“Ti Panagasawa Nadayaw Koma Kadagiti Isuamin”

“Ti panagasawa nadayaw koma kadagiti isuamin, ket ti pagiddaan awan koma ti tulawna.”​—HEBREO 13:4.

1. Aniat’ nasursuro dagiti adu maipapan iti naballigi a panagasawa?

RINIWRIW a tattao, uray iti daytoy panawen ti diborsio, ti mangtagtagiragsak iti nalagda a panagasawa. Nasarakanda ti tulbek iti balligi, iti laksid ti panagduduma ti personalidad ken nalikudan. Masarakan ti kakasta a pagassawaan kadagiti Saksi ni Jehova. Kaaduanna nga annugoten dagitoy a pareha a saan a bin-ig a ragsak ti laklak-amenda no di ket rumsua met no kua dagiti parikut, a no dadduma adda pangbabalawanda pay ketdi iti maysa ken maysa. Kaskasdi, nasursuroda nga anusan dagiti babassit a parikut iti panagasawa ken taginayonen ti relasionda. Aniat’ nakatulong kadakuada nga agtalinaed a natibker?​—Colosas 3:13.

2. (a) Ania dagiti sumagmamano a napateg a banag a mangpalagda iti panagasawa? (b) Ania dagiti sumagmamano a banag a mangdadael iti panagasawa? (Kitaenyo ti kahon iti panid 14.)

² Makaiwardas ti komento ti sumagmamano a naragsak ken natalged a Kristiano a pagassawaan. Kinuna ti maysa a lalaki a 16 a tawenen a kasado: “No adda tumaud a parikut, pagsaritaanmi a naimbag dayta.” Itampok daytoy ti maysa kadagiti mangpalagda iti adu a panagasawa​—silulukat, prangka a komunikasion. Kinuna ti maysa a babai a 31 a tawenen a naasawaan: “Napateg kadakami ti panaginniggem ti ima ken panaginnangaw iti panangparayray iti panagayatmi iti maysa ken maysa.” Maysa met dayta a kita ti komunikasion. Inyunay-unay ti sabali pay a pareha, nga agarup 40 a tawenen nga agtiptipon, ti pateg ti panangmantener iti kinamanagpakatawa, panangkatawa iti bagida ken iti maysa ken maysa. Kinunada pay a makatulong ti panangkita iti kasudian ken kadaksan a kababalin ti tunggal maysa ket kaskasdi nga ipakita ti nasungdo nga ayat. Dinakamat ti asawa a lalaki ti sidadaan a panangaklon kadagiti biddut ken panagpadispensar. No managpagusto dagiti agassawa, nalakada la ti agpinnabus-oy imbes nga agpinnatangken.​—Filipos 2:1-4; 4:5, Kingdom Interlinear.

Agbalbaliw a Panangmatmat

3, 4. Aniada a panagbalbaliw iti kababalin ti napasamak no maipapan iti kinamatalek iti panagasawa? Makaitedkayo kadi kadagiti pangarigan?

³ Kadagitoy napalabas a sumagmamano a dekada, iti intero a lubong, nagbaliwen ti panangmatmat dagiti tao panggep iti kinamatalek iti panagassawa. Patien ti dadduma a kasado nga awan pagdaksanna ti maaddaan iti kerida wenno makilalaki, ti moderno a panangawagda iti pannakikamalala, aglalo no ammo ken palugodan dayta ti assawada.

