Panangibutaktak “ti Tao ti Kinakillo”
“Rummuarkay kenkuana, O tattaok, tapno dikay mairaman kadagiti basbasolna, ken . . . saanyo nga awaten dagiti saplitna.”—APOCALIPSIS 18:4.
1, 2. (a) Kasanot’ pannakailasin ti tao ti kinakillo? (b) Aniat’ panangmatmat ti Dios kadagidiay agkunkuna nga aserserbi kenkuana ngem sibabasolda met iti dara? (Mateo 7:21-23)
IMPADTO ti Saot’ Dios ti iyaay ti “tao ti kinakillo.” Impadtona met a daytoy nadangkes nga elemento ket ‘papatayento ken pukawento’ ti nailangitan a Manangpapatay ti Dios, a ni Kristo Jesus. (2 Tesalonica 2:3-8) Kas impakitan dagiti napalabas nga artikulo, dayta a tao ti kinakillo ket isu dagiti klero ti Kakristianuan. Nabayagen a pinanawanda dagiti kinapudno ti Sao ti Dios ket inawatda dagiti pagano a sursuro, kas ti Trinidad, impierno nga apuy, ken ti di ipapatay ti kararua. Mainayon pay, namatauddat’ ar-aramid a maibusor iti linlinteg ti Dios. Kas kadagidiay namakdaaran ni Pablo ken ni Tito, “ipaduyakyakda nga ammoda ti Dios, ngem gapu kadagiti ar-aramidda tallikudanda, idinto a makarimonda ken nasukirda ket naisiasida kadagiti amin nga ar-aramid a naimbag.”—Tito 1:16.
2 Kuna ni Jesus: “Agaluadkayo kadagiti naulbod a mammadto nga umayda kadakayo a nakakawes a kasla karnero, ngem iti unegda loboda a narawet. Mailasinyonto ida gapu kadagiti bungbungada.” Dagiti ulbod a mammadto pataudenda ti “bungbunga a dakes.” (Mateo 7:15-17) Ti ebidensia iti dakes a bungbunga dagiti klero ket isut’ aglablabes a panagbasolda iti dara. Iti adun a siglo sinupsuportaranda dagiti krusada, inkisision, ken gubgubat a nangibuyat ti dara dagiti minilmilion. Inkarkararaganda ken binendisionanda ti agsumbangir a dasig ti gubgubat a sadiay dagiti miembro dagiti bukodda a relihion nagpipinnatayda. Maigiddiat iti dayta, nabalinan a kinuna ni apostol Pablo: “Awan pakatulawak maipuon iti dara dagiti amin a tattao.” (Aramid 20:26) Dagiti klero ket saanda a kasta. Kadakuada kunaen ti Dios: “Inton agaramidkayo kadagiti adu a karkararag, diakto ipangag; dagiti im-imayo napnoda iti dara.”—Isaias 1:15.
3. Ania a paspasamak nga addaan sangalubongan a pategna ti sipapardas nga um-umayen?
3 Ti oras a panangdusa ti Dios iti tao ti kinakillo ket sipapardas nga umad-adanin. Iti mabiiten, kas impadto ni Jesus, “addanto dakkel a rigat a nanipud idi punganay ti lubong agingga ita, awan pay kasta a napasamak, ket awanto metten iti uray kaano.” (Mateo 24:21) Dayta awan kapadpadana a panawen ti riribuk mangruginto iti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion, a ramanenna dagiti relihion ti Kakristianuan. Dagiti napolitikaan nga elemento “ket pagwalangwalangendanto a lamolamo, ket sidaendanto ti lasagna ket ipuordanto iti apuy.” (Apocalipsis 17:16) Ti dakkel a rigat agpatingganto babaen ti pannakadadael iti nabati iti lubong ni Satanas inton Armagedon, “ti gubat ti dakkel nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin.”—Apocalipsis 16:14, 16; 19:11-21.
