Ti Disiplina a Mangibunga ti Kinatalna

“Awan ti dusa nga ita maipagarup a pagragsakan, no di ket pagladingitan; ngem kalpasanna pataudenna ti natalna a bunga ti kinalinteg a maipaay kadagiti nairuam iti daytoy.”​—HEBREO 12:11.

1, 2. (a) Sigun iti Hebreo 12:9-11, ania ti siaayat nga impaay ti Dios? (b) Ania ti maysa a pangarigan iti disiplina, ket ania ti mabalin a pagbanagan daytoy?

LAGIPENYO dagiti al-aldaw iti kinaubingyo. Malagipyo aya ti panangdisiplina dagiti dadakkelyo kadakayo. Kaaduan kadatayo ti malakagip iti dayta. Inusar ni apostol Pablo dayta kas ilustrasion iti panagkomentona maipapan iti disiplina manipud iti Dios, isu a mabasatayo idiay Hebreo 12:9-11.

² Ti panangdisiplina ti Dios a kas iti ama, a mangapektar iti naespirituan a panagbiagtayo, adda adu a pormana. Maysa isu ti urnos a mangilaksid manipud iti kongregasion Kristiano ti maysa a tao a madi nga agbiag a maitunos kadagiti pagalagadan ti Dios wenno agkedked a mangaramid iti kasta. Ti tao a nabileg a mababalaw wenno madisiplina ti mabalin nga agbabawi ken idianna ti basolna. Kabayatanna, ti kongregasion dagiti nasungdo nadisiplinaanda met ket nasursuroda ti kinapateg iti pannakitunos kadagiti pagalagadan iti Dios.​—1 Timoteo 1:20.

3. Kasano ti panagtignay ti dadduma maipapan iti kapanunotan iti panangilaksid?

³ ‘Ngem,’ mabalin nga imtuoden ti maysa, ‘saan kadi a kinaranggas ti mangilaksid ken agkedked a makisarita iti tao a nailaksid?’ Ti kasta a panangmatmat naidatag iti nabiit pay a kaso iti korte a nakairamanan ti maysa a babai a pinadakkel dagiti nagannak a Saksi ni Jehova. Nailaksid dagiti dadakkelna. Isut’ saan a nailaksid, ngem isut’ boluntario a nagsurat nga agikkaten iti kongregasion. Maitunos iti dayta, ti kongregasion ti basta napakaammuan a ti babai saanen a maysa kadagiti Saksi ni Jehova. Immakar ti babai, ngem kalpasan ti adu a tawtawen isut’ nagsubli ket nasarakanna a dagiti lokal a Saksi dida kayat ti makisarita kenkuana. Gapuna impanna dayta a banag iti korte. Ania ti nagbanaganna, ken kasano a mabalin nga apektarannakayo daytoy? Tapno maawatan dayta a banag a siuumiso, kitaentayo ti kunaen ti Biblia maipapan iti banag a mainaig a tema iti panangilaksid.

Apay Daytoy Natibker a Takder?

4. Ania ti masansan a mapasamak iti dadduma iti kongregasion? (Galacia 6:1; Judas 23)

⁴ Kaaduan a pudno a Kristiano sisusungdo a suportaranda ti Dios ken ti nalinteg a linlintegna. (1 Tesalonica 1:2-7; Hebreo 6:10) Sagpaminsan, nupay kasta, ti maysa a tao sumiasi iti dalan iti kinapudno. Kas pangarigan, nupay adda ti tulong dagiti Kristiano a panglakayen, mabalin nga isu ti manglabsing nga awan ti panagbabawi kadagiti linlinteg iti Dios. Wenno mabalin a dina awaten ti pammati babaen ti panangisurona kadagiti ulbod a doktrina wenno babaen ti panangisinana ti bagina met laeng iti kongregasion. Ngarud ania ti maaramidan? Dagita a bambanag napasamakda uray idi sibibiag pay dagiti apostol; gapuna, kitaentayo no ania ti insuratda maipapan iti daytoy.