⁴ Kinuna ti maysa a Kristiano a manangaywan maipapan iti situasion: “Tinallikudanen ti lubong ti panagbiag a mayannurot iti linteg iti moral. Matmatanda a saanen nga uso ti natakneng a kababalin.” Adda dagiti nalatak a politiko, atleta, ken bituen iti paglinglingayan a sipapanayag a manglablabsing kadagiti pagalagadan ti Biblia iti nadayaw a panagbiag, ket itan-okda pay laeng ti kakasta a tattao. Saanda a mabain iti narugit a kabibiagda wenno kinalulokda. Mammano dagiti nabaknang ken natan-ok a tattao a mangipatpateg iti kinatakneng ken kinamatalek. Sa, gapu iti prinsipio a ‘ti mabalin iti maysa mabalin met iti sabali,’ tultuladen dagiti gagangay nga umili ti ulidan dagiti natan-ok a tattao ken pampanuynoyanda ti kondenaren ti Dios. Pudno unay ti kinuna ni Pablo: “Nga idinto a napukaw ti amin a riknadan, inyawatdan ti bagida iti kinaderrep tapno aramidenda a siaagum ti amin a kinarugit.”​—Efeso 4:19; Proverbio 17:15; Roma 1:24-28; 1 Corinto 5:11.

5. (a) Aniat’ panangmatmat ti Dios iti pannakikamalala? (b) Aniat’ saklawen ti panangusar ti Biblia iti sao a “pannakiabig”?

⁵ Saan a nagbaliw dagiti pagalagadan ti Dios. Iti imatangna, ti panagdenna a di nagkasar ket pannakiabig. Ti panangliput iti asawa ket pannakikamalala pay laeng.a Silalawag a kinuna ni apostol Pablo: “Ania! Dikay ammo aya a dagiti nakillo didanto tawiden ti pagarian ti Dios? Dikay koma maallilaw. Uray dagiti mannakiabig, uray dagiti agrukbab kadagiti ladawan, uray dagiti mannakikamalala, uray dagiti binabai, uray dagiti lallaki a makikaidda kadagiti lallaki . . . saandanto a tawiden ti pagarian ti Dios. Ket kasta ti dadduma kadakayo idi. Ngem nadalusankayon, ngem napagsantokayon, ngem napalintegkayon iti nagan ni Apotayo a Jesu-Kristo ken iti espiritu ti Diostayo.”​—1 Corinto 6:9-11.

6. Ania a pammaregta ti ipaay kadatayo dagiti sasao ni Pablo idiay 1 Corinto 6:9-11?

⁶ Ti makaparegta a punto iti dayta a teksto isu daydiay ebkas ni Pablo a, “Ket kasta ti dadduma kadakayo idi. Ngem nadalusankayon.” Wen, adu kadagidiay a naigamer idi iti “panaglablabes ken iti kinadakes” ti lubong ti nagnakemen, nga inawatda ni Kristo ken ti datonna, ket nadalusandan. Pinilida nga ay-ayuen ti Dios babaen ti panangsurotda iti nadayaw a panagbiag ket naragragsakda kas bungana.​—1 Pedro 4:3, 4.

7. Ania a panagsupadi ti adda iti panangdepinar iti “imoralidad,” ket aniat’ panangmatmat ti Biblia?

⁷ Iti sabali a bangir, pinakapsut iti kasta unay ti moderno a lubong ti depinasionna iti imoralidad ta saan a maitunos dayta iti panangmatmat ti Dios. Depinaren ti maysa a diksionario ti “imoral” kas “maikontra iti naipasdek a moralidad.” Ti “naipasdek a moralidad” itatta, a mangpampanuynoy iti pannakiabig ken pannakikamalala kasta met iti homoseksualidad, isu ti kondenaren ti Biblia kas imoralidad. Wen, iti panirigan ti Biblia, ti imoralidad ket agdadata a pananglabsing iti linteg ti Dios iti moral.​—Exodo 20:14, 17; 1 Corinto 6:18.

