Nararagsak a “Managtungpal iti Sao”

“Awatenyo buyogen ti kinaalumamay ti pannakaimula ti sao a makabalin a mangisalakan kadagiti kararuayo. Nupay kasta, agbalinkayo a managtungpal iti sao, ket saan a managdengngeg laeng.”​—SANTIAGO 1:21, 22.

1. Kasano komat’ panangmatmattayo iti tekstotayo iti tawen 1996?

“AGBALINKAYO A MANAGTUNGPAL ITI SAO.” Addaan daytoy simple a sasao iti nabileg a mensahe. Naadaw daytoy iti “Surat ni Santiago” iti Biblia, ken maiparangto dayta kadagiti Kingdom Hall kas teksto iti tawen dagiti Saksi ni Jehova iti intero a 1996.

2, 3. Apay a mayanatup a mangaramid ni Santiago iti surat a naipanagan kenkuana?

² Nalatak idi ni Santiago, a kabsat ni Apo Jesus iti ina, iti nagkauna a kongregasion Kristiano. Iti maysa a gundaway kalpasan ti pannakapagungar ni Jesus, nagparang a mismo ti Apotayo ken ni Santiago sa kadagiti amin nga apostol. (1 Corinto 15:7) Idi agangay, idi simimilagro a naruk-atan ni apostol Pedro iti pagbaludan, kinunana iti naummong a bunggoy dagiti Kristiano: “Ipadamagyo dagitoy a bambanag ken Santiago ken kadagiti kakabsat.” (Aramid 12:17) Nupay saan nga apostol, agparang a ni Santiago ti nangidaulo iti miting ti bagi a manarawidwid idiay Jerusalem idi inkeddeng dagiti apostol ken panglakayen a saan a kasapulan a makugit dagiti nakomberte a Gentil. Ginupgop ni Santiago dagiti bambanag, ket naipatulod kadagiti amin a kongregasion ti pangngeddeng a pinasingkedan ti nasantuan nga espiritu.​—Aramid 15:1-29.

³ Nalawag, napnuan autoridad ti natanang a panagrasrason ni Santiago. Nupay kasta, sipapakumbaba a binigbigna nga isu a mismo ket “maysa [laeng] nga adipen ti Dios ken ni Apo Jesu-Kristo.” (Santiago 1:1) Naglaon ti napaltiingan a suratna iti nawadwad a nasayaat a pammagbaga ken pammaregta nga agpaay kadagiti Kristiano itatta. Nakompleto dayta agarup uppat a tawen sakbay ti immuna nga iraraut dagiti Romano iti Jerusalem babaen ken Heneral Cestius Gallus, kalpasan a sisasaknap a naikaskasaban ti naimbag a damag “kadagiti isuamin a parsua nga adda iti baba ti langit.” (Colosas 1:23) Napeggad a panawen dagidi, ket naan-anay nga ammo dagiti adipen ni Jehova a dandani idin maibanag ti panangukomna iti nasion a Judio.

4. Aniat’ mangipakita a nagtalek unay dagiti immuna a Kristiano iti Sao ti Dios?

⁴ Addaan idin dagidiay a Kristiano iti intero a Hebreo a Kasuratan ken kaaduan iti Griego a Kasuratan. Kas naipakita kadagiti adu a panagadawda iti immun-una a sursurat, nalawag a dakkel ti panagtalek dagiti Kristiano a mannurat iti Biblia iti Sao ti Dios. Kasapulantay met itatta nga adalen a sipapasnek ti Sao ti Dios ken iyaplikar dayta iti biagtayo. Tapno makapagibtur, kasapulantay ti naespirituan a bileg ken tured nga ipaay ti Nasantuan a Kasuratan.​—Salmo 119:97; 1 Timoteo 4:13.

5. Apay a kasapulantay ti naisangsangayan a panangiwanwan itatta, ken sadino ti pakasarakantayo iti dayta?

⁵ Agtaktakder itatta ti sangatauan iti ngarab ti “dakkel a rigat a ti kasta di pay napasamak nanipud idi pangrugian ti lubong agingga ita, saan, dinto met mapasamak manen.” (Mateo 24:21) Agpannuray ti pannakaisalakantayo iti kaadda ti nadiosan a panangiwanwan. Kasanotay a magun-odan daytoy? Babaen ti panangipapusotayo kadagiti sursuro ti impaltiing-espiritu a Sao ti Dios. Daytoy ti mangiturong kadatayo nga ‘agbalin a managtungpal iti sao,’ kas kadagiti nasungdo nga adipen ni Jehova idi un-unana. Nasken a basaen ken adalentayo a siaanep ti Sao ti Dios ken aramatentay dayta a pakaidayawan ni Jehova.​—2 Timoteo 2:15; 3:16, 17.