5, 6. (a) Addaantayo iti ania a nainsiriban a balakad no maipapan iti pannakilangen kadagidiay agaramid iti serioso a basbasol ket awanan ti panagbabawi? (Mateo 18:17) (b) Ania a salsaludsod ti sangsanguentayo?

⁵ Idi a ti maysa a lalaki idiay Corinto ti imoral nga awan ti panagbabawina, imbaga ni Pablo iti kongregasion: “Dikay makikadkadua iti uray siasino a managan kabsat, no isu mannakikamalala wenno naagum wenno agrukbab kadagiti ladladawan wenno managsao ti dakes wenno managbartek wenno nagaramugam, iti kasta a tao, uray makipangan kenkuana saan.” (1 Corinto 5:11-13) Kasta met laeng ti mapasamak kadagiti apostata, kas ken ni Himeneo: “Ti tao a mangriribuk inton malpas ti umuna ken maikadua a pammagbaga, papanawem; idinto a mailasinmo a daytoy dimmakesen, ket agbasbasol.” (Tito 3:10, 11; 1 Timoteo 1:19, 20) Ti kasta a panangliklik ket umiso, met, iti siasinoman a di mangawat iti kongregasion: “Rimmuarda kadatayo, ngem ditay ida kadua; ta no kaduatay koma ida, nakipagtaengda koma kadatayo. Ngem rimmuarda tapno iparangarangda a saan nga isuda amin kakaduatay ida.”​—1 Juan 2:18, 19.

⁶ Manginanamatayo, a ti kasta agbabawi tapno isut’ maawat manen. (Aramid 3:19) Ngem kabayatanna, mabalin kadi a limitado laeng ti pannakikadua dagiti Kristiano kenkuana, wenno nasken kadi ti nainget a panangliklik kenkuana? Ket no kasta, apay?

Naan-anay a Pugsatenyo?

7. Kasano a naiduma ti kababalintayo kadagiti dua a klase dagiti managbasol?

⁷ Dagiti Kristiano saanda a naadayo kadagiti tattao. Gagangay a makilangentayo kadagiti kaarruba, katrabahuan, kaklasean, ken dagiti dadduma pay, ken mangasabatayo kadakuada uray pay no dadduma ti ‘mannakiabig, nabuklis, managkusit, wenno managrukbab kadagiti ladladawan.’ Nagsurat ni Pablo a ditay naan-anay a maliklikan ida, ‘ta no kasta masapul a rummuartayo iti lubong.’ Nupay kasta, inturongna a naiduma iti “maysa a kabsat” a nagbiag a kas iti dayta: “Dikay makikadkadua iti uray siasinoman a managan kabsat [a nagsubli kadagita nga ar-aramid], iti kasta a tao, uray ti makipangan kenkuana saan.”​—1 Corinto 5:9-11; Marcos 2:13-17.

8. Ania a balakad ti impaay ni apostol Juan maipapan iti panangliklik?

⁸ Kadagiti sursurat ni apostol Juan, makasaraktayo kadagiti umasping a balakad a mangipaganetget no kasano a naan-anay a maliklikan dagiti Kristiano dagita: “Siasinoman a gumundaway ket saan nga agtalinaed iti sursuro ni Kristo awan ti Dios kenkuana . . . No adda umay kadakayo ket saanna nga itugot daytoy a sursuro, dikay awaten iti balayyo, ket dikay met kablaawan. Ta ti mangkablaaw [Griego, khaiʹro] kenkuana mairaman kadagiti dakes nga aramidna.”a​—2 Juan 9-11.