Apektado ti Kongregasion Kristiano

8. Kasano a maapektaran ti imoralidad dagidiay adda iti uneg ti kongregasion Kristiano?

⁸ Nakasaksaknap ti imoralidad ita ta mabalin nga apektaranna uray dagidiay adda iti uneg ti kongregasion Kristiano. Maimpluensiaanna ida babaen dagiti sapasap, naalas a programa iti TV, video, ken pornograpiko a babasaen. Nupay sumagmamano laeng a Kristiano ti apektado, ti kaaduan a nakailaksidan dagiti dadduma a Saksi ni Jehova a saan a nagbabawi iti di Nakristianuan a kababalinda ket nainaig iti seksual nga imoralidad. Makaparagsak ta adu kadagidiay a nailaksid ti makabigbig kadagiti basolda iti kamaudiananna, nga irugida manen ti nadalus a panagbiag, ket pagangayanna maisublida iti kongregasion.​—Idiligyo ti Lucas 15:11-32.

9. Kasano nga impluensiaan ni Satanas dagidiay saan a nasiput?

⁹ Awan duadua nga agdakdakiwas ni Satanas a kasla leon a ngumerngernger, a nakasagana a mangalun-on kadagidiay saan a nasiput. Tinawen a makasilo dagiti pangallilawna, wenno “nasikap nga aramid,” kadagiti saan a nasiput a Kristiano. Ti agraira nga espiritu ti lubongna ket agimbubukod, hedonistiko, ken naderrep. Pennekenna dagiti nailasagan a tarigagay. Iwalinna ti panagteppel.​—Efeso 2:1, 2; 6:11, 12, footnote; 1 Pedro 5:8.

10. Siasino dagiti mabalin a masulisog, ken apay?

¹⁰ Siasino iti uneg ti kongregasion ti mabalin a masulisog iti imoralidad? Dagiti kaaduan a Kristiano, panglakayenda man iti lokal a kongregasion, agdaldaliasat a manangaywan, Bethelite, payunir a mangbusbusbos iti adu nga oras a mangaskasaba iti binulan, okupado a nagannak a mangay-aywan iti pamilia, wenno dagiti agtutubo a maipaspasango iti panangpilit dagiti kapatadada. Gagangay a dumteng kadagiti amin ti nailasagan a sulisog. Mabalin a sumged ti derrep no kaano a di ninamnama. Isu a naisurat ni Pablo: “Ti mangipagarup nga adda a sitatakder kitaenna ta di maikulbo. Saan nga immay kadakayo ti uray ania a pannakasulisog a di met simro kadagiti isuamin a lallaki [ken babbai].” Nakalkaldaang, ngem timmulok dagiti dadduma a Kristiano nga addaan responsabilidad iti daytoy a pananggargari ti imoralidad.​—1 Corinto 10:12, 13.

Magargari ken Masulbog

11-13. Ania dagiti dadduma a situasion a mangiturong iti imoralidad?

¹¹ Ania dagiti sulisog ken situasion a nangituggod kadagiti dadduma iti minamaag a kurso ti pannakikamalala ken pannakiabig? Aduda ken nagulo ken mabalin a nagduduma depende iti pagilian wenno kultura. Nupay kasta, adda dagiti situasion a kadawyan iti adu a pagilian. Kas pangarigan, naipadamag nga adda dagiti mangang-angay kadagiti padaya a nawadwad dagiti naingel nga inumen. Pagay-ayat dagiti dadduma dagiti nailubongan a tokar a makaparasuk iti derrep ken dagiti makagargari a panagsasala. Iti dadduma a lugar idiay Africa, adda dagiti nabaknang a lallaki​—saan a manamati​—nga addaan kadagiti kamalala; maallukoy dagiti dadduma a babbai nga agbalin a kamalala iti ayatda a makalung-aw iti biag nupay imoral nga aramid dayta. Iti dadduma a lugar panawan dagiti Kristiano nga assawa a lallaki dagiti pamiliada tapno manggedda iti pagminasan wenno iti sabali a disso. Iti kasta masuot ti kinasungdo ken kinamatalekda iti rukod wenno kadagiti pamay-an a saanda koma a mapasaran iti lugarda.