Panagibtur Buyogen ti Rag-o

6. Apay a rumbeng nga agrag-otayo iti pannakaipasango kadagiti pakasuotan?

⁶ Iti panangirugina iti suratna, dinakamat ni Santiago ti rag-o, ti maikadua a bunga ti espiritu ti Dios. Insuratna: “Ibilangyo amin a rag-o, kakabsatko, no maipasangokayo kadagiti nadumaduma a pakasuotan, yantangay ammoyo a daytoy nasubok a kualidad ti pammatiyo pataudenna ti panagibtur. Ngem ti panagibtur an-anayenna koma ti aramidna, tapno maan-anay ken nasalun-atkayo kadagiti isuamin a bambanag, a di agkurang iti aniaman.” (Santiago 1:2-4; Galacia 5:22, 23) Kasano a mabalin a maikuna a ‘rag-o amin’ ti pannakaipasango iti adu a pakasuotan? Bueno, uray ni Jesus kinunana iti Sermonna iti Bantay: “Naragsakkayo inton dagiti tattao umsiendakayo ken idadanesdakayo ket siuulbod a sawenda ti tunggal kita ti nadangkes a banag a maibusor kadakayo maigapu kaniak. Agrag-o ken aglagtokayo gapu iti rag-o, yantangay dakkel ti gunggonayo iti langlangit.” (Mateo 5:11, 12) Adda naragsak a pannakapnek iti pannakakita iti panangbendision ni Jehova iti panagreggettayo bayat nga ikagumaantayo ti agturong iti kalat a biag nga agnanayon.​—Juan 17:3; 2 Timoteo 4:7, 8; Hebreo 11:8-10, 26, 35.

7. (a) Kasano a mabalin a matulongantayo nga agibtur? (b) Kas ken Job, kasanotayo a magunggonaan?

⁷ Nagibtur a mismo ni Jesus “gapu iti rag-o a naikabil iti sanguananna.” (Hebreo 12:1, 2) Babaen ti sipapasnek a panangkitatayo iti natured nga ulidan ni Jesus, makapagibturtayo met! Kas dinakamat ni Santiago iti ngudo ti suratna, sibabaknang a gunggonaan ni Jehova dagiti manangsalimetmet ti kinatarnaw. “Adtoy! Kunaentayo a naragsak dagidiay nakapagibtur,” kuna ni Santiago. “Nangngegyo ti panagibtur ni Job ket nakitayo ti nagbanagan nga impaay ni Jehova, a ni Jehova nadungngo unay iti panagayat ken naasi.” (Santiago 5:11) Lagipenyo no kasano a nagunggonaan ti kinatarnaw ni Job idi naisubli iti nasayaat a salun-at ken iti panangtagiragsak iti naan-anay, naragsak a biag a kaduana dagiti inay-ayatna. Ti natarnaw a panagibtur mangyeg kadakayo iti umasping a panagragsak idiay naikari a Paraiso ti baro a lubong ti Dios, kas tampok iti rag-o ti panagserbi ken Jehova itan.

Panangsapul iti Sirib

8. Kasanotay a magun-odan ti pudno, praktikal a sirib, ken aniat’ maaramidan ti kararag iti daytoy?

⁸ Ti naganetget a panangadaltayo iti Sao ti Dios, agraman ti praktikal a panangyaplikar iti dayta, mangibunga iti nadiosan a sirib, a tumulong kadatayo a mangibtur kadagiti pakasuotan iti laksid ti kinadakes ti dandanin agpatingga a sistema ni Satanas. Kasano a maipanamnama kadatayo ti pannakasarak iti kasta a sirib? Kunaen kadatayo ni Santiago: “No ti asinoman kadakayo agkurang iti sirib, agtultuloy koma nga agdawat iti Dios, ta isu mangted a sipaparabur kadagiti isuamin ket awanan panangumsi; ket maitedto dayta kenkuana. Ngem isu agtultuloy koma nga agdawat buyogen ti pammati, a saan a pulos nga agduadua, ta ti agduadua umasping iti dalluyon ti baybay nga iduron ti angin ket maipalpallayug.” (Santiago 1:5, 6) Agkararagtayo koma a sipapasnek, buyogen ti di maisin a panagtalek a denggento ni Jehova dagiti ararawtayo ken sungbatannanto ida iti bukodna a maitutop a tiempo ken pamay-an.

