MANANGTED-LINTEG

Maysa nga agar-aramid kadagiti linteg; mammanday-linteg. Ni Jehova ket itampok ti Biblia kas pamunganayan a Manangted-Linteg iti uniberso.

Ni Jehova Kas Manangted-Linteg. Kinapudnona, ni Jehova ti kakaisuna a pudno a Manangted-Linteg iti uniberso. Nagtaud kenkuana ti pisikal a linlinteg a mangtartarawidwid iti awanan biag a parsua (Job 38:4-38; Sal 104:5-19), ken biag ti animal. (Job 39:1-30) Kas parsua ni Jehova, ti tao ket sakup iti pisikal a linlinteg ni Jehova, ket gapu ta naparsua ti tao a makapangngeddeng ken makapagpanunot, kabaelanna ti agrason ken mabalinna ti maaddaan iti espiritualidad, isu a sakup met ti moral a linlinteg ti Dios. (Ro 12:1; 1Co 2:14-16) Kasta met, adda iti sidong ti linteg ni Jehova dagiti espiritu a parsua, dagiti anghel.​—Sal 103:20; 2Pe 2:4, 11.

Saan a mabalin a salungasingen ti pisikal a linlinteg ni Jehova. (Jer 33:20, 21) Iti pagaammo a makitkita nga uniberso, dagiti lintegna ket di agbaliwbaliw ken mapangnamnamaan unay ta kadagiti tay-ak a pagaammo dagiti sientista nga adda dagitoy a linteg, apag-isu a makuentada dagiti panaggunay ti bulan, dagiti planeta, ken dadduma pay a nailangitan a banag. Dagus nga aglak-am iti nakalkaldaang a resulta ti asinoman a mangsalungasing iti pisikal a linlinteg. Kasta met, ti moral a linlinteg ti Dios ket saan a mabalin a baliwan ken di mabalin a balusingsingen wenno salungasingen nga awan dakes nga ibungana. Kas met laeng kadagiti linteg ti nakaparsuaan, sigurado nga adda latta pagdaksanna ti panangsalungasing kadagita, nupay saan a madagdagus. “Ti Dios saan a maysa a marabrabak. Ta aniaman nga imulmula ti maysa a tao, daytoyto met ti apitenna.”​—Ga 6:7; 1Ti 5:24.

Sakbay nga inted ni Jehova ti lintegna iti Israel, kasano nga ammo ti tattao no ania ti pagayatan ti Dios kadakuada?

Nupay limmanlan ti kinadakes iti kaaduan kadagiti kaputotan ni Adan nanipud idi nagrebelde agingga idi Layus, adda latta dagiti matalek a tattao a “nagtultuloy a nakipagna iti pudno a Dios.” (Ge 5:22-24; 6:9; Heb 11:4-7) Dagiti espesipiko a bilin a nailanad nga inted ti Dios kadagita a tattao ket dagiti laeng pammilin ken Noe mainaig iti daong. Naan-anay a nagtulnog ni Noe kadagitoy a bilin. (Ge 6:13-22) Nupay kasta, adda idi dagiti prinsipio ken immunan a pasamak a mangiwanwan kadagiti matalek a tattao iti ‘pannakipagnada iti pudno a Dios.’

Pagaammoda ti naruay a kinamanagparabur ti Dios idi impaayna ti kasapulan ti tao idiay Eden; nakitada ti pammaneknek ti kaawan kinamanagimbubukodan ken ti naayat a pannakaseknan ti Dios. Pagaammoda a sipud pay idi damo, addan ti prinsipio ti kinaulo, a ti Dios ti ulo ti lalaki ken ti lalaki ti ulo ti babai. Ammoda nga adda intuding ti Dios a trabaho iti tao, ken maseknan ti Dios maipapan iti umiso a pannakaaywan ti bambanag a naited iti tao tapno usaren ken tagiragsakenna. Ammoda a dagiti seksual a panagdenna ket iti nagbaetan laeng ti lalaki ken babai ken maaramid laeng ti kasta a panagdenna iti uneg ti relasion ti agassawa, a ti agassawa ‘panawanda ti ama ken inada’ ket agnanayon nga agkaduada saan a temporario laeng (kas iti pannakiabig). Matarusanda ti prinsipio ti kalintegan ti makinkukua ken ti panagraem, manipud iti bilin ti Dios maipapan iti usar dagiti kayo iti minuyongan ti Eden ken nangnangruna ti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes. Ammoda dagiti dakes a resulta ti immuna a panagulbod. Ammoda nga inanamongan ti Dios ti panagdaydayaw ni Abel, a saan nga inanamongan ti Dios ti apal ken gura ni Cain iti kabsatna, ken ti Dios dinusana ni Cain gapu ta pinatayna ni Abel.​—Ge 1:26–4:16.

