Nainsiriban a Giya Kadagiti Agassawa
“Dagiti babbai agpasakupda koma kadagiti assawada a kas iti Apo. Assawa a lallaki, itultuloyyo nga ayaten dagiti assawayo.”—EFESO 5:22, 25.
1. Ania ti umiso a panangmatmat iti panagasawa?
KINUNA ni Jesus a ti panagasawa ket maysa nga urnos ti Dios a mamagtipon iti lalaki ken babai tapno agbalinda a ‘maymaysa a lasag.’ (Mateo 19:5, 6) Panagtipon dayta ti dua a tao nga addaan iti nagduma a personalidad ngem agsursuro a maaddaan kadagiti agpada nga interes ken sangsangkatunos a mangragpat kadagiti agpada a kalat. Ti panagasawa ket tungpal biag a pannakikumit, saan a temporario a katulagan a nalaka a mawaswas. Iti adu a pagilian, naglaka ti makidiborsio, ngem para kadagiti Kristiano, ti panagasawa ket sagrado. Mawaswas laeng dayta maigapu iti maysa a nadagsen a rason.—Mateo 19:9.
2. (a) Aniada a tulong ti magun-od dagiti agassawa? (b) Apay a napateg nga ikagumaan nga aramiden a naballigi ti panagasawa?
2 Kinuna ti maysa a mammagbaga iti panagasawa: “Ti naballigi a panagasawa ket maysa nga agtultuloy a panagbaliwbaliw bayat a tumaud dagiti baro nga isyu, a sanguenna dagiti rumsua a parikut, ken usarenna ti bambanag a magun-od iti tunggal paset ti biag.” Para kadagiti Kristiano nga agassawa, dagita a bambanag ramanenna ti nainsiriban a balakad ti Biblia, suporta dagiti pada a Kristiano, ken maysa a nasinged a relasion ken ni Jehova a nabuyogan iti naynay a panagkararag. Naandur ti naballigi a panagasawa, ket iti panaglabas ti panawen, mangyeg dayta iti ragsak ken pannakapnek iti asawa a lalaki ken babai. Kangrunaan iti amin, pakaidayawan dayta ni Jehova a Dios, ti Namunganay iti panagasawa.—Genesis 2:18, 21-24; 1 Corinto 10:31; Efeso 3:15; 1 Tesalonica 5:17.
Tuladenyo ni Jesus ken ti Kongregasionna
3. (a) Ania ti kababagas ti balakad ni Pablo kadagiti agassawa? (b) Ania a nasayaat nga ulidan ti impasdek ni Jesus?
3 Dua a ribu a tawenen ti napalabas, impaay ni apostol Pablo ti nainsiriban a balakad kadagiti Kristiano nga agassawa idi insuratna: “No kasano a ti kongregasion agpaspasakup iti Kristo, kasta met koma dagiti babbai kadagiti assawada iti amin a banag. Assawa a lallaki, itultuloyyo nga ayaten dagiti assawayo, no kasano a ti Kristo inayatna met ti kongregasion ken inyawatna ti bagina a maipaay iti dayta.” (Efeso 5:24, 25) Anian a nagsayaat a panamagdilig ti nayebkas ditoy! No sipapakumbaba nga agpasakup dagiti Kristiano a babbai kadagiti assawada, tultuladenda ti kongregasion no maipapan iti panangbigbig ken panangtungpal iti prinsipio ti kinaulo. No itultuloy dagiti lallaki nga ayaten dagiti assawada, iti rigat man wenno nam-ay, ipakpakitada a tultuladenda ti panagayat ken panangaywan ni Kristo iti kongregasion.