9. Kasano a dineskribir ni Santiago ti nadiosan a sirib ken ti pannakayaplikarna?

⁹ Sagut a naggapu ken Jehova ti nadiosan a sirib. Iti panangdeskribirna iti kakasta a sagut, kuna ni Santiago: “Tunggal naimbag a sagut ken tunggal naan-anay a rangkap aggapu iti ngato, ta bumaba dayta manipud iti Ama dagiti nailangitan a lawag, ket kenkuana awan ti panagbaliw ti pagturongan ti anniniwan.” Iti naud-udi a paset ti suratna, inlawlawag ni Santiago ti resulta ti pananggun-od iti pudno a sirib idi kinunana: “Siasino ti masirib ken mannakaawat kadakayo? Ipakitana koma manipud iti nasayaat a kababalinna dagiti aramidna buyogen ti kinaalumamay iti sirib. . . . Ti sirib manipud ngato umuna iti amin nadalus, sumaganad natalna, nainkalintegan, sisasagana nga agtulnog, napno iti asi ken naimbag a bungbunga, di mangpataud kadagiti panangidumduma, di managinsisingpet.”​—Santiago 1:17; 3:13-17.

10. Kasano a naiduma ti ulbod a relihion iti pudno?

¹⁰ Iti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion, iti man Kakristianuan wenno iti sabsabali pay a dagdaga, masansan a nakayugalian dagiti managdaydayaw ti agkanta iti sumagmamano a himno, agdengngeg kadagiti maulit-ulit a kararag, ken nalabit agdengngeg iti palawag. Awan pammaregta a maipaay maipapan iti panangipakaammo iti mensahe ti namnama, ta awan naraniag a namnama iti masanguanan a makita ti kaaduan a relihion. Pulos a di madakdakamat wenno naan-anay a di matarusan ti nadayag a namnama iti Mesianiko a Pagarian ti Dios. Naimpadtuan a kuna ni Jehova kadagiti manangsuporta iti Kakristianuan: “Dua a kinadakes ti inaramid ti ilik: Naglikudandak nga ubbog dagiti dandanum a sibibiag, ket nagkalida kadagiti bubbubon nga agpaay kadakuada, bubbubon a narengngat a saan a mabatian iti danum.” (Jeremias 2:13) Awananda iti danum ti kinapudno. Awananda iti nailangitan a sirib.

11, 12. (a) Kasanot’ rumbeng a panangtignay kadatayo ti nadiosan a sirib? (b) Maipanggep iti ania a pakdaarannatayo ti nadiosan a sirib?

¹¹ Anian a naiduma kadagiti Saksi ni Jehova itatta! Buyogen ti inted-Dios a dinamiko a bileg, laylayusenda ti daga iti naimbag a damag ti um-umayen a Pagarianna. Naan-anay a naibatay iti Sao ti Dios ti sirib a sasawenda. (Idiligyo ti Proverbio 1:20; Isaias 40:29-31.) Kinapudnona, praktikal nga ar-aramatenda ti pudno a pannakaammo ken pannakaawat iti panangipakaammo kadagiti nadayag a panggep ti Dios ken Namarsua kadatayo. Tarigagayantay koma nga amin iti kongregasion ‘mapno koma iti umiso a pannakaammo iti pagayatan [ti Dios] iti isuamin a sirib ken naespirituan a pannakaawat.’ (Colosas 1:9) Babaen ti kaadda daytoy a pundasion, matignay agpadpada dagiti ubbing ken nataengan a kankanayon nga ‘agbalin a managtungpal iti sao.’

¹² Ballaagannatayo “ti sirib manipud ngato” maipapan kadagiti basol a mabalin a mangibunga iti pannakapukaw iti anamong ti Dios. “Ammuenyo daytoy, dungdunguek a kakabsat,” kuna ni Santiago. “Tunggal tao masapul a nasiglat koma maipapan iti panagdengngeg, nainayad maipapan iti panagsao, nabannayat maipapan iti panagpungtot; ta ti pungtot ti tao dina itungpal ti kinalinteg ti Dios.” Wen, nasken a nasiglat, napasnek, nga agimdengtayo iti nadiosan a pammagbaga ken iyaplikar dayta. Nupay kasta, masapul nga agannadtayo maibusor iti di umiso a panangusar iti dayta “bassit a kameng,” ti dila. Babaen ti panagparammag, di nainsiriban a panagidanondanon, wenno panangyebkas iti bukod a kapanunotan, no ar-arigen, ti dila mabalinna a puoran ti “dakkel unay a kakaykaywan.” Isu a kasapulan a sukayentayo ti kinaimbag ken panagteppel iti amin a pannakitimpuyogtayo.​—Santiago 1:19, 20; 3:5.

