Anianto ti Takderyo iti Sanguanan ti Pangukoman?

“Inton ti Anak ti tao dumteng iti dayagna, ket amin dagiti anghel maikuyogda kenkuana, iti kasta agtugawto iti nadayag a tronona.”​—MATEO 25:31.

1-3. Aniat’ pamkuatantayo a mangnamnama maipanggep iti hustisia?

‘NAKABASOL WENNO SAAN?’ Kasta ti pampanunoten ti adu no makadamagda iti kaso iti korte. Mabalin nga ikagumaan dagiti hues ken miembro ti hurado ti agbalin a napudno, ngem kanayon kadi nga agari ti hustisia? Di met aya nakadamdamagkayon iti kinaawan hustisia ken panangidumduma iti pannakataming dagiti kaso? Gagangay ti kasta a kinaawan hustisia, kas makitatayo iti ilustrasion ni Jesus a masarakan iti Lucas 18:1-8.

² Aniaman ti napasaranyo iti hustisia ti tao, imutektekanyo ti konklusion ni Jesus: “Saan aya a sigurado a ti Dios ipakatnanto ti hustisia kadagiti pinilina nga umaw-awag kenkuana iti aldaw ken rabii . . . ? Ibagak kadakayo, Ipakatnanto a sipapartak ti hustisia kadakuada. Nupay kasta, inton dumteng ti Anak ti tao, pudno aya a masarakannanto ti pammati ditoy daga?”

³ Wen, siguraduen ni Jehova nga umawatto dagiti adipenna iti hustisia iti kamaudiananna. Nairaman met ni Jesus, nangruna ita ta agbibiagtayon iti “maudi nga al-aldaw” ti agdama a dakes a sistema. Din agbayag, usarento ni Jehova ti mannakabalin nga Anakna a mangikkat iti kinadakes ditoy daga. (2 Timoteo 3:1; 2 Tesalonica 1:7, 8; Apocalipsis 19:11-16) Makagun-odtayo iti nauneg a pannakaawat iti akem ni Jesus manipud iti maysa kadagiti maudi nga ilustrasionna, a masansan a maawagan iti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding.

4. Kasanot’ pannakaawattayo iti tiempo a pannakatungpal ti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding, ngem apay nga usigentay ita ti pangngarig? (Proverbio 4:18)

⁴ Nabayagen nga impapantayo nga iladawan ti pangngarig ti panagtugaw ni Jesus a kas Ari idi 1914 ken manguk-ukomen manipud idi​—agnanayon a biag kadagiti arig karnero a tattao, ken agnanayon nga ipapatay kadagiti kalding. Ngem ti panangusig manen iti pangngarig iturongnatayo iti nalawlawag a pannakaawat maipapan iti tiempo a pannakatungpalna ken no ania ti iladladawanna. Ipaganetget daytoy a pananggugor ti kinapateg ti trabahotayo a panangasaba ken ti kaipapanan ti tignay dagiti tattao. Tapno makita ti pakaibatayan daytoy naun-uneg a pannakaawat iti pangngarig, usigentayo ti kuna ti Biblia maipapan kada Jehova ken Jesus, nga agpada nga Ari ken Ukom.

Ni Jehova kas Kangatuan nga Ukom

5, 6. Apay a maikanatad a matmatan ni Jehova a kas Ari ken Ukom?

⁵ Iturayan ni Jehova ti uniberso nga addaan pannakabalin iti isuamin. Tangay awan pangrugian ken pagpatinggaanna, isu ti “Ari ti kinaagnanayon.” (1 Timoteo 1:17; Salmo 90:2, 4; Apocalipsis 15:3) Adda autoridadna a mangipaulog kadagiti bilin, wenno linteg, ken mangipatungpal kadagitoy. Ngem adda autoridadna a kas Ukom. Kuna ti Isaias 33:22: “Ni Jehova isu ti Ukomtayo, ni Jehova isu ti Mangmangted iti linteg kadatayo, ni Jehova isu ti Aritayo; isalakannatayo.”

⁶ Dagiti adipen ti Dios nabayagen a bigbigbigenda ni Jehova a kas Ukom kadagiti kaso ken isyu. Kas pagarigan, kalpasan ti panangtingiting “ti Ukom ti amin a daga” iti ebidensia maipanggep iti kinadakes ti Sodoma ken Gomorra, inkeddengna a maikari a madadael dagiti agnaed ket impatungpalna dayta nalinteg a pangngeddeng. (Genesis 18:20-33; Job 34:10-12) Anian a makaliwliwa a maammuan a ni Jehova ket maysa a nalinteg nga Ukom a kanayon a makaibanag iti pangngeddengna!

7. Kasano a nagakem ni Jehova a kas Ukom iti pannakilangenna iti Israel?

⁷ Iti nagkauna nga Israel, no dadduma ni Jehova a mismo ti mangukom. No addakay koma idi sadiay, dikay ngata maliwliwa a makaammo a ti awan pagkuranganna nga Ukom ti mangikedkeddeng kadagiti bambanag? (Levitico 24:10-16; Numeros 15:32-36; 27:1-11) Nangipaay met ti Dios kadagiti “hudisial a pangngeddeng” a nasayaat a pangibatayan iti panangukom. (Levitico 25:18, 19; Nehemias 9:13; Salmo 19:9, 10; 119:7, 75, 164; 147:19, 20) Isu ti “Ukom ti amin a daga,” isut’ gapuna nga apektadotay amin.​—Hebreo 12:23.

