Panangmatmat ti Biblia
Rumbeng Aya a Lugar dagiti Babbai ti Pulpito?
“KAADUAN kadagiti Kristiano a paspasurot dida maawatan a, no dagiti babbai mabalin nga agbalinda nga agturay, primero ministro, hues, siruhano, sientista, apay a malapdanda a mangidaulo iti Nasantuan a Komunion ken mangkasar,” insurat ti klero iti Church of England a ni Nicholas Stacey iti The Times iti Londres.
Nupay no ti Church of England mangsansanay kadagiti babbai a maipaay iti naisangsangayan a panagserbi, agingga ita dina pinalubosan dagiti babbai nga agserbi kas papadi a mangaramid kadagiti sakramento. Umanamongkayo kadi iti takder ti iglesia, wenno patienyo kadi a dagiti babbai masapul nga adda lugarda iti pulpito?
Mabalin a Bingayenna dagiti Ig-iglesia
Ti isyu a panagbalin dagiti babbai a klero nagbalinen a maysa a sanat iti nagbaetan dagiti miembro iti isu met laeng a relihion. Ti Church of England nalaka laeng a magudua nga agbalin a dua a nagduma nga institusion maipapan iti isyu, impakdaar ni Dr. Graham Leonard, Obispo iti Londres, ti kangrunaan a klero a mangbusbusor iti pannakaorden dagiti babbai. Dadduma a tattao pabasolenda ti panangidumduma a gapu iti panangtaginayon iti kaawan ti lugar dagiti babbai iti pulpito, ngem ad-adu pay ti nairaman.
Bayat dagiti adun a siglo, ti Church of England padpadasennan nga urnosen ti dida pagkinnaawatan iti Roma. Ngem iti nabiit pay a surat iti Arsobispo iti Canterbury, kinuna ti papa a ti aniaman a panangawat kadagiti babbai iti kinapadi mabalin a kaipapananna “iti imatang ti Iglesia Katolika, ti kumarkaro a serioso a lapped iti dayta nga irarang-ay.”
Ti maysa a napateg a banag, nupay kasta, ti nabaybay-an iti daytoy a debate—ti Biblia. Kasano ti panagserbi dagiti babbai iti immuna a kongregasion Kristiano, ken ania koma ti pasetda itatta?
Agpada Ngem Nagduma
Idi naipasngay ti kongregasion Kristiano idi tawen 33 K.P., dagiti babbai agraman dagiti lallaki ti immawat iti nasantuan nga espiritu. Daytoy ti apag-isu unay iti impadto ni mammadto a Joel adu a siglo sakbayna, inlawlawag ni apostol Pedro.—Aramid 1:13-15; 2:1-4, 13-18.
Kalpasanna, nabigbig ni Pedro ti sabali pay a napateg a banag: “Ti Dios saan a mangidumduma.” (Aramid 10:34) Iti literal, dayta a kasuratan kaipapananna a ti Dios saan a “mangidumduma kadagiti ruprupa.” Ti “mangidumduma kadagiti ruprupa” mangipakita iti panangbigbig ken panangayat iti sabali a tao. Idi ugma adu, a hues ti mangpabor kadagiti babaknang ngem kadagiti napanglaw. Wenno dagiti sentensia ti maipaulog a naibatay iti nasionalidad, sosial a kasasaad, pamilia, wenno ti pannakigayyem imbes a kadagiti kinapudno. Ngem ni Jehova aramidenna ti kasungani dayta. Isu paboranna laeng dagidiay agbuteng kenkuana ken dagiti agaramid iti kinalinteg. No maipapan iti pannakaisalakan, ti Dios dina itan-ok ti ‘rupa’ ti maysa a lalaki a nangnangruna ngem iti ‘rupa’ ti maysa a babai. Agpada ti kasasaadda kenkuana.—Aramid 10:35.
Ngarud, ti Kasuratan mangipaay kadagiti Kristiano a lallaki ken babbai iti agpada a dayaw kas miembro iti kongregasion. Ni apostol Pablo nagsurat kadagiti Kristiano idiay Galacia nga “awan ti adipen wenno agwayawaya, awan ti lalaki wenno babai; ta dakayo amin maymaysakayo ken Kristo Jesus.” Aminda addaanda iti naisina a naespirituan a takder iti imatang ti Dios; ngem agmaymaysada kas maysa a bagi dagiti ad-adipenna.—Galacia 3:26-28.
