Asawa ken Panglakayen—Panangtimbeng Kadagiti Rebbengen
‘Ti manangaywan masapul nga asawa ti maymaysa a babai.’—1 TIMOTEO 3:2.
1, 2. Apay a saan a nainkasuratan ti di panangasawa dagiti padi?
IDI umuna a siglo, maseknan dagiti matalek a Kristiano iti panangtimbeng kadagiti nadumaduma a rebbengenda. Idi kinuna ni apostol Pablo a ‘naim-imbag’ ti Kristiano a saan nga agasawa, kayatna kadi a sawen nga ad-adda a maikari ti kasta a lalaki nga agserbi kas manangaywan iti kongregasion Kristiano? Pagbalbalinenna kadi a pagannurotan iti panagbalin a panglakayen ti di panangasawa? (1 Corinto 7:38) Kadagiti padi a Katoliko, maipaannurot ti selibasia. Ngem Nainkasuratan aya ti di panangasawa dagiti padi? Kadagiti Iglesia ti Eastern Orthodox, maipalubos a mangasawa dagiti padida, ngem maiparit kadagiti obispoda. Maitunos aya dayta iti Biblia?
2 Adu kadagiti 12 nga apostol ni Jesus, dagiti pamuon a kameng ti kongregasion Kristiano, ti naasawaan a lallaki. (Mateo 8:14, 15; Efeso 2:20) Insurat ni Pablo: “Saan kadi nga addaankami iti kinaturay a mangiturong iti kabsat a babai a kas maysa nga asawa, a kas met dagiti dadduma nga apostol ken dagiti kakabsat ti Apo ken ni Cefas [Pedro]?” (1 Corinto 9:5) Annugoten ti New Catholic Encyclopedia a “nagtaud iti iglesia ti linteg a selibasia” ken “saan idi nga obligado a mangannong iti selibasia dagiti ministro iti B[aro] a T[ulag].” Sursuroten dagiti Saksi ni Jehova ti Nainkasuratan a padron imbes a ti linteg ti iglesia.—1 Timoteo 4:1-3.
Mabalin a Paggiddanen ti Kinapanglakayen ken Panagasawa
3. Kasano nga ipakita ti Kasuratan a mabalin a naasawaan a lallaki dagiti Kristiano a manangaywan?
3 Imbes nga ipaannurotna ti di panangasawa dagiti lallaki a madutokan kas manangaywan, insurat ni Pablo ken Tito: “Gapu itoy a rason imbatika idiay Creta, tapno mapalintegmo dagiti bambanag nga addaan pakapilawan ken tapno makadutokka kadagiti lallakay [Griego, pre·sbyʹte·ros] iti tunggal siudad, a kas kadagiti imbilinko kenka; no adda asinoman a lalaki a siwayawaya manipud pammabasol, asawa ti maymaysa a babai, addaan kadagiti manamati nga annak a saan a napabasol iti kinagaramugam ket saanda met a nasukir. Ta ti maysa a manangaywan [Griego, e·piʹsko·pos, a nagtaudan ti sao nga “obispo”] masapul a siwayawaya manipud pammabasol kas mayordomo ti Dios.”—Tito 1:5-7.
4. (a) Kasanotay nga ammo a saan a makiddaw kadagiti Kristiano a manangaywan ti panagasawa? (b) Ania ti pagsayaatan ti di naasawaan a kabsat a panglakayen?
4 Iti sabali a bangir, saan a Nainkasuratan a kasapulan iti panagbalin a panglakayen ti panagasawa. Nagtalinaed ni Jesus a di naasawaan. (Efeso 1:22) Awan asawa ni Pablo idi, maysa a nalatak a manangaywan iti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo. (1 Corinto 7:7-9) Itatta, adu dagiti di naasawaan a Kristiano nga agserserbi kas panglakayen. Gapu ta awan asawada, mabalin nga ad-adu ti panawenda a mangannong kadagiti rebbengenda kas manangaywan.