13. Apay a nasken nga awatentayo “ti pannakaimula ti sao”?

¹³ “Gapuna,” insurat ni Santiago, “iwaksiyo dagiti amin a kinarugit ken dayta aglablabes a banag, ti kinadakes, ket awatenyo buyogen ti kinaalumamay ti pannakaimula ti sao a makabalin a mangisalakan kadagiti kararuayo.” (Santiago 1:21) Dandanin aglabas daytoy naagum a lubong, agraman ti naparammag, materialistiko, managimbubukodan nga estilo ti panagbiagna ken ti dakes a moralna. “Ngem ti mangaramid iti pagayatan ti Dios agtalinaed iti agnanayon.” (1 Juan 2:15-17) Gapuna, anian a nagpateg nga awatentayo “ti pannakaimula ti sao”! Nalawag a naiduma ti sirib nga ipapaay ti Sao ti Dios no maidilig iti kinadakes daytoy a lubong a dandanin agpatingga. Awan ti kayattayo iti dayta a kinadakes. (1 Pedro 2:1, 2) Kasapulan a maaddaantayo iti ayat iti kinapudno ken natibker a pammati a naimula kadagiti pusotayo, tapno determinadotayo a di pulos sumiasi iti nalinteg a daldalan ni Jehova. Ngem umdas kadin ti panagdengngeg iti Sao ti Dios?

Panagbalin a “Managtungpal iti Sao”

14. Kasano nga agpadpada a makapagbalintay a “managdengngeg” ken “managtungpal” iti Sao?

¹⁴ Mabasatayo iti Santiago 1:22: “Agbalinkayo a managtungpal iti sao, ket saan a managdengngeg laeng, nga al-allilawenyo ti bagbagiyo iti ulbod a panagrasrason.” “Agbalinkayo a managtungpal iti sao”! Pudno a naitampok daytoy a tema iti surat ni Santiago. Masapul nga agimdengtayo, kalpasanna, aramidentay ti “kasta”! (Genesis 6:22) Kuna dagiti adu a tattao itatta nga umdasen ti panagdengngeg iti sermon wenno sagpaminsan a makiraman iti pormalistiko a panagdaydayaw, ngem agingga laengen iti dayta. Mabalin nga ipagarupda a no la ket ta sursurotenda ti ‘nasayaat a panagbiag’ a maitunos kadagiti pagalagadanda, umanayen dayta. Ngem kinuna ni Jesu-Kristo: “No ti asinoman kayatna ti sumurot kaniak, paglikudanna koma ti bagina ket ibaklayna ti kayona a pagtutuokan ket agtultuloy a surotennak.” (Mateo 16:24) Nabatad a makalikaguman kadagiti pudno a Kristiano ti panagsakripisio ken panagibtur iti panangsurot iti ulidan ni Jesus a panangaramid iti pagayatan ti Dios. Para kadakuada, ti pagayatan ti Dios itatta ket kas met laeng idi immuna a siglo idi imbilin ni napagungar a Jesus: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion.” (Mateo 28:19) Komustakayo ngay iti daytoy a banag?

15. (a) Ania a pangngarig ti ipaay ni Santiago, a mangipakita no kasanotay nga agbalin a naragsak kas “managtungpal iti sao”? (b) Apay a saan nga umdas ti basta pormal a panagdaydayaw?

¹⁵ No agtultuloy a sukimatentayo ti Sao ti Dios, mabalin a mayarig daytoy iti maysa a sarming a mangibatad kadatayo no aniatayo a kita ti tao. Kuna ni Santiago: “Ti mangsukimat iti perpekto a linteg a kukua ti wayawaya ken agtultuloy iti dayta, daytoy a tao, agsipud ta isu nagbalin, saan a maysa a mananglipat a managdengngeg, no di ket maysa a managaramid iti trabaho, naragsakto iti panangaramidna iti dayta.” (Santiago 1:23-25) Wen, agbalinto a naragsak a “managtungpal iti sao.” Maysa pay, napateg ti agbalin a “managtungpal” iti amin a benneg ti Nakristianuan a panagbiagtayo. Ditay koma pulos allilawen ti bagbagitayo iti panangpampanunot nga umdasen ti basta pormal a panagdaydayaw. Bagbagaannatayo ni Santiago a mangaramidtay iti sumagmamano nga aspeto ti pudno a panagdaydayaw a mabalin a maliwayan uray pay dagiti naregta a Kristiano. Insuratna: “Ti porma ti panagdaydayaw a nadalus ken di natulawan iti panangmatmat ti Dios ken Amatayo isu daytoy: panangtaripato kadagiti ulila ken balo kadagiti rigatda, ken panamagtalinaed ti maysa iti bagina nga awanan mulit manipud iti lubong.”​—Santiago 1:27.

16. Kadagiti ania a pamay-an a nagbalin ni Abraham kas “gayyem ni Jehova,” ken kasanotay a magun-odan ti pannakigayyemna?

¹⁶ Saan nga umdas ti basta panangikuna, ‘Mamatiak iti Dios,’ ket agpatingga laengen iti dayta. Kas kuna ti Santiago 2:19: “Patiem kadi nga adda maymaysa a Dios? Naimbag unay ti ar-aramidem. Ket kaskasdi dagiti sairo mamatida ket agpigergerda.” Ipagpaganetget ni Santiago a ti “pammati, no awan ar-aramidna, ket natay a mismo,” sana tinukoy ni Abraham, a kunana: “Ti pammatina nagtignay a maibuyog iti ar-aramidna ket babaen iti ar-aramidna ti pammatina naan-anay.” (Santiago 2:17, 20-22) Nairaman iti ar-aramid ni Abraham ti panangtulong kadagiti kabagianna, panangipakita iti kinamanagpadagus, panangisagana iti pannakaidaton ni Isaac, ken ‘panangipakaammo iti publiko’ ti di maisin a pammati iti kari ti Dios a “siudad nga addaan kadagiti pudpudno a pamuon,” ti Mesianiko a Pagarian iti masanguanan. (Genesis 14:16; 18:1-5; 22:1-18; Hebreo 11:8-10, 13, 14; 13:2) Maikanatad, ni Abraham ket “naawagan ‘gayyem ni Jehova.’” (Santiago 2:23) Mabalin a maibilangtay met kas ‘gagayyem ni Jehova’ bayat a siaaktibo nga ipakaammotayo ti pammati ken namnamatayo iti um-umayen a Pagarianna a napnuan kinalinteg.

17. (a) Apay a ‘naideklara a nalinteg’ ni Rahab, ken kasano a nagunggonaan? (b) Ania nga atiddog a listaan ti ipaay ti Biblia maipapan kadagidiay ‘nagbalin a managtungpal iti sao’? (c) Kasano a nagunggonaan ni Job, ken apay?

¹⁷ Dagidiay ‘agbalin a managtungpal iti sao’ ket pudno a “maideklara a nalinteg babaen kadagiti aramid, ket saan a babaen iti pammati laeng.” (Santiago 2:24) Maysa idi ni Rahab a nanginayon kadagiti aramid iti pammatina iti “sao” a nangngeganna maipanggep kadagiti nabileg nga aramid ni Jehova. Inlemmengna dagiti managsimisim nga Israelita ken tinulonganna ida nga aglibas, sana inummong ti sangakabbalayan ni amana agpaay iti pannakaisalakan. Iti panagungar, anian a ragsaknanto a makaammo a ti pammatina, a napakuyogan iti ar-aramid, isut’ nangiturong kenkuana nga agbalin nga inapo ti Mesias! (Josue 2:11; 6:25; Mateo 1:5) Mangipaay ti Hebreo kapitulo 11 iti atiddog a listaan dagiti sabsabali pay a ‘nagbalin a managtungpal’ iti panangipakita iti pammatida, ket sibabaknang a magunggonaandanto. Saantay koma a liplipatan ni Job, a nangikuna iti sidong ti nakaro a pannakasuot: “Agtultuloy koma a maidaydayaw ti nagan ni Jehova.” Kas naammuantayon, nangibunga ti pammati ken ar-aramidna iti naindaklan a gunggona. (Job 1:21; 31:6; 42:10; Santiago 5:11) Umasping iti dayta, ti panagibturtayo itatta kas “managtungpal iti sao” mangyeg iti anamong ni Jehova.

18, 19. Kasano a ‘nagbalin a managtungpal iti sao’ dagidiay nabayag a naparparigat a kakabsat, ken ania a bendision ti inyeg ti trabahoda?

¹⁸ Karaman dagiti kakabsattayo idiay Makindaya nga Europa kadagidiay nagibtur iti kasta unay iti adu a tawen. Ita ta naikkaten ti adu a panangipawil, dagitoy ket pudno a ‘nagbalin a managtungpal iti sao’ iti kabbaro nga aglawlawda. Immakar dagiti misionero ken payunir manipud kadagiti kabangibang a daga tapno tumulong iti panangisuro ken panangorganisar. Nagibaon ti sanga ti Finland ken ti dadduma pay a kabangibang a sangsanga ti Watch Tower Society kadagiti nasigo a managibangon, ken imbaklay dagiti naparabur a kakabsat iti sangalubongan ti magasto iti pannakaibangon dagiti baro a sanga nga opisina ken dagiti Kingdom Hall.​—Idiligyo ti 2 Corinto 8:14, 15.

¹⁹ Anian a kinaregtada iti tay-ak dagidiay nabayag a naparparigat a kakabsat! ‘Agtartrabahoda a sipipinget ken umag-agawada’ a mangsupusop, no ar-arigen, kadagiti di naipalubos a gundaway kabayatan ti “nariribuk a panawen.” (1 Timoteo 4:10; 2 Timoteo 4:2) Kas pagarigan, iti daytoy napalabas nga Abril idiay Albania, a nakaro unay idi ti panangipawil, tallo nga aldaw laeng a naibunong amin a Kingdom News a napauluan iti “Apay a Napno ti Biag iti Parikut.” Nakasaysayaat daytoy a panangsurnad iti Memorial ti ipapatay ni Jesus, a tinabunuan ti 3,491 a tattao​—ad-adu ngem ti 538 nga aktibo nga agibumbunannagda.

20. Aniat’ ipasimudaag ti bilang dagiti timmabuno iti kallabes a Memorial, ken kasano a mabalin a matulongan dagiti adu?

²⁰ Dakkel met ti naaramidan ti dadduma pay a dagdaga iti bilang ti timmabuno iti Memorial a rimmang-ay kadagiti napalabas a tawen iti nasurok a 10,000,000. Iti adu a lugar, ‘agbalbalindan a managtungpal iti sao’ dagiti kabbaro a mapabpabileg ti pammatida babaen ti itatabuno ken panangrambak iti Memorial. Mabalinantay kadi a paregtaen ti ad-adu pay a kabbaro a naitimpuyog tapno maikari iti dayta a pribilehio?

21. Maitunos iti tekstotayo iti tawen, aniat’ rebbeng nga aramidentayo, ken buyogen ti ania a kalat?

²¹ Kas kadagidi naregta a Kristiano idi umuna a siglo, ken kadagiti adu sipud idin, determinadotay koma nga umagawa iti ‘panagtultuloy nga agturong iti kalat’ a biag nga agnanayon, iti man nailangitan a Pagarian wenno iti naindagaan a pagturayanna. (Filipos 3:12-14) Masupapakanto amin a panagreggettayo a mangragpat iti dayta a kalat. Saan daytoy a tiempo ti panagbalin manen a managdengngeg laeng, no di ket ti tiempo iti amin a tiempo a ‘pumigsa ken agtrabaho.’ (Haggeo 2:4; Hebreo 6:11, 12) Gapu ta ‘inawattayon ti pannakaimula ti sao,’ sapay koma ta ‘agbalintayo a naragsak a managtungpal iti sao’ itan ken iti agnanayon.

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Kasanotay a makapagibtur a buyogen iti rag-o?

◻ Ania “ti sirib manipud ngato,” ken kasanotay a magun-odan dayta?

◻ Apay a masapul nga ‘agbalintayo a managtungpal iti sao, ket saan a managdengngeg laeng’?

◻ Ania dagiti report a manggutugot koma kadatayo nga agbalin a “managtungpal iti sao”?

[Ladawan iti panid 17]

Sapay koma ta luktantay met ti pusotayo iti nadiosan a sursuro

[Ladawan iti panid 18]

Nagunggonaan ti kinatarnaw ni Job babaen ti pannakaisublina iti naan-anay, naragsak a biag a kadua dagiti inay-ayatna