Obligado nga Ayaten ti Dadduma
4. Aniat’ masapul a laglagipen dagidiay agdaydayaw ti Dios “iti espiritu ken kinapudno”?
4 Idinto a dagitoy makapakintayeg-ti-lubong a paspasamak dandanidan a dumteng iti mapagnaedan a daga, ania nga obligasion ti adda kadagidiay “agdaydayaw iti Ama iti espiritu ken kinapudno”? (Juan 4:23) Iti maysa, masapul a laglagipenda ti kinuna ni Jesus: “No tungpalenyo dagiti bilbilinko, agtaengkayto iti ayatko, kasla iti panangtungpalko kadagiti bilbilin ni Amak ket agtaengak iti ayatna. . . . Daytoy ti bilinko, nga agayan-ayatkayo iti maysa ken maysa, kas ti panagayatko kadakayo. Awan ti addaan dakdakkel nga ayat ngem daytoy, ti mangted ti biagna gapu kadagiti gagayyemna. Dakayo ti gagayyemko no aramidenyo dagiti ibilinko kadakayo.”—Juan 15:10-14; 1 Juan 5:3.
5, 6. (a) Aniat’ imbilin ni Jesus nga aramiden dagiti adalanna a mangilasin kadakuada? (b) Iti ania a pannakaawat a daytoy ket baro a bilin?
5 Gapuna obligado dagiti pudno a Kristiano nga ayaten dagiti dadduma a tattao, nangnangruna dagiti Kristiano a kakabsatda a lallaki ken babbai iti amin a daga. (Aramid 10:34; Galacia 6:10; 1 Juan 4:20, 21) Pudno unay, dagiti pada a Kristiano masapul a maaddaanda ti “nasged nga ayat iti maysa ken maysa.” (1 Pedro 4:8) Dayta a kita ti ayat a sangalubongan ti kasaknapna ipabigbigna ida kas pudno a managdaydayaw, ta kuna ni Jesus: “Maysa a bilin a baro ti itdek kadakayo, tapno agayan-ayatkayo iti maysa ken maysa; kas iti panagayatko kadakayo, kasta met agayan-ayatkayo koma iti maysa ken maysa. Gapu itoy mailasindanto a dakayo ti adalak, no adda ayatyo iti maysa ken maysa.”—Juan 13:34, 35.
6 Aniat’ baro maipapan iti dayta a bilin? Saan aya a dagiti Judio iti sidong ti Linteg Mosaiko naikkanda ti bilin nga, “Ayatemto ti padam a tao a kas ita bagim”? (Levitico 19:18) Wen, ngem impamatmat ni Jesus ti banag a kanayonanna idi a kinunana, “Kas iti panagayatko kadakayo.” Ti ayatna inramanna ti panangisukona ti biagna nga agpaay kadagiti dadduma, ket dagiti adalanna rebbeng a situtulokda a mangaramid iti isu met laeng. (Juan 15:13) Daytat’ nangatngato a tukad ti ayat, yantangay ti kasta a sakripisio ket saan a kalkalikaguman ti Linteg Mosaiko.
7. Ania a relihion ti nagtulnog iti linteg ti ayat iti daytoy a siglo?
7 Iti siglotayo, asino a relihion ti nagtulnog itoy a linteg ti ayat? Sigurado a saan a dagiti relihion ti Kakristianuan, ta nagpipinnatayda iti maysa ken maysa iti pinulpullo a milion kadagiti dua a sangalubongan a gubat ken dadduma pay a sussusik. Dagiti Saksi ni Jehova ti nagtulnog iti linteg ti ayat iti intero a daga. Sinalimetmetanda ti istrikto a neutralidad iti gubgubat dagiti nasnasion, ta kuna ni Jesus a dagiti paspasurotna rebbeng a “saanda a paset ti lubong.” (Juan 17:16) Gapuna, maikunada, kas ken Pablo, nga “awan pakatulawak maipuon iti dara dagiti amin a tattao.” Kas maysa a pangarigan, usigenyo ti panglukat a paset ti maysa a resolusion nga inanamongan dagiti ad-adipen ni Jehova idiay Washington, D.C., a kumbension idi Nobiembre 27, 1921:
“Kas Kristiano a sipapasnek a mangsursurot kadagiti sursuro ni Kristo Jesus nga Apotayo ken dagiti Apostolesna, salimetmetanmi: a ti gubat ket maysa a pammalagip ti barbarismo, manangdadael kadagiti nasayaat a moral ken pakaumsian dagiti Nakristianuan a tattao; a dagiti prinsipio nga insuro ni Apo Jesu-Kristo ipuerana dagiti nakonsagraran a Kristiano manipud pannakiraman iti gubat, panagibuyat ti dara wenno aniaman a langa ti kinaranggas.”
