No Agbalin nga Armas Dagiti Sasao

“Adda agsao a sidadarasudos a kas kadagiti panagduyok ti kampilan.”​—PROVERBIO 12:18.

“ITI las-ud laeng ti sumagmamano a lawas kalpasan ti kasar, nangrugin,” kuna ni Elaine.a “Dagiti naulpit a sasao, mangtagibassit a komento, ken ti panangikagumaan a mangibabain kaniak. Diak maipadpad iti asawak. Ti nasiglat nga isip ken ti napartak a dilana ti mangtiritir ken mangkillo iti amin nga ibagak.”

Iti intero a panagasawana, naipasidong ni Elaine iti maysa a kita ti nasikap a pannakaraut nga awanan iti piglat ken di mangpataud iti uray bassit la koma a pannakipagrikna. Nakalkaldaang, saan a simmayaat ti kasasaadna bayat ti panaglabas ti tiempo. “Nasuroken a 12 a tawen nga agassawakami,” kunana. “Awan ti maysa nga aldaw a lumabas a saan a mangbabalaw ken manglais kaniak, a mangusar kadagiti nagubsang, naalas a sasao.”

Saan nga aglablabes ti Biblia no kunaenna a ti dila mabalin a “maysa a di matngelan a makadangran a banag, . . . napno iti makapapatay a sabidong.” (Santiago 3:8; idiligyo iti Salmo 140:3.) Pudno daytoy nangnangruna iti panagasawa. “Talaga a nagbiddut ti asinoman a nagkuna a ‘dagiti tudok ken batbato rumekenda dagiti tulangko ngem pulos a di makasair kaniak dagiti sasao,’” kuna ti maysa nga asawa a babai nga agnagan Lisa.​—Proverbio 15:4.

Dagiti asawa a lallaki mabalin met a mapagsasawanda. “Ammoyo kadi no ania ti kaasping ti makipagnaed iti babai a kankanayon a mangbirngas kenka nga ulbod, maag a nengneng wenno dakdakes pay?” insaludsod ni Mike, a ti uppat-tawen a pannakiasawana ken Tracy agturturongen iti diborsio. “Diak maulit iti ummong dagiti nadayaw a kakadua dagiti bambanag nga ibagbagana kaniak. Daytat’ makagapu a diak mabalin ti makisao kenkuana ken no apay nga agtalinaedak iti trabaho a nakaladladaw. Nataltalna nga adayo ngem ti agawid.”​—Proverbio 27:15.

Adda ngarud naimbag a rason a namalakad ni apostol Pablo kadagiti Kristiano: “Maikkat koma kadakayo ti . . . panagririaw ken nabassawang a panagsasao.” (Efeso 4:31) Ngem ania ti “nabassawang a panagsasao”? Iduma ni apostol Pablo iti “panagririaw” (Griego, krau·geʹ), a mangipamatmat iti basta panangingato iti timek. Ti “nabassawang a panagsasao” (Griego, bla·sphe·miʹa) tuktukoyenna nga ad-adda ti linaon ti mensahe. No mangirurumen, nadamsak, mangtagibassit, wenno manginsulto, ngarud daytat’ nabassawang a panagsasao​—riaw man dayta wenno arasaas.

Dagiti Sugat ti Sasao

Ti kadawyanen a nakas-ang a panagsasao pakapuyenna ti panagasawa, no kasano a ti dalluyon ti taaw runotenna ti natangken a bato. “No nakaro ken napaut,” insurat ni Dr. Daniel Goleman, “nakarkaro ti panangdangranna. . . . Ti kannawidan a panangbabalaw ken pananglais wenno pannakaupay ket pagilasinan iti peggad yantangay pakabigbigan dagita a ti asawa a lalaki wenno asawa a babai nakaaramiden ti naulimek a pangngeddeng maipapan iti kaparehada.” No kumapuyen ti panangipateg, agbalinen ti agassawa, kas kunaen ti maysa a libro, a “legal nga agassawa, ngem saan no iti emosion.” Dumteng ti tiempo a saandanton nga agassawa.

Ti nagubsang a panagsasao, nupay kasta, saanna laeng nga apektaran a mismo ti panagasawa. Kunaen ti maysa a proverbio ti Biblia: “Gapu ti ladingit ti puso madudog ti espiritu.” (Proverbio 15:13) Ti pakarigatan a resulta ti kanayon a pannakaisawang dagiti nakas-ang a sasao nakaro a dangranna ti salun-at ti maysa. Kas pagarigan, impalgak ti maysa a panagadal nga inaramid ti University of Washington (E.U.A.) a ti maysa a babai a kanayon nga agsagaba iti kanayon a pannakaab-abi mabalin a nalaklaka nga agpanateng, agsakit ti basisawna, maimpeksionan iti lebadura, ken dagiti sakit iti bagis ken bituka.

Kuna ti adu nga assawa a babbai nga agpadpada a narabrabngis ken nakabkabil a nakarkaro ti panangdangran ti sasao ngem ti danog. “Maimbagan ken mapukawto kamaudiananna dagiti sugat ti tungpa,” kuna ni Beverly, “ngem diakto pulos a malipatan dagiti nakaam-amak a bambanag nga imbagana maipapan iti itsurak, panaglutok, ken ti panangaywanko kadagiti ubbing.” Kasta met laeng ti rikna ni Julia. “Ammok a kasla kinamauyong,” kunana, “ngem kaykayatko laengen a kabilennak ngem ti pampanunotek dagitoy nga aramid iti adu nga oras.”

Ngem apay a sairen ken tagibassiten ti dadduma a tattao daydiay kunada nga ay-ayatenda? Tamingen ti sumaganad nga artikulo daytoy a saludsod.

[Footnote]

[Blurb iti panid 4]

“Kaykayatko laengen a kabilennak ngem ti pampanunotek dagitoy nga aramid iti adu nga oras”

[Blurb iti panid 4]

“Ammoyo kadi no ania ti kaasping ti makipagnaed iti babai a kankanayon a mangbirngas kenka nga ulbod, maag a nengneng, wenno dakdakes pay?”