9, 10. (a) Ania ti napasamak kadagiti managlabsing ti linteg iti Israel, ken apay? (b) Kasano ti panagriknatayo iti urnos itatta a maipaay iti pannakilangen kadagiti tattao a nailaksid gapu iti basol nga awanan panagbabawi? (2 Pedro 2:20-22)

⁹ Apay a ti kasta a natibker a takder maitutop uray pay itatta? Bueno, lagipentayo dagiti nakaro a linteg iti panangipusay iti Linteg iti Dios iti Israel. Kadagiti serioso a bambanag, dagiti sipapakinakem a managlabsing mapapatayda. (Levitico 20:10; Numeros 15:30, 31) No mapasamak dayta, dagiti dadduma, uray pay dagiti kakabagian, saandan a mabalin ti makisarita iti natay a managlabsing iti linteg. (Levitico 19:1-4; Deuteronomio 13:1-5; 17:1-7) Nupay no dagiti nasungdo nga Israelitas idi ket gagangay a tattao nga addaan iti rikna a kas kadatayo, ammoda a ti Dios ket nalinteg ken naayat ket ti Lintegna ti mangsalaknib iti moral ken naespirituan a kinadalusda. Gapuna mabalinda nga awaten a ti urnosna a mangipusay kadagiti agaramid iti dakes ket nainkalintegan ken umiso a banag.​—Job 34:10-12.

¹⁰ Makasiguradotayo met a ti urnos ti Dios a panagkedked dagiti Kristiano a makilangen iti maysa a nailaksid gapu iti saan a panagbabawi iti basolna ket maysa a salaknib: “Ugasanyo kadakayo ti baak a levadura, tapno agbalinkayo a baro a masa, ta awanen ti levadurayo.” (1 Corinto 5:7) Babaen ti panangliklik met kadagiti tattao nga inggagarada nga insina dagiti bagbagida, masalakniban dagiti Kristiano manipud kadagiti posible a manangbabalaw, awan panangapresiarna, wenno uray pay dagiti apostata a panangmatmat.​—Hebreo 12:15, 16.

Dagiti Ngay Kakabagian?

11, 12. (a) Ania ti epektona kadagiti Israelita a kakabagian no ti nagbiddut ket nailaksid? (b) Iyilustraryo dagiti gunggona iti panagtulnog.

¹¹ Pudno a mabigbig ti Dios a ti panangibanag kadagiti nalinteg a linlintegna maipapan iti panangipusay kadagiti agaramid iti dakes ti masansan a ramanenna ken apektaranna dagiti kakabagian. Kas nadakamat iti ngato, no ti maysa nga Israelita a nagaramid iti dakes ket mapapatay, saanen a mabalin a makilangen ti pamilia. Kinapudnona, no ti maysa nga anak a lalaki ket mammartek ken nabuklis, dagiti nagannak kenkuana ti mangidatag kenkuana iti sanguanan dagiti ukom, ket no isut’ awan panagbabawina, dagiti nagannak makiramandanto iti nainkalintegan a panangpapatay kenkuana, ‘tapno maikkat ti dakes iti tengnga ti Israel.’ (Deuteronomio 21:18-21) Mabalin a maapresiaryo a daytoy ket saan a nalaka para kadakuada. Panunotenyo, met, no kasano ti panagrikna dagiti kakabsat a lallaki ken babbai ti managdakdakes, wenno dagiti appona a lallakay ken babbaket. Kaskasdi, ti kinasungdoda iti nalinteg a Dios nga umun-una ngem iti panagayat iti pamilia ket mabalin a makaispal iti biagda.

¹² Lagipenyo ti kaso ni Core, ti pangulo iti iyaalsa a maibusor iti panangidaulo ti Dios babaen ken ni Moises. Iti naan-anay a kinahustisiana, nakita ni Jehova a masapul a matay ni Core. Ngem nabalakadan dagiti amin a nasungdo: “Panawanyo, dawatek kadakayo, dagiti toltolda dagitoy a nadangkes a lallaki, ket dikay sumagid iti kukuada, di la ket ta mapukawkayo kadagiti basbasolda.” Dagiti kakabagian a saan a mangawat iti pakdaar ti Dios natayda a naikanunong kadagiti rebelde. Ngem dadduma kadagiti kakabagian ni Core ti nainsiriban a nangpili iti panagbalin a nasungdo ken Jehova, isu a nangisalakan iti biagda ken nangiturong iti bendision iti masanguanan.​—Numeros 16:16-33; 26:9-11; 2 Cronicas 20:19.

