“Ti Kadakkelan Kadagitoy Isu ti Ayat”

“Ket, ita, mataginayon ti pammati, ti inanama, ti ayat, dagitoy a tallo; ket ti kadakkelan kadagitoy isu ti ayat.”​—1 CORINTO 13:13.

1. Aniat’ kinuna ti maysa nga antropologo maipapan ti ayat?

MAYSA kadagiti kangrunaan nga antropologo toy lubong naminsan kinunana: “Maawatantayo a damdamona iti historia ti kakikitatayo a ti kapapatgan kadagiti isuamin a natauan a pamunganayan a sikolohikal a kasapulan isut’ pannakasapul ti ayat. Daytat’ pinakasentro ti isuamin a natauan a kaskasapulan no kasano a ti inittayo agtakder iti tengnga ti sistema solartayo nga agrikrikos dagiti planeta iti aglawlawna. . . . Ti ubing a saan a napakitaan ti ayat ket biokemikal, pisiolohikal, ken sikolohikal a naiduma manipud iti daydiay napakitaan ti ayat. Daydiay immuna dumakkel pay a naidumduma iti daydiay naudi. Ammotay itan a ti tao ket naiyanak tapno agbiag a kasla ti panagbiag ken panagayat ket maymaysada. Daytoy ket, siempre, saanen a baro. Daytoy ket panangpatalged iti Sermon idiay Bantay.”

2. (a) Kasanot’ panangipakitan apostol Pablo ti kinapateg ti ayat? (b) Ania a salsaludsod itan ti maikari ti panangusig?

² Wen, kas inanamongan daytoy a tao nga addaan nailubongan a pannakaammo, daytoy a kinapudno maipapan ti kinapateg ti ayat iti pagimbagan ti tao ket saanen a baro. Mabalin nga ita laeng nga inapresiar dagiti tattao a de adal iti lubong, ngem nagparang daytan iti Sao ti Dios nasurok a 19 siglo ti napalabasen. Isut’ gapuna a naisurat ni apostol Pablo: “Ket, ita, mataginayon ti pammati, ti inanama, ti ayat, dagitoy a tallo: ket ti kadakkelan kadagitoy isu ti ayat.” (1 Corinto 13:13) Ammoyo kadi no apay a ti ayat ket dakdakkel ngem ti pammati ken namnama? Apay a maikuna a ti ayat isut’ kadakkelan kadagiti galad ti Dios ken kadagiti bunga ti espirituna?

7. Aniat’ kababalin ti a·gaʹpe, ken kasanot’ pannakaipakita daytoy nga ayat?

⁷ Ania a sao a Griego ti inusar ni Pablo idiay 1 Corinto 13:13, a sadiay ti nangdakamatanna ti pammati, inanama, ken ayat ket sana kuna a “ti kadakkelan kadagitoy isu ti ayat”? Ditoy ti sao ket a·gaʹpe, isu met daydiay inusar ni apostol Juan idi a kinunana: “Ti Dios isu ti ayat.” (1 Juan 4:8, 16) Daytoy ti ayat nga iwanwan wenno iturturong ti prinsipio. Mabalin nga iramanna wenno saan ti dungngo ken lailo, ngem daytat’ awan-imutna nga emosion wenno rikna a maseknan iti panagaramid ti naimbag kadagiti dadduma agpapan pay kadagiti merito iti umawat wenno aniaman a gunggona a magunggun-odan ti mangmangted. Daytoy a kita ti ayat tinignayna ti Dios a mangted iti kapapatgan a gameng iti pusona, ti bugbugtong nga Anakna, a ni Jesu-Kristo, “tapno amin a mangalagad ti pammati kenkuana saan a mapukaw no di ket adda biagna nga agnanayon.” (Juan 3:16) Kas nagsayaat nga impalagip ni Pablo kadatayo: “Ta narasay ti mayat a matay a maipuon iti maysa a nalinteg; nupay adda ngata makaitured a matay gapu iti maysa a tao a naimbag. Ngem ti Dios ipatalgedna ti ayatna kadatayo, agsipud ta idinto a managbasoltayo pay laeng, ni Kristo natay gapu kadatayo.” (Roma 5:7, 8) Wen, ti a·gaʹpe agaramid ti naimbag kadagiti sabsabali agpapan pay aniaman a kasasaadda iti biag wenno iti gatadna iti daydiay mangiyeb-ebkas iti ayat.

Apay a Dakdakkel Ngem ti Pammati ken Inanama?

8. Apay a ti a·gaʹpe dakdakkel ngem pammati?

⁸ Ngem apay a kinuna ni Pablo a daytoy a kita ti ayat (a·gaʹpe) ket dakdakkel ngem pammati? Nagsurat idiay 1 Corinto 13:2: “Ket no kupikupak koma ti talunggading ti pammadto ket ammok koma dagiti isuamin a sagrado a palimed ken ti amin a sirib, ket no kupikupak koma ti isuamin a pammati a mabalinko koma a garawen dagiti bambantay, ngem awan ti ayatko, awan met pategko.” (Idiligyo ti Mateo 17:20.) Wen, no ti panagreggettayo a gumun-od ti pannakaammo ken dumakkel iti pammati ket maaramid nga agpaay iti inaagum a panggep, awantot’ iyegna kadatayo a gunggona manipud iti Dios. Umas-asping, impakita ni Jesus a dadduma ‘agipadtodanto iti naganna, agparuarda kadagiti sairo iti naganna, ken agaramidda ti datdatlag gapu iti naganna’ ngem awanandat’ anamongna.​—Mateo 7:22, 23.

9. Apay a ti ayat dakdakkel ngem inanama?

⁹ Apay a ti a·gaʹpe a langa ti ayat ket dakdakkel met ngem ti inanama? Agsipud ta ti inanama mabalin nga inaagum, a ti tao nangnangruna a maseknan kadagiti gunggona iti bagina, idinto a ti ayat “saanna a biruken ti bukodna nga interes.” (1 Corinto 13:4, 5) Mainayon pay, ti inanama​—kas ti pannakalasat a sibibiag iti “dakkel a rigat” nga agturong idiay baro a lubong​—agpukawton inton daydiay ninamnama ket natungpalen. (Mateo 24:21) Kas kinuna ni Pablo: “Ta babaen daytoy a namnama maisalakantayo; ngem ti inanama a makita isu ti saan nga inanama, ta asino ti aguray iti makitana? Ngem no namnamaentayo ti ditay pay makita, ur-urayentayo a siaanus.” (Roma 8:24, 25) Ti ayat a mismo ibturanna ti amin a bambanag, ket nikaanoman dinto mapaay. (1 Corinto 13:7, 8) Gapuna, ti ayat nga awan agumna (a·gaʹpe) dakdakkel ngem iti pammati wenno inanama.