Agimtuod Dagiti Agtutubo . . .

Kasano a Maliklikak ti Makigayyem Kadagiti Addaan iti Dakes nga Impluensia?

“Nakigayyemak iti maysa a balasang idiay eskuelaan. . . . Saan nga agdroga, makidaya, wenno imoral. Saan nga agsao iti dakes, ken nagngangato ti amin a gradona. Ngem nagdakes a gayyem.”​—Beverly.a

APAY a kasta ti naikuna ni Beverly? Maamirisna itan a dayta a balasang ti nangimpluensia kenkuana a makipaset kadagiti dakes nga aramid. “Bayat nga intultuloyko ti nakikadua kenkuana,” inlawlawag ni Beverly, “nangrugiak metten nga agbasa kadagiti libro maipapan iti espiritismo, ken nagsuratak payen iti estoria maipapan iti dayta.”

Adda agtutubo nga agnagan iti Melanie a naisarsarak met​—ngem inimpluensiaan ti maysa a padana a Kristiano! Kasano a maammuam no naimbag a kadua ti maysa a tao? Kanayon kadi a napeggad ti makisinninged kadagiti dimo kapammatian? Kanayon kadi a natalged ti makigayyem kadagiti padam a Kristiano?

Kangrunaanna, ti ngay pannakigayyem iti di kasekso? No agsapsapulka iti kayatmo a pakiasawaan, kasano a maammuam no ti relasionyo ket makapabilegto iti espiritualidadmo? Kitaentayo no kasano a makatulong dagiti prinsipio iti Biblia a mangsungbat kadagita a saludsod.

Ania a Kita ti Nasayaat a Gagayyem?

Gapu aya ta ti kaeskuelaanna ket saan nga agdaydayaw iti pudno a Dios isu a din kayat ni Beverly ti makigayyem kenkuana? Kinapudnona, dagiti pudno a Kristiano dida ipapan a saan a desente wenno imoral ti maysa a tao gapu laeng ta dida kapammatian. Ngem no maipapan iti pannakisinninged, adda dagiti makagapu nga agannadtayo. Kastoy ti impakdaar ni apostol Pablo iti kongregasion Kristiano idiay Corinto idi umuna a siglo: “Madadael ti nasayaat a kababalin gapu iti pannakikadua kadagiti dakes a tattao.” (1 Corinto 15:33, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Ania ti kayatna a sawen?

Mabalin a dadduma kadagiti Kristiano idiay Corinto ket makikadkadua kadagiti Epicureo, dagiti pasurot ti Griego a pilosopo a ni Epicurus. Kinapudnona, insuro ni Epicurus kadagiti pasurotna nga agbiagda a sisisimbeng, buyogen ti kinatured, panagteppel ken kinahustisia. Imparegtana pay ketdi a dida sililimed nga agaramid iti dakes. Apay ngarud nga imbilang ni Pablo a “dakes a kakadua” dagiti Epicureo, ken uray dagiti adda iti uneg ti kongregasion nga addaan iti kasta a kapanunotan?

Dagiti Epicureo ket saan nga agdaydayaw iti pudno a Dios. Gapu ta saanda a mamati iti panagungar, ti panangtagiragsak unay iti agdama a biag ti kapatgan kadakuada. (Aramid 17:18, 19, 32) Di ngarud pakasdaawan a gapu iti pannakikaduada iti kakasta a tattao, dadduma a kameng iti kongregasion sadi Corinto ti saanen a mamati iti panagungar. Dayta ti makagapu nga iti 1 Corinto kapitulo 15​—a pakasarakantayo iti pakdaar ni Pablo maibusor iti dakes a pannakikadua​—ket aglaon iti adu nga argumento a nairanta a mangkombinsir manen kadagiti Kristiano idi un-unana nga agpayso ti namnama a panagungar.

Ania ti punto? Uray dagiti awanan dios a tattao ket mabalin a mangipakita kadagiti nasayaat a galad. Ngem no makisinningedka kadakuada, maapektaran ti panagpampanunotmo, pammatim, ken kababalinmo. Isu nga iti maikadua a suratna kadagiti taga-Corinto, kinuna ni Pablo: “Dikay agbalin a di agkaasmang a naisangol kadagiti di manamati.”​—2 Corinto 6:14-18.