8. Aniat’ kuna ti rekord ti historia maipapan kadagiti Saksi ni Jehova bayat ti Gubat Sangalubongan II?
8 Kasano a naiyaplikar dayta a panangmatmat bayat ti Gubat Sangalubongan II? Iti dayta kadadaksan a gubat iti intero a pakasarsaritaan ti tao, agarup 50 milion a tattao ti natnatay. Ngem awan uray maysa ti pinatay ti maysa kadagiti Saksi ni Jehova! Kas pangarigan, ngangngani amin a klero nga Aleman ti siaaktibo a nangsuportar wenno saanda a kinontra ti Nazismo. Maisupadi iti dayta, dagiti Saksi ni Jehova iti sidong ti turay a Nazi sinalimetmetanda ti istrikto a neutralidad ket madida nga agsaludo ken ni Hitler wenno agbalin a paset ti makinaria militarna. Gapu itoy, saanda a nakapapatay ti uray asino kadagiti naespirituan a kakabsatda iti sabsabali a pagilian, wenno asinoman iti dayta a banag. Ket dagiti Saksi ni Jehova iti amin a dadduma a dagdaga nagtalinaedda met a neutral.
9. Aniat’ napasamak kadagiti Saksi ni Jehova idiay Alemania ken Austria iti sidong ti turay a Nazi?
9 Adu a Saksi ni Jehova ti nangisuko ti biagda a maipaay kadagiti gagayyemda kas panagtulnog iti linteg ti ayat. Ti panangrepaso iti libro a Kirchenkampf in Deutschland (Ti Bakal dagiti Iglesia ti Alemania), ni Friedrich Zipfel, kunana maipapan kadagiti Saksi: “Nobentay-siete porsiento kadagiti miembro daytoy bassit a narelihiusuan a grupo ti nagbalin a biktima iti National Socialistic [Nazi] a panangidadanes. Kakatlo kadakuada ti natnatay, babaen iti panangpapatay, dadduma a narungsot nga ar-aramid, bisin, sakit wenno panangadipen iti trabaho. Ti kinadagsen daytoy a panangituray ket awan kapadana ken isut’ bunga ti di panangikompromiso ti pammati a di pulos maitunos iti National Socialistic nga ideolohia.” Idiay Austria, 25 porsiento kadagiti Saksi ni Jehova ti napapapatay, nakabkabil agingga ken patay, wenno natnatayda manipud sakit wenno bannog kadagiti kampo a Nazi.
10. Ania a panagtalek ti adda kadagidiay natnatay iti panagtulnogda iti linteg ti ayat?
10 Dagidiay namartir gaput’ panagtulnogda iti linteg ti ayat sitatalekda a “saan a nakillo ti Dios tapno lipatenna ti aramid[da] ken ti ayat nga impakita[da] iti naganna.” (Hebreo 6:10) Ammoda a “ti lubong aglabas ken ti dakes a tarigagayna, ngem ti agaramid iti pagayatan ti Dios mataginayon.” (1 Juan 2:17) Addaanda ti sigurado a namnama a mapagungarto agturong iti biag nga awan inggana.—Juan 5:28, 29; Aramid 24:15.
