Tiquico—Mapagtalkan a Pada nga Adipen
ITI nadumaduma nga okasion, nagdaliasat ni Tiquico a kadua ni apostol Pablo ken nagserbi a kas mensaherona. Isut’ pannakabagina a mabalin a pakaitalkan ti kuarta ken rebbengen a panangaywan. Tangay intampok ti Kasuratan ti kinamapagtalkanna—maysa a kalidad a nasken kadagiti amin a Kristiano—nalabit kayatyo a maammuan ti ad-adu pay maipapan kenkuana.
Dineskribir ni Pablo ni Tiquico kas “dungdungu[enna] a kabsat ken matalek a ministro ken pada[na] nga adipen iti Apo.” (Colosas 4:7) Apay a kasta ti panangmatmat ti apostol kenkuana?
Ti Mision a Panangtulong Idiay Jerusalem
Rimsua ti material a pakasapulan kadagiti Kristiano idiay Judea idi agarup 55 K.P. Babaen ti tulong dagiti kongregasion idiay Europa ken Asia Minor, inorganisar ni Pablo ti panagur-or tapno matulongan ida. Ni Tiquico a taga distrito iti Asia, napateg ti pasetna iti mision a panangtulong.
Kalpasan ti panangbilinna no kasano a tamingen daytoy a kontribusion, insingasing ni Pablo a maibaon dagiti mapagtalkan a lallaki idiay Jerusalem wenno makikuyog kenkuana a mapan sadiay, a mangitulod kadagiti naur-or. (1 Corinto 16:1-4) Idi nagbiahe iti nawatiwat manipud Grecia a napan idiay Jerusalem, kinuyog ti sumagmamano a lallaki, a nabatad a maysa kadakuada ni Tiquico. (Aramid 20:4) Mabalin a kasapulan ti kasta a dakkel a bunggoy agsipud ta nagawitda iti kuarta nga intalek kadakuada ti sumagmamano a kongregasion. Mabalin a nasken unay ti kinatalged, tangay napeggad ti panagdaliasatda gapu kadagiti tulisan.—2 Corinto 11:26.
Tangay kinuyog da Aristarco ken Trofimo ni Pablo a napan idiay Jerusalem, mabalin a pagarupen dagiti dadduma a kimmuyog met ni Tiquico ken dagiti sabsabali. (Aramid 21:29; 24:17; 27:1, 2) Agsipud ta nairaman ni Tiquico iti daytoy a programa a panangtulong, isu ti maysa kadagiti sumagmamano a naibaga a “kabsat” a kakadua ni Tito idiay Grecia a nangyurnos iti panagur-or ken ‘dinutokan dagiti kongregasion nga agbalin a kadua [ni Pablo] iti panagdaliasat mainaig iti daytoy naasi a sagut.’ (2 Corinto 8:18, 19; 12:18) No napagtalkan ni Tiquico iti immuna a pannakatudingna, kasta met iti maikadua.
Naggapu Idiay Roma a Napan Idiay Colosas
Lima wenno innem a tawen kamaudiananna (60-61 K.P.), ninamnama ni Pablo ti pannakawayawayana manipud iti immuna a pannakaibaludna idiay Roma. Kaduana ni Tiquico, a ginasut a kilometro ti kaadayona manipud iti ilina. Ita agawiden ni Tiquico idiay Asia. Daytoy ti gapu a nakaipatulod ni Pablo iti sursurat kadagiti kongregasion Kristiano iti dayta a lugar ken tapno pagsublien ti timmalaw nga adipen ni Filemon, ni Onesimo, idiay Colosas. Inawit da Tiquico ken Onesimo ti di kumurang a tallo a surat a nairaman itan kadagiti libro ti Biblia—maysa para kadagiti taga Efeso, maysa para kadagiti taga Colosas, ken maysa para ken Filemon. Mabalin nga adda met surat a naipatulod iti kongregasion iti Laodicea, maysa a siudad nga agarup 18 a kilometro manipud Colosas.—Efeso 6:21; Colosas 4:7-9, 16; Filemon 10-12.
