Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Managbasa

◼ Apay a kunat’ Linteg ti Dios a ti lalaki nga Israelita a nakidenna iti balasang a di pay naitulag ket masapul nga asawaenna ket dinanto pulos maisina dayta?

Idiay Exodo 22:16, 17 ken Deuteronomio 22:28, 29, masarakantay daytoy a linteg, a kunat’ dadduma a kasla saan a makipagrikna kadagiti babbai. Kinapudnona, daytat’ mangiparegta ti nangato nga estandarte ti moral agpadpada iti lallaki ken babbai.

Iparang ti Deuteronomio kapitulo 22 dagiti nadumaduma a linteg iti pagtaengan. Kas pangarigan, asikasuen dayta ti situasion a sadiay ti lalaki saannan nga inay-ayat ni baketna ken kunana a saanen a donsilia ni baketna. Iparang met dayta ti linlinteg ti Dios maipapan ti pannakikamalala ken panangrames. Kalpasanna mabasatayo:

“No ti maysa a lalaki masarakanna ti maysa a balasang a birhen a saan a nakitulag a makiasawa, ket tengngelenna ket kaiddana, sa ket masukalan ida, no kasta ti lalaki a nakikaidda kenkuana mangtedto iti ama ti balasang iti limapulo a siklo ti pirak, ket isunto ti asawana gapu ta tinulawanna. Dinanto mabalin nga isina iti isuamin nga al-aldawna.”​—Deuteronomio 22:28, 29.

Daytoy ti maysa a kaso ti pinilit a pananggargari ken/wenno pannakiabig. No marikna ti di naprinsipiuan a lalaki a siwayawaya a makikaidda iti maysa a balasang, ti babai isut’ kangrunaan a malugi. Malaksid ti posibilidad nga isut’ maaddaan ti ilehitimo nga anak, ti pategna kas nobia ket nakissayan, ta adu nga Israelita ti dinto mayat a mangasawa kenkuana oras nga isut’ saanen a birhen. Ania, ita, ti mangupay iti lalaki a manggundaway iti balasang? Ti “nasantuan ken nalinteg ken naimbag” a Linteg ti Dios.​—Roma 7:12.

Ti Mosaiko a kodigo addaan probision a mangipalubos iti lalaki a mangisina iti asawana iti dadduma a rasrason. (Deuteronomio 22:13-19; 24:1; Mateo 19:7, 8) Ngem ti mabasatayo idiay Exodo 22:16, 17 ken Deuteronomio 22:28, 29 ipakpakitada a ti panangpili a mangisina ket nagpukawen kalpasan ti pannakiabig sakbay iti panagasawa. Ngarud, mabalin a daytoy ti mangtignay iti lalaki (wenno ti maysa a birhen a babai) a labanan ti sulisog a makiraman iti pannakiabig. Saanto a mabalin a panunoten ti lalaki, ‘Isut’ nakapimpintas ken nakaay-ayat, gapuna makipagragragsakak kenkuana nupay saan nga isut’ tipo a kayatko nga asawaen.’ Imbes ketdi, daytoy a linteg lapdanna ti imoralidad babaen ti panamagpanunotna ti maysa nga agpalplano nga agbasol a mangtimbang kadagiti mabayag nga ibunga ti pannakiabigna​—nga isut’ pannakikallaysana iti daydiay maysa iti intero a panagbiagna.

Ti Linteg kissayanna met iti problema ti kina-ilehitimo. Inkeddeng ti Dios: “Ti sapsing dinto sumrek iti kongregasion ni Jehova.” (Deuteronomio 23:2) Gapuna no ti lalaki a nanggargari ti maysa a birhen ti masapul a mangasawa kenkuana, ti pannakiabigda saanto nga agbanag iti anak a sapsing kadagiti Israelita.

Ikabiltayon, agbibiag dagiti Kristiano iti sosial a kasasaad a naigiddiat kadagiti kadaanan nga Israelita. Awantayon iti sidong dagiti bilbilin iti Linteg Mosaiko, agraman daytoy a linteg a mangikalkalikagum ti panagasawa ti dua a tattao a nagaramid ti pannakiabig. Nupay kasta, ditay mabalin a kunaen a ti pannakiabig sakbay ti panagasawa ket bassit laeng a banag. Rebbeng a panunoten dagiti Kristiano dagiti mabayag a bungana, kas panangtignay daytoy a linteg kadagiti Israelita a mangaramid iti kasta.

Ti pananggargari iti tao a donsilia dadaelenna ti kalintegan dayta a sumrek iti Nakristianuan a panagasawa kas nadalus a birhen (lalaki man wenno babai). Ti pannakiabig sakbay ti panagasawa apektaranna met dagiti kalintegan ti asinoman a tao a mabalin nga agbalinto nga asawana, awan sabali, ti kalintegan dayta a tao a mangasawa ti nadalus a Kristiano. Kangrunaan ti isuamin, masapul a liklikan ti pannakiabig agsipud ta kuna ti Dios a daytat’ dakes; basol dayta. Apagpag-isu nga insurat ti apostol: “Ta daytoy ti pagayatan ti Dios, isu ti pannakapagsantoyo, nga idianyo koma ti pannakiabig.”​—1 Tesalonica 4:3-6; Hebreo 13:4.