibileg a sinaranget dayta ti dadduma a kakabsattayo, nga iti naespirituan nga anag nakirupakda “iti nasayaat a dangadang iti pammati.”—1 Timoteo 6:12.
19 Kasano a makapagtalinaedtayo a natibker kas kadakuada? Umuna, rumbeng a namnamaentayo a sumangbay ti ibubusor. Nasken a ditay maupay wenno masdaaw no maipasangotayo iti dayta. Pinakdaaran ni Pablo ni Timoteo: “Amin dagidiay agtartarigagay nga agbiag buyogen ti nadiosan a debosion a mainaig ken Kristo Jesus maidadanesdanto met.” (2 Timoteo 3:12; 1 Pedro 4:12) Iti lubong a nasaknap ti impluensia ni Satanas, apay koma a ditay maipasango iti ibubusor? (Apocalipsis 12:17) Agingga a matalektayo, addanto latta dagiti ‘masdaaw ket itultuloyda ti agsao a sibabassawang kadatayo.’—1 Pedro 4:4.
20. Ania dagiti makapabileg a kinapudno a maipalagip kadatayo?
20 Maikadua, agtalektayo a tulongannatayo ni Jehova ken dagiti anghelna. Kas kinuna ni Eliseo idi ugma, “ad-adu ti kakaduatayo ngem dagidiay kakaduada.” (2 Ar-ari 6:16; Salmo 34:7) Mabalin a ni Jehova, agpaay iti naimbag a panggepna, ipalpalubosna nga agtuloy iti sumagmamano a tiempo ti pammarigat dagiti bumusbusor. Kaskasdi, kanayon nga ipaayna ti bileg a kasapulantayo tapno makapagibturtayo. (Isaias 41:9, 10) Napapatay ti dadduma, ngem saan a dayta ti mangupay kadatayo. Kinuna ni Jesus: “Dikay agbuteng kadagidiay mangpapatay iti bagi ngem saanda a kabaelan a papatayen ti kararua; no di ket agbutengkayo iti daydiay makabalin a mangdadael agpadpada iti kararua ken bagi idiay Gehenna.” (Mateo 10:16-23, 28) ‘Temporario ti panagnaedtayo’ iti daytoy a sistema ti bambanag. Usarentayo ti tiempotayo ditoy a ‘mangpetpet iti pudpudno a biag,’ biag nga agnanayon iti baro a lubong ti Dios. (1 Pedro 2:11; 1 Timoteo 6:19) Awan ti tao a makaikkat iti dayta a gunggona kadatayo la ketdi no agtalinaedtayo a matalek iti Dios.
21. Ania ti kanayon koma a laglagipentayo?
21 Gapuna, laglagipentayo ti nagpateg a relasiontayo ken ni Jehova a Dios. Sapay koma ta kanayon nga apresiarentayo dagiti gunggona nga iyeg ti panagbalin a pasurot ni Kristo ken iturayan ti Pagarian. Ayatentayo dagiti kakabsattayo iti amin a pusotayo, ken apresiarentayo koma a kanayon ti panagayatda kadatayo. Kangrunaan iti amin, ipangagtayo ti sasao ti salmista: “Manginanamaka ken Jehova; bumilegka ket pumigsa koma ti pusom. Wen, manginanamaka ken Jehova.” (Salmo 27:14; Isaias 54:17) Iti kasta, kas kadagiti di mabilang a Kristiano sakbay kadatayo, makapagtalinaedtayo a natibker buyogen ti natalged a namnamatayo—kas matalek a neutral a Kristiano a di paset ti lubong.
Mailawlawagyo Kadi?
• Kasano a ti relasiontayo ken ni Jehova pagbalinennatayo a naisina iti daytoy a lubong?
• Kas iturayan ti Pagarian ti Dios, kasano a mataginayontayo ti neutral a takdertayo iti daytoy a lubong?
• Kadagiti ania a wagas a ti panagayat kadagiti kakabsattayo pagtalinaedennatayo a neutral, naisina iti lubong?
[Ladawan iti panid 15]
Kasano a ti panagpasakuptayo iti Pagarian ti Dios apektaranna ti relasiontayo iti lubong?
[Ladawan iti panid 16]
Ti naragsak a panagbinnulig ti Hutu ken Tutsi
[Ladawan iti panid 17]
Dagiti Kristiano a kakabsat a Judio ken Arabo
[Ladawan iti panid 17]
Naragsak a timpuyog dagiti Kristiano a taga Serbia, Bosnia, ken Croatia
[Ladawan iti panid 18]
Ania ti umiso nga aramiden no ibilin dagiti agtuturay a salungasingentayo ti linteg ti Dios?