Ni Fred, nga agtawen iti 16, naamirisna a nainsiriban ti imbaga ni Pablo. Idi damo, immanamong a makipaset iti ekstrakurikular nga aktibidad idiay eskuelaan a pakairamanan ti panagbiahena iti napanglaw a pagilian tapno suruanna dagiti ubbing sadiay. Nupay kasta, bayat nga agsagsagana a kadua dagiti padana nga estudiante, nagbalbaliw ti panangmatmat ni Fred. Kinunana: “Naamirisko a makadangran iti espiritualidadko ti napaut a pannakikaduak kadakuada.” Gapu iti dayta, inkeddeng ni Fred ti aglusulos iti proyekto ket tulonganna laengen dagiti marigrigat iti sabali a pamay-an.

Pannakigayyem Kadagiti Pada a Kristiano

Ngem ti ngay pannakigayyem iti kongregasion Kristiano? Idi sinuratanna ti agtutubo a ni Timoteo, namakdaar ni Pablo: “Iti maysa a dakkel a balay adda basbasehas a saan laeng a balitok ken pirak no di ket kayo ken damili met, ket ti sumagmamano agpaayda iti nadayaw a panggep ngem ti dadduma agpaayda iti panggep nga agkurang iti dayaw. Ngarud, no ti asinoman agtalinaed a nadalus manipud kadagidiay naud-udi a nadakamat, isu maysanto a basehas nga agpaay iti nadayaw a panggep, nasantipikar, adu ti usarna iti makinkukua kenkuana, naisagana a maipaay iti tunggal naimbag nga aramid.” (2 Timoteo 2:20, 21) Isu a saan a tinagtagilag-an ni Pablo ti kinapudno nga uray kadagiti Kristiano, mabalin nga adda dagiti saan a nadayaw ti kababalinda. Ket sipaprangka nga indagadagna ken ni Timoteo nga adaywanna dagita a tattao.

Kaipapanan kadi daytoy a rumbeng nga agbalinka a managsuspetsa kadagiti padam a Kristiano? Saan. Wenno dina met kaipapanan a rumbeng nga awan pakapilawan ti gagayyemmo. (Eclesiastes 7:16-18) Ngem, saan a gapu ta tumabtabuno ti maysa nga agtutubo kadagiti Nakristianuan a gimong wenno naregta ti dadakkelna iti kongregasion ket kaipapananna a nasayaat a pilien a nasinged a gayyem.

“Babaen a mismo iti ar-aramidna ipabigbig ti maysa nga ubing ti bagina no ti aramidna nasin-aw ken nalinteg,” kinuna ti Proverbio 20:11. No kasta, masiribka no usigem daytoy: Ti aya relasion daytoy a tao ken ni Jehova ti nabatad a kapatgan iti panagbiagna? Wenno adda aya pammaneknek a ti panagpampanunot ken kababalinna ti mangyanninaw iti “espiritu ti lubong”? (1 Corinto 2:12; Efeso 2:2) Rumegtaka aya nga agdayaw ken Jehova no makikaduaka kenkuana?

No piliem a gagayyem dagidiay addaan iti nauneg a panagayat ken Jehova ken kadagiti naespirituan a banag, saanmo laeng a maliklikan dagiti parikut no di ket naregregtakanto nga agserbi iti Dios. Kastoy ti kinuna ni Pablo ken ni Timoteo: “Surotem ti kinalinteg, pammati, ayat, talna, a kadua dagidiay umaw-awag iti Apo manipud iti nadalus a puso.”​—2 Timoteo 2:22.

Pannakigayyem iti Dimo Kasekso

No nataengankan ken kayatmon ti makiasawa, inutobmo kadin a siaannad no kasano a makaapektar dagitoy met la a prinsipio iti panagpilim iti agbalinto nga asawam? Adu ti mabalin a magustuam iti namnamaem a pakiasawaan, ngem ti koma kapatgan isu ti panangtaginayonna iti nasinged a relasionna iti Dios.