Saan laeng a kartero ni Tiquico. Isut’ mapagtalkan a personal a mensahero, ta insurat ni Pablo: “Amin nga ar-aramidko ipakaammonto kadakayo ni Tiquico, ti dungdunguek a kabsat ken matalek a ministro ken padak nga adipen iti Apo. Maipaay iti mismo a panggep a panangammoyo kadagiti bambanag nga adda pannakainaigna kadakami ken tapno maliwliwana ti puspusoyo, isu ibaonko kadakayo.”—Colosas 4:7, 8.
Inlawlawag ti eskolar a ni E. Randolph Richards a ti agawit ti surat “masansan a personal a pakadamagan ti nagsurat ken dagiti sinuratanna malaksid ti surat. . . . [Maysa a pakaigapuan] ti pannakasapul iti mapagtalkan nga agawit ket masansan [nga] awitna ti kanayonan nga impormasion. Mabalin nga ababa laeng ti insalaysay ti surat maipapan iti kasasaad, a masansan a maibatay iti panangtingiting ti nagsurat, ngem mainanama nga ilawlawag ti nagawit dagiti amin a detalye.” Nupay mabalin a salaysayen ti surat dagiti sursuro ken dagiti nasken a bambanag, ti mapagtalkan a mensahero ti mangibaga kadagiti dadduma pay a banag.
Dagiti surat a para kadagiti taga Efeso, taga Colosas, ken ti para ken Filemon bassit laeng ti ibagada maipapan iti kasasaad ni Pablo. Masapul ngarud nga ibaga ni Tiquico dagiti personal nga impormasion, ilawlawagna ti kasasaad ni Pablo idiay Roma, ken tingitingenna a naimbag dagiti kasasaad kadagiti kongregasion tapno makaipaay iti pammaregta. Dagiti kakastoy a mensahe ken rebbengen ket naitalek laeng kadagidiay mapagtalkan a simamatalek a mangibagi iti nangipatulod. Kasta ti kinatao ni Tiquico.
Panangiwanwan Kadagiti Adayo a Destino
Kalpasan ti pannakawayawayana iti pannakaibaludna iti taengna idiay Roma, inut-utob ni Pablo nga ibaon ni Tiquico wenno ni Artemas ken ni Tito iti puro ti Creta. (Tito 1:5; 3:12) Bayat ti maikadua a pannakaibalud ni Pablo idiay Roma (nalabit agarup 65 K.P.), ti apostol imbaonna manen ni Tiquico idiay Efeso, nalabit a tapno sublatanna ni Timoteo, a mabalin nga agluas idin tapno mangkadua ken ni Pablo.—2 Timoteo 4:9, 12.
Saan a nalawag no napan ni Tiquico idiay Creta ken idiay Efeso bayat daytoy a tiempo. Nupay kasta, dagitoy a panangtukoy kenkuana ipasimudaagda a nagtalinaed a maysa kadagiti nasinged a kadua ni Pablo agingga kadagiti naudi a tawen ti ministerio ti apostol. No pampanunoten idi ni Pablo ti mangibaon kenkuana iti napateg ken nalabit narigat a mision a mangsandi kada Timoteo ken Tito, nabatad a nagbalinen a nataengan a Kristiano a manangaywan ni Tiquico. (Idiligyo ti 1 Timoteo 1:3; Tito 1:10-13.) Ti kinatulokna nga agdaliasat ken mausar iti adayo a destino ti namagbalin kenkuana a napateg ken Pablo ken iti intero a kongregasion Kristiano.
Itatta, dagiti managsakripisio a Kristiano situtulokda nga agserbi iti Dios kadagiti lokal a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova wenno ipaayda ti bagbagida a mangparang-ay kadagiti interes ti Pagarian iti sadinoman a lugar. Rinibu ti siraragsak a nangawat kadagiti annongen kas misionero, agdaldaliasat a manangaywan, internasional nga adipen kadagiti proyekto a panagbangon, iti sangalubongan a hedkuarter ti Watch Tower Society, wenno iti maysa kadagiti sangana. Kas ken Tiquico, saanda a nalalatak, ngem nagagagetda, ‘matalek a ministro’ a patpatgen ti Dios ken ay-ayaten dagiti sabsabali a Kristiano kas mapagtalkan ‘a pada nga ad-adipen iti Apo.’