8. Ania a mainaig a sirmata ti nakita ni Daniel?

⁸ Addaantay iti “testigo” iti daytoy a banag. Naipaayan ni propeta Daniel iti maysa a sirmata maipapan kadagiti narungsot nga animal a mangiladawan kadagiti gobierno wenno imperio. (Daniel 7:1-8, 17) Innayonna: “Naisaad dagiti trono ket ti Nagkauna nga Al-aldaw nagtugaw. Ti kawesna napudaw a kasla niebe.” (Daniel 7:9) Paliiwenyo ta nakita ni Daniel dagiti trono “ket ti Nagkauna nga Al-aldaw [ni Jehova] nagtugaw.” Iyimtuodyo, ‘Ti kadi panagbalin ti Dios nga Ari ti naimatangan ni Daniel ditoy?’

9. Ania ti maysa a kayulogan ti ‘panagtugaw’ iti trono? Mangtedkayo kadagiti pagarigan.

⁹ Bueno, no mabasatayo a ti maysa ket “nagtugaw” iti trono, mabalin a ti panagbalinna nga ari ti sumiplot iti panunottayo, ta iti Biblia maaramat no dadduma ti kasta a sao. Kas pagarigan: “Idi a nangrugi nga agari [ni Zimri], apaman nga isu nagtugaw iti tronona, . . .” (1 Ar-ari 16:11; 2 Ar-ari 10:30; 15:12; Jeremias 33:17) Kinuna ti maysa a padto maipapan iti Mesias: “Tumugawto ket agturayto iti tronona.” No kasta, ti ‘panagtugaw iti trono’ mabalin a kaipapananna ti panagbalin nga ari. (Zacarias 6:12, 13) Nailadawan ni Jehova kas maysa nga Ari a situtugaw iti trono. (1 Ar-ari 22:19; Isaias 6:1; Apocalipsis 4:1-3) Isu ti “Ari ti kinaagnanayon.” Ngem, bayat ti panagakemna iti baro nga aspeto ti kinasoberanona, maikuna nga isu ket nagbalin nga Ari, a kas man la nagtugaw manen iti tronona.​—1 Cronicas 16:1, 31; Isaias 52:7; Apocalipsis 11:15-17; 15:3; 19:1, 2, 6.

10. Ania ti kangrunaan nga annongen dagiti ari iti Israel? Iyilustraryo.

¹⁰ Ngem adtoy ti nagpateg a punto: Ti kangrunaan nga annongen dagiti ari idi ugma isu ti panangdengngeg kadagiti kaso ken panangukom. (Proverbio 29:14) Lagipenyo ti nainsiriban a pangngeddeng ni Solomon idi paginnagawan dagiti dua a babbai ti maymaysa a maladaga. (1 Ar-ari 3:16-28; 2 Cronicas 9:8) Ti maysa kadagiti pasdek ti gobiernona isu “ti Balkon ti Trono nga isu ti yanna a mangukom,” a naawagan met iti “balkon ti pangukoman.” (1 Ar-ari 7:7) Nailadawan ti Jerusalem kas lugar a nakaisaadan “dagiti trono a pangukoman.” (Salmo 122:5) Nalawag, ti ‘panagtugaw iti trono’ mabalin a kaipapananna met ti panangaramat iti hudisial nga autoridad.​—Exodo 18:13; Proverbio 20:8.

11, 12. (a) Aniat’ kaipapanan ti panagtugaw ni Jehova, a nadakamat iti Daniel kapitulo 7? (b) Kasano a pasingkedan dagiti dadduma pay a teksto ti panagtugaw ni Jehova tapno mangukom?

¹¹ Ita subliantay ti buya a nakakitaan ni Daniel iti “Nagkauna nga Al-aldaw a nagtugaw.” Ituloy a kunaen ti Daniel 7:10: “Ti Pangukoman nagtugaw, ket dagiti libro naluktanda.” Wen, situtugaw ti Nagkauna nga Al-aldaw tapno mangukom maipanggep iti panangituray iti lubong ken tapno ikeddengna ti Anak ti tao kas maikari nga agturay. (Daniel 7:13, 14) Kalpasanna mabasatayo nga “immay ti Nagkauna nga Al-aldaw ket ti panangukom naited kadagiti sasanto,” dagidiay naikeddeng a maikari a makipagturay iti Anak ti tao. (Daniel 7:22) Kamaudiananna “ti Pangukoman nagtugaw” ket siiinget a naukom ti maudi a pannakabalin ti lubong.​—Daniel 7:26.a

¹² No kasta, ti pannakakita ni Daniel iti Dios a ‘nagtugaw iti trono’ kaipapananna ti iyaayna a mangukom. Sakbayna, inkanta ni David: “Sika [ni Jehova] sinaranaymo ti kalintegak ken ringgorko; situtugawka iti trono a mangukom a sililinteg.” (Salmo 9:4, 7) Ken insurat ni Joel: “Dagiti nasion agriingda koma ket sumang-atda idiay tanap ni Josapat; ta idiay agtugawakto [ni Jehova] a mangukom kadagiti amin a nasion.” (Joel 3:12; idiligyo ti Isaias 16:5.) Agpada a naidatag idi da Jesus ken Pablo iti pangukoman iti saklang ti maysa a tao a mangusig iti kaso ken mangukom.b​—Juan 19:12-16; Aramid 23:3; 25:6.

