PANANGRABNGIS
Panangisawang iti makainsulto a sasao iti maysa a tao, iti kasta maumsi dayta.
Kadagiti Israelita, ti panangrabngis wenno panangilunod kadagiti nagannak ket maysa a basol a maikari iti dusa nga ipapatay. (Ex 21:17; Mt 15:4; Mr 7:10) Kas iti abusado a panagsao, ti pisikal a panangdangran kadagiti nagannak ket nagtaud iti isu met laeng a dakes a kababalin, ngarud, agpada ti dusa agpaay kadagita. (Ex 21:15) Yantangay dagiti nagannak ti pannakabagi ni Jehova no iti biang dagiti annakda, ti maysa nga anak a nangrabngis kadagiti nagannakna arigna rinabngisna metten ti Dios.—Idiligyo ti Ex 20:12.
Rumbeng met idi a maipakitaan iti umiso a panagraem dagiti agtuturay iti Israel. Dayta ti makagapu a nupay di nainkalintegan ti pannakatrato ni apostol Pablo, nagpadispensar iti pannakailaw-anna a nangawag iti nangato a padi iti sasao nga imbilang ti sabsabali kas nabassawang.—Ex 22:28; Ara 23:1-5.
Awan kadagiti Kristiano idi umuna a siglo ti nangisawang iti inggagara a panangrabngis. (1Co 6:9, 10; 1Pe 3:8, 9) Mailaksid idi iti kongregasion no ti maysa ket maulit-ulit wenno inggagara a nangab-abi iti sabsabali.—1Co 5:11-13.
Yantangay agparang a dagiti pasurot ni Jesu-Kristo ket tagtagibassiten ken di kaykayat ti lubong maigapu iti trabaho ken mensaheda, masansan a puntiria ida ti panangrabngis. (Idiligyo ti Jn 9:28, 29; 17:14; 1Co 1:18; 4:11-13.) Ngem saanda a bumales babaen iti panangrabngisda kadagiti bumusbusor. Nangipakita a mismo ni Kristo Jesus iti ulidan maipapan iti daytoy a banag. (1Pe 2:21, 23) Nupay naakusaran a kaay-ayona ti uminom iti arak, nabuklis, ahente ti Diablo, manangsalungasing iti Sabbath, ken tabtabbaawanna ti Dios, saan a bimmales ni Kristo Jesus babaen iti panangrabngisna kadagiti mangpabpabasol kenkuana. (Mt 11:19; 26:65; Lu 11:15; Jn 9:16) Nagtalinaed a siuulimek ni Jesus idi naidatag dagiti ulbod a darum kenkuana iti sanguanan ni Pilato. (Mt 27:12-14) No ti maysa a Kristiano tuladenna ti ulidan ni Jesus, mabalin a maaddaan daytoy iti nasayaat nga epekto iti sumagmamano a bumusbusor, ket daytoy ti tumulong tapno maamirisda nga awan gayam panggapuanda nga agsao iti nabassawang a sasao. Mabalin pay ketdi a mabigbigda ti kinapudno, iti kasta idaydayawda ti Dios.—Idiligyo ti Ro 12:17-21; 1Pe 2:12.
Kasapulan a taginayonen dagiti Kristiano ti nasayaat a kababalinda tapno awan ti rason a rabngisen ida dagiti bumusbusor. Daytoy a punto ti indatag ni apostol Pablo mainaig kadagiti ub-ubing a balo a babbai iti kongregasion. Yantangay adda tendensiada nga agbalin a manangidanondanon ken mannakibiang iti ar-aramid ti sabali a tattao, pinaregtana ida a makiasawada ket agbalinda koma nga okupado iti panangpadakkel iti annak ken iti panangaywan iti sangakabbalayan. Yantangay okupadoda nga assawa, awan ti panggapuan ti asinoman a bumusbusor tapno padaksenna dagiti Kristiano kas manangidanondanon ken mannakibiang iti ar-aramid ti sabali a tattao.—1Ti 5:13, 14.
Idi adda ditoy daga ni Jesu-Kristo, impakita ti dadduma a saan a kimmuyog kenkuana babaen ti tigtignayda nga ‘addada iti dasigna,’ ket saanda a dagus a kimmadua kadagiti bumusbusor tapno rabngisenda isuna. Kastoy idi ti kasasaad ti maysa a tao a nangparuar kadagiti sairo maibatay iti nagan ni Jesus, ta nabatad nga inikkan ti Dios iti pannakabalin a mangaramid iti kasta. Impapan ni Juan ken ti sabsabali pay a rumbeng a mapasardeng daytoy a tao, agsipud ta saan a kumuykuyog kadakuada. Ngem kinuna ni Jesus: “Dikay padasen a lapdan, ta awan ti asinoman nga agaramidto iti mannakabalin nga aramid maibatay iti naganko a sidadarasto a makabael a mangrabngis [iti literal, mangisawang iti dakes maipapan] kaniak.” (Mr 9:38-40) Idi insawang ni Jesus daytoy a sasao, ti Judio a kongregasion ket bigbigbigen pay laeng ti Dios ken maipasdekto pay laeng iti masanguanan ti kongregasion Kristiano. (Idiligyo ti Mt 16:18; 18:15-17.) Kasta met, saan a kinalikaguman ni Jesus nga aktual a sumurot kenkuana ti amin a manamati. (Mr 5:18-20) Ngarud, no ti maysa a Judio a kameng iti ili a nakitulagan ti Dios ket nagaramid iti milagro maibatay iti nagan ni Jesus, pammaneknek dayta nga isu an-anamongan ti Dios. Nupay kasta, idi naipasdeken ti kongregasion Kristiano, dagiti tattao a mayat nga anamongan ti Dios kasapulan a maitimpuyogda iti dayta kas matalek a paspasurot ni Jesu-Kristo. (Idiligyo ti Ara 2:40, 41.) Ngem ti panangaramid laeng iti milagro maibatay iti nagan ni Jesus ket saanen a pammaneknek nga adda ti maysa a tao iti dasig ni Jesu-Kristo, saan met a patalgedan dayta a saan a nakabasol ti kasta a tao iti panangrabngis iti Anak ti Dios.—Mt 7:21-23; kitaenyo ti NABASSAWANG A PANAGSAO; TABBAAW.