13. Kasanonto nga agtungpal dagiti nasungdo a Kristiano no ti maysa a miembro ti pamilia ket mailaksid wenno isinana ti bagina met laeng?

¹³ Ti pannakaipusay manipud iti kongregasion Kristiano dina iraman ti dagus nga ipapatay, gapuna agtultuloy ti singgalut ti pamilia. Gapuna, ti maysa a tao a nailaksid wenno nangisina ti bagbagina mabalin a makipagnaed pay laeng iti pagtaengan a kadua ti Kristiano nga asawana ken dagiti matalek nga annakna. Ti panagraem iti panangukom ti Dios ken ti panagtignay iti kongregasion ti mangtignay iti asawa ken kadagiti annak a mangbigbig a babaen iti dalanna, binaliwanna ti naespirituan a singgalut nga adda iti nagbabaetanda. Ngem, yantangay ti pannakailaksidna dina impatingga ti singgalutda iti dara wenno ti relasionda iti panagasawa, ti gagangay a panangipateg ken panaglalangen ti pamiliada mabalin nga agtultuloy.

14. Ania a nadiosan a balakad ti mangimpluensia iti pannakilangentayo iti nailaksid wenno nangisina ti bagina iti kongregasion a kabagian nga adda iti ruar ti mismo a pamilia?

¹⁴ Ti kasasaad ket naiduma no ti nailaksid wenno nangisina ti bagina ket maysa a kabagian nga agnanaed iti ruar ti pamilia ken iti pagtaengan. Mabalin a posible ti saan a pulos a pannakilangen iti kabagian. Uray pay no adda dagiti bambanag a mabalin a makasapul iti pannakilangen, pudno a daytoy ket mapabassit, a maitunos iti nadiosan a prinsipio: “Dikay makikadkadua iti siasinoman a managanan kabsat no isu mannakikamalala wenno naagum [wenno nakabasol iti nadagsen a basol], . . . iti kasta a tao, uray makipangan kenkuana, saan.”​—1 Corinto 5:11.

15. Kasano a matimbeng dagiti kakabagian ti impluensia ti rikna kadagita a kasasaad? (Salmo 15:1-5; Marcos 10:29, 30)

¹⁵ Kaawatan, daytoy mabalin a narigat gapu iti rikna ken ti singgalut ti pamilia, kas iti panagayat dagiti appo a lallakay ken babbaket kadagiti appoda. Kaskasdi, daytoy ket pakasubokan iti kinasungdo iti Dios, kas imbaga ti kabsat a babai a naadaw iti panid 26. Asinoman a makarikna iti panagliday ken ti rigat a pinataud iti nailaksid a kabagian ti mabalin a makasarak iti liwliwa ken maparegta babaen iti ulidan nga impakita dagiti dadduma kadagiti kakabagian ni Core.​—Salmo 84:10-12.b

Ti Pangngeddeng ti Korte

16-18. Ania a pangngeddeng ti nagtengan ti korte a nadakamat a nasaksakbay, ken ania a kanayonan a kapanunotan ti itukon ti korte?

¹⁶ Mabalin a kayatyo a maammuan ti nagbanagan iti kaso iti korte a nakairamanan ti maysa a babai a naupay gapu ta dagiti dati a kaam-ammona dida kayat ti makisarita kenkuana kalpasan ti panangpilina ti di panangawat iti pammati, ket insinana ti bagina iti kongregasion.