‘Nabingbingay ti Naasawaan a Lalaki’
5. Ania a Nainkasuratan a kinapudno ti bigbigen koma dagiti naasawaan a kakabsat a lallaki?
5 No mangasawa ti maysa a Kristiano, bigbigenna koma a maipabaklay kenkuana dagiti baro a responsabilidad a mangkalikagum iti panawen ken atensionna. Kuna ti Biblia: “Ti awanan asawa a lalaki maringgoran kadagiti bambanag ti Apo, no kasano a magun-odanna ti anamong ti Apo. Ngem ti naasawaan a lalaki maringgoran kadagiti bambanag ti lubong, no kasano a magun-odanna ti anamong ti asawana, ket isu nabingbingay.” (1 Corinto 7:32-34) Kasano a nabingbingay?
6, 7. (a) Ania ti maysa a pamay-an a “nabingbingay” ti naasawaan a lalaki? (b) Ania ti imbalakad ni Pablo kadagiti naasawaan a Kristiano? (c) Kasano a mabalin nga impluensiaan daytoy ti pangngeddeng ti maysa a lalaki a mangawat iti annongen?
6 Ti maysa a rason, saanen nga iturayan ti naasawaan a lalaki ti bagina. Silalawag nga impakita ni Pablo daytoy: “Ti babai dina alagaden ti kinaturay iti bukodna a bagi, no di ti asawana; kasta met, ti lalaki dina alagaden ti kinaturay iti bukodna a bagi, no di ket ti asawana.” (1 Corinto 7:4) Mabalin nga ipagarup ti dadduma nga agpangpanggep a mangasawa a saan unay a napateg daytoy agsipud ta saan a sekso ti kaskenan iti panagasawada. Nupay kasta, tangay Nainkasuratan a maikalikagum ti panagtalinaed a nadalus sakbay ti kasar, kinaagpaysuanna saan nga ammo dagiti Kristiano ti personal a kasapulan ti agbalinto nga asawada.
7 Impakita ni Pablo nga uray ti agassawa a ‘mangipamaysa iti panunotda kadagiti bambanag ti espiritu’ masapul a panunotenda ti seksual a kasapulan ti tunggal maysa. Binalakadanna dagiti Kristiano sadi Corinto: “Ipaay koma ti lalaki iti asawana ti karbenganna; ngem ti babai aramidenna met koma ti isu met laeng iti asawana. Dikay paidaman ti maysa ken maysa iti dayta, malaksid no nagnumuanyo nga agpadpada iti maysa a naituding a tiempo, tapno makaipaaykayo iti tiempo iti panagkararag ket agdinnakayo manen, tapno ni Satanas dinakay itultuloy a sulisogen gapu iti kinakurang ti panangmedmedyo iti bagiyo.” (Roma 8:5; 1 Corinto 7:3, 5) Makapaladingit, adda dagiti nakikamalala gapu iti saanda a panangipangag iti daytoy a balakad. Gapu ta kasta, tingitingen koma a naimbag ti naasawaan a Kristiano dagiti bambanag sakbay nga awatenna ti maysa a trabaho a mangyadayo kenkuana ken asawana iti napaut bassit a panawen. Saanen a nawaya nga agaramid iti kaykayatna a kas idi di pay naasawaan.
8, 9. (a) Ania ti kayat a sawen ni Pablo idi kinunana a dagiti naasawaan a Kristiano “maringgoranda kadagiti bambanag ti lubong”? (b) Ania ti pakaseknan koma dagiti naasawaan a Kristiano?