¹² Kadagiti narang-ay a pagilian natnag dagiti dadduma iti palab-og ni Satanas gapu iti masansan a pannakikaduada iti di kasekso nga is-isuda​—kas no ti maysa ket masansan a duduada laeng iti mangisursuro kenkuana nga agmaneho iti uneg ti kotse.b Masapul nga agannad met ti panglakayen ta di duduada laeng iti kabsat a babai no kasta a balbalakadanna kas paset ti trabaho a panangipastor. Mabalin nga agtinnag ti panagsinnaritada iti panagkinnaawatan ti rikna ket agtungpal iti nakababain a situasion iti biang ti agsumbangir.​—Idiligyo ti Marcos 6:7; Aramid 15:40.

¹³ Dagiti nadakamat a sirkumstansia ti nangiturong kadagiti dadduma a Kristiano a nakalipat ken natnag iti imoralidad. Kas napasamak idi umuna a siglo, pinalubosanda ti bagida a ‘sulisogen ken gargarien ti derrepda met laeng,’ a nagtungpal iti basol.​—Santiago 1:14, 15; 1 Corinto 5:1; Galacia 5:19-21.

14. Apay a ti pannakikamalala ipamatmatna ti panagimbubukod?

¹⁴ Ipakita ti naannad a panangusig kadagiti panangilaksid nga adda pagpapadaan dagiti imoral nga aramid. Ipamatmat dagita a kaso ti panagimbubukod. Apay a maikunatayo ti kasta? Agsipud ta ti pannakikamalala, dangranna ti awan basolna a tao wenno tattao. Nalabit a ti legal nga asawa. Kasta met dagiti annak, no bilang adda man, ta no agtungpal ti pannakikamalala iti diborsio, dagiti annak, nga agtarigagay iti kinatalged ti nagkaykaysa a pamilia, ti nalabit agsagaba iti kasta unay. Ti bukodna la a ragsak ken pagimbagan ti kangrunaan a pampanunoten ti mannakikamalala. Panagimbubukod dayta.​—Filipos 2:1-4.

15. Ania dagiti sumagmamano a makagapu a mangiturong iti pannakikamalala?

¹⁵ Kadawyanna ti pannakikamalala ket saan a giddato a bunga ti kinakapuy. Resulta dayta ti in-inut, di madmadlaw pay ketdi, a panagrakaya ti panagasawa a mismo. Nalabit nagbalin a rotina laengen wenno awan linaon ti komunikasion. Mabalin a kurang ti panagpinnaregta. Mabalin a dida iyeb-ebkas ti panangipateg iti maysa ken maysa. Mabalin nga agpinpinnaidam dagiti agassawa iti seksual a rebbengenda. No mapasamak ti pannakikamalala, ipasimudaagna met la ketdi dayta ti panagkapuy ti pannakirelasion iti Dios. Saandan nga ibilang ni Jehova a kas sibibiag a Dios a makaammo iti amin a pampanunot ken aramidtayo. Mabalin pay ketdi nga iti nakem ti mannakikamalala, agbalin ti “Dios” kas maysa laengen a sao, saan nga agpayso a persona a dina pagan-ano iti inaldaw a panagbiagna. Iti kasta agbalin a nalaklaka kenkuana ti agbasol iti Dios.​—Salmo 51:3, 4; 1 Corinto 7:3-5; Hebreo 4:13; 11:27.