Ti Saad ni Jesus

13, 14. (a) Aniat’ pangnamnamaan idi ti ili ti Dios nga agbalinto ni Jesus nga Ari? (b) Kaano a nagtugaw ni Jesus iti tronona, ken iti ania nga anag a nagturay nanipud idi 33 K.P.?

¹³ Agpada nga Ari ken Ukom ni Jehova. Komusta met ngay ni Jesus? Kinuna ti anghel a nangipakaammo iti pannakayanakna: “Ni Jehova a Dios itednanto kenkuana ti trono ni David nga amana, . . . ket awanto ti panungpalan ti pagarianna.” (Lucas 1:32, 33) Ni Jesus ti permanente nga agtawid iti Davidiko a kinaari. (2 Samuel 7:12-16) Idiay langit ti pagturayanna, ta kinuna ni David: “Ni Jehova kunana iti Apok [ni Jesus]: ‘Agtugawka iti makannawanko agingga iti mapagbanagko dagiti kabusormo a pagbatayam.’ Ni Jehova ibaonnanto ti sarukod ti bilegmo manipud Sion, a kunkunana: ‘Agturayka iti tengnga dagiti kabusormo.’”​—Salmo 110:1-4.

¹⁴ Kaano dayta? Saan a nagturay ni Jesus a kas Ari idi tao pay laeng. (Juan 18:33-37) Idi 33 K.P., natay, napagungar, ken immuli sadi langit. Kuna ti Hebreo 10:12: “Daytoy a tao indatonna iti agnanayonen ti maysa a sakripisio a maipaay kadagiti basol ket nagtugaw iti makannawan nga ima ti Dios.” Ania nga autoridad ti adda ken Jesus? “[Ti Dios] impatugawna iti makannawan nga imana kadagiti nailangitan a disso, nga adayo a nangatngato ngem iti tunggal gobierno ken kinaturay ken pannakabalin ken kina-apo . . . ket pinagbalinna nga ulo iti isuamin a bambanag iti kongregasion.” (Efeso 1:20-22) Tangay adda idin naarian a kinaturay ni Jesus kadagiti Kristiano, naisurat ni Pablo nga “inispalnatayo [ni Jehova] manipud iti kinaturay ti sipnget ket inyalisnatayo iti pagarian ti Anak ti ayatna.”​—Colosas 1:13; 3:1.

15, 16. (a) Apay a maikunatayo a saan a nagbalin ni Jesus nga Ari iti Pagarian ti Dios idi 33 K.P.? (b) Kaano a nangrugi nga agturay ni Jesus iti Pagarian ti Dios?

¹⁵ Nupay kasta, saan met a nagakem ni Jesus a kas Ari ken Ukom kadagiti nasion iti daydi a tiempo. Naipatugaw iti sibay ti Dios, nga inur-urayna ti tiempo a panagakemna a kas Ari iti Pagarian ti Dios. Insurat ni Pablo maipapan kenkuana: “Maipapan iti siasino kadagiti anghel ti nagkunaanna iti uray kaano: ‘Agtugawka iti makannawan nga imak, agingga nga ikabilko dagiti kabusormo a pagbatayan dagiti sakam’?”​—Hebreo 1:13.

¹⁶ Adun ti ebidensia nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova a nagpatingga ti panawen a panagur-uray ni Jesus idi 1914, idi nagbalin nga agturay iti Pagarian ti Dios iti di makita a langlangit. Kuna ti Apocalipsis 11:15, 18: “Ti pagarian ti lubong nagbalinen a pagarian ni Apotayo ken ni Kristona, ket agturayto kas ari iti agnanayon ken awan inggana.” “Ngem dagiti nasion nagpungtotda, ket ti bukodmo a pungtot dimteng.” Wen, nakapungtot dagiti nasion iti maysa ken maysa idi Gubat Sangalubongan I. (Lucas 21:24) Dagiti gubat, ginggined, angol, kinakirang ti taraon, ken dagiti bambanag a kas kadagitoy, a makitkitatayo manipud idi 1914 pasingkedanna nga agturturayen ni Jesus iti Pagarian ti Dios, ken asidegen ti kanibusanan ti lubong.​—Mateo 24:3-14.

17. Ania dagiti kangrunaan a punto a naipasdektayon?

¹⁷ Kas ababa a panangrepaso: Maikuna nga agtugaw ti Dios iti trono a kas Ari, ngem maikuna met nga agtugaw iti tronona tapno mangukom. Idi 33 K.P., nagtugaw ni Jesus iti makannawan ti Dios, ket Ari itan iti Pagarian. Ngem kas agturturayen nga Ari, agak-akem met kadi ni Jesus a kas Ukom? Ken apay a maseknantayo iti daytoy, nangruna kadagitoy a tiempo?

