Makinpagalagadan ti Mapagtalkanyo?

Maysa nga agdadamo a bisita idiay Africa ti naallukoy ti interesna iti maysa a lalaki a nakatakder iti diretso iti igid ti dalan. Napaliiwna a kada sumagmamano a minuto, iyaludaid ti lalaki dagiti sakana sa in-inayad a dumenden iti maysa a direksion bayat a nakatakder. Idi agangay, naammuan met laeng ti bisita no apay a dumendenden ti lalaki. Sursurotenna gayam ti umak-akar nga anniniwan ti poste ti telegrama tapno makalinong bayat ti panagbaliw ti posision ti init iti malem.

KAS iti anniniwan a patauden ti init, awan sarday ti panagbaliwbaliw ken pannakasukat dagiti aramid ken pagalagadan ti tattao. Iti kasunganina, di agbalbaliw ni Jehova a Dios, ti “Ama dagiti nailangitan a lawag.” Insurat ni adalan a Santiago: “Kenkuana awan ti panagbaliw ti pagturongan ti anniniwan.” (Santiago 1:17) Inrekord ti Hebreo a propeta a ni Malakias ti mismo a deklarasion ti Dios: “Siak ni Jehova; saanak a nagbaliw.” (Malakias 3:6) Iti nasion ti Israel idi kaaldawan ni Isaias, kinuna ti Dios: “Uray iti kinalakay ti maysa siak met laeng Daydiay; ket iti kinaubanan ti maysa agtultuloyakto a mangimet. Sigurado nga agtignayakto.” (Isaias 46:4) No kasta, ti panaglabas ti tiempo saanna a baliwan ti panagkompiansatayo kadagiti kari ti Mannakabalin-amin.

Maysa a Maadal iti Linteg

No kasano a mapagtalkan ken di agbaliw dagiti kari ni Jehova, kasta met dagiti pagalagadanna maipapan iti umiso ken di umiso. Agtalekkay kadi iti maysa nga agtagtagilako a dua ti timbanganna, a ti laeng maysa ti husto? Siempre saan. Umasping iti dayta, “ti nakusit a paris a timbangan nakarimrimon ken Jehova, ngem ti naan-anay a bato a pagtimbang pakaragsakanna.” (Proverbio 11:1; 20:10) Iti Linteg nga intedna kadagiti Israelita, inraman ni Jehova daytoy a bilin: “Dikay agaramid iti di kinahustisia iti panangukom, iti panangrukod, iti panangtimbang wenno iti panangsukat kadagiti likido. Rebbeng nga addaankayo kadagiti umiso a timbangan, umiso a pagtimbang, umiso nga efa ken umiso a hin. Siak ni Jehova a Diosyo, a nangiruar kadakayo manipud daga ti Egipto.”​—Levitico 19:35, 36.

Gapu iti panagtulnogda iti dayta a bilin, immawat dagiti Israelita iti anamong ti Dios ken adu a material a benepisio. Umasping iti dayta, pakabendisionan ti managdaydayaw nga agtalek ken Jehova no annurotenna dagiti di agbalbaliw a pagalagadan ti Dios, saan laeng a kadagiti panagtimbang ken panagrukod no di ket iti amin nga aspeto ti biag. Indeklara ti Dios: “Siak, ni Jehova, ti Diosmo, Daydiay mangisursuro kenka tapno magunggonaam ti bagim, Daydiay mangpappapagna kenka iti dalan a rebbeng a pagnaam.”​—Isaias 48:17.

Apay nga Agrakrakaya Dagiti Pagalagadan Itatta?