¹⁷ Sakbay ti pannakabista ti kaso, ti federal district court ket nangipaayen iti pangngeddeng a maibusor kenkuana. Dayta a pangngeddeng ket naibatay iti kapanunotan a dagiti korte dida makibiang kadagiti bambanag a panangdisiplina ti relihion. Nagapelar ngarud ti babai. Ti nagkaykaysa a panangukom iti pederal a korte iti panagapelarc ket naibatay iti nalawlawa ti saklawenna a kalintegan iti First Amendment (iti Konstitusion ti E.U.): “Agsipud ta ti aramid a panangilaksid ket paset iti pammati dagiti Saksi ni Jehova, makitami a ti ‘siwayawaya a panagdayaw’ a probision iti Konstitusion iti Estados Unidos . . . ti mangilaksid [kenkuana] iti panangabak. Dagiti naidarum addaanda iti pribilehio a salakniban iti konstitusion iti panangaramidda iti panangliklik. Maitunos iti dayta, patalgedanmi” ti immun-una a pangngeddeng iti korte ti distrito.

¹⁸ Ti kapanunotan ti korte intuloyna a kinuna: “Ti panangliklik ket maysa nga aramid nga ar-aramiden dagiti Saksi ni Jehova a maitunos iti panangipatarusda iti linteg ti Biblia, ket awan ti kalinteganmi a mangipatarus iti dayta a linteg . . . Dagiti naidarum adda kalinteganda a siwayawaya a mangalagad iti relihiuso a pammatida . . . Dagiti korte kaaduanna saanda nga usigen a naan-anay ti relasion dagiti miembro (wenno dati a miembro) iti maysa nga iglesia. Dagiti ig-iglesia addaanda iti wayawaya a mangipataw iti disiplina kadagiti miembroda wenno dati a miembroda. Umanamongkami iti panangmatmat ti [dati a hues iti Korte Suprema iti E.U.] a ni Hues Jackson a ti ‘[r]elihiuso nga ar-aramid a maipaay laeng kadagiti miembro iti pammati ket masapul ken rumbeng nga addaan iti wayawaya​—a ngangngani naan-anay a siwayawaya a kas ti aniaman a banag.’ . . . Dagiti miembro iti Iglesia nga inkeddeng ti [babai] a panawan inkeddengda nga awanandan ti pannakilangen kenkuana. Patalgedanmi a siwayawayada a mangaramid iti dayta a panagpili.”

19, 20. Apay a ti maysa a tao a nangisina ti bagina iti kongregasion awan iti kasasaad a makagun-od iti daños a kuarta manipud iti korte?

¹⁹ Binigbig ti korte ti panagapelar nga uray pay no ti babai makarikna iti rigat gapu ta pinili dagiti dati a kaam-ammona ti saan a makisarita kenkuana, “ti panangipalubos kenkuana a mabayadan a maipaay iti di makita wenno emosional a pannakadangran ket maysa a pananglapped kadagiti Saksi ni Jehova a mangalagad a siwayawaya iti relihionda . . . Ti panangipalubos ti konstitusion iti siwayawaya a panangalagad iti relihion sapulenna a ti sosiedad palubosanna ti kita iti pannakadangran a sagsagabaen [ti babai] kas supapak a maipaay tapno salakniban ti kalintegan iti relihiuso a panagduduma a tagtagiragsaken dagiti amin nga umili.” Kaawatan, daytoy a pangngeddeng, ti ad-adda a naawat nanipud pannakaipaulogna. Kasano a kasta? Kamaudiananna nagpetision ti babai iti kangatuan a korte iti daga a denggenda ti kaso ket mabalin a baliktadenda ti pangngeddeng a maibusor kenkuana. Ngem idi Nobiembre 1987, nagkedked ti Korte Suprema iti Estados Unidos a mangaramid iti kasta.