18. Aniat’ mangipaneknek a ni Jesus ket maysa met nga Ukom?

¹⁸ Ni Jehova, nga addaan kalintegan a mangdutok kadagiti ukom, pinilina ni Jesus kas maysa nga Ukom a makaragpat kadagiti pagalagadanna. Impakita ni Jesus daytoy idi agsasao maipapan kadagiti tattao a nagbiag iti naespirituan: “Awan a pulos ukomen ti Ama, no di ket impabiangna ti amin a panangukom iti Anak.” (Juan 5:22) Ngem, saan la a dayta a kita ti panangukom ti masaklaw ti akem ni Jesus kas ukom, ta isu ti ukom dagiti nabiag ken natay. (Aramid 10:42; 2 Timoteo 4:1) Kinuna naminsan ni Pablo: “[Ti Dios] intudingna ti maysa nga aldaw a panggepna a panangukom a sililinteg iti mapagnaedan a daga babaen ti maysa a lalaki [ni Jesus] a dinutokanna, ket nangipaay iti pammatalged kadagiti amin a tattao iti panangpagungarna kenkuana manipud kadagiti natay.”​—Aramid 17:31; Salmo 72:2-7.

19. Apay a maikanatad a kunaen nga agtugaw ni Jesus a kas Ukom?

¹⁹ Nainkalintegan kadi a kunaentayo nga agtugaw ni Jesus iti nadayag a trono iti espesipiko nga akem kas Ukom? Wen. Kinuna ni Jesus kadagiti apostol: “Iti pannakaparsua manen, inton ti Anak ti tao agtugaw iti nadayag a tronona, dakayo a simmurot kaniak agtugawkayto met a mismo kadagiti sangapulo ket dua a trono, a manguk-ukom kadagiti sangapulo ket dua a tribo ti Israel.” (Mateo 19:28) Nupay ni Jesus ket Ari itan iti Pagarian, ti kanayonan nga akemna a nadakamat iti Mateo 19:28 ramanenna ti panagtugawna iti trono tapno mangukom bayat ti Milenio. Iti dayta a tiempo ukomennanto ti sangatauan, dagiti nalinteg ken nakillo. (Aramid 24:15) Makatulong ti pananglaglagip iti daytoy bayat nga intay usigen ti maysa kadagiti pangngarig ni Jesus a mainaig iti tiempotayo ken iti biagtayo.

Aniat’ Kuna ti Pangngarig?

20, 21. Aniat’ sinaludsod dagiti apostol ni Jesus mainaig iti tiempotayo, a mangiturong kadagiti ania a saludsod?

²⁰ Sakbay ti ipapatay ni Jesus, sinaludsod dagiti apostolna: “Kaanonto a mapasamak dagitoy a bambanag, ket anianto ti pagilasinan ti kaaddam ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag?” (Mateo 24:3) Impakpakauna ni Jesus dagiti napateg a pasamak ditoy daga sakbay ‘nga umay ti panungpalan.’ Sakbay la unay dayta a panungpalan, dagiti nasion “makitadanto ti Anak ti tao nga um-umay kadagiti ulep ti langit agraman pannakabalin ken dakkel a dayag.”​—Mateo 24:14, 29, 30.

²¹ Nupay kasta, anianto ti mapasamak kadagiti tattao kadagita a nasion inton dumteng ti Anak ti tao iti dayagna? Ammuentayo manipud iti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding, a mangrugi kadagitoy a sasao: “Inton ti Anak ti tao dumteng iti dayagna, ket amin dagiti anghel maikuyogda kenkuana, iti kasta agtugawto iti nadayag a tronona. Ket isuamin dagiti nasion maurnongdanto iti sanguananna.”​—Mateo 25:31, 32.

22, 23. Aniada a punto ti mangipamatmat a ti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding ket saan a nangrugi a matungpal idi 1914?

²² Agaplikar kadi daytoy a pangngarig idi nagtugaw ni Jesus a kas ari idi 1914, kas nabayagen a pannakaawattayo? Bueno, iti Mateo 25:34, isut’ nadakamat kas Ari, isu nga agaplikar la ketdi ti pangngarig manipud nagbalin ni Jesus nga Ari idi 1914. Ngem ania a panangukom ti inaramidna di nagbayag kalpasanna? Saan a panangukom iti ‘isuamin a nasion.’ Imbes ketdi, impamaysana kadagidiay agkunkuna a mangbukel iti “balay ti Dios.” (1 Pedro 4:17) Maitunos iti Malakias 3:1-3, ni Jesus, kas mensahero ni Jehova, sinukimat ken inukomna dagiti napulotan a Kristiano a natda ditoy daga. Tiempo met idi ti panangsentensia iti Kakristianuan, a siuulbod nga agkunkuna a mangbukel iti “balay ti Dios.”c (Apocalipsis 17:1, 2; 18:4-8) Ngem awan a pulos ti mangipasimudaag nga iti daydi a tiempo, wenno manipud idi, nagtugaw ni Jesus a mangukom kamaudiananna kadagiti tattao iti isuamin a nasion kas karnero wenno kalding.

²³ No usigentayo ti trabaho ni Jesus iti pangngarig, mapaliiwtayo nga uk-ukomenna ti isuamin a nasion iti kamaudiananna. Saan nga ipakita ti pangngarig nga agtultuloy dayta a panangukom iti unos ti adu a tawen, a kas ket tay tunggal tao a natay kadagitoy napalabas a dekada ket naukomda a maikari iti agnanayon nga ipapatay wenno iti agnanayon a biag. Agparang a napan ti kaaduan kadagiti natay kadagitoy kallabes a dekada iti kadawyan a tanem ti sangatauan. (Apocalipsis 6:8; 20:13) Nupay kasta, iladawan ti pangngarig ti tiempo inton ukomen ni Jesus dagiti tattao iti ‘isuamin a nasion’ a sibibiag iti dayta a tiempo ken maipasango iti pannakaibanag ti hudisial a pangngeddengna.