Ibaga ti Biblia ti makagapu iti panagrakaya dagiti pagalagadan itatta. Ti maudi a libro ti Biblia nga Apocalipsis deskribirenna ti maysa a gubat idiay langit, a ti nagbanaganna ket nangapektar kadagiti amin a tattao agingga iti kaaldawantayo. Insurat ni apostol Juan: “Bimtak ti gubat sadi langit: Ni Miguel ken dagiti anghelna nakibakalda iti dragon, ket nakibakal ti dragon ken dagiti anghelna ngem saan a nangabak, awan met ti nasarakanen a lugar maipaay kadakuada idiay langit. Gapuna naitapuak ti dakkel a dragon, ti kadaanan a serpiente, daydiay naawagan iti Diablo ken Satanas, a mangyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga; isu naitapuak iti daga, ket dagiti anghelna naitapuakda a naikanunong kenkuana.”​—Apocalipsis 12:7-9.

Ania ti dagus nga epekto dayta a gubat? Intuloy ni Juan: “Gapu itoy agragsakkayo, dakayo a langlangit ken dakayo nga agnaed kadakuada! Asi pay ti daga ken ti baybay, agsipud ta ti Diablo immulog kadakayo, nga addaan iti dakkel nga unget, yantangay ammona nga ababan ti periodo ti tiempona.”​—Apocalipsis 12:12.

“Asi pay ti daga” idi bimtak ti Gubat Sangalubongan I idi 1914 ket pinagpatinggana ti maysa a panawen dagiti pagalagadan a naiduma unay kadagiti pagalagadan itatta. “Ti Dakkel a Gubat ti 1914-18 ket kasla maysa a langalang a daga a namaglasin iti daydi a tiempo ken iti tiempotayo,” napaliiw ti historiador a ni Barbara Tuchman. “Iti panangikisapna iti nakaad-adu a biag a nagbalin koma a makagunggona ken nabunga kadagiti simmaruno a tawen, iti panangdadaelna kadagiti pammati, panangbalbaliwna kadagiti ideya, ken iti panangibatina kadagiti di maagasan a saem ti pannakadismaya, namataud dayta iti pisikal ken sikolohikal a giwang iti nagbaetan ti dua a panawen.” Umanamong ti padana a historiador a ni Eric Hobsbawm: “Sipud pay 1914, addan ti nakadkadlaw a panagrakaya dagiti nangato a pagalagadan a naibilang idi a gagangay kadagiti narang-ay a pagilian . . . Nagrigat a matarusan ti daksanggasat a kinapartak ti isusubli iti inawagan dagiti inapotayo idi maika-19 a siglo kas dagiti estandarte ti barbarismo.”

Iti librona a Humanity​—A Moral History of the Twentieth Century, kinuna ti autor a ni Jonathan Glover: “Ti maysa a pakabigbigan ti tiempotayo isu ti mapukpukawen a paglintegan iti moral.” Nupay pagduaduaanna ti moral a paglintegan ti dadduma gapu iti panagkapuy ti relihion iti Makinlaud a lubong, imballaagna: “Datayo a di mamati iti narelihiosuan a moral a paglintegan ti rumbeng a maseknan latta gapu ta mapukpukawen dayta.”

Ti agdama a pannakadadael ti panagtalek​—no iti tay-ak ti komersio, politika, wenno relihion wenno uray kadagiti relasion iti pamilia ken iti dadduma a tao​—ken dagiti nakas-ang a nagbanaganna ket paset ti nagdakes a gandat ti Diablo a mangyeg iti ay-ay kadagiti agnanaed ditoy daga. Determinado ni Satanas a mangileppas iti pannakigubatna ken iti pannakiramanna a madadael a kaduana dagiti amin a mangikagkagumaan nga agbiag a maitunos kadagiti estandarte ti Dios.​—Apocalipsis 12:17.

Adda kadi solusion ti agraraira a pannakadadael ti panagtalek? Sumungbat ni apostol Pedro: ‘Ngem adda baro a langlangit ken baro a daga nga ur-urayentayo sigun iti kari[ti Dios], ket kadagitoy agtaeng ti kinalinteg.’ (2 Pedro 3:13) Makapagtalektay iti dayta a kari agsipud ta saan laeng nga addaan ti Dios iti pannakabalin a mangitungpal iti panggepna no di ket ipasiguradona pay ti pannakatungpalna. Maipapan iti aniaman a ‘sao a rummuar manipud iti ngiwatna,’ ibaga ni Jehova: “Saanto nga agsubli kaniak nga awanan kadagiti nagbanagan, no di ket sigurado nga aramidennanto daydiay pagragsakak, ket sigurado nga agballiginto iti banag a nangibaonak iti dayta.” Talaga a mapagtalkan dayta a kari!​—Isaias 55:11; Apocalipsis 21:4, 5.