4. Kasano a matulad dagiti assawa a lallaki ti ulidan ni Jesus?
4 Dagiti Kristiano nga assawa a lallaki ti ulo dagiti pamiliada, ngem adda met uloda, ni Jesus. (1 Corinto 11:3) Gapuna, no kasano nga inaywanan ni Jesus ti kongregasion, masapul met a siaayat nga ipaay dagiti lallaki ti naespirituan ken material a kasapulan ti pamiliada, uray no agkalikagum dayta iti panagsakripisioda. Ipangpangrunada ti pagimbagan ti pamiliada imbes a ti bukodda a tarigagay ken pagayatan. Kinuna ni Jesus: “Amin a bambanag, ngarud, a kayatyo nga aramiden kadakayo dagiti tattao, masapul a kasta met ti aramidenyo kadakuada.” (Mateo 7:12) Adda naisangsangayan nga aplikasion dayta a prinsipio iti relasion ti agassawa. Impamatmat dayta ni Pablo idi kinunana: “Rebbeng a dagiti lallaki ayatenda dagiti assawada a kas kadagiti bukodda a bagi. . . . Awan pay a pulos ti tao a nanggura iti bukodna a lasag; no di ket taraonan ken ipatpategna dayta.” (Efeso 5:28, 29) Nasken a taraonan ken ipateg ti lalaki ti asawana no kasano nga ikagkagumaanna a taraonan ken ipateg ti mismo a bagina.
5. Kasano a matulad dagiti assawa a babbai ti kongregasion Kristiano?
5 Dagiti nadiosan a babbai matmatanda ti kongregasion Kristiano kas maysa a padron. Idi adda ditoy daga ni Jesus, sipapasnek nga inwaksi dagiti pasurotna ti dati a pakakumikomanda ket simmurotda kenkuana. Kalpasan ti ipapatayna, intultuloyda ti nagpasakup kenkuana, ket kadagiti naglabas a dandani 2,000 a tawenen, nagtultuloy a nagpasakup ken ni Jesus ti pudno a kongregasion Kristiano ken simmurotda iti panangidaulona iti amin a banag. Umasping iti dayta, dagiti Kristiano a babbai saanda met nga umsien ti assawada wenno tagilag-anen ti nainkasuratan nga urnos mainaig iti kinaulo iti panagasawa. Imbes ketdi, suportaran ken agpasakupda kadagiti assawada, a makikooperarda kadakuada, ket iti kasta, mapabilegda dagiti assawada. No agtignay iti kasta a siaayat a wagas ti lalaki ken babai, agballigi ti panagasawada ken agpada a maragsakanda iti relasionda.
Itultuloyyo ti Makipagtaeng Kadakuada
6. Ania ti imbalakad ni Pedro kadagiti assawa a lallaki, ket apay a napateg dayta?
6 Adda met balakad ni apostol Pedro kadagiti agassawa, ket nadagdagsen ti imbagana kadagiti assawa a lallaki. Kinunana: “Agtultuloykayo a makipagtaeng [kadagiti assawayo] iti umasping a pamay-an maitunos iti pannakaammo, nga itudinganyo ida iti dayaw a kas iti narasrasi a basehas, ti babai, yantangay makipagtawidkayo met kadakuada iti di kaikarian a parabur ti biag, tapno saan a malappedan dagiti kararagyo.” (1 Pedro 3:7) Ti kinaserioso ti balakad ni Pedro ket nailawlawag iti maudi a sasao dayta a bersikulo. No ti lalaki dina padayawan ti asawana, maapektaran ti relasionna ken ni Jehova. Malapdan dagiti kararagna.
7. Kasano a ti lalaki mapadayawanna ti asawana?
7 Kasano ngarud a mapadayawan dagiti lallaki ti assawada? Ti panangpadayaw iti asawa a babai kaipapananna ti siaayat a panangtrato kenkuana, buyogen ti panagraem ken dignidad. Ti kasta a naayat a panangtrato iti asawa a babai ket kasla karkarna kadagiti adu a tattao. Insurat ti maysa a Griego nga eskolar: “Iti sidong ti linteg dagiti Romano, awan ti aniaman a kalintegan ti maysa a babai. Agtalinaed a kasla ubing ti panangmatmat kenkuana ti linteg. . . . Isu ket naan-anay nga adda iti kontrol ni lakayna.” Anian a naisupadi iti nakristianuan a sursuro! Ti Kristiano a lalaki padayawanna ti asawana. Ti panangtratona ken ni baketna ket maitunos, saan nga iti kayatna, no di ket kadagiti nakristianuan a prinsipio. Maysa pay, nakonsiderar kenkuana “maitunos iti pannakaammo,” a silalagip a narasrasi a basehas ti babai.
“Narasrasi a Basehas” iti Ania a Wagas?
8, 9. Kadagiti ania a wagas nga agpada dagiti babbai ken lallaki?
8 Idi kinunana a “narasrasi a basehas” ti babai, saan a kayat a sawen ni Pedro a nakapkapuy dagiti babbai no iti sirib wenno iti naespirituan. Pudno, adu a Kristiano a lallaki ti addaan kadagiti pribilehio iti kongregasion a di matagiragsak dagiti babbai, ken iti uneg ti pamilia agpasakup dagiti babbai kadagiti assawada. (1 Corinto 14:35; 1 Timoteo 2:12) Kaskasdi, agpada a pammati, panagandur, ken nangato a moral a pagalagadan ti makalikaguman iti isuamin, lallaki ken babbai. Ken kas kinuna ni Pedro, ti asawa a lalaki ken babai agpada a ‘makipagtawidda iti di kaikarian a parabur ti biag.’ No maipapan iti pannakaisalakan, agpada ti panangmatmat kadakuada ni Jehova a Dios. (Galacia 3:28) Naiturong ti surat ni Pedro kadagiti napulotan a Kristiano idi umuna a siglo. Gapuna, dagita a sasaona ti nangipalagip kadagiti Kristiano a lallaki a kas “makipagtawid ken Kristo,” isuda ken dagiti assawada ket agpada nga addaan iti nailangitan a namnama. (Roma 8:17) Dumtengto ti aldaw nga agserbida kas papadi ken ar-ari iti nailangitan a Pagarian ti Dios!—Apocalipsis 5:10.
9 Dagiti napulotan a Kristiano a babbai ket saan a pulos a nababbaba ngem kadagiti napulotan a Kristiano nga assawada. No an-anagen, kasta met laeng dagidiay naindagaan ti namnamada. Dagiti lallaki ken babbai a paset ti “dakkel a bunggoy” agpada a linabaanda dagiti pagan-anayda ken pinapudawda dayta babaen ti dara ti Kordero. Agpada a makipaspasetda iti sangalubongan a dir-i ti panangidayaw ken ni Jehova iti “aldaw ken rabii.” (Apocalipsis 7:9, 10, 14, 15) Agpada a manamnamada a tagiragsakendanto ti “nadayag a wayawaya ti annak ti Dios,” inton agragsakda iti “pudpudno a biag.” (Roma 8:21; 1 Timoteo 6:19) Napulotan man wenno sabsabali a karnero, agserserbi ken ni Jehova ti amin a Kristiano kas “maymaysa nga arban” iti sidong ti “maymaysa a pastor.” (Juan 10:16) Anian a nabileg a rason dayta tapno dagiti Kristiano nga agassawa ipaayda ti dayaw a pakaikarian ti tunggal maysa!
10. Iti ania nga anag a “narasrasi a basehas” dagiti babbai?
10 Iti ania ngarud nga anag a “narasrasi a basehas” dagiti babbai? Nalabit a tuktukoyen ni Pedro ti kinapudno nga iti pangkaaduan, basbassit ti pammagi dagiti babbai ken napigpigsa dagiti lallaki ngem kadakuada. Kanayonanna, gapu iti imperpekto a kasasaadtayo, makaapektar iti salun-at ti babai ti naisangsangayan a pribilehio ti panagpasngay. Dagiti babbai a mabalin pay nga aganak mapasaranda dagiti pisikal a pakasikoran gapu iti panagkadawyan. Awan duadua a kasapulanda ti naisangsangayan a panangaywan ken konsiderasion no agpaspasarda kadagiti kasta a pakasikoran wenno ib-ibturanda dagiti rigat ti panagsikog ken panagpasngay. Dakkel ti maitulongna iti panagballigi ti relasion ti agassawa no padayawan ti lalaki ti asawana, nga ipaayna ti panangdungngo a kasapulan ni baketna.
Agassawa a Nagduma ti Relihionda
11. Iti ania nga anag a makapagballigi ti agassawa uray no agduma ti relihionda?
11 Komusta ngay no agduma ti relihion ti agassawa gapu ta inawat ti maysa ti Nakristianuan a kinapudno kalpasan a nagkallaysada? Makapagballigi ngata ti kasta a panagasawa? Paneknekan ti kapadasan ti adu a pagassawaan a makapagballigida iti anag a mabalinda latta ti agtultuloy kas agassawa ket mangyeg dayta iti kinaragsakda. Total, legal latta ti panagasawada iti imatang ni Jehova; agtalinaedda a ‘maymaysa a lasag.’ Gapuna, mabalakadan dagiti Kristiano nga agtalinaedda iti poder dagiti assawada no umanamong ti di manamati nga assawada. No adda annakda, magunggonaan dagitoy manipud iti kinamatalek ti Kristiano a nagannak.—1 Corinto 7:12-14.
12, 13. Kas panangsurot iti balakad ni Pedro, kasano a matulongan dagiti Kristiano a babbai ti di manamati nga assawada?
12 Siaayat a balakadan ni Pedro dagiti Kristiano a babbai a sabali ti relihion ti assawada. Agaplikar met dayta a prinsipio kadagiti Kristiano a lallaki nga adda iti umasping a kasasaad. Insurat ni Pedro: “Dakayo nga assawa a babbai, agpasakupkayo kadagiti bukodyo nga assawa, tapno iti kasta, no ti asinoman saan a natulnog iti sao, mabalin a magun-od ida nga awan ti sao babaen iti kababalin dagiti assawada a babbai, agsipud ta nasaksianda ti nadalus a kababalinyo agraman ti nauneg a panagraem.”—1 Pedro 3:1, 2.
13 Makomendaran no sitatanang a mailawlawag ti babai ti pammatina iti asawana. Ngem kasano no di umimdeng ni lakayna? Desisionna dayta. Kaskasdi, saan koma a maawanan iti namnama ti babai yantangay makaipaay met iti nabileg a pammaneknek ti nakristianuan a kondukta. Adu a lallaki a saan nga interesado idi damo wenno bumusbusor pay ketdi iti pammati dagiti assawada ti nagbalin a “siuumiso nga agannayas iti agnanayon a biag” kalpasan a nakitada ti nasayaat a kondukta dagiti assawada. (Aramid 13:48) Uray no saan nga awaten ti lalaki ti nakristianuan a kinapudno, mabalin a maay-ayo latta iti kondukta ni baketna, a mangyeg kadagiti positibo nga epekto iti relasionda. Inadmitir ti maysa a lalaki a dina kabaelan ti agbiag maitunos kadagiti nangato a pagalagadan nga an-annuroten ni baketna kas maysa a Saksi ni Jehova. Kaskasdi, kinunana nga isu ket ‘naragsak iti denna ti maysa a makaay-ayo nga asawa’ ken naimpusuan a pinadayawanna ni baketna ken dagiti Saksi babaen ti suratna iti maysa a diario.
14. Kasano a matulongan dagiti lallaki ti di manamati nga assawada?
14 Dagiti Kristiano a lallaki a nangtungpal iti prinsipio ti balakad ni Pedro nagun-odda met dagiti assawada babaen ti konduktada. Napaliiw dagiti di manamati a babbai a nagbalin a responsable dagiti assawada, a didan saysayangen ti kuarta iti panagsigarilio, panaginum, ken panagsugal, ken dida pay agus-usaren kadagiti naalas ken makapasakit a sasao. Adda dagiti di manamati nga assawa a nayam-ammo kadagiti dadduma a kameng ti kongregasion Kristiano. Naay-ayoda iti naayat a nakristianuan a panagkakabsat, ket nayadanida ken ni Jehova gapu iti napaliiwda kadagiti kakabsat.—Juan 13:34, 35.
“Ti Nalimed a Kinatao ti Puso”
15, 16. Ania a kondukta ti Kristiano a babai ti mabalin a mangtignay iti di manamati nga asawana?
15 Ania a kondukta ti mabalin a mangtignay iti asawa a lalaki? Daydiay kondukta a gagangay a patanoren dagiti Kristiano a babbai. Kuna ni Pedro: “Ti arkosyo saan koma a daydiay makinruar a panangsallapid iti buok ken ti panangikapet kadagiti balitok a pagarkos wenno ti panangikawes kadagiti makinruar a kawes, no di ket isu koma ti nalimed a kinatao ti puso iti di agrupsa a pagan-anay ti naulimek ken naalumamay nga espiritu, nga addaan dakkel a pateg iti imatang ti Dios. Ta idi unana, dagiti nasantuan a babbai a nangin-inanama iti Dios kasta met ti panangarkosda iti bagbagida, nga agpaspasakupda kadagiti bukodda nga assawa, kas iti panagtulnog idi ni Sara ken Abraham, nga inawaganna iti ‘apo.’ Ket nagbalinkayo nga annakna, no agtultuloykayo nga agaramid iti naimbag ket saanyo a pagbutngan ti aniaman a pakaigapuan ti panagaligaget.”—1 Pedro 3:3-6.
16 Balakadan ni Pedro ti Kristiano a babai a saan koma nga agpannuray iti makinruar a langa. Imbes ketdi, makita koma ni lakayna nga adda epekto iti katataona dagiti sursuro ti Biblia. Agminar koma ti baro a personalidadna ket mapaggidiat dayta ni lakayna iti sigud a personalidadna. (Efeso 4:22-24) Sigurado a makapagin-awa ken makakayaw ken ni lakayna ti ‘naulimek ken naalumamay nga espirituna.’ Saan laeng makaay-ayo ken ni lakayna ti kasta a galad no di ket ‘addaan dayta iti dakkel a pateg iti imatang ti Dios.’—Colosas 3:12.
17. Kasano a dagiti Kristiano a babbai mapagwadanda ni Sara?
17 Natukoy ni Sara kas nasayaat nga ulidan a maikari a tuladen dagiti naasawaan a Kristiano a babbai, manamati man wenno saan ti assawada. Awan duadua a minatmatan ni Sara kas pannakaulona ni Abraham. Uray iti pusona, inawaganna ni lakayna kas “apo.” (Genesis 18:12) Ngem saan a dayta ti nangipababa iti dignidadna. Nalawag a nabileg ti espiritualidad ni Sara maibatay iti natibker a pammatina ken Jehova. Kinapudnona, isu ket karaman kadagiti ‘dakkel nga ulep dagiti saksi’ nga addaan iti mapagwadan a pammati a rumbeng a mangtignay kadatayo nga ‘agibtur a tumaray iti lumba a naikabil iti sanguanantayo.’ (Hebreo 11:11; 12:1) Saan a mangipababa iti dignidad ti Kristiano a babai ti panangtulad ken Sara.
18. Aniada a prinsipio ti laglagipen no agduma ti relihion ti agassawa?
18 Iti agassawa a nagduma ti relihionda, ti lalaki latta ti ulo. No ti lalaki ti manamati, agbalin a nakonsiderar kadagiti patpatien ni baketna ngem agannad a dina maikompromiso ti pammatina. No ti babai ti manamati, dina met ikompromiso ti pammatina. (Aramid 5:29) Nupay kasta, saan koma a makisalisal iti kinaulo ni lakayna. Raemenna latta ti saad ti lalaki ket agtalinaed “iti linteg ti asawana.”—Roma 7:2.
Ti Nainsiriban a Giya ti Biblia
19. Ania ti sumagmamano a bambanag a mangpairteng iti relasion ti agassawa, ngem kasano a madaeran dagita?
19 Iti kaaldawantayo, adu ti mabalin a mangpairteng iti relasion ti agassawa. Dadduma a lallaki ti saan a responsable. Dadduma a babbai ti saan nga agpasakup iti kinaulo dagiti assawada. Adda met dagidiay abusuen dagiti assawada. No kadagiti Kristiano, mabalin a masubok ti kinasungdoda gapu iti rigat ti biag, natauan a kinaimperpekto, ken espiritu ti lubong, kas iti imoralidad ken ballikug a pagalagadan. Nupay kasta, aniaman ti kasasaadda, dagiti Kristiano a lallaki ken babbai a mangan-annurot kadagiti prinsipio ti Biblia matagiragsakda ti bendision ni Jehova. Uray no maysa laeng kadagiti agassawa ti mangyap-aplikar kadagiti prinsipio ti Biblia, nasaysayaat dayta ngem iti agassawa nga agpada a di manamati. Maysa pay, ayaten ken saranayen ni Jehova dagiti adipenna nga agtultuloy a mangsalimetmet iti sinapataanda kadagiti assawada uray kadagiti narikut a kasasaad. Saanna a lipaten ti kinasungdoda.—Salmo 18:25; Hebreo 6:10; 1 Pedro 3:12.
20. Ania ti balakad ni Pedro kadagiti amin a Kristiano?
20 Kalpasan a binalakadan ni apostol Pedro dagiti naasawaan a lallaki ken babbai, ingngudona babaen ti nabara a sasao ti pammaregta. Kinunana: “Kamaudiananna, agkakapanunotankay koma amin, a mangipakitakayo iti pannakipagmaymaysa ti rikna, addaan iti nainkabsatan a panagayat, nadungngo a mannakipagrikna, napakumbaba iti panagpampanunot, a saan nga isupapak ti panangdangran iti panangdangran wenno panangrabngis iti panangrabngis, no di ket, iti kasupadina, mangipaay iti pamendision, agsipud ta naayabankayo itoy a dana, tapno makatawidkayo iti bendision.” (1 Pedro 3:8, 9) Talaga a nainsiriban a balakad dayta agpaay iti isuamin, nangnangruna kadagiti agassawa!
Malagipyo Kadi?
• Kasano a dagiti Kristiano nga assawa a lallaki matuladda ni Jesus?
• Kasano a dagiti Kristiano nga assawa a babbai matuladda ti kongregasion?
• Iti ania a pamay-an a mapadayawan dagiti lallaki ti assawada?
• Ania ti kasayaatan nga aramiden ti maysa a Kristiano a babai a saan a manamati ti asawana?
[Ladawan iti panid 16]
Ayaten ken aywanan ti Kristiano a lalaki ti asawana
Raemen ken padayawan ti Kristiano a babai ti asawana
[Ladawan iti panid 17]
Saan a kas iti linteg dagiti Romano, dagiti nakristianuan a pannursuro kalikagumanna a padayawan ti lalaki ti asawana
[Ladawan iti panid 18]
Dagiti lallaki ken babbai a kameng ti “dakkel a bunggoy” agpada a mangnamnamada iti biag nga agnanayon iti Paraiso
[Ladawan iti panid 20]
Ni Sara minatmatanna ni Abraham kas apona