24. Kaanonto a matungpal ti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding?

²⁴ Iti sabali a pannao, matungpal ti pangngarig iti masanguanan inton umay ti Anak ti tao iti dayagna. Agtugawto a mangukom kadagiti tattao a sibibiag iti dayta a tiempo. Maibatayto ti panangukomna iti aramidda. Iti dayta a tiempo silalawagto a maipasdek “ti nagdumaan ti nalinteg ken ti managdakdakes.” (Malakias 3:18) Apagbiitto laeng a maaramid ti aktual a pannakaipátay ken pannakaibanag ti pangngeddeng. Nalintegto ti panangukom ni Jesus a maibatay iti inaramid dagiti tattao.​—Kitaenyo met ti 2 Corinto 5:10.

25. Aniat’ iladladawan ti Mateo 25:31 iti panangdakamatna iti panagtugaw ti Anak ti tao iti nadayag a trono?

²⁵ No kasta, kayat a sawen daytoy a ti ‘panagtugaw [ni Jesus] iti nadayag a tronona’ tapno mangukom, a nadakamat iti Mateo 25:31, ket agaplikar iti masanguanan inton agtugaw daytoy mannakabalin nga Ari a mangukom kadagiti nasion. Wen, ti panangukom a nakainaigan ni Jesus iti Mateo 25:31-33, 46 ket umasping iti sirmata iti Daniel kapitulo 7, a sadiay ti agturturay nga Ari, ti Nagkauna nga Al-aldaw, ket nagtugaw tapno agakem a kas Ukom.

26. Ania ti nabatad a baro a pannakailawlawag ti pangngarig?

²⁶ Ipamatmat ti kastoy a pannakaawat iti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding a maaramidto iti masanguanan ti pannakaukom dagiti karnero ken kalding. Mapasamakto dayta kalpasan ti panangrugi “ti dakkel a rigat” a nadakamat iti Mateo 24:29, 30 ken inton ‘dumteng [ti Anak ti tao] iti dayagna.’ (Idiligyo ti Marcos 13:24-26.) Kalpasanna, inton manungpalen ti intero a dakes a sistema, agtugawto ni Jesus iti pangukoman ket ipátay ken ibanagna ti pangngeddeng.​—Juan 5:30; 2 Tesalonica 1:7-10.

27. Aniat’ kayattay a maammuan maipapan iti maudi a pangngarig ni Jesus?

²⁷ Lawlawagan daytoy ti pannakaawattayo iti tiempo a pannakatungpal ti pangngarig ni Jesus, a mangipakita no kaanonto a maukom dagiti karnero ken kalding. Ngem kasanonatay nga apektaran daytoy, datayo a sireregta a mangikaskasaba iti naimbag a damag ti Pagarian? (Mateo 24:14) Pagbalinen kadi daytoy a saan unay a napateg ti trabahotayo, wenno padagsenenna ketdi ti responsabilidadtayo? Kitaentayo iti sumaganad nga artikulo no kasanotay a maapektaran.

Aniat’ Masakbayan Dagiti Karnero ken Kalding?

“Paglalasinennanto dagiti tattao iti maysa ken maysa, a kas ti maysa a pastor ilasinna dagiti karnero manipud kadagiti kalding.”​—MATEO 25:32.

1, 2. Apay nga interesadotayo iti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding?

AWAN duadua a ni Jesu-Kristo ti katan-okan a Mannursuro ditoy daga. (Juan 7:46) Ti maysa kadagiti wagas ti panangisurona isu ti panagaramat kadagiti pangngarig, wenno ilustrasion. (Mateo 13:34, 35) Simple ngem nabileg dagitoy a pangilawlawag kadagiti nauneg a naespirituan ken naimpadtuan a kinapudno.

² Iti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding, tinukoy ni Jesus ti tiempo a panagtignayna iti naisangsangayan nga akem: “Inton ti Anak ti tao dumteng iti dayagna, ket . . .” (Mateo 25:31) Rebbeng nga interesadotayo iti daytoy agsipud ta dayta nga ilustrasion ti pinanggibus ni Jesus iti sungbatna iti saludsod nga: “Anianto ti pagilasinan ti kaaddam ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag?” (Mateo 24:3) Ngem aniat’ kaipapanan daytoy kadatayo?

3. Iti un-una ti diskursona, aniat’ kinuna ni Jesus a mapasamak a dagus kalpasan ti panangrugi ti dakkel a rigat?

³ Impakpakauna ni Jesus dagiti naisangsangayan a pasamak a dumteng a “dagus kalpasan” ti panangrugi ti dakkel a rigat, dagiti pasamak nga ur-urayentayo. Kinunana nga agparangto “ti pagilasinan ti Anak ti tao.” Dakkelto ti epekto daytoy iti “isuamin a tribo ti daga” a ‘makakitanto iti Anak ti tao nga um-umay kadagiti ulep ti langit agraman pannakabalin ken dakkel a dayag.’ Ti Anak ti tao ket kuyogento “dagiti anghelna.” (Mateo 24:21, 29-31)a Komusta met ngay ti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding? Kadagiti moderno a Biblia, nailanad dayta iti Mt kapitulo 25, ngem paset dayta ti sungbat ni Jesus, a mangted iti kanayonan a detalye maipapan iti nadayag nga iyaayna ken mangipamaysa iti panangukomna iti ‘isuamin a nasion.’​—Mateo 25:32.