Ti Tulbek iti Panangsaranget

16. Kasano a masaranget ti maysa a Kristiano ti sulisog ti di panagmatalek?

¹⁶ No masulisog ti maysa a Kristiano iti dana ti kinagulib, ania koma ti inna panunoten? Umuna iti amin, utobenna koma ti kaipapanan ti Nakristianuan nga ayat, a naibatay a naan-anay kadagiti prinsipio ti Biblia. Pulos a dina koma ipalubos ti pisikal wenno erotiko nga ayat a mangtengngel iti rikriknana ken mangdagdag kenkuana iti panagimbubukod, a pakadangran dagiti sabsabali. Imbes ketdi, kitaenna koma ti situasion sigun iti panangmatmat ni Jehova. Panunotenna koma no kasano a maapektaran ti kongregasion ken ti pannakaibabain nga iyeg ti dakes a kababalin iti kongregasion ken iti nagan ni Jehova. (Salmo 101:3) Maliklikan ti parikut no panunotenna ti panangmatmat ni Kristo iti daytoy a banag sa agtignay a maitunos iti dayta. Laglagipenyo a ti awan-imutna nga ayat a kas iti impakita ni Kristo saan a maibus uray kaano.​—Proverbio 6:32, 33; Mateo 22:37-40; 1 Corinto 13:5, 8.

17. Siasino dagiti makapabileg nga ulidantayo iti kinamatalek?

¹⁷ Ti tulbek iti panangsaranget isu ti panangpatibker iti pammati ken namnama iti masanguanan. Kaipapanan daytoy ti panangipapuso kadagiti naisalumina nga ulidan iti kinatarnaw nga imbati dagiti matalek a lallaki ken babbai idi ugma, ken ni Jesus a mismo. Insurat ni Pablo: “Gapuna, datayo met, idinto nga adda iti aglawlawtayo ti kasta unay a nagdakkel a kaadu dagiti saksi, iwagsaktayo ti amin a pakadagsenan ken ti basol a manglawlaw a silalaka kadatayo, ket tarayentayo koma a siaanus ti tarayen a naikabil iti sanguanantayo, a kitkitaentayo a sipapasnek daydiay Kangrunaan nga Ahente ken Mangan-anay iti pammatitayo, ni Jesus. Ta gapu iti rag-o a naikabil iti sanguananna inibturanna ti kayo a pagtutuokan, nga inwaksina ti bain, ket nagtugaw iti makanawan iti trono ti Dios. Panunotenyo ngarud daydiay nagsagaba iti kasta nga ibubusor dagiti managbasol a maikaniwas iti pagimbaganda met laeng tapno dikay koma mabannog ken di agkapuy dagiti kararuayo.” (Hebreo 12:1-3) Imbes nga ibasurana ti panagasawa, ti masirib a tao ipamuspusanna a tarimaanen ti aniaman a dadael tapno sumayaat ti panagasawa, iti kasta maliklikan ti palab-og ti pananggulib ken panangallilaw.​—Job 24:15.

18. (a) Apay a saan unay a nadagsen a sao ti pananggulib para iti pannakikamalala? (b) Kasanot’ panangmatmat ti Dios iti panangtungpal kadagiti kari?

¹⁸ Nadagsen unay aya a sao ti pananggulib, wenno panangliput, para iti imoralidad? Ti panangliput isu ti panangrakrak iti talek wenno kumpiansa. Pudno a ti kari iti panagasawa ramanenna ti talek ken karinkari nga aginnayat ken agpinnateg, iti panawen man ti rigat wenno gin-awa. Ramanenna ti maysa a banag nga ibilang ti adu a saanen a maitutop kadagitoy panawen a pagbibiagantayo​—ti maaw-awagan a palabra de honor a naiyebkas iti kari iti panagasawa. Ti panangrakrak iti dayta a talek ket panangliput iti asawa. Silalawag a naibaga idiay Biblia ti panangmatmat ti Dios kadagiti kari: “No mangikarika iti maysa a kari iti Dios, dika bayagen a tungpalen, ta isu saan a maay-ayo kadagiti maag. Tungpalem ti karim.”​—Eclesiastes 5:4.

19. Maigiddiat iti ania nga agragsak ni Satanas no agbasol ti maysa a Saksi?

¹⁹ Awan duadua a no kasano nga adda dakkel a ragsak sadi langit gapu iti pannakaisalakan ti maysa a managbasol, kasta met nga adda dakkel a ragsak ditoy daga kadagiti buyot ni Satanas, makita ken di makita, no saan a salimetmetan ti maysa a Saksi ni Jehova ti kinatarnawna.​—Lucas 15:7; Apocalipsis 12:12.