²⁰ Gapuna, daytoy a napateg a kaso inkeddengna a ti nailaksid a tao wenno nangisina ti bagina saan a makaala iti daños manipud kadagiti Saksi ni Jehova iti maysa a korte iti linteg gapu iti panangliklikda kenkuana.d Agsipud ta ti kongregasion agtultulnog iti naan-anay a panangiturong a mabasatay amin iti Sao ti Dios ken iyap-aplikarna dayta, ti tao marikriknana ti pukaw nga inyegna iti bagina met laeng gapu kadagiti tigtignayna.

Disiplina​—Adu ti Gunggonana

21. Apay a kasapulan ti kinatimbeng iti panangmatmat iti panangilaksid?

²¹ Dadduma a taga ruar, idi nangngegda ti maipapan iti panangilaksid, ti agannayas a makipagrikna iti nagbiddut a saanen a mabalin a makisarita kadagiti miembro ti kongregasion Kristiano. Ngem saan kadi a ti kasta a pannakipagrikna ket di umiso ti pannakaisaadna? Usigenyo ti gunggona a mabalin nga awaten ti nagbiddut ken dagiti dadduma.

22, 23. Iyilustrar ti kinapateg iti panagtulnog iti Dios maipapan iti panangmatmattayo kadagiti nailaksid a tattao.

²² Kas pangarigan, iti panid 26 pay napaliiwtayo ti komento ni Lynette maipapan iti pilina a ‘sumina a naan-anay iti pannakilangen’ iti nailaksid a kabsatna a babai a ni Margaret. Isu ken dagiti Kristiano a kakabagianna ‘patienda a ti pamay-an ni Jehova ti kasayaatan.’ Ket pudno a kasta!

²³ Imbaga ti kabsat ni Lynette a babai kamaudiananna: ‘No koma no linaglag-anyo ti panangilaksid, ammok a saanko koma nga innala dagiti addang iti pannakaisubli a kas iti inaramidko. Ti naan-anay a pannakaisina kadagiti inay-ayat ken ti nasinged a pannakilangen iti kongregasion ti namataud iti nabileg a tarigagayko nga agbabawi. Nabigbigko no kasano a nagdakes ti dalanko ken no kasano kaserioso ti panangtallikudko ken Jehova.’

24. Kasano a ti panagtignay ti sabali a kabsat a babai iti panangilaksid inapektaranna ti bagina met laeng ken dagiti dadduma?

²⁴ Iti sabali a kaso, nailaksid dagiti dadakkel ni Laurie. Kaskasdi kunana: ‘Ti pannakilangenko kadakuada saan a pulos a napugsat no di ket nagbalin a nasingsinged pay. Bayat ti panaglabas ti tiempo, nagbalinak nga ad-adda a di aktibo. Nakagtengak iti punto a diak payen tumabtabuno kadagiti gimong.’ Kalpasanna nabasana ti material iti Ti Pagwanawanan a Setiembre 1 ken 15, 1981, isu a nangipaganetget iti balakad idiay 1 Corinto 5:11-13 ken 2 Juan 9-11. “Kasla naiturong ti maysa a nakasindi a bombilia kaniak,” insuratna. ‘Ammok a mangaramidak kadagiti panagbalbaliw. Itan nasaysayaaten ti pannakaawatko iti kaipapanan iti Mateo 10:34-36. Ti pangngeddengko ket saan a nalaka nga awaten ti pamiliak, ta ti anakko a lalaki, a lima ti tawenna, ket isu ti kakaisuna a lalaki, ket isut’ inay-ayatda unay.’ Mainanama a ti pannakapukaw iti kasta a pannakilangen ti mamaglidayto unay iti puspuso dagiti nagannak, a kas met ken ni Margaret. Kaskasdi, ti nairaman a pannakadisiplina ti nangtulong ken ni Laurie: ‘Nakasubliakon iti ministerio iti tay-ak. Nabilbilegen ti panagasawak ken ti pamiliak gapu iti panagbalbaliwko, ken nabilegak metten.’