8 Kasano a dagiti naasawaan a Kristiano a lallaki, agraman dagiti panglakayen, “maringgoran[da] kadagiti bambanag ti lubong [koʹsmos]”? (1 Corinto 7:33) Nabatad a saan nga agsasao ni Pablo maipapan kadagiti dakes a bambanag ditoy lubong, a masapul nga idian dagiti amin a Kristiano. (2 Pedro 1:4; 2:18-20; 1 Juan 2:15-17) Bilinennatayo ti Sao ti Dios “a tallikudan ti di-kinanadiosan ken nailubongan [ko·smi·kosʹ] a tartarigagay ket agbiag a buyogen ti kinasimbeng ti panunot ken kinalinteg ken nadiosan a debosion iti tengnga daytoy agdama a sistema ti bambanag.”—Tito 2:12.
9 Gapuna, ti naasawaan a Kristiano “maringgoran kadagiti bambanag ti lubong” agsipud ta nainkalintegan a maseknan kadagiti bambanag a gagangay iti biag ti naasawaan. Ramanen daytoy ti pagtaengan, taraon, kawes, paglinglingayan—malaksid pay iti nakaad-adu a dadduma a pakaringgoran no adda dagiti annak. Ngem uray iti agassawa nga awanan iti anak, tapno naragsak ti panagdennada, masapul nga agpada a maseknan ti agassawa a ‘manggun-od iti anamong’ ti tunggal maysa kadakuada. Nangnangruna a pakaseknan daytoy dagiti Kristiano a panglakayen bayat a timbengenda dagiti rebbengenda.
Dagiti Naimbag nga Assawa ken Dagiti Naimbag a Panglakayen
10. Tapno maikari nga agserbi kas panglakayen ti maysa a Kristiano, ania koma ti makita dagiti kakabsatna ken dagiti tattao iti ruar?
10 Nupay saan a makiddaw a naasawaan ti agbalin a panglakayen, no adda asawa ti Kristiano a lalaki, sakbay a mairekomenda a matudingan kas panglakayen, ipakitana koma nga ikagkagumaanna ti agbalin a naimbag, naayat nga asawa, bayat nga ar-aramatenna ti kinaulona iti umiso a wagas. (Efeso 5:23-25, 28-31) Insurat ni Pablo: “No ti asinoman a lalaki ragragpatenna ti akem a manangaywan, isu tartarigagayanna ti nasayaat nga aramid. Ti manangaywan masapul ngarud nga awan pakababalawanna, asawa ti maymaysa a babai.” (1 Timoteo 3:1, 2) Nalawag koma a makita nga ar-aramiden ti maysa a panglakayen ti amin a kabaelanna nga agbalin a naimbag nga asawa, padana man a Kristiano ni baketna wenno saan. Kinapudnona, uray dagiti tattao iti ruar ti kongregasion makitada koma nga as-asikasuenna a naimbag ti asawana ken ti dadduma pay a rebbengenna. Innayon ni Pablo: “Masapul met nga addaan iti nasayaat a pammaneknek manipud kadagiti tattao iti ruar, tapno saan koma a matnag iti pannakaumsi ken silo ti Diablo.”—1 Timoteo 3:7.
11. Ania ti ipasimudaag ti ebkas nga “asawa ti maymaysa a babai,” isu nga ania koma ti pagannadan dagiti panglakayen?
11 Siempre, ti ebkas nga “asawa ti maymaysa a babai” kaipapananna a maiparit ti poligamia, ngem ipasimudaagna met ti kinamatalek iti asawa. (Hebreo 13:4) Masapul nga agannad a naimbag dagiti panglakayen no tultulonganda dagiti kakabsat a babbai iti kongregasion. Saanda koma nga agmaymaysa a sumarungkar iti maysa a kabsat a babai a makasapul iti balakad ken liwliwa. Pagsayaatanda no ikuyogda ti sabali pay a panglakayen, ministerial nga adipen, wenno uray ti asawada no sumarungkarda tapno laeng mangparegta.—1 Timoteo 5:1, 2.
