NADIBINUAN

Daydiay nainaig wenno tumukoy iti Dios, daydiay nadiosan wenno nailangitan.

Iti sumagmamano a paset ti Hebreo a Kasuratan, agsinsinnublat a naaramat ti sao nga ʼEl (pangmaymaysa a porma ti sao a “Dios”) ken ʼElo·himʹ (pangadu a porma a tumukoy iti kinatan-ok ti sao a “Dios”). Gapuna, ʼEl ʼElo·himʹ Yehwahʹ ti nailanad iti Josue 22:22 ken Salmo 50:1 iti Hebreo a teksto. Nupay ti sumagmamano a bersion (Ro; Sal 49:1, BC [Espaniol]) pinagtalinaedda laeng ti Hebreo nga ʼEl ʼElo·himʹ, ti dadduma ipatarusda dagita kas “ti Dios dagiti didios” (AT, JB, La, VM [Espaniol]) wenno, ad-adda nga umiso, “Daydiay Mannakabalin, ti Dios” (AS, Mo, RS), ken “Daydiay Nadibinuan, ti Dios” (NW).​—Kitaenyo ti DIOS.

Iti Kristiano a Griego a Kasuratan, agparang ti sumagmamano a sasao a nagtaud iti the·osʹ (dios) ken adda pakainaiganda iti daydiay matuktukoy a nadibinuan. Ti nainaig a sasao a theiʹos, thei·oʹtes, ken the·oʹtes ket agparang iti Aramid 17:29, Roma 1:20, Colosas 2:9, ken 2 Pedro 1:3, 4.

Iti Aramid 17:29, idi adda ni Pablo idiay Atenas, impakitana a saan a lohikal a panunoten dagiti tattao a “ti Nadibinuan a Persona [to theiʹon, porma ti theiʹos] ket kas iti balitok wenno pirak wenno bato.” Adu a managipatarus ti nagaramat ditoy kadagiti termino a kas iti “ti Kinadios,” wenno “ti Dios” (KJ, AS, Dy, ED, JB, RS), idinto ta iti patarus ni E. J. Goodspeed nailanad ti “nadibinuan a kasasaad.” Sigun iti The International Standard Bible Encyclopedia, ti sasao a to theiʹon “ket nagtaud iti pangilasin a sao (adjective) a theíos, kaipapananna ti ‘tumukoy iti Dios,’ ‘nadibinuan.’” (Inurnos ni G. Bromiley, 1979, Tomo 1, p. 913) Iti Greek-English Lexicon da Liddell ken Scott, nailanad ti kaipapanan a “Dios.” (Rinebisar ni H. Jones, Oxford, 1968, p. 787, 788) Gapuna, matarusan a ti sasao a to theiʹon ket mabalin a tumukoy iti maysa a persona wenno iti maysa a kualidad. Nabatad ngarud a ti konteksto ti pangibatayan ti managipatarus no ania a sasao ti aramatenna. Iti Aramid 17:29, nalawag nga ipakita ti konteksto a ti Dios a mismo ti madesdeskribir, ket ngarud mayanatup a naipatarus ti to theiʹon kas “Nadibinuan a Persona” iti Baro a Lubong a Patarus.​—Idiligyo ti NIV.

Iti Roma 1:20 tukoyen ni apostol Pablo ti di mailibak ken makitkita a pammaneknek kadagiti “di makita a kualidad” ti Dios, nangnangruna ti “agnanayon a pannakabalin ken kina-Diosna [Thei·oʹtes].” Iti dadduma a patarus, nailanad ti “Kinadios” (KJ, NE, RS, JB), a mangipaawat iti adu a tattao iti kinapersona. Nupay kasta, sigun iti Greek-English Lexicon da Liddell ken Scott, ti Griego a sao a thei·oʹtes kaipapananna ti “nadibinuan a kasasaad, kinanadibinuan.” (P. 788) Gapuna adda rason no apay a maipatarus ti thei·oʹtes kas tumukoy iti kualidad a kinadios, saan a ti Dios a mismo, ket patalgedan daytoy ti konteksto. Salsalaysayen ti apostol ti makita a bambanag iti pisikal a sangaparsuaan. Kas pagarigan, nupay ti sangaparsuaan saanna nga ipalgak ti nagan ti Dios, mangipaay met iti pammaneknek iti “agnanayon a pannakabalin” ti Dios​—a kasapulan iti panangparsua ken panangtaginayon iti uniberso. Ti pisikal a sangaparsuaan iparangarangna met ti “kina-Diosna,” yantangay ti Namarsua isu a talaga ti Dios ken maikari iti panagdaydayawtayo.