11. Iti ania a pamay-an a naisalsalumina dagiti ad-adipen ni Jehova, ket ania a padto ti matungtungpal kadakuada?
11 Naisalsalumina dagiti ad-adipen ni Jehova iti panagtulnog iti pagalagadan a sinao ni Pedro ken ti dadduma nga apostol iti nangato a pangukoman: “Masapul nga agtulokkami a nangnangruna iti Dios ngem kadagiti tao.” (Aramid 5:29) Gapu ta ar-aramiden daytoy dagiti Saksi ni Jehova, isudat’ tultulongan “ti nasantuan nga espiritu, isu nga inted ti Dios kadagiti agtulnog kenkuana kas agturay.” (Aramid 5:32) Dayta ti pannakabalin a namagbalin kadakuada a nangtungpal ti padto idiay Isaias 2:2-4. Impadtona nga iti tiempotayo ti pudno a panagdaydayaw maipasdekto manen ket dagiti tattao manipud amin a nasnasion ken relrelihion agayusdanto iti dayta. Ti maysa a resultana isunto ti: “Ket pandayendanto dagiti kamkampilanda a pagbalinen a dingding ti arado ket dagiti pikpikada pandayendanto a komkompay. Ti maysa a nasion saannanto nga itag-ay ti kampilan a maibusor iti nasion, ket didanto met adalenen iti pannakigubat uray kaano.” Gapu ta dagiti ad-adipen ni Jehova agsagsaganada a maipaay iti biag iti natalna a baro a lubong, dida adalenen iti pannakigubat uray kaano. Ad-adalenda ti linteg ti ayat.—Juan 13:34, 35.
12. Aniat’ masapul nga aramiden dagidiay agtultulnog iti linteg ti ayat agpaay kadagiti dadduma?
12 Yantangay ti Nakristianuan nga ayat iramanna ti ‘panangayat iti padam a tao a kas iti bagim,’ dagiti ad-adipen ti Dios saanda a mabalin nga iyimut ti ammoda. (Mateo 22:39) Kaskasdi nga adu pay dagiti dadduma a kayatda ti agserbi iti Dios ken agbiag idiay baro a lubongna. Bayat nga adda pay tiempo, dagitoy kasapulanda met nga adalen ti linteg ti ayat ken dagiti adu pay a dadduma a kinapudno a nainaig iti Sapasap a Soberano, ni Jehova a Dios. Masapul a masursuruanda a ni Jehova laeng ti maikari iti panagdayawtayo ken no kasano a maipaay dayta a panagdayaw. (Mateo 4:10; Apocalipsis 4:11) Dagidiay a nakaadalen kadagitoy a bambanag obligadoda a mangibaga kadagiti dadduma maipapan kadagita tapno umaydanto met iti sidong ti pabor ni Jehova.—Ezequiel 33:7-9, 14-16.
Panangibutaktak ti Tao ti Kinakillo
13. Kas paset ti sangalubongan a panangasabatayo wenno pammaneknek, aniat’ masapul nga ipakaammotayo, ken apay?
13 Kuna ni Jesus a ti “naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti amin a mapagnaedan a daga kas pammaneknek iti amin a nasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.” (Mateo 24:14) Kas paset daytoy sangalubongan a pammaneknek, dagiti ad-adipen ti Dios obligadoda a mangipakaammo ti panangukomna kadagiti ulbod a relihion, nangnangruna dagiti klero ti Kakristianuan. Dagitoy ti ad-adda a mababalaw iti imatang ti Dios agsipud ta kunada a Kristianoda. Masapul a maibutaktakda tapno dagidiay mangayat nga agserbi iti Dios mawayawayaanda manipud impluensiada ket makaalada kadagiti umiso nga addang a maipaay ti pannakaispalda. Kas kuna ni Jesus: “Ti kinapudno luk-atannakayto.”—Juan 8:32.
14. Ania a nalawag a mensahe ti masapul a maiwaragawag maipapan iti ulbod a relihion?
14 Gapuna, masapul nga ipakaammo dagiti Saksi ni Jehova daytoy naipaltiing a mensahe maipapan iti ulbod a relihion. “Rummuarkay kenkuana, O tattaok, tapno dikay mairaman kadagiti basbasolna, ken tapno saanyo nga awaten dagiti saplitna. Ta dagiti basbasolna nakagtengda sadi langit, ket ti Dios linagipna dagiti kinadangkesna. . . . Iti maymaysa nga aldaw umayto dagiti saplitna, ti ipapatay ken ti ladingit ken ti bisin, ket isu mapuoranto iti apuy, ta napigsa ni Jehova a Dios, a mangukom kenkuana.”—Apocalipsis 18:4-8.