12. Ania ti ikagumaan koma a pagbalinan ti assawa dagiti panglakayen ken ministerial nga adipen?
12 Kabayatanna, idi imbinsabinsana dagiti kualipikasion ti agbalin a papanglakayen ken ministerial nga ad-adipen, adda met balakad ni apostol Pablo iti assawa dagidiay pakaitedan ti kakasta a pribilehio. Insuratna: “Dagiti babbai rebbeng a seriosoda met, saanda a manangpardaya, natimbeng iti panagug-ugali, matalek iti isuamin a bambanag.” (1 Timoteo 3:11) Adu ti maaramidan ti Kristiano a lalaki a tumulong iti asawana nga agbalin a kasta.
Dagiti Nainkasuratan a Pagrebbengan iti Asawa
13, 14. Uray no saan a Saksi ti asawa ti maysa a panglakayen, apay a rebbeng a makipagnaed kenkuana ken agbalin a naimbag nga asawa?
13 Siempre, ibilang daytoy a balakad para iti assawa dagiti panglakayen wenno ministerial nga adipen a dedikado a Kristiano dagita nga assawa a babbai. Kaaduanna, pudno daytoy agsipud ta masapul nga ‘iti laeng Apo’ a makiasawa dagiti Kristiano. (1 Corinto 7:39) Ngem ti ngay maysa a kabsat a lalaki a siaasawan iti di manamati sakbay nga indedikarna ti biagna ken Jehova, wenno ti asawana simiasi iti kinapudno a di basol ti lalaki?
14 Daytoy ket saan a lapped iti panagbalinna a panglakayen. Ken, saan met nga ikalintegan daytoy ti panangisinana ken baketna gapu laeng ta saanda nga agkapammatian. Imbalakad ni Pablo: “Naisinggalutka aya iti maysa nga asawa a babai? Isardengmo ti agsapul ti pannakailapsut.” (1 Corinto 7:27) Kinunana pay: “No ti asinoman a kabsat a lalaki addaan iti di mamati nga asawa, ket kaskasdi isu umanamong a makipagnaed kenkuana, dina koma panawan. Ngem no ti di mamati mangrugi a sumina, bay-an a sumina; ti kabsat a lalaki wenno ti kabsat a babai di paadipen iti sidong dagiti kasta a kasasaad, no di ket ti Dios inayabannakayo iti talna. Ta, asawa a babai, kasano ti pannakaammom no maisalakanmonto ti asawam? Wenno, asawa a lalaki, kasano ti pannakaammom no maisalakanmonto ti asawam?” (1 Corinto 7:12, 15, 16) Uray no saan a Saksi ni baketna, naimbag koma nga asawa a lalaki ti maysa a panglakayen.
15. Ania ti imbalakad ni apostol Pedro kadagiti Kristiano nga assawa a lallaki, ket ania ti mabalin a mapasamak no agbalin a naliway nga asawa ti maysa a panglakayen?
15 Kapammatianna man wenno saan ni baketna, rebbeng a bigbigen ti Kristiano a panglakayen a kasapulan ni baketna ti naayat nga atensionna. Insurat ni apostol Pedro: “Dakayo nga assawa a lallaki, agtultuloykayo a makipagtaeng kadakuada [iti assawayo] iti umasping a pamay-an maitunos iti pannakaammo, nga itudinganyo ida iti dayaw a kas iti maysa a narasrasi a basehas, ti nababaían, yantangay makipagtawidkayo met kadakuada iti di kaikarian a parabur ti biag, tapno saan koma a malappedan dagiti kararagyo.” (1 Pedro 3:7) No igagara ti asawa a lalaki a di asikasuen dagiti kasapulan ni baketna pagpeggadenna ti relasionna ken Jehova; saan a makaadani ken Jehova a kas man la nabangenan iti ‘napuskol nga ulep, iti kasta awan ti makalasat a kararag.’ (Un-unnoy 3:44) Mabalin a mangiturong daytoy iti dinan pannakaikari nga agserbi kas Kristiano a manangaywan.