Dagiti Nairaman iti Pangngarig

4. Aniat’ nadakamat maipapan ken Jesus iti pangrugian ti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding, ken siasino pay ti nadakamat?

⁴ Kastoy ti panangiruangan ni Jesus iti pangngarig: “Inton ti Anak ti tao dumteng.” Mabalin nga ammoyo no asino “ti Anak ti tao.” Masansan nga inyaplikar dagiti mannurat iti Ebanghelio dayta nga ebkas ken Jesus. Uray ni Jesus a mismo inyaplikarna dayta iti bagina, nga awan duadua a sipapanunot iti sirmata ni Daniel maipapan iti “maysa a kasla anak ti tao” nga immasideg iti Nagkauna nga Al-aldaw tapno awatenna ti “panagturay ken dayag ken pagarian.” (Daniel 7:13, 14; Mateo 26:63, 64; Marcos 14:61, 62) Nupay ni Jesus ti kangrunaan iti daytoy a pangngarig, saan nga agmaymaysa. Iti un-una daytoy a diskurso, kas naadaw iti Mateo 24:30, 31, kinunana nga inton ti Anak ti tao ‘umay agraman pannakabalin ken dakkel a dayag,’ adda napateg nga akmen dagiti anghelna. Kasta met, ipakita ti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding a kaduanto ni Jesus dagiti anghel inton ‘agtugaw iti nadayag a tronona’ tapno mangukom. (Idiligyo ti Mateo 16:27.) Ngem adda idiay langit ti Ukom ken dagiti anghelna, isu a dagiti kadi tattao ti tuktukoyen ti pangngarig?

5. Kasanotay a mailasin dagiti “kakabsat” ni Jesus?

⁵ Ti apagbiit a panangusig iti pangngarig ipalgakna ti tallo a grupo a nasken nga ilasintayo. Malaksid pay kadagiti karnero ken kalding, dinakamat ti Anak ti tao ti maikatlo a grupo a ti kinasiasinona ket nagpateg iti panangilasin kadagiti karnero ken kalding. Inawagan ni Jesus daytoy maikatlo a grupo kas naespirituan a kakabsatna. (Mateo 25:40, 45) Awan duadua a dagitoy ket pudno a managdaydayaw, ta kinuna ni Jesus: “Siasinoman a mangaramid iti pagayatan ni Amak . . . , dayta met laeng ti kabsatko a lalaki, ken kabsatko a babai, ken inak.” (Mateo 12:50; Juan 20:17) Ad-adda a mainaig iti daytoy, nagsurat ni Pablo maipapan kadagiti Kristiano a paset ti “bin-i ni Abraham” ken annak ti Dios. Inawaganna dagitoy kas “kakabsat” ni Jesus ken “makiramraman iti nailangitan a pannakaayab.”​—Hebreo 2:9–3:1; Galacia 3:26, 29.

6. Siasino dagiti “kanunumuan” iti kakabsat ni Jesus?

⁶ Apay a dinakamat ni Jesus “ti kanunumuan” kadagiti kakabsatna? Iyanninaw dagidiay a sasao ti nangngeg dagiti apostol nga imbagana idi. Idi inggidiatna ni Juan a Mammautisar, a natay sakbay ni Jesus ket ngarud addaan iti naindagaan a namnama, kadagidiay umawat iti nailangitan a biag, kinuna ni Jesus: “Awan ti naibangon a dakdakkel ngem ni Juan a Mammautisar; ngem ti maysa a nanumnumo iti pagarian ti langlangit dakdakkel ngem isu.” (Mateo 11:11) Mabalin a prominente iti uneg ti kongregasion ti sumagmamano a mapan idiay langit, kas kadagiti apostol, ket ti dadduma saan unay, ngem kakabsat amin ida ni Jesus iti naespirituan. (Lucas 16:10; 1 Corinto 15:9; Efeso 3:8; Hebreo 8:11) Gapuna, uray no dagiti dadduma ket kasla nanumo ditoy daga, kakabsatna ida ket rumbeng nga umiso ti pannakatratoda.

Siasino Dagiti Karnero ken Kalding?

7, 8. Aniat’ kinuna ni Jesus maipapan kadagiti karnero, isu nga aniat’ maikunatayo maipapan kadakuada?

⁷ Mabasatayo maipapan iti pannakaukom dagiti karnero: “[Ni Jesus] kunaennanto kadagidiay adda iti makannawanna, ‘Umaykayo, dakayo a binendisionan ni Amak, tawidenyo ti pagarian a naisagana a maipaay kadakayo manipud iti pannakabangon ti lubong. Ta nagbisinak ket inikkandak ti kanen; nawawak ket inikkandak ti inumen. Maysaak idi a ganggannaet ket inawatdak a buyogen ti kinamanagpadagus; lamolamoak, ket kinawesandak. Nagsakitak ket tinaripatodak. Addaak idi iti pagbaludan ket immaykayo kaniak.’ Iti kasta dagiti nalinteg sumungbatdanto kenkuana iti sasao nga, ‘Apo, kaano ti pannakakitami kenka a mabisin ket tinaraonandaka, wenno mawaw, ket inikkandaka ti inumen? Kaano ti pannakakitami kenka a ganggannaet ket inawatdaka a buyogen ti kinamanagpadagus, wenno lamolamo, ket kinawesandaka? Kaano ti pannakakitami kenka a masakit wenno adda iti pagbaludan ket napankami kenka?’ Ket kas sungbat kunaento ti ari kadakuada, ‘Pudno kunak kadakayo, No kasano nga inaramidyo dayta iti maysa kadagiti kanunumuan kadagitoy kakabsatko, inaramidyo dayta kaniak.’”​—Mateo 25:34-40.

