DANAW NGA APUY
Daytoy a sasao agparang laeng iti libro ti Apocalipsis ken nalawag a simboliko. Ipaay ti Biblia ti bukodna a panangilawlawag ken panangdepinar iti dayta a simbolo babaen ti panangikunana: “Daytoy kaipapananna ti maikadua nga ipapatay, ti danaw nga apuy.”—Apo 20:14; 21:8.
Ti simboliko a galad ti danaw nga apuy ket ad-adda pay a nabatad manipud iti konteksto dagiti pannakatukoy dayta iti libro ti Apocalipsis. Ni patay naikuna a maitapuak iti daytoy a danaw nga apuy. (Apo 19:20; 20:14) Ni patay nakabatbatad a saan a mabalin a literal a mapuoran. Mainayon pay, ti Diablo, maysa a di makita nga espiritu a parsua, ket maipalladaw iti danaw. Gapu ta espiritu, saan a mabalin a saktan babaen iti literal nga apuy.—Apo 20:10; idiligyo ti Ex 3:2 ken Uk 13:20.
Yantangay ti danaw nga apuy iladladawanna “ti maikadua nga ipapatay” ken yantangay ti Apocalipsis 20:14 kunaenna a ti “patay ken Hades” agpadpada a maipuruak iti dayta, nabatad a ti danaw saanna a mabalin nga iladladawan ti ipapatay a natawid ti tao manipud ken Adan (Ro 5:12), saan met a tumukoy dayta iti Hades (Sheol). Ngarud, simbolo la ketdi dayta ti sabali pay a kita ti ipapatay, daydiay awanan iti pannakapagsubli, ta awan a pulos sawen ti rekord a ti “danaw” iyawatna dagidiay adda iti dayta, kas iti aramiden ti Adamiko nga ipapatay ken ti Hades (Sheol). (Apo 20:13) Gapuna, dagidiay saan a nasarakan a naisurat “iti libro ti biag,” awan panagbabawida a bumusbusor iti kinasoberano ti Dios, ket naitapuak iti danaw nga apuy, a kaipapananna ti agnanayon a pannakadadael, wenno ti maikadua nga ipapatay.—Apo 20:15.
Nupay dagiti nadakamaten a teksto ibatadda ti simboliko a galad ti danaw nga apuy, inar-aramaten dayta ti sumagmamano a tattao a pangpasingked iti panamati iti literal a disso ti apuy ken pannakatutuok. Makapainteres ti Apocalipsis 20:10, agsipud ta sawenna ti Diablo, ti atap nga animal, ken ti ulbod a mammadto kas ‘matutuok iti aldaw ken rabii iti agnanayon ken awan inggana’ iti danaw nga apuy. Nupay kasta, saan a mabalin a tumukoy daytoy iti aktual a sipupuot a pannakatuok. Dagidiay naipalladaw iti danaw nga apuy agpasarda iti “maikadua nga ipapatay.” (Apo 20:14) Iti ipapatay awan ti puot ken, ngarud, awan pannakarikna iti ut-ot wenno panagsagaba.—Ec 9:5.
Iti Kasuratan, ti umap-apuy a pannakatutuok ket nainaig iti pannakadadael ken ipapatay. Kas pagarigan, iti Griego a Septuagint a patarus ti Hebreo a Kasuratan, ti sao maipaay iti pannakatutuok (baʹsa·nos) naaramat iti sumagmamano a daras mainaig iti pannakadusa babaen ti ipapatay. (Eze 3:20; 32:24, 30) Umasping iti dayta, maipapan iti Babilonia a Dakkel, kuna ti libro ti Apocalipsis, “ti ar-ari ti daga . . . agsangitdanto ket saplitenda ti bagbagida iti ladingit gapu kenkuana, inton makitada ti asuk manipud iti pannakapuorna, bayat nga agtaktakderda iti adayo gapu iti butengda iti tuokna [Gr., ba·sa·ni·smouʹ].” (Apo 18:9, 10) Maipapan iti kaipapanan ti tuok, ilawlawag ti maysa nga anghel kamaudiananna: “Iti kasta a napardas a panangipuruak maitapuakto ti Babilonia a dakkel a siudad, ket saanto a pulos masarakanen.” (Apo 18:21) Gapuna, ti umap-apuy a pannakatutuok ditoy ket pumadpada iti pannakadadael, ket iti kaso ti Babilonia a Dakkel, agnanayon a pannakadadael dayta.—Idiligyo ti Apo 17:16; 18:8, 15-17, 19.
Ngarud, dagidiay ‘matutuok iti agnanayon’ (manipud Gr., ba·sa·niʹzo) iti danaw nga apuy agpasarda iti “maikadua nga ipapatay” nga awan ti panagungar manipud iti dayta. Ti nainaig a Griego a sao a ba·sa·ni·stesʹ naipatarus a “manangibalud” iti Mateo 18:34. (RS, NW, ED; idiligyo ti ber 30.) Gapuna dagidiay maitapuak iti danaw nga apuy ket matengngelto a mapawilan, wenno “maibalud,” ken patay iti agnanayon.—Kitaenyo ti GEHENNA; PANANGTUTUOK.