15. Kasano a ti tawen 1914 addaan paset iti pagorasan ni Jehova, ket aniat’ napasamak kalpasan ti Gubat Sangalubongan I?
15 Ipakita dagiti padto ti Biblia a “dagiti maudi nga al-aldaw” daytoy a sistema dagiti bambanag nangrugin idi kangitingitan a tawen ti 1914. (2 Timoteo 3:1-5, 13; Mateo 24:3-13) Nanipud iti dayta a tawen addatayon iti “panawen ti panungpalan.” (Daniel 12:4) Kalpasan la unay ti Gubat Sangalubongan I, maitunos iti pagorasan ni Jehova, dagiti ad-adipenna inrugida a sipipinget ti panangisaknapda iti panangiwaragawag ti Pagarian ni Jehova kas naipadto idiay Mateo 24:14. Rinugianda met ti napigpigsa a panangibutaktakda iti ulbod a relihion, nangnangruna ti klase nadangkes a klero ti apostata a Kakristianuan.
16. Kasano a ti pannakaibutaktak ti tao ti kinakillo nakaurnong ti puersa iti nasurok ngem 70 a tawtawen?
16 Iti nasurok a 70 a tawen itattan, buyogen ti dakdakkel a puersa, dagiti ad-adipen ti Dios riniingda dagiti tattao kadagiti makaallilaw nga aramid ti tao ti kinakillo. Adda laeng sumagmamano ribo dagiti Saksi a mangar-aramid iti daytoy kalpasan ti Gubat Sangalubongan I. Ngem itan nagbalindan a maysa a “napigsa a nasion” ti nasurok a tallo ket kagudua a milion nga aktibo a ministros a naorganisar iti nasurok ngem 60,000 a kongregasion iti intero a daga. (Isaias 60:22) Iti lumawlawa a kasaknap, dagiti ad-adipen ti Dios sireregtada a mangiwarwaragawag ti Pagarian ti Dios kas ti kakaisuna a namnama ti sangatauan ken, maigiddato iti dayta, ibutbutaktakda dagiti klero iti kinasiasinoda—maysa a manangallilaw a tao ti kinakillo.
Apay a Nakapigpigsa?
17. Apay a sipipigsat’ panangibutaktak ti ad-adipen ni Jehova iti tao ti kinakillo?
17 Apay a dagiti ad-adipen ni Jehova sipipigsa ti panangibutaktakda iti tao ti kinakillo kadagitoy amin a tawtawen? Ngamin ta dagiti riniwriwen a dakkel nga umariwekwek a karkarnero ni Jehova nga adda iti dalan nga agturong ti pannakaisalakan masapul a masalaknibanda manipud lubong ni Satanas ken ti ulbod a relihionna. (Juan 10:16; Apocalipsis 7:9-14) Mainayon pay, malaksid no maibutaktak dagiti klero, dagiti nasingpet panagpuspusona a tattao a saan pay a paset ti arban ti Dios saandanto a maammuan no kasanot’ panangliklik iti dakes a kurso. Isu a masapul a mapakaammuanda, kas ti panangipakaammo ni Jesus kadagiti tattao idi a kunana maipapan kadagiti managinsisingpet a narelihiusuan a papangulo idi kaaldawanna: “Bay-anyo ida, ta bulsekda a mangidalan kadagiti bulsek. Ket no bulsek idalanna ti bulsek, agpadpadadanto a matnag iti abut.”—Mateo 15:14; kitaenyo met ti 2 Corinto 4:4; 11:13-15.
18. Aniat’ masapul a maammuan dagiti agsapsapul ti kinapudno?
18 Dagiti klero ket pasetda ti lubong ni Satanas. (Juan 8:44) Ngem daytat’ lubong a dandanin a rumeken ti Dios iti pannakapukaw. (2 Pedro 3:11-13; 1 Juan 2:15-17) Gapuna namakdaar ti Saot’ Dios: “Daydiay ngarud agtarigagayto a gayyem ti lubong agbalin a kabusor ti Dios.” (Santiago 4:4) Di inkankano dagiti klero dayta a pakdaar ket intultuloyda ti pannakibibiangda kadagiti napolitikaan nga ar-aramid. Ibagbagada kadagiti paspasurotda nga umay ti nasaysayaat a lubong babaen kadagiti panagregget dagiti politiko. Ngem ulbod a namnama dayta, ta daytoy a lubong iti sidong ni Satanas ket aglabasen. Gapuna dagiti tattao a kumitkita itoy a lubong a maipaay ti namnama ket maal-allilawda. Masapul a mapakaammuanda iti kinapudno maipapan ti pagturturongan ti lubong ken no aniat’ mangalanto ti lugarna.—Proverbio 14:12; 19:21; Mateo 6:9, 10; Apocalipsis 21:4, 5.