⁸ Nalawag, dagiti karnero a maikeddeng a maikari a maisaad iti makannawan ti dayaw ken pabor ni Jesus itakderanna ti maysa a klase dagiti tattao. (Efeso 1:20; Hebreo 1:3) Aniat’ inaramidda ken kaano? Kuna ni Jesus a siaasi, siraraem, ken sipaparabur nga impaayanda iti taraon, inumen, ken kawes, a tinulonganda idi isut’ masakit wenno adda iti pagbaludan. No kuna dagiti karnero a saanda a personal nga inaramid daytoy ken ni Jesus, kunaenna a tinulonganda dagiti naespirituan a kakabsatna, ti natda kadagiti napulotan a Kristiano, isu nga iti kasta a pamay-an inaramidda met dayta kenkuana.

9. Apay a saan nga agaplikar ti pangngarig bayat ti Milenio?

⁹ Saan nga agaplikar ti pangngarig bayat ti Milenio, ta iti dayta a tiempo saanton nga agbisin, mawaw, agsakit, wenno maibalud dagiti napulotan kas tattao. Nupay kasta, adu kadakuada ti nakapadas iti kasta bayat ti panungpalan daytoy a sistema ti bambanag. Manipud idi naitappuak ni Satanas ditoy daga, ti natda ti kangrunaan a pangidasdas-alanna iti pungtotna, nga umsien, parigaten, ken papatayenna ida.​—Apocalipsis 12:17.

10, 11. (a) Apay a di nainkalintegan a panunoten a maibilang kadagiti karnero ti tunggal maysa nga agaramid iti naimbag kadagiti kakabsat ni Jesus? (b) Siasino ti maikanatad nga iladladawan dagiti karnero?

¹⁰ Ibagbaga kadi ni Jesus a tunggal maysa nga agaramid iti bassit a kinaimbag iti maysa kadagiti kakabsatna, kas iti panangted iti tinapay wenno sangabaso a danum, ket maikari kas maysa kadagitoy a karnero? Pudno, ti panangipakita iti kasta a kinaimbag mabalin nga iyanninawna ti natauan a kinamanangngaasi, ngem iti kinapudnona, agparang a saan laeng a dayta ti nairaman kadagiti karnero iti daytoy a pangngarig. Saan a tuktukoyen ni Jesus, kas pagarigan, dagiti ateista wenno klero a mangaramid iti naimbag iti maysa kadagiti kakabsatna. Maisupadi ketdi, namindua nga inawagan ni Jesus dagiti karnero kas “dagiti nalinteg.” (Mateo 25:37, 46) Isu a dagiti karnero isuda dagidiay iti las-ud ti sumagmamano a tiempo bimmadang​—aktibo a tumultulong​—kadagiti kakabsat ni Kristo ken nangalagad iti pammati a nakagun-odanda iti nalinteg a takder iti imatang ti Dios.

¹¹ Kadagiti naglabas a siglo, adu ti nangtagiragsak iti nalinteg a takder, kas ken Abraham. (Santiago 2:21-23) Naibilang da Noe, Abraham, ken dadduma pay a matalek a tattao iti “sabsabali a karnero” nga agtawidto iti biag iti Paraiso iti sidong ti Pagarian ti Dios. Kadagiti kallabes a tiempo, riniwriw pay ti dimmasig iti pudno a panagdayaw kas sabsabali a karnero ken timmipon kadagiti napulotan kas “maymaysa nga arban.” (Juan 10:16; Apocalipsis 7:9) Dagitoy a tattao nga addaan naindagaan a namnama bigbigenda dagiti kakabsat ni Jesus kas embahador ti Pagarian ket ngarud tumultulongda kadakuada​—iti literal ken naespirituan. Ibilang ni Jesus nga inaramidda kenkuana ti inaramid ti sabsabali a karnero kadagiti kakabsatna ditoy daga. Dagita a tattao a sibibiag inton umay mangukom kadagiti nasion, maikeddengdanto kas karnero.

12. Apay a mabalin a damagento dagiti karnero no kasano a nagaramidda iti naimbag ken ni Jesus?

¹² No makibimbinnulig ita ti sabsabali a karnero kadagiti napulotan a mangikasaba iti naimbag a damag ken tultulonganda ida, apay a damagenda: “Apo, kaano ti pannakakitami kenka a mabisin ket tinaraonandaka, wenno mawaw, ket inikkandaka ti inumen?” (Mateo 25:37) Mabalin nga adda nadumaduma a rason. Maysa daytoy a pangngarig. Babaen dayta, ipakpakita ni Jesus ti napasnek a pannakaseknanna kadagiti naespirituan a kakabsatna; makipagrikna kadakuada, makipagsagaba kadakuada. Kinuna idi ni Jesus: “Ti umawat kadakayo awatennak met, ket ti umawat kaniak awatenna met ti nangibaon kaniak.” (Mateo 10:40) Iti daytoy nga ilustrasion, pinalawa ni Jesus ti prinsipio, nga impakitana a ti naaramid (naimbag wenno dakes) kadagiti kakabsatna ket makadanon uray idiay langit; kas man la naaramid dayta kenkuana idiay langit. Kasta met, ipagpaganetget ditoy ni Jesus ti pagannurotan ni Jehova iti panangukom, nga imbatadna a ti panangukom ti Dios, paborable man wenno mangkondenar, ket umiso ken nainkalintegan. Di maipambar dagiti kalding, ‘No la koma direkta a nakitadaka.’