Agbiag a Maitunos Kadagiti Pagalagadan ti Dios

Iti lubong nga agbaliwbaliw ken agrakrakaya dagiti pagalagadanna, ikagkagumaan dagiti Saksi ni Jehova nga itunos ti kababalinda kadagiti pagannurotan ti Biblia. Kas resultana, naidumdumada iti kaaduan a tattao, ket dayta ti masansan a nangatrakar iti atension​—ken pananglais​—ti sabsabali.

Iti maysa a kombension dagiti Saksi ni Jehova idiay London, maysa a pannakangiwat ti pinagsaludsodan ti maysa a reporter ti TV no talaga a Kristiano dagiti Saksi ni Jehova. Insungbatna: “Wen, talaga a Kristianokami agsipud ta ni Jesus ti modelomi. Nasaknap ti kinaagum ditoy lubong, ngem naipamaysa ti atensionmi ken Jesu-Kristo kas ti dalan, ti kinapudno, ken ti biag. Patienmi nga isu ti Anak ti Dios, ket saan a paset ti Trinidad. Daytat’ makagapu a ti pannakaawatmi iti Biblia ket naiduma iti pannakaawat dagiti nalatak a relihion.”

Idi naipabuya ti interbiu iti BBC a telebision, kinuna ti reporter iti ngudo ti programa: “Nanayonan manen ti naammuak no apay nga umay agtuktok dagiti Saksi ni Jehova iti ridawtayo. Ket ita laeng a nakakitaak iti 25,000 a tattao a nakadisente ken nakasingsingpet nga agtataripnong iti maymaysa a lugar.” Anian a nagsayaat a testimonia dayta manipud iti maysa a taga ruar a managpaliiw​—a mangipakita a nainsiriban ti panangannurot kadagiti di agbalbaliw a pagalagadan ti Dios!

Nupay ti dadduma dida kayat nga annuroten dagiti pagalagadan a saan nga isuda ti nangpartuat, paregtaendakayo a mangsukimat iti Bibliayo ket ammuenyo no ania dagiti pagalagadan ti Dios. Ngem dikay koma makontento iti parparawpaw a panangusig. Surotenyo ti balakad ni apostol Pablo: “Dikay agpaisukogen iti daytoy a sistema ti bambanag, no di ket agbalbaliwkayo babaen ti panangpabaroyo iti panunotyo, tapno mapaneknekanyo iti bagbagiyo ti naimbag ken makaay-ayo ken naan-anay a pagayatan ti Dios.” (Roma 12:2) Sumarungkarkay iti Kingdom Hall nga adda iti asidegyo, ket am-ammuenyo dagiti Saksi sadiay. Mapaneknekanyonto nga ordinarioda laeng a tattao nga agtalek kadagiti kari ti Biblia ken mangiparparangarang iti kompiansada iti Dios babaen ti panagbiag a maitunos kadagiti pagalagadanna.

Maipanamnama nga umawatkayto kadagiti bendision no annurotenyo iti panagbiagyo dagiti di agbalbaliw ken mapagtalkan a pagalagadan ti Dios. Ipangagyo ti mismo nga awis ti Dios: “O no koma laeng pudno nga ipangagmo dagiti bilinko! Iti kasta ti talnam agbalin a kas iti maysa a karayan, ket ti kinalintegmo kas kadagiti dalluyon ti baybay.”​—Isaias 48:18.

[Dagiti Ladawan iti panid 5]

Itatta, adda pannakadadael ti panagtalek iti tay-ak ti komersio, politika, relihion, ken relasion iti pamilia