16. Ania ti kangrunaan a punto ni Pablo, ket kasano koma ti panangmatmat dagiti panglakayen iti daytoy?
16 Kas nadakamaten, ti kangrunaan a punto ti argumento ni Pablo ket, no mangasawa ti maysa a lalaki, saan unayen a nawaya a ‘naynay nga agserbi iti Apo nga awan ti makasinga’ a kas idi awan pay asawana. (1 Corinto 7:35) Ipakita dagiti report nga adda dagiti naasawaan a panglakayen a saan a kanayon a natimbeng ti panagrasrasonda iti naipaltiing a sasao ni Pablo. Gapu ta kayatda nga aramiden ti ipagarupda a rebbeng nga aramiden dagiti naimbag a panglakayen, mabalin a mabaybay-anda ti dadduma kadagiti annongenda kas asawa. Di mapagkedkedan dagiti dadduma ti pribilehio iti kongregasion, uray no nalawag a pakaperdian daytoy ti espiritualidad ti asawada. Pagragsakanda dagiti pribilehio a kakuyog ti panagasawa, ngem situtulokda kadi a mangtungpal kadagiti rebbengen a kakuyogna?
17. Ania ti napasamak iti dadduma nga assawa a babbai, ket kasano a naliklikan koma daytoy?
17 Awan duadua a makomendaran ti regta ti maysa a panglakayen. Nupay kasta, natimbeng kadi ti maysa a Kristiano no, iti panangtungpalna kadagiti annongenna iti kongregasion, maliwayanna dagiti Nainkasuratan a rebbengenna iti asawana? Nupay tarigagayanna a tulongan dagidiay adda iti kongregasion, maseknan met ti natimbeng a panglakayen iti espiritualidad ni baketna. Kimmapsut iti naespirituan ti assawa dagiti dadduma a panglakayen, ken ‘narba’ pay ketdi iti naespirituan dagiti dadduma. (1 Timoteo 1:19) Nupay makaammo ti asawa a babai a mangitrabaho iti bukodna a pannakaisalakan, iti dadduma a kasasaad naliklikan koma ti naespirituan a parikut no ‘tinaraonan ken impateg’ ti panglakayen ti asawana, “a kas met ken Kristo iti kongregasion.” (Efeso 5:28, 29) Tapno sigurado, masapul nga ‘asikasuen [dagiti panglakayen] ti bagbagida ken ti isuamin nga arban.’ (Aramid 20:28) No naasawaanda, ramanen daytoy ti assawada.
‘Rigat iti Lasag’
18. Ania ti dadduma kadagiti “rigat” a mapasaran dagiti naasawaan a Kristiano, ket kasano a maapektaran daytoy dagiti aktibidad ti maysa a panglakayen?
18 Insurat pay ti apostol: “No ti maysa a tao a birhen nangasawa, dayta a maysa di makabasol. Nupay kasta, dagidiay mangaramid iti kasta maaddaandanto ti rigat iti lasagda. Ngem iliklikkayo.” (1 Corinto 7:28) Kayat ni Pablo nga iliklik dagidiay makapagtalinaed a di naasawaan a kas kenkuana kadagiti pakaringgoran a gagangay kadagiti naasawaan. Uray kadagiti agassawa nga awanan iti anak, mabalin a karaman kadagitoy a pakaringgoran dagiti parikut iti salun-at wenno pinansial a pakarigatan ken kasta met dagiti Nainkasuratan a pagrebbengan kadagiti lallakay ken babbaketen a nagannak ti maysa nga asawa. (1 Timoteo 5:4, 8) Iti mapagulidanan a pamay-an, masapul nga awaten ti maysa a panglakayen dagitoy a responsabilidad, ket mabalin nga apektaran daytoy no dadduma dagiti aktibidadna kas Kristiano a manangaywan. Makaparagsak ta nasayaat ti panangtaming ti kaaduan a panglakayen kadagiti rebbengenda agpadpada iti pamilia ken iti kongregasion.