Gapuna, uray no awan dagiti kanayonan nga espesipiko a sasao, bilbilin, wenno linlinteg manipud iti Dios, makagun-odda kadagiti prinsipio ken pagwadan manipud kadagitoy a mangiwanwan kadakuada iti nagduduma ngem agkakanaig a kasasaad a mabalin a tumanor. Sinigsiglo kalpasanna, kastoy ti panangmatmat ni Jesus ken dagiti apostolna kadagiti pasamak sakbay ti Layus. (Mt 19:3-9; Jn 8:43-47; 1Ti 2:11-14; 1Jn 3:11, 12) Ti linteg kaipapananna ti pagannurotan iti panagtignay. Babaen iti sasao ken ar-aramid ti Dios, mabalinda idi a maammuan ti maysa a banag maipapan iti danana, iti pagalagadanna, ket daytoy ti pagannurotan iti panagtignay, wenno linteg a rumbeng a surotenda. No aramidenda dayta, ‘makapagtultuloyda a makipagna iti pudno a Dios.’ Agbasbasol dagidiay saan a mangaramid iti dayta, ‘nagmintisda,’ uray no awan idi ti kodigo ti linteg a mangkondenar kadakuada.

Kalpasan ti Layus, imbaga ti Dios ken Noe ti linteg a rumbeng nga annuroten ti intero a sangatauan maipapan iti panangipalubosna a manganda iti karne ngem imparitna ti pannangan iti dara, ken dinakamatna ti prinsipio ti nadagsen a dusa iti panangpapatay. (Ge 9:1-6) Kadagidi tiempo kalpasan unay ti Layus, impakita dagiti lallaki a kas kada Abraham, Isaac, Jacob, ken Jose ti pudpudno a pannakaseknan iti dana ti Dios ken iti intuyangna a pagannurotan iti panagtignay. (Ge 18:17-19; 39:7-9; Ex 3:6) Nupay nangted ti Dios kadagiti espesipiko a bilin kadagiti matalek a tattao (Ge 26:5), kas iti linteg ti panagkugit, awan ti nailanad nga inikkanna ida iti detalyado a kodigo ti linteg a rumbeng a tungpalenda. (Idiligyo ti De 5:1-3.) Nupay kasta, saan laeng a dagiti prinsipio ken pagalagadan idi panawen sakbay ti Layus ti nangiwanwan kadakuada no di ket adda met dagiti maadaw a kanayonan a prinsipio ken pagalagadan manipud kadagiti sasao ken pannakilangenna iti sangatauan idi tiempo kalpasan ti Layus.

Isu a nupay saan a nangted ti Dios iti detalyado a kodigo ti linteg, kas iti intedna kadagiti Israelita idi agangay, adda latta pamay-an a maammuan dagiti tattao no ania ti naimbag ken dakes a kababalin. Kas pagarigan, saan pay idi nga espesipiko a nakondenar ti idolatria ta awan pay ti naited a nabatad a linteg. Nupay kasta, kas ipakita ni apostol Pablo, saan a mabalin nga irasonan ti kasta nga aramid yantangay “dagiti di makita a kualidad [ti Dios] ket silalawag a makita manipud pannakaparsua ti lubong ken agpatpatuloy, agsipud ta matarusan ida babaen iti bambanag a naaramid, ti mismo nga agnanayon a pannakabalin ken kina-Diosna.” Ti panagdaydayaw ken panangipaay iti “sagrado a panagserbi iti parsua imbes a Daydiay namarsua” ket saan a pulos maiparbeng. Dagidiay sumursurot iti kasta a minamaag a dana ket sumiasi inton agangay nga agturong iti sabali pay a nakillo nga ar-aramid, kas iti homoseksualidad, a suktanda “ti nakaisigudan nga usar ti bagbagida iti maysa a maikaniwas iti nakaparsuaan.” Manen, uray no awan ti naited nga espesipiko a linteg, nabatad a ti kasta nga aramid ket maikaniwas iti dana ti Dios a Namarsua, kas ipakita ti mismo a pannakaaramid ti lalaki ken babai. Yantangay ti tao ket naparsua iti ladawan ti Dios, addaan ngarud iti sirib a mangtarus kadagitoy a banag. Isu a ti tao ket manungsungbat iti sanguanan ti Dios no salungasingenna ti dana ti Dios; isu agbasbasol, ‘agminmintis,’ uray no awan ti espesipiko a nabatad a linteg a mangkondenar kenkuana kas nakabasol.​—Ro 1:18-27; idiligyo ti Ro 5:13.

Ti Linteg ti tulag. Uray sakbay pay ti Ipapanaw idiay Egipto, nagserbin ni Jehova kas Manangted-Paglintegan iti ilina nga Israel. (Ex 12:1, 14-20; 13:10) Ngem ti naisangsangayan a pagarigan ti akemna a kas Manangted-Linteg iti maysa a nasion ket isu ti panangipaayna iti Linteg ti tulag. Iti umuna a gundaway, isu daytoy ti maysa a grupo ti linlinteg a naaramid kas kodigo a mangiwanwan iti amin nga aspeto ti biag. Daytoy a tulag a namagbalin iti Israel kas naisalsalumina nga ili, maysa a nasion a kukua laeng ti Dios, ket indumana ti Israel iti amin a sabsabali pay a nasion.​—Ex 31:16, 17; De 4:8; Sal 78:5; 147:19, 20.

Iti naimpadtuan a mensahe a nangipakpakauna iti panangisalakan ni Jehova, kinuna ni mammadto Isaias: “Ni Jehova isu ti Ukomtayo, ni Jehova isu ti Manangted-paglintegantayo [“manangted-linteg,” AS, Dy, Le, Yg], ni Jehova isu ti Aritayo; isu isalakannatayto.” (Isa 33:22) No kasta, ik-ikutan ni Jehova ti hudisial, lehislatibo, ken ehekutibo a pannakabalin iti Israel; adda kenkuana ti tallo a sanga ti gobierno. Gapuna, impanamnama ti padto ni Isaias a ti nasion ket naan-anay a masalakniban ken maiwanwan, ta intampokna a ni Jehova ket naan-anay nga isu ti Soberano nga Agturay.

Idi dineskribirna ni Jehova kas Manangted-Paglintegan, wenno Manangted-Linteg iti Israel, inaramat ni Isaias ti maysa a porma ti Hebreo a termino a cha·qaqʹ, a literal a kaipapananna ti “iyukrit” wenno “ikitikit.” Kas panangilawlawagna iti daytoy a sao, kuna ti Hebreo a leksikon ni W. Gesenius: “Yantangay ti panangikitikit kadagiti bilin ken paglintegan kadagiti publiko a tapi ken monumento ket annongen ti manangted-linteg, ipasimudaag met daytoy nga addaan iti pannakabalin a mangipaulog iti bilin.” (A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, impatarus ni E. Robinson, 1836, p. 366) Impatarus dagiti managipatarus iti Biblia dayta a sao kas “manangted-linteg,” “agturay,” ken “komandante.” (Ge 49:10; De 33:21; Uk 5:14; Sal 60:7; 108:8; idiligyo ti AT, KJ, NW, RS, Yg.) Ngarud, ti patarus a “Manangted-paglintegan” ket maitunos iti maysa a kaipapanan ti Hebreo a sao, ken mangipaay dayta iti maitutop a panagduma ken kinanaan-anay iti Isaias 33:22, a sadiay dayta a sao ket nailanad a kadua ti “Ukom” ken “Ari.”

Saan a nangted ti Dios iti kasta a detalyado a linteg iti aniaman a sabali a nasion wenno ili. Nupay kasta, idi damo ket pinarsua ti Dios ti tao nga addaan kinalinteg ken nainkasigudan a konsiensia. Iti laksid ti natawid a kinaimperpekto ken pagannayasan ti tao nga agbasol, adda latta pammaneknek a ti tao ket naaramid iti ladawan ken langa ti Namarsua kenkuana kasta met ti pammaneknek nga addaan iti nainkasigudan a konsiensia. Gapuna, uray dagiti nasion a saan nga Israelita, addaanda kadagiti pagannurotan iti panagtignay ken hudisial a linteg a mangyanninaw kadagiti nalinteg a prinsipio ti Dios.

Dineskribir daytoy ni apostol Pablo idi kinunana: “Kas pagarigan, amin dagidiay nagbasol nga awan ti linteg [awan sabali, ti linteg ti Dios nga intedna iti ilina] madadaeldanto met nga awan ti linteg; ngem amin dagidiay nagbasol iti sidong ti linteg maukomdanto babaen ti linteg. Ta dagiti managdengngeg iti linteg saan nga isuda ti nalinteg iti sanguanan ti Dios, no di ket dagiti managtungpal iti linteg ti maideklaranto a nalinteg. Ta kaanoman a dagiti tattao iti nasnasion nga awanan iti linteg aramidenda ti bambanag iti linteg sigun iti nakaisigudan, dagitoy a tattao, nupay awananda iti linteg, isuda ti linteg kadakuada. Isuda dagiti mismo a mangiparangarang ti banag ti linteg a maisurat iti puspusoda, bayat a ti konsiensiada makipagsaksaksi kadakuada ket, iti nagbabaetan ti bukodda a pampanunot, maak-akusar wenno mapakawanda pay ketdi.” (Ro 2:12-15) Gapuna, nupay awanan dagidiay a nasion iti legal a pannakirelasion iti Dios, saan a maikuna a saanda a nagbasol no di ket ‘nagmintisda’ kadagiti perpekto a pagalagadan ni Jehova.​—Idiligyo ti Ro 3:9.

Babaen ti panangitedna iti Linteg ti tulag iti Israel, imbatad ti Dios a nagbasol amin a tattao, saan laeng a dagiti pagano nga agdaydayaw kadagiti idolo no di ket kasta met dagiti Israelita. Daytoy ti nangipabigbig kadagiti Israelita nga iti adu a pamay-an saanda a naannurot dagiti perpekto a pagalagadan. Naaramid daytoy “tapno iti kasta tunggal ngiwat mapasardeng koma ket ti intero a lubong manungsungbat koma iti Dios maipaay iti pannakadusa . . . ta ti umiso a pannakaammo iti basol ket babaen iti linteg.” (Ro 3:19, 20) Nupay ti maysa nga Israelita ket saan nga agdaydayaw iti idolo, likliklikanna ti dara, saan a nakabasol iti panangpapatay, ideklara latta ti Linteg ti tulag kas nakabasol. Ti makagapu ket espesipiko ngaminen a tukoyen ti Linteg ti tulag a ti adu a tignay agraman dagiti kababalin ket basol. Isu a ni Pablo, a kasla minatmatanna ti bagina a sibibiagen kadagiti lomo dagidi ammana sakbay a naited ti Linteg, kinunana: “Pudno a diak koma naammuan ti basol no saan a gapu iti Linteg; ket, kas pagarigan, diak koma naammuan ti kinaagum no saan a kinuna ti Linteg: ‘Dika agagum.’ . . . Iti kinapudnona, iti naminsan sibibiagak a naisina iti linteg; ngem idi dimteng ti bilin, ti basol nagbiag manen, ngem natayak.”​—Ro 7:7-9.

Dadduma Pay a Manangted-Linteg. Idi immay ditoy daga ti Anak ti Dios, binigbigna ni Jehova kas Manangted-Linteg ken Diosna. Kas maysa a Judio, ni Jesus ket nayanak a mismo iti sidong ti Linteg ti tulag ken obligado nga agtulnog a naan-anay iti dayta. (Ga 4:4, 5) Idi agangay, uray isu nangted met iti linlinteg maipaay kadagiti pasurotna, agpadpada idi makisasao kadakuada ken babaen ti nasantuan nga espiritu nga agtigtignay kadagiti pasurotna a nangisurat iti Kristiano a Kasuratan. Amin dagitoy a linteg ket naawagan iti “linteg ti Kristo.” (Ga 6:2; Jn 15:10-15; 1Co 9:21) Ti “Israel ti Dios,” ti naespirituan a ‘nasionna’ ket adda iti sidong daytoy a linteg. (Ga 6:16; 1Pe 2:9) Nupay kasta, saan a ni Kristo ti nangpataud kadagitoy a linteg no di ket namunganay dagita iti naindaklan a Manangted-Linteg, ni Jehova.​—Jn 14:10.

Ni Moises. Nupay maulit-ulit a dakamaten ti Biblia “ti linteg ni Moises” (Jos 8:31, 32; 1Ar 2:3; 2Cr 23:18; 30:16), bigbigen latta ti Biblia a ni Jehova ti mismo a Manangted-Linteg ket inusarna laeng ni Moises kas instrumento ken pannakabagina iti panangtedna iti Linteg iti Israel. (2Cr 34:14) Uray dagiti anghel ket adda met pasetda a panangirepresentar iti Dios iti daytoy a banag, ta ti Linteg “nayallatiw dayta baeten kadagiti anghel babaen ti ima ti maysa a manangibabaet.” Nupay kasta, gapu ta ni Moises ti dinutokan ni Jehova a manangibabaet iti tulag iti nagbaetan ti Dios ken Israel, nadakamat a kasla isu ti manangted-linteg.​—Ga 3:19; Heb 2:2.

Dagiti tattao nga agtuturay kas manangted-linteg. Saan a ti Dios ti nangipasdek kadagiti nailubongan a gobierno ti tao ken saanna met nga impaayan ida iti autoridad, ngem palubosanna ida nga agtultuloy wenno ikkatenna ida ken impalubosna a tumanor dagiti kabbaro a gobierno no maitunos dayta iti panggepna. (De 32:8; Da 4:35; 5:26-31; Ara 17:26; Ro 13:1) Ti dadduma kadagitoy nga agtuturay ket nagbalin a manangted-linteg iti nasion, estado, wenno komunidadda. Ngem umiso laeng dagiti linteg ken pagalagadanda no naibatay dayta ken maitunos iti linteg ti Naindaklan a Manangted-Linteg, ni Jehova a Dios. Kinuna ti nalatak a Briton a hues a ni Sir William Blackstone, maipapan iti linteg ti Dios a mangiwanwanwan iti bambanag iti nakaparsuaan: “Agaplikar dayta iti intero a globo, iti amin a pagilian, ken iti amin a tiempo: awan bileg dagiti linteg ti tao, no dagita ket maikaniwas iti dayta; ken dagidiay addaan bileg kadagitoy ket direkta wenno saan a direkta a nagtaud ti bilegda ken ti isuamin nga autoridadda, iti daydiay orihinal.” Kinunana pay, “Agpannuray amin a linteg ti tao kadagitoy dua a pamuon, ti linteg ti nakaparsuaan ken ti naipalgak a linteg [a masarakan laeng iti Nasantuan a Kasuratan], kayatna a sawen, awan koma dagiti linteg ti tao a mapalubosan a kumontra kadagitoy.”​—Chadman’s Cyclopedia of Law, 1912, Tomo I, p. 89, 91; idiligyo ti Mt 22:21; Ara 5:29.

Iti kongregasion Kristiano. Nagsurat ni Santiago a kabsat ni Jesus iti ina kadagiti Kristiano a nagbalin a napannakkel, napasindayag, ken manangbabalaw kadagiti Kristiano a kakabsatda, a kunkunana: “Sumardengkayo nga agsasao a maibusor iti maysa ken maysa, kakabsat. Ti agsao a maibusor iti maysa a kabsat wenno mangukom iti kabsatna agsao a maibusor iti linteg ken ukomenna ti linteg. Ita no ukomem ti linteg, sika ket, saan a managtungpal iti linteg, no di ket ukom. Adda maymaysa a manangted-linteg [Gr., no·mo·theʹtes] ken ukom, daydiay a makabalin a mangisalakan ken mangdadael. Ngem sika, siasinoka a mangukom iti padam a tao?” Tinukoy met ni Santiago dagidiay mangipangpangas iti aramidenda iti masanguanan, a kasla ket tay saanda a maapektaran iti aniaman a mapasamak, imbes a kunaenda, “No pagayatan ni Jehova.” (San 4:11-16) Dinakamat ni Santiago ti “naarian a linteg” a “Masapul nga ayatem ti padam a tao a kas iti bagim.” (San 2:8) Gapu ta dagitoy a Kristiano ket agsasaoda maibusor iti padada a tao imbes nga ipakitada ti ayat, arigna pagbalbalinenda ti bagbagida nga ukom iti linteg ti Dios, kas kadagiti manangted-linteg wenno mammanday-linteg.

Iti suratna kadagiti taga Roma, nangipaay ni apostol Pablo iti umas-asping a pammatigmaan maipapan kadagiti manguk-ukom iti sabsabali maibatay kadagiti kanenda ken inumenda: “Siasinoka a mangukom iti adipen iti balay ti sabali? Iti bukodna nga apo isu agtakder wenno maikulbo. Kinapudnona, isu mapagtakderto, ta kabaelan ni Jehova a patakderen.”​—Ro 14:4.