Dayta ti gapuna a maulit-ulit a mamakdaar ti Biblia iti di pannakiasawa kadagiti di kapammatian. (1 Corinto 7:39; Deuteronomio 7:3, 4; Nehemias 13:25) Agpayso a mabalin a responsable, desente, ken nadungngo dagiti saanmo a kapammatian. Ngem awan pakagutugotanda a kas kenka tapno patanorenda dagita a galad ken tapno taginayonenda ti panagasawa bayat ti panaglabas ti adu a tawen.

Iti kasumbangirna, ti dedikado ken ni Jehova ken nasungdo kenkuana ikagumaanna a parang-ayen dagiti Nakristianuan a galad ken salimetmetanna dagitoy aniaman ti mapasamak. Bigbigenna ti isursuro ti Biblia a ti panagayat iti asawa ket nainaig iti panangtaginayonna iti naimbag a relasion ken Jehova. (Efeso 5:28, 33; 1 Pedro 3:7) Isu a no ti agassawa ay-ayatenda ni Jehova, addaanda iti kapigsaan a pakagutugotan tapno agtalinaedda a nasungdo iti maysa ken maysa.

Kaipapanan kadi daytoy a garantisado nga agballigi ti panagasawa dagiti agkapammatian? Saan. Kas pagarigan, no kayatmo ti makiasawa iti daydiay saan unay nga interesado kadagiti naespirituan a banag, ania ti mabalin a mapasamak? Gapu ta saan a nakabalan a mangparmek kadagiti rigat iti daytoy a sistema, ti tao a nakapuy ti espiritualidadna ket ad-adda a posible nga umadayonto manipud iti kongregasion Kristiano. (Filipos 3:18; 1 Juan 2:19) Panunotem ti sakit ti nakem ken diyo panagtunos nga agassawa no maigamer ti asawam “kadagiti pakatulawan ti lubong.”​—2 Pedro 2:20.

Sakbay a sumrekka iti relasion nga agtungpalto iti panagasawa, panunotem: Ipakpakitana kadi nga isut’ naespirituan a tao? Mapagulidanan kadi iti Nakristianuan a panagbiag? Nairamut kadi a naimbag daytoy a tao iti kinapudno ti Biblia, wenno ad-adu pay a tiempo ti kasapulan tapno rumang-ay iti naespirituan? Kombinsidoka kadi a ti panagayat ken ni Jehova ti kangrunaan a pakagutugotanna iti biag? Makatulong no ammuem no nasayaat ti reputasion ti maysa a tao. Ngem inton kamaudiananna, masapul a kombinsidoka a daydiay kayatmo ket napasnek ken Jehova ken mabalin a nasayaatto a pakiasawaan.

Laglagipem met a dadduma a naallukoy kadagiti “tattao a dakes ti impluensiada” ket naallukoy nga umuna kadagiti di umiso a banag​—kas iti dadduma a kita ti di umiso a paglinglingayan wenno aktibidad. Dagiti mapagulidanan nga agtutubo iti kongregasion Kristiano saanda a kayat ti makikadua kenka kadagita nga aramid isu nga usigem ti pusom.

No maamirismo a nasken a madisiplina ti pusom, dika maupay. Mabalin a disiplinaen ti puso. (Proverbio 23:12) Ti kapatgan ket: Ania a talaga ti kayatmo? Kayatmo kadi ti maimpluensiaan iti kinaimbag ken kadagiti mangan-annurot iti dayta? Babaen iti tulong ni Jehova, mapatanormo ti kasta a kita ti puso. (Salmo 97:10) Ket no sanayem ti pannakabalin ti pannakaawatmo a mangilasin agpadpada iti umiso ken di umiso, nalaklakam a maikeddeng no siasino ti agbalinto a naimbag ken makaparegta a gagayyemmo.​—Hebreo 5:14.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 26]

Dagiti naimbag a kakadua mapasayaatda ti espiritualidadmo