19. Kasanot’ pannakaibutaktak ti kinanailubongan ti dadduma a klero kadagiti pagiwarnak iti nabiit pay?
19 Ti kinanailubongan ti dadduma a klero ket naibutbutaktak payen kadagiti pagiwarnak kadagiti nabiit pay, kasla daydiay kinalulok ken naluho nga estilot’ panagbiag ti dadduma kadagiti klero ti TV. Maysa a moderno a mannurat ti kanta ti nangputar ti maysa a kanta a ti paulona ket: “Mangisuot Aya ni Jesus ti [$10,000 a relo a] Rolex iti Pabuyana ti Telebision?” Ituloy a kunaen ti kanta: “Agbalin aya a napolitikaan ni Jesus no Isut’ agsubli ditoy daga, a maaddaan ti maikadua a balayna idiay [naluho a] Palm Springs ken padasenna nga ilemmeng ti kinabaknangna?” Mainayon pay, umad-adu a klero ti mangkonkonsintir wenno mangal-alagad iti homoseksualidad. Uray ita ti Iglesia Katolika idiay Estados Unidos ket agbaybayad ti minilmilion a doliar a daños kas bayad dagiti papadi gaput’ seksual a panangabusoda kadagiti ubbing.—Roma 1:24-27; 1 Corinto 6:9, 10.
20. Apay a dagiti ad-adipen ti Dios masapul nga itultuloyda nga ibutaktak ti tao ti kinakillo?
20 Dagita a kinadakes ti di mabalin nga iwaksi lattan ti ad-adipen ti Dios no di ket masapul a maibutaktak a pagimbagan ti dadduma. Ti dakkel nga umariwekwek dagiti sabsabali a karnero rebbeng a masalaknibanda manipud kadagidiay mangpadas a mangiturong kadakuada nga agsalungasing ti linlinteg ti Dios. Ket dagidiay “agsaibbek ken agsangit gapu kadagiti amin a kinarimon a maar-aramid” rebbeng a masapulanda ken maurnongda iti makasalaknib a panangiwanwan ti Naindaklan a Pastor, a ni Jehova a Dios, ken “ti naimbag a pastor,” a ni Kristo Jesus.—Ezequiel 9:4; Juan 10:11; Proverbio 18:10.
21. Aniat’ itultuloy nga iwaragawag dagiti Saksi ni Jehova?
21 Gapuna, di agalikaka ti ili ti Dios a mangiwaragawag ti pammalesna a maibusor iti intero a lubong ni Satanas, agraman ti taona ti kinakillo, dagiti klero ti Kakristianuan. Iwaragawagda a sipipigsa ti angheliko a mensahe ti Apocalipsis 14:7: “Agbutengkay iti Dios ket isu dayawenyo, ta dimtengen ti oras a panangukomna.” Ket iramanda iti daytoy a proklamasion ti naganat a pakdaar ti Apocalipsis 18:4 maipapan ti ulbod a relihion: “Rummuarkay kenkuana, O tattaok, tapno dikay mairaman kadagiti basbasolna, ken . . . awaten dagiti saplitna.”
Salsaludsod a Pagrepaso:
◻ Anianto ti pagtungpalan ti tao ti kinakillo, ken apay?
◻ Aniat’ obligasion dagiti ad-adipen ni Jehova maipapan kadagiti dadduma?
◻ Kasano a ti ili ni Jehova nagtalinaedda nga awan tulawna iti dara dagiti amin a tattao?
◻ Aniat’ masapul nga aramidentayo maipapan ti Babilonia a Dakkel?
◻ Apay nga itultuloytayo ti napigsa a mensahetayo maipapan ti tao ti kinakillo?
[Ladawan iti panid 23]
Kinuna dagiti apostol iti nangato a pangukoman: “Masapul nga agtulokkami a nangnangruna iti Dios ngem kadagiti tao”
[Ladawan iti panid 24]
Masapul a maammuan ti napasnek a tattao ti pagturturongan ti lubong ken ti relrelihionna