13. Apay a dagiti arig kalding a tattao mabalin nga awagandanto ni Jesus kas “Apo”?

¹³ No maawatantayon no kaano a maaramid ti panangukom a naipakita iti daytoy a pangngarig, ad-adda a maawatantayo no siasino dagiti kalding. Matungpal dayta inton “ti pagilasinan ti Anak ti tao agparangto iti langit, ket kalpasanna isuamin a tribo ti daga saplitendanto ti bagbagida iti panagun-unnoy, ket makitadanto ti Anak ti tao nga um-umay . . . agraman pannakabalin ken dakkel a dayag.” (Mateo 24:29, 30) Dagiti makalasat iti rigat iti Babilonia a Dakkel a siuulpit a nangtrato iti kakabsat ti Ari sipapasnek nga awagandanto ti Ukom kas “Apo,” a mangnamnamada nga isalakanna ti biagda.​—Mateo 7:22, 23; idiligyo ti Apocalipsis 6:15-17.

14. Aniat’ pangibatayan ni Jesus a mangukom kadagiti karnero ken kalding?

¹⁴ Nupay kasta, saanto a maibatay ti panangukom ni Jesus iti nainget a panangikalintegan dagiti dati a mannakimisa, ateista, wenno dadduma pay. (2 Tesalonica 1:8) Imbes ketdi, repasuento ti ukom ti kasasaad ti puso ken napalabas a kababalin dagiti tattao iti uray ‘maysa kadagitoy kanunumuan [a kakabsatna].’ Pudno, bumasbassiten ti bilang dagiti napulotan a Kristiano a nabatbati ditoy daga. Nupay kasta, bayat nga agtultuloy a mangipaay dagiti napulotan, a mangbukel iti “matalek ken masirib nga adipen,” iti naespirituan a taraon ken panangiturong, adda gundaway dagiti mainanama a karnero nga agaramid iti naimbag iti klase adipen, kas iti ar-aramiden ti ‘dakkel a bunggoy a naggapu iti isuamin a nasion ken tribo ken ili.’​—Apocalipsis 7:9, 14.

15. (a) Kasano nga ipakpakita dagiti adu a kasda la kalding? (b) Apay a ditay koma ipato no siasino ti karnero wenno kalding?

¹⁵ Kasanot’ pannakatrato dagiti kakabsat ni Kristo ken ti riniwriw a sabsabali a karnero a timmipon kadakuada kas maymaysa nga arban? Adu a tattao ti mabalin a saan a personal a nangranggas kadagiti pannakabagi ni Kristo, ngem saanda a trinato a siaayat dagiti tattaona. Gapu ta kaykayatda ti dakes a lubong, laksiden dagiti arig kalding a tattao ti mensahe ti Pagarian, direkta man wenno indirekta ti pannakangngegda iti dayta. (1 Juan 2:15-17) Siempre, ni Jesus ti nadutokan a mangukom iti kamaudiananna. Saan a datayo ti mangikeddeng no siasino dagiti karnero ken no siasino dagiti kalding.​—Marcos 2:8; Lucas 5:22; Juan 2:24, 25; Roma 14:10-12; 1 Corinto 4:5.

Ania ti Masakbayan ti Tunggal Grupo?

16, 17. Anianto ti masakbayan dagiti karnero?

¹⁶ Kastoy ti pangngeddeng ni Jesus maipapan kadagiti karnero: “Umaykayo, dakayo a binendisionan ni Amak, tawidenyo ti pagarian a naisagana a maipaay kadakayo manipud iti pannakabangon ti lubong.” Anian a makaparagsak nga awis​—“Umaykayo”! Iti ania? Iti agnanayon a biag, kas kinunana iti paggibusan: “Dagiti nalinteg [sumrekdanto] iti agnanayon a biag.”​—Mateo 25:34, 46.

¹⁷ Iti pangngarig maipapan kadagiti talento, impakita ni Jesus no aniat’ kasapulan kadagidiay makipagturayto kenkuana idiay langit, ngem iti daytoy a pangngarig impakitana no aniat’ manamnama kadagiti iturayan ti Pagarian. (Mateo 25:14-23) Mayanatup la unay, gapu iti naimpusuan a panangtulongda kadagiti kakabsat ni Jesus, tawidento dagiti karnero ti saad a kas naindagaan a sakup ti Pagarianna. Tagiragsakendanto ti biag iti paraiso a daga​—maysa a namnama nga insagana ti Dios kadakuada “manipud iti pannakabangon ti lubong” ti masubbot a tattao.​—Lucas 11:50, 51.

18, 19. (a) Anianto ti pangngeddeng ni Jesus maipapan kadagiti kalding? (b) Kasanotay a masigurado a saanto nga agsagaba iti agnanayon dagiti kalding?

¹⁸ Anian a naiduma ti pangngