Kapitulo 2

Ni Jesu-Kristo, ti Matalek a Saksi

ITI agarup 4,000 a tawen, ti atiddog a linia dagiti sakbay panawen Kristiano a saksi impaayda ti pammaneknekda. Ngem dagiti isyu a mangiramraman iti kinasoberano ti Dios ken ti kinatarnaw dagiti adipenna ket saan la ketdi a nasungbatan. Dimtengen ti tiempo iti naikari a naarian a “bin-i,” ti Mesias, tapno agparang ditoy daga.​—Gen. 3:15.

Kadagiti amin a minilion nga espiritu nga annakna, siasino ti pinili ni Jehova iti daytoy nga annongen? Naimatanganda amin ti napasamak idiay Eden ket awan duadua nga ammoda dagiti unibersal nga isyu a naibangon. Ngem asinot’ aggagar unay nga agserbi a mangdalus iti nagan ni Jehova ken mangalangon iti kinasoberanona? Asinot’ makaipaay iti di masuppiat a sungbat iti karit ni Satanas nga awan asinoman a makataginayon kinatarnawna iti kinasoberano ti Dios iti sidong ti pannakasuot? Ti pinili ni Jehova isu ti Inaunana, ti bugbugtong nga Anakna, ni Jesus​—Juan 3:16; Col. 1:15.

Sigagagar ken sipapakumbaba nga inawat ni Jesus daytoy nga annongen, nupay kaipapananna ti panangpanawna iti nailangitan a taeng a nakipagnaedanna ken Amana iti naun-unday a panawen ngem iti siasinoman. (Juan 8:23, 58; Fil. 2:5-8) Ania ti motibona? Ti kasta unay nga ayatna ken Jehova ken napasnek a tarigagay a makitana a mawaknitan ti Naganna manipud amin a panangumsi. (Juan 14:31) Nagtignay met ni Jesus gapu iti ayatna iti sangatauan. (Prov. 8:30, 31; idiligyo ti Juan 15:13.) Ti pannakaiyanakna ditoy daga, idi rugi ti otonio iti tawen 2 K.K.P., ket napasamak babaen ti nasantuan nga espiritu​—babaen iti dayta inyalis ni Jehova ti biag ni Jesus manipud langit iti aanakan ti birhen a Judio a ni Maria. (Mat. 1:18; Luc. 1:26-38) Naiyanak ngarud ni Jesus iti nasion ti Israel.​—Gal. 4:4.

Nangnangruna ngem siasinoman nga Israelita, ammo ni Jesus a masapul nga isut’ agbalin a saksi ni Jehova. Apay? Isut’ kameng ti nasion a nangibagaan ni Jehova babaen ken mammadtona nga Isaias: “Dakayo dagiti saksik.” (Isa. 43:10) Mainayon iti dayta, idi nabautisaran ni Jesus idiay Karayan Jordan idi 29 K.P., isut’ pinulotan ni Jehova iti nasantuan nga espiritu. (Mat. 3:16) Naikkan ngarud ni Jesus ti pannakabalin, kas pinaneknekanna idi agangay, tapno “iwaragawag ti tawen ti parabur ni Jehova.”​—Isa. 61:1, 2; Luc. 4:16-19.

Simamatalek nga intungpal ni Jesus ti annongenna ket nagbalin a katan-okan pay laeng a saksi ni Jehova ditoy daga. Buyogen amin a kalintegan, ngarud, ni apostol Juan, a nagtakder iti abay ni Jesus iti tiempo ti ipapatayna, awaganna ni Jesus a “ti Matalek a Saksi.” (Apoc. 1:5) Ken idiay Apocalipsis 3:14, awagan ni naipadayag a Jesus ti bagina a “ti Amen” ken “ti matalek ken pudno a saksi.” Ania a pammaneknek ti indiaya daytoy a “Matalek a Saksi”?

‘Panangpaneknek iti Kinapudno’

Idi maus-usig iti sango ni Romano a gobernador Pilato, imbaga ni Jesus: “Naiyanakak gapu itoy, ken gapu itoy immayak ditoy lubong, tapno paneknekak ti kinapudno. Isuamin nga adda iti dasig ti kinapudno denggenna ti timekko.” (Juan 18:37) Ania a kinapudno ti pinaneknekan ni Jesus? Daytat’ kinapudno ti Dios, ti pannakaipalgak dagiti agnanayon a panggep ni Jehova.​—Juan 18:33-36.

Kasano, ngarud, a pinaneknekan ni Jesus daytoy a kinapudno? Ti berbo a Griego para iti “paneknekan” kaipapananna met ti “ipakaammo, pasingkedan, paneknekan a naimbag, itan-ok (ti), anamongan (ti).” Idiay kadaanan a Griego a papiro, ti gagangay a pagparangan ti sabali a porma ti berbo a (mar·ty·roʹ) ket kalpasan ti maysa a pirma, kas koma kadagiti pannakitulag iti negosio. Babaen ti ministeriona, ngarud, kasapulan a pasingkedan ni Jesus ti kinapudno ti Dios. Kalikaguman la ketdi daytoy nga ipakaammona, wenno ikasabana, dayta a kinapudno kadagiti sabsabali. Nupay kasta, saan laeng a panagsao ti kasapulan.

“Siak . . . ti kinapudno,” kuna ni Jesus. (Juan 14:6) Wen, nagbiag iti kasta a wagas tapno maitungpalna ti kinapudno ti Dios. Ti panggep ti Dios mainaig iti Pagarian ken iti Mesianiko nga Agturayna ket napagminar iti padto. Ni Jesus, babaen intero a naindagaan a panagbiagna, a nagpatingga iti daton nga ipapatayna, intungpalna amin dagiti banag a naipadto maipapan kenkuana. Pinasingkedanna ngarud ken pinatalgedanna ti kinapudno ti naimpadtuan a sao ni Jehova. Gapu itoy a rason maibaga ni apostol Pablo: “Ta uray no kasano kaadu dagiti kari ti Dios, nagbalinda amin a Wen babaen kenkuana. Gapuna a kenkuana adda met ti ‘Amen’ [kaipapananna, “sapay koma,” wenno “la ketdi”] a maisao maipaay iti dayag ti Dios gapu iti pannakaaramatmi.” (2 Cor. 1:20) Wen, ni Jesus daydiay nakatungpalan dagiti kari ti Dios.​—Apoc. 3:14.

Panangsaksi iti Nagan ti Dios

Insuro ni Jesus dagiti pasurotna nga agkararag: “Amami nga addaka sadi langit, madaydayaw koma ti naganmo [wenno, “masalimetmetan koma a sagrado; maibilang koma kas nasantuan”].” (Mat. 6:9, ftn.) Iti maudi a rabii ti naindagaan a biagna, iti kararagna ken nailangitan nga Amana, kinuna met ni Jesus: “Impakaammok ti naganmo kadagiti tao nga intedmo kaniak itoy lubong. Kukuam ida idi, ket intedmo ida kaniak, ket sinalimetmetanda ti saom. Ket impakaammok kadakuada ti naganmo ket ipakaammokto, tapno ti ayat a panangayatmo kaniak adda koma kadakuada ken siak kadakuada.” (Juan 17:6, 26) Daytoy, kinapudnona, ti kangrunaan a panggep ti iyaay ni Jesus ditoy daga. Aniat’ nairaman iti panangipakaammona iti nagan ti Dios?

Dagiti pasurot ni Jesus ammodan ken inusardan ti nagan ti Dios. Daytat’ nakita ken nabasada kadagiti lukot ti Biblia a Hebreo nga adda idi kadagiti sinagogada. Nakita ken nabasada met dayta idiay Septuagint​—maysa a Griego a patarus iti Hebreo a Kasuratan, nga inusarda iti panangisuro ken panagsurat. No ammodan ti nasantuan a nagan, iti ania a pannakaawat nga imparangarang, wenno impakaammo, dayta ni Jesus kadakuada?

Kadagiti panawen ti Biblia, dagiti nagan ket saan laeng a marka. Kunaen ti A Greek-English Lexicon of the New Testament, ni J. H. Thayer: “Ti nagan ti Dios idiay B[aro] a T[ulag] ket nausar kadagidiay amin a galad kadagiti managdayawna a nasaklaw iti dayta a nagan, ken babaen iti dayta impakaammo ti Dios ti bagina kadagiti tao.” Impakaammo ni Jesus ti nagan ti Dios saan laeng a babaen panangusar itoy no di ket babaen ti panangipanayag iti Persona nga adda iti likudan ti nagan​—dagiti panggep, aramid, ken galadna. Kas daydiay ‘adda iti saklot ti Ama,’ ni Jesus mailawlawagna ti Ama iti pamay-an nga awan makaartap. (Juan 1:18) Kasta pay met, naan-anay nga inyanninaw ni Jesus ti Amana nga uray dagiti adalan ni Jesus ‘makitada’ ti Ama iti Anak. (Juan 14:9) Babaen iti insao ken inaramidna, sinaksian ni Jesus ti nagan ti Dios.

Namaneknek Maipapan iti Pagarian ti Dios

Kas “ti Matalek a Saksi,” ni Jesus ket nagpaiduma a manangiwaragawag iti Pagarian ti Dios. Kinunana a sigaganetget: “Masapul nga ipakaammok ti naimbag a damag ti pagarian ti Dios, ta daytoy ti panggep a nakaibaonak.” (Luc. 4:43) Inwaragawagna dayta nailangitan a Pagarian iti intero a Palestina, a pinagpagnana ti ginasut a milia. Isut’ nangasaba sadinoman nga adda tattao nga agimdeng: kadagiti igid ti danaw, kadagiti turod, kadagiti siudad ken purok, kadagiti sinagoga ken templo, kadagiti pagtagilakuan, ken kadagiti balay ti tattao. Ngem ammo ni Jesus nga adda keddeng ti lugar a masaknapanna ken ti bilang dagiti tao a makasabaanna. (Idiligyo ti Juan 14:12.) Gapu ta rantana a saknapan ti sangalubongan a tay-ak, sinanay ken imbaon ni Jesus dagiti adalanna tapno agbalin a manangiwaragawag ti Pagarian.​—Mat. 10:5-7; 13:38; Luc. 10:1, 8, 9.

Ni Jesus ket nagaget, naregta a saksi, ket dina impalubos ti bagina a maisiasi. Nupay impakitana ti personal a pannakaseknan kadagiti pakasapulan dagiti tao, saan a naigamer unay iti panangaramid kadagiti banag a mangipaay ti apagbiit a bang-ar ket mabaybay-anna ti inted-Dios nga annongenna a mangipatuldo kadagiti tao iti agnanayon a solusion dagiti parikutda​—ti Pagarian ti Dios. Naminsan, kalpasan ti simimilagro a panangpakanna iti agarup 5,000 a lallaki (nalabit nasurok pay a 10,000 no maibilang dagiti babbai ken ubbing), tinarigagayan ti maysa a grupo dagiti Judio nga alaen ket pagbalinenda a naindagaan nga ari. Aniat’ inaramid ni Jesus? Isut’ “napan manen a nagsolsolo idiay bantay.” (Juan 6:1-15; idiligyo ti Lucas 19:11, 12; Aramid 1:6-9.) Nupay isut’ nagaramid kadagiti adu a milagro a panangagas, saan a nangnangruna a nagdinamag ni Jesus kas ti Managaramid Milagro, no di ket, binigbig agpadpada dagiti manamati ken di manamati kas “Mannursuro.”​—Mat. 8:19; 9:11; 12:38; 19:16; 22:16, 24, 36; Juan 3:2.

Nalawag, ti panangpaneknek iti Pagarian ti Dios ti kapapatgan a trabaho idi nga aramiden ni Jesus. Pagayatan ni Jehova a maammuan ti tunggal maysa no ania ti Pagarianna ken kasano a tungpalen dayta dagiti panggepna. Maseknan unay iti dayta, gapu ta iti dayta a pamay-an a masantipikarna ti naganna, a waknitanna manipud amin a pannakaumsi. Ammo ni Jesus dayta, ket ngarud inaramidna dayta a Pagarian a tema ti panangasabana. (Mat. 4:17) Babaen naimpusuan a pannakiraman iti panangiwaragawag iti dayta, intandudo ni Jesus ti nalinteg a kinasoberano ni Jehova.

Saksi a Matalek Uray Agingga ken Patay

Awan makaartap iti panagayat ni Jesus ken Jehova ken iti kinasoberanona. Kas “ti inauna kadagiti amin a naparsua,” ‘am-ammo a naimbag’ ni Jesus ti Ama manipud iti nasinged a pannakilangenna kenkuana kas maysa nga espiritu a parsua idiay langlangit. (Col. 1:15; Mat. 11:27) Situtulok nga impasakopna ti bagina iti kinasoberano ti Dios kabayatan ti di mabilang a pampanawen kasakbayan ti pannakaparsua ti umuna a lalaki ken babai. (Idiligyo ti Juan 8:29, 58.) Ania ngatan ti pannakasairna idi tinallikudan da Adan ken Eva ti kinasoberano ti Dios! Kaskasdi, siaanus a naguray idiay langlangit iti agarup 4,000 a tawen, ket, kamaudiananna, dimteng ti tiempo tapno isut’ agserbi a katan-okan pay la a saksi ni Jehova ditoy daga!

Pagaammo unay ni Jesus nga isut’ direkta nga inraman dagiti unibersal nga isyu. Kasla nagparang a nangikabil ni Jehova iti alad iti aglikmutna. (Idiligyo ti Job 1:9-11.) Pudno, imparangna ti kinamatalek ken debosionna idiay langlangit, ngem mataginayonna kadi ti kinatarnawna kas maysa a tao ditoy daga iti sidong ti aniaman a kita ti pannakasubok? Malabananna kadi ni Satanas iti kasasaad a ti kabusor ket napigpigsa?

Di nagtaktak ti kasla uleg a Kabusor. Kalpasan la unay ti pannakabautisar ken pannakapulot ni Jesus, sinulisog ni Satanas tapno mangipakita ti panagimbubukodan, tapno itan-okna ti bagina, ken kamaudiananna, tapno laksidenna ti kinasoberano ni Amana. Ti nabatad a sasao ni Jesus ken Satanas nga, “Agdaydayawka ken Jehova a Diosmo, ket isu laeng ti pangipaayam ti sagrado a panagserbi,” impakitana no sadino ti nagtakderanna kadagiti isyu. Anian a naiduma ken Adan!​—Mat. 4:1-10.

Ti dalan a naituding ken Jesus kinaipapananna ti panagsagaba ken ipapatay, ket pagaammo unay ni Jesus daytoy. (Luc. 12:50; Heb. 5:7-9) Nupay kasta, “idi nasarakanna ti bagina iti kasasaad ti tao, nagpakumbaba a naknakemna ket nagtulnog agingga ken patay, wen, patay iti kayo a pagtutuokan.” (Fil. 2:7, 8) Iti dayta pinaneknekan ni Jesus a ni Satanas nakaam-amak a managulbod, a naan-anay a sinungbatanna ti saludsod nga, Addanto aya siasinoman a makataginayon iti kinatarnawna iti kinasoberano ti Dios no mapalubosan ni Satanas a mangsuot kenkuana? Ngem ad-adu pay ti pinaneknekan ti ipapatay ni Jesus.

Babaen ipapatayna iti kayo a pagtutuokan, inted met ni Jesus “ti kararuana kas subbot a kasukat ti adu.” (Mat. 20:28; Mar. 10:45) Ti perpekto a natauan a biagna ket addaan pateg a daton. Ti panangidaton ni Jesus iti biagna saanna laeng a pagbalinen a posible nga umawattayo iti pammakawan kadagiti basol no di ket lukatanna ti gundawaytayo nga agbiag nga agnanayon iti maysa a paraiso a daga, maitunos iti orihinal a panggep ti Dios.​—Luc. 23:43; Ara. 13:38, 39; Heb. 9:13, 14; Apoc. 21:3, 4.

Pinaneknekan ni Jehova ti ayat ken anamongna ken Jesus kas “ti Matalek a Saksi” babaen ti panangpagungarna kenkuana manipud kadagiti natay iti maikatlo nga aldaw. Daytoy pinatalgedanna a pudno ti pammaneknek ni Jesus maipapan iti Pagarian. (Ara. 2:31-36; 4:10; 10:36-43; 17:31) Kalpasan panagtalinaedna iti kaparanget ti daga iti 40 nga aldaw, a kabayatan dayta a tiempo isut’ nagparang kadagiti apostolna iti namin-adu a gundaway, immuli ni Jesus idiay langit.​—Ara. 1:1-3, 9.

Imparipirip ni Jesus a ti pannakaipasdek ti Mesianiko a Pagarian ti Dios ket adda iti adayo pay a masanguanan. (Luc. 19:11-27) Dayta a pasamak markaannanto met ti rugi ti “kaadda [ni Jesus] ken ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag.” (Mat. 24:3) Ngem kasano a maawatan dagiti pasurotna ditoy daga no kaano a mapasamak dagitoy a banag? Inikkan ida ni Jesus ti “pagilasinan”​—maysa a ragup a pagilasinan a buklen dagiti adu a pasamak, agraman dagiti gubat, ginggined, kinakirang ti taraon, angol, ken iyaadu ti kinadakes. Maysa a napateg a paset dayta a pagilasinan ket ti pannakaikasaba ti naimbag a damag ti Pagarian iti isuamin a mapagnaedan a daga kas pammaneknek kadagiti amin a nasion. Amin a ramit dayta a naisangsangayan a pagilasinan ket madlawen iti kaaldawantayo, a mangipasimudaag nga agbibiagtayon iti tiempo ti kaadda ni Jesus kas nailangitan nga Ari ken ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag.a​—Mat. 24:3-14.

Komusta, nupay kasta, dagiti pasurot ni Jesus? Kabayatan daytoy a tiempo ti kaadda ni Jesus, dagiti indibidual a naikanunong kadagiti nagduduma nga iglesia kunaenda a sursurotenda ni Kristo. (Mat. 7:22) Kaskasdi, kunaen ti Biblia nga adda laeng “maymaysa a pammati.” (Efe. 4:5) Gapuna kasanoyo a mailasin ti pudno a Kristiano a kongregasion, daydiay addaan anamong ken panangiturong ti Dios? Maaramidanyo dayta babaen ti panangsukimatyo no ania ti kunaen dagiti Kasuratan maipapan iti umuna-siglo a Kristiano a kongregasion ken kalpasanna babaen panangkitayo no siasinoda ita ti mangsursurot iti isu met laeng a pagtuladan.

[Footnote]

[Blurb iti panid 20]

‘Naiyanak tapno paneknekanna ti kinapudno’

[Blurb iti panid 21]

Pinagbalin ni Jesus ti Pagarian ti Dios a tema ti panangasabana

[Blurb iti panid 22]

Ni Jesu-Kristo ti katan-okan pay la a saksi ni Jehova ditoy daga

[Ladawan iti panid 23]