19. Ania ti kayat a sawen ni Pablo idi kinunana: “Dagidiay addaan iti assawa a babbai agbalinda koma a kasla awanan”?
19 Innayon ni Pablo: “Ti tiempo a nabati ket napaababa. Manipud ita dagidiay addaan iti assawa a babbai agbalinda koma a kasla awanan.” (1 Corinto 7:29) Siempre, kas ipakita ti insuratna iti daytoy a kapitulo kadagiti taga-Corinto, nabatad a dina kayat a sawen a rebbeng a baybay-an dagiti naasawaan a Kristiano ti assawada. (1 Corinto 7:2, 3, 33) Impakitana ti kayatna a sawen, idi insuratna: “[Bay-anyo a] dagidiay mangus-usar iti lubong [agbalinda a] kas kadagidiay di mangus-usar a naan-anay iti dayta; ta ti buya daytoy a lubong agbaliwbaliw.” (1 Corinto 7:31) “Ti lubong aglabas,” ket ad-adda a pudno daytoy ita ngem idi kaaldawan ni Pablo wenno idi kaaldawan ni apostol Juan. (1 Juan 2:15-17) Gapuna, dagiti naasawaan a Kristiano a makarikna a masapul nga agsakripisioda iti panangsurotda ken Kristo saanda a mabalin nga ipamaysa ti atensionda kadagiti rag-o ken pribilehio iti panagasawa.—1 Corinto 7:5.
Dagiti Managsakripisio nga Assawa a Babbai
20, 21. (a) Ania a panagsakripisio ti situtulok nga aramiden dagiti adu a Kristiano nga assawa a babbai? (b) Ania ti nainkalintegan a mabalin a namnamaen ti asawa a babai ken lakayna, uray no maysa a panglakayen?
20 Kas kadagiti panglakayen nga agsaksakripisio tapno mabenepisiaran dagiti sabsabali, ikagkagumaan ti assawa dagiti adu a panglakayen a timbengen dagiti rebbengenda kas assawa kadagiti napateg nga intereses ti Pagarian. Rinibu dagiti Kristiano a babbai a maragsakan a makitinnulong tapno matungpal ti assawada dagiti annongenda kas manangaywan. Ipatpateg ida ni Jehova gapu itoy, ken bendisionanna ti nasayaat nga espiritu nga ipakpakitada. (Filemon 25) Nupay kasta, ipakita ti natimbeng a balakad ni Pablo a maiparbeng laeng a mangnamnama ti assawa dagiti manangaywan iti umdas a panawen ken atension kadagiti lallakayda. Nainkasuratan a rebbengen dagiti naasawaan a panglakayen nga ipaayan iti umdas a panawen ti assawada tapno matimbeng dagiti rebbengenda kas asawa ken manangaywan.
21 Ngem kasanon no saan laeng a maysa nga asawa ti Kristiano a panglakayen no di ket maysa pay nga ama? Manayonan ti responsabilidadna ken maaddaan iti kanayonan nga aywanan, kas makitatayo iti sumaganad nga artikulo.
Kas Panangrepaso
◻ Kasano nga ipakita ti Kasuratan a mabalin a naasawaan a lalaki ti maysa a Kristiano a manangaywan?
◻ No mangasawa ti di naasawaan a panglakayen, ania koma ti rebbeng a pakaseknanna?
◻ Kasano a ti naasawaan a Kristiano “maringgoran kadagiti bambanag ti lubong”?
◻ Kasano nga ipakpakita ti assawa dagiti adu a manangaywan ti nasayaat nga espiritu ti panagsakripisio?
[Ladawan iti panid 17]
Uray no makumikom kadagiti teokratiko nga aktibidad, rebbeng nga ipaayan ti maysa a panglakayen ni asawana iti naayat nga atension