Kas nailawlawagen, ania ti rumbeng a panangmatmat kadagiti pammilin ni Pablo mainaig iti nadagsen a kaso ti pannakiabig iti kongregasion idiay Corinto? Kinunana: “Siak a maysa, nupay awanak dita iti bagi ngem addaak iti espiritu, pudno unay nga inukomkon, a kasla addaak, ti tao a nagaramid iti kastoy a pamay-an . . . Saan aya nga ukomenyo dagidiay taga uneg, bayat a ti Dios ukomenna dagidiay taga ruar? ‘Ikkatenyo ti nadangkes a tao iti tengngayo.’” Kalpasanna, dinakamatna ti maipapan iti panangukom iti bambanag iti daytoy a biag ken kadagiti ʼinkabilda kas ukomʼ para iti bagbagida.​—1Co 5:1-3, 12, 13; 6:3, 4; idiligyo ti Jn 7:24.

Yantangay naikkan iti autoridad kas maysa nga apostol ni Jesu-Kristo, addaan ni Pablo iti rebbengen a mangtaginayon iti kinadalus ken pagimbagan dagiti kongregasion (2Co 1:1; 11:28); gapuna nagsurat kadagidiay addaan iti autoridad iti kongregasion a dinutokan ti bagi a manarawidwid. (Ara 14:23; 16:4, 5; 1Ti 3:1-13; 5:22) Rebbengenda a taginayonen a nasayaat ti takder ti kongregasion a nadalus dayta iti imatang ti Dios. Iti panagtugaw dagitoy a lallaki a mangukom iti nadakamat a kaso, maysa a basol a sipapanayag ken agdadata a panangsalungasing iti linteg ti Dios, saanda a pagbalinen ti bagbagida nga uk-ukom ti linteg ti Dios, saanda met nga agaramid kadagiti linteg a maitunos iti pagayatanda. Saanda a lumbes kadagiti inted-Dios a linteg. Agtignayda a maitunos iti linteg nga impaay ti naindaklan a Manangted-Paglintegan, a kondenarenda ti pannakiabig kas narugit. Dagiti agar-aramid iti kasta a kinarugit ket saan a makastrek iti Pagarian ti Dios, sigun iti linteg ti Dios. (1Co 6:9, 10) Saanda a maikari nga agtalinaed a naitimpuyog iti kongregasion ni Kristo. Nupay kasta, uray ilaksid dagiti lallaki nga addaan rebbengen a mangtaginayon iti kinadalus ti kongregasion dagidiay saan a nadalus, saanda nga ipatpataw ti dusa nga ipatawto a mismo ti Dios a Manangted-Linteg kadagidiay saan nga agbabbabawi ken agtultuloy a sumursurot iti kasta a dana, nga isu ti dusa nga ipapatay.​—Ro 1:24-27, 32.

Ipakaammo met ni Pablo kadagiti Kristiano a “dagiti sasanto ukomendanto ti lubong” ken “mangukomtayto kadagiti anghel.” Saan nga iti agdama ti ibagbagana ditoy, no di ket iti masanguanan, inton dagidiay agturay iti Pagarian a kadua ni Kristo agserbidanto kas nailangitan nga uk-ukom, nga ipatungpalda ti linteg ti Dios ken ipakatda ti panangukom kadagidiay nadangkes.​—1Co 6:1-3; Apo 20:6; idiligyo ti 1Co 4:8.

Panangbendision ni Moises ken Gad. Idi binendisionan ni Moises dagiti tribu ti Israel sakbay unay ti ipapatayna, “no maipapan ken Gad kinunana: ‘Bendito daydiay mangpalpalawa kadagiti ketegan ni Gad. . . . Ket [ni Gad] piliennanto ti umuna a paset maipaay iti bagina, ta sadiay nailasin ti bingay ti manangted-paglintegan.’” (De 33:20, 21) Daytoy a pannakaaramat ti termino a “manangted-paglintegan” ket mabalin nga addaan iti kaipapanan kas iti sumaganad: Kaaduan kadagiti tribu ket naikkan kadagiti tawid babaen ti panagbibinnunot, iti sidong ti panangiwanwan da Josue ken Eleazar a nangato a padi. Ngem di nagbayag, kalpasan ti pannakaabak dagiti Midianita, kiniddaw ti tribu ni Gad, agraman ti Ruben, ti daga nga adda iti daya ti Karayan Jordan. Yantangay naaddaan iti adu a dinguen dagitoy a tribu, apag-isu unay kadakuada ti daga. Impangag ni Moises ti kiddawda ket intedna kadakuada daytoy a paset ti daga. (Nu 32:1-5, 20-22, 28) Gapuna, ti bingayda ket “bingay ti manangted-paglintegan,” ni Moises, ti manangted-linteg iti Israel.