Dagiti Sulisog Gagangay a Dumteng iti Tao

20. Kasanotay a malabanan ti sulisog? (2 Pedro 2:9, 10)

²⁰ Saan aya a maliklikan ti imoralidad iti dadduma a kasasaad? Napigsa unay aya ti lasag ken ni Satanas ta di kabaelan dagiti Kristiano ti sumaranget ken mangsalimetmet iti kinatarnawda? Mamaregta ni Pablo kadagitoy a sasao: “Ti Dios mapagtalkan isu a dinto mangipalubos a masulisogkayo iti aglabes iti mabalinanyo, no di ket maigiddanto iti pannakasulisog isaganananto met ti dalan a paglisian tapno mabalinyo a pagballigian.” Iti lubong ita mabalin a saantay a maliklikan a naan-anay ti sulisog, ngem babaen ti panagkamang iti Dios iti kararag, makapagibtur ken mapagballigiantay la ketdi ti aniaman a sulisog.​—1 Corinto 10:13.

21. Aniada a saludsod ti masungbatanto iti sumaganad a panagadaltayo?

²¹ Ania a tulong ti ipaay ti Dios kadatayo tapno maibturan ken mapagballigian dagiti sulisog? Aniat’ kasapulan ti tunggal maysa kadatayo tapno masaluadan ti panagasawa ken pamiliatayo, kasta met ti dayaw ti nagan ni Jehova ken iti kongregasion? Dagitoy a saludsod ti salaysayen ti sumaganad nga artikulo.

[Dagiti Footnote]

Malagipyo Kadi?

◻ Ania dagiti bambanag a makatulong a mangpalagda iti panagasawa?

◻ Apay a rumbeng nga idiantayo ti panangmatmat ti lubong iti moralidad?

◻ Ania dagiti sumagmamano a sulisog ken situasion a mangituggod iti imoralidad?

◻ Ania ti kangrunaan a tulbek iti panangsaranget iti basol?

◻ Kasano a tulongannatayo ti Dios no maipasangotayo iti sulisog?

[Kahon iti panid 14]

DAGITI BAMBANAG A NAKATULONG KADAGITI NATALGED A PAGASSAWAAN

◻ Natibker a panangannurot kadagiti prinsipio ti Biblia

◻ Agpada nga addaan dagiti agassawa iti natibker a pannakirelasion ken Jehova

◻ Raemen ti lalaki ti asawana, ti rikrikna ken opinionna

◻ Nasayaat a komunikasion iti inaldaw

◻ Panangay-ayo iti maysa ken maysa

◻ Kinamanagpakatawa; panangkatawa iti bagi

◻ Sidadaan a panangannugot kadagiti biddut; sidadaan a mangpakawan

◻ Taginayonen a narayray ti ayat

◻ Agkaykaysa iti panangpadakkel ken panangdisiplina kadagiti annak

◻ Regular a panagkararag a sangsangkamaysa ken Jehova

DAGITI BAMBANAG A MANGDADAEL ITI PANAGASAWA

◻ Panagimbubukod ken kinasubeg

◻ Di panangaramid kadagiti bambanag a sangsangkamaysa

◻ Nakapuy a komunikasion

◻ Kurang ti makapnek a panaginnuman dagiti agassawa

◻ Nakapuy a panangiggem iti kuarta

◻ Panagduma dagiti wagas iti pannakilangen kadagiti annak ken/wenno sioman

◻ Naigamer iti panggedan ti asawa a lalaki wenno mabaybay-anna ti pamiliana gapu iti dadduma nga annongen

◻Panangliway kadagiti naespirituan a kasapulan ti pamilia

[Ladawan iti panid 15]

Ti panangsalimetmet iti panagasawa a nadayaw mangyeg manayon a ragsak