Nupay kasta, addada nagdumaan iti nagbaetan dagiti lallaki ken babbai iti kongregasion. Ngem no kasano a dagiti gagangay a nagdumaan iti nagbaetan ti lallaki ken ti babbai saan a lapped iti panagtinnulongda iti maysa ken maysa, kasta met dagiti nagduduma a pribilehio a tagtagiragsaken dagiti lallaki ken babbai iti uneg ti kongregasion Kristiano saanda koma nga agbalin a lapped iti panagtutunos ti kongregasion. Aniada dagitoy a nagdudumaan?
Mannursuro—Kaano ken kadagiti Siasino?
Dagiti nagdudumaan naisentro iti panangisuro ken ti autoridad. Dagiti babbai malapdanda nga agserbi iti opisial a saad a panangisuro iti kongregasion ken iti panangaramid iti naespirituan nga autoridad kadagiti padada a miembro iti kongregasion. Iti mangiwanwan a suratna ken ni Timoteo, nalawag ti panangibaga ni Pablo: “Ta diak ipalubos a ti babai isurona wenno adda turayna iti lalaki, no di ket agulimek koma.”—1 Timoteo 2:12.
Sumaganad intudo ni Pablo ti pakaibatayan ti saanna a panangipalubos kadagiti babbai a mangisuro—maysa a nadiosan ti pannakaitudingna a relasion iti nagbaetan ti lalaki ken ti babai. “Ta ni Adan nabukel nga immuna, kalpasanna ni Eva,” insuratna. (1 Timoteo 2:13) Mabalin a pinarsua koma ti Dios ni Adan ken Eva a naggiddan, ngem saanna nga inaramid dayta. Nagbiagen ni Adan iti sumagmamano a tiempo sakbay ni Eva. Saan kadi nga ipalgak daytoy ti panggep ti Dios para ken Adan a mangiturong, agbalin nga ulo, imbes a ni Eva? (1 Corinto 11:3) Ken ti panangisuro, ket kasla, panagtignay a kas apo, wenno ulo, kadagidiay isursuro. Dagidiay isursuro agimdengda ken siuulimek nga agsuro. Gapuna, iti kongregasion dagiti laeng lallaki ti mannursuro ken manangaywan.
Ti kadi kinapudno a dagiti babbai dida mangisuro iti kongregasion mangpataud iti pannakapaay ken ti sakit ti nakem? Saan. Dagiti babbai siwayawayada a mangisuro kadagiti Nakristianuan a doktrina ket maawisda a mangaramid iti dayta. Iti ania a kaipapanan ken iti sidong dagiti ania a kasasaad? Dagiti babbaket mabalin nga agbalinda a “mannursuro kadagiti nasayaat a bambanag” kadagiti agtutubo a babbai. Ken no kasano a ni Eunice ken ti inana a ni Loida, insuroda ni Timoteo, kasta met dagiti Kristiano a babbai sursurotenda pay laeng ti ulidanda iti panangsanay kadagiti annakda iti “Dalan” iti kinapudno.—Tito 2:3-5; Aramid 9:2; 2 Timoteo 1:5.
Itatta, dagiti Kristiano a babbai sursurotenda met ti ulidan ni Evodias ken ni Sintique babaen ti panangikaskasaba iti naimbag a damag iti publiko. (Filipos 4:2, 3) Mabalin nga agbalinda a mannursuro babaen iti panangikondukta kadagiti panangiyadal iti Biblia kadagiti interesado a tattao. (Mateo 28:20) Ginasgasut a ribo a babbai ti makasarsarak iti naespirituan a pannakapnek iti daytoy naganat a trabaho a panangikasaba ken panangisuro. Itudtudoda kadagiti dadduma ti pannakaipasdek ti maysa a lubong iti kinalinteg ken talna iti sidong ti panagturay ni Jesu-Kristo—maysa a namnama a pakiramananda nga agpadpada kadagiti Kristiano a kakabsatda a lallaki.—Salmo 37:10, 11; 68:11.
[Blurb iti panid 16]
Ti isyu maipapan kadagiti babbai a klero nagbalinen a sanat iti nagbaetan dagiti miembro ti isu met laeng a relihion