Kalpasanna, iti Colosas 2:9 kunaen ni apostol Pablo a babaen ken Kristo “ti isuamin a kinanaan-anay ti nadibinuan a kababalin [porma ti the·oʹtes] agtaeng a sibubukel.” Ti sumagmamano a bersion ilanadda ditoy ti “Kinadios” wenno “kinanadibinuan,” a sigun kadagiti manangitandudo iti Trinidad pammaneknek daytoy a ti Dios a mismo agtataeng ken Kristo. (KJ, NE, RS, NAB) Nupay kasta, ti Greek-English Lexicon da Liddell ken Scott depinarenna ti the·oʹtes kas umasping iti depinasion ti thei·oʹtes, a kaipapananna ti “kinanadibinuan, nadibinuan a kasasaad.” (P. 792) Ti Syriac a Peshitta ken ti Latin a Vulgate ipatarusda daytoy a sao kas “kinanadibinuan.” Gapuna, adda met natibker a rason iti pannakaipatarus ti the·oʹtes kas tumukoy iti kualidad, saan nga iti kinapersona.

No usigen ti konteksto ti Colosas 2:9, silalawag a makita a ti “kinanadibinuan” wenno “nadibinuan a kasasaad” ni Kristo ket saan a mamagbalin kenkuana nga isu ti Dios a Mannakabalin-amin. Iti immun-una a kapitulo, kuna ni Pablo: “Ti Dios nakitana a nasayaat nga agtaeng kenkuana ti isuamin a kinanaan-anay.” (Col 1:19) Gapuna, agtaeng ken Kristo ti isuamin a kinanaan-anay agsipud ta dayta ti “pakaay-aywan ti Ama” (KJ, Dy), agsipud ta dayta “ti mismo a pinili ti Dios.” (NE) Ngarud ti naan-anay a “kinanadibinuan” nga agtataeng ken Kristo ket adda kenkuana kas resulta ti pangngeddeng nga inaramid ti Ama. Iti panangdakamat ni Pablo idi agangay a “situtugaw [ni Kristo] iti makannawan ti Dios” (Col 3:1), mapaneknekan met a ti panagikut ni Kristo iti kasta a “kinanaan-anay” ket saan a mamagbalin kenkuana nga isu ti Mannakabalin-amin a Dios.

No usigen ti mismo a konteksto ti Colosas 2:9, makita iti bersikulo 8 a napakdaaran dagiti Kristiano a saanda a payaw-awan kadagidiay mangitantandudo iti pilosopia ken tradision ti tao. Naibaga met kadakuada a ti “siaannad a naitalimeng ken [Kristo] ket amin a gameng ti sirib ken pannakaammo,” ken naidagadag kadakuada nga “agtultuloy[da] a magna a naikaykaysa kenkuana, a naparamut ken maibangbangon kenkuana ken mapatpatibker iti pammati.” (Col 2:3, 6, 7) Kanayonanna, nailawlawag iti bersikulo 13 agingga iti 15 a napagbiagda babaen iti pammati, yantangay naluk-atandan manipud Linteg ti tulag. Gapuna, patpatalgedan ni Pablo kadagiti Kristiano a saandan a kasapulan ti Linteg (a naikkat babaen ken Kristo) wenno ti pilosopia ken tradision ti tao. Addan ken Kristo ti amin a kasapulanda, ti napateg a “kinanaan-anay.”​—Col 2:10-12.

Kamaudiananna, iti 2 Pedro 1:3, 4, ipakita ni apostol Pedro a gapu iti ‘napateg ken naindaklan unay a karkari’ a naipaay kadagiti matalek a napulotan a Kristiano, makiramanda iti “nadibinuan” a kasasaad, yantangay nakalapsutdan iti panagrupsa nga adda iti lubong babaen iti derrep. Iti dadduma pay a paset ti Kasuratan, natukoy dagiti Kristiano kas ‘makiramraman’ iti panagsagaba ni Kristo, iti ipapatay a kas iti ipapatayna, ken iti panagungar a kas iti panagungarna nga agturong iti imortalidad kas espiritu a parparsua, nga agbalinda a kakaduana nga agtawid iti nailangitan a Pagarian. (1Co 15:50-54; Fil 3:10, 11; 1Pe 5:1; 2Pe 1:2-4; Apo 20:6) No kasta, nabatad a ti pannakairaman dagiti Kristiano iti “nadibinuan a kasasaad” ket pannakairaman iti dayag ni Kristo.