KAYO A PAGTUTUOKAN

Ramit a kas iti daydiay nakatayan ken nakailansaan ni Jesu-Kristo. (Mt 27:32-40; Mr 15:21-30; Lu 23:26; Jn 19:17-19, 25) Iti klasikal a Griego, ti sao (stau·rosʹ) a naipatarus a “kayo a pagtutuokan” iti Baro a Lubong a Patarus kangrunaanna a tumukoy iti sitatakder a kayo, wenno teddek, ket awan ti pammaneknek nga inaramat dayta dagiti mannurat ti Kristiano a Griego a Kasuratan kas pangtukoy iti maysa a kayo nga adda paballanganna.​—Kitaenyo ti PANNAKAILANSA; Int, p. 1149-1151.

Kuna ti libro a The Non-Christian Cross, ni John Denham Parsons: “Awan uray maysa a sentensia a masarakan iti aniaman kadagiti adu a surat a mangbukel iti Baro a Tulag, nga iti orihinal a Griego, nga uray koma naiparipirip laeng a mangipakita a ti stauros a naaramat iti kaso ni Jesus ket naiduma iti gagangay nga stauros; awan met ti pammaneknek a buklen dayta, saan a ti maysa a troso, no di ket ti dua a troso a napagballangan a nailansa a krus ti pormada. . . . No dagiti Griego a dokumento ti Iglesia ket ipatarus dagiti mannursurotayo iti bukodtayo a pagsasao, talaga a makatikaw no ipaulogda ti sao nga stauros kas ‘krus,’ ken suportaranda dayta babaen ti panangikabilda iti ‘krus’ kadagiti diksionariotayo kas kaipapanan ti stauros, a saanda man laeng nga ilawlawag a naimbag a saan a dayta ti kangrunaan a kaipapanan dayta a sao idi kaaldawan dagiti Apostol, kasta met nga iti nabayag a tiempo kalpasanda saan a dayta ti kangrunaan a kaipapananna. Idi agangay, nabaliwan laengen ti kaipapananna gapu laeng ta impapanda a kasta ti sukog ti stauros a nakapapatayan ni Jesus.”​—London, 1896, p. 23, 24.

No Apay a Masapul a Matay ni Jesus iti Kayo. Idi tiempo nga inted ni Jehova a Dios ti lintegna kadagiti Israelita, pinarebbenganda ti bagbagida nga annurotenda dagiti kondision dayta. (Ex 24:3) Ngem gapu ta kaputotan ida ni managbasol nga Adan, saanda a nabalinan a naan-anay nga aramiden ti kasta. Gapu itoy, naaddada iti sidong ti panangilunod ti Linteg. Tapno maikkat kadakuada daytoy naisangsangayan a lunod, masapul a maibitin ni Jesus iti maysa a kayo kas nailunod a kriminal. Maipapan iti daytoy, insurat ni apostol Pablo: “Amin dagidiay agpannuray iti ar-aramid ti linteg addada iti sidong ti lunod; ta adda a naisurat: ‘Mailunod ti tunggal maysa a saan nga agtalinaed iti amin a bambanag a naisurat iti lukot ti Linteg tapno aramidenna ida.’ . . . Babaen ti pananggatang linuk-atannatayo ni Kristo manipud iti lunod ti Linteg babaen ti panagbalinna a lunod imbes a datayo, agsipud ta adda a naisurat: ‘Nailunod ti tunggal tao a naibitin iti kayo.’”​—Ga 3:10-13.

Piguratibo nga Usar. No dadduma, ti “kayo a pagtutuokan” itakderanna dagiti panagsagaba, pannakaibabain, wenno tuok a mapasaran gapu iti panagbalin a pasurot ni Jesu-Kristo. Kas kinuna ni Jesus: “Siasinoman a saan a mangawat iti kayona a pagtutuokan ken sumurot kaniak saan a maikari kaniak.” (Mt 10:38; 16:24; Mr 8:34; Lu 9:23; 14:27) Ti sasao a “kayo a pagtutuokan” naaramat met iti pamay-an a pangirepresentar iti ipapatay ni Jesus iti kayo, a namagbalin a posible ti pannakasubbot manipud basol kasta met ti pannakaikappia iti Dios.​—1Co 1:17, 18.

Ti ipapatay ni Jesus iti kayo a pagtutuokan isu ti nakaibatayan ti pannakaikkat ti Linteg, a namaglasin kadagiti Judio ken dagiti di Judio. Gapuna, babaen ti panangawatda iti pannakaikappia a pinagbalin a posible ti ipapatay ni Jesus, agpadpada dagiti Judio ken di Judio a makapagbalin a “maymaysa a bagi iti Dios babaen ti kayo a pagtutuokan.” (Efe 2:11-16; Col 1:20; 2:13, 14) Nagbalin daytoy a pakaitibkolan ti adu a Judio, yantangay impettengda a ti panagkugit ken panangannurot iti Mosaiko a Linteg ket nasken iti pananggun-od iti anamong ti Dios. Dayta ti makagapu nga insurat ni apostol Pablo: “Kakabsat, no ikaskasabak pay laeng ti pannakakugit, apay a maidaddadanesak pay laeng? Iti kasta, pudno unay, ti pakaitibkolan iti kayo a pagtutuokan nawaswasen.” (Ga 5:11) “Amin dagidiay agkalikagum a mangipakita iti makaay-ayo a langa iti lasag isuda dagidiay mangpadas a mangpilit kadakayo nga agpakugit, tapno laeng saanda a maidadanes gapu iti kayo a pagtutuokan ti Kristo, ni Jesus. Saan koma a pulos mapasamak nga agpasindayagak, malaksid iti kayo a pagtutuokan ni Apotayo a Jesu-Kristo, a babaen kenkuana nailansa kaniak ti lubong ket siak nailansaak iti lubong.” (Ga 6:12, 14) Gapu iti panangipaduyakyak ni Pablo a ti ipapatay ni Jesus iti kayo a pagtutuokan ti kakaisuna a pakaibatayan ti pananggun-od iti pannakaisalakan, isu ket indadanes dagiti Judio. Kas imbunga daytoy a panangipaduyakyak, ti lubong, iti panangmatmat ti apostol, ket kas iti maysa a nailansa, nakondenar, wenno natay, idinto ta ni Pablo ket minatmatan ti lubong buyogen ti pananggura, kas maysa a kriminal a nailansa iti kayo.

Dagiti tattao a nagbalin a Kristiano ngem kalpasanna bimmaw-ingda iti imoral a wagas ti panagbiag ket nagbalin a “kabkabusor ti kayo a pagtutuokan ni Kristo.” (Fil 3:18, 19) Imparangarang dagiti tignayda a saanda a tinagipateg dagiti gunggona nga imbunga ti ipapatay ni Jesus iti kayo a pagtutuokan. ‘Impayatpayatda ti Anak ti Dios’ ket ‘imbilangda a kadawyan ti pategna ti dara ti tulag a nakasantipikaranda.’​—Heb 10:29.