25. Ania ti panangmatmat ti naisublin a tao maipapan iti panangdisiplina ti Dios?

²⁵ Wenno usigenyo dagiti rikrikna ti maysa a nailaksid ken kalpasanna naisublin. Nagsurat ni Sandi: ‘Kayatko ti agyaman kadakayo gapu kadagiti makatulong unay ken makaisuro nga artikulo [a nadakamat iti ngato] maipapan iti panangbabalaw ken panangilaksid. Maragsakanak ta ni Jehova inay-ayatna ti ilina tapno makitada nga agtalinaed a nalinis ti organisasionna. Ti mabalin a kasla narungsot kadagiti taga ruar ket agpadpada a nasken ken pudno a naayat a banag nga aramiden. Agyamanak ta ti nainlangitan nga Amatayo ket naayat ken manangpakawan a Dios.’

26. Ania a nalinteg a bunga ti banag iti panangawat iti disiplina? (Salmo 94:10, 12)

²⁶ Gapuna ti Diostayo a mangkalikagum a ti awan panagbabawina a nagbiddut ket mailaksid iti kongregasion siaayat met nga ipakitana a ti nakabasol mabalin a maisubli iti kongregasion no isut’ agbabawi ken idianna ti basolna. (Ti tao a naisina iti kongregasion mabalinna met a dawaten ti panagbalinna manen a paset iti kongregasion.) Kalpasanna isut’ mabalin a maliwliwa babaen kadagiti Kristiano a mangpatalged iti ayatda kenkuana. (2 Corinto 2:5-11; 7:8-13) Pudno, dayta ket maitunos iti insurat ni Pablo: “Awan ti dusa nga ita maipagarup a pagragsakan, no di ket pagladingitan; ngem kalpasanna pataudenna ti natalna a bunga ti kinalinteg a maipaay kadagiti nairuam iti daytoy.”​—Hebreo 12:11.

[Dagiti Footnote]

Dagiti Bambanag a Laglagipen

◻ Kadagiti ania a pamay-an a ti panangilaksid ket maysa a porma iti disiplina?

◻ Apay a ti kababalin ti Kristiano iti tao a nailaksid naiduma manipud iti kababalinna kadagiti managbasol iti lubong?

◻ Ania a Nainkasuratan a panangiturong ti masapul a laglagipen uray pay no nailaksid ti maysa a kabagian?

◻ Maysa a korte iti panagapelar nakagteng iti ania a konklusion iti kaso nga indatag ti maysa a tao a nangisina iti bagina?

◻ Ania ti masurotayo manipud kadagiti dadduma a personal nga ebkas maipapan iti panangilaksid?

[Blurb iti panid 26]

“Ti panangisina iti bagbagimi a naan-anay manipud iti amin a pannakilangen [iti nailaksid a kabsatko a babai] ni Margaret ti nangsuot iti kinasungdomi iti urnos ni Jehova. Nangipaay iti gundaway iti pamiliami a mangipakita a pudno a patienmi a ti pamay-an ni Jehova ti kasayaatan a pamay-an.”​—Lynette.

[Kahon iti panid 30]

Pannakailaksid​—Ania ti Epektona?

Ti Ingles a historiador a ni Edward Gibbon nagsurat maipapan iti kinaumiso ken ti epekto iti panangilaksid idi tiempo nga asideg pay iti tiempo dagiti apostoles:

“Di pagduaduaan a kalintegan ti tunggal sosiedad ti mangilaksid manipud iti ummongna ken kadagiti gunggona dagiti miembrona a di mangawat wenno manglabsing kadagidiay pagalagadan a naipasdeken nga anamongan iti kaaduan. . . . Ti pagbanagan iti pannakailaksid ket saan nga agnanayon [naindagaan] ken naespirituan met ti kasasaadna. Ti Kristiano a nakaipatawan dayta ket maparitan iti aniaman a pannakiraman iti panagdayaw dagiti matalek. Ti singgalut agpadpada iti narelihiusuan ken pribado a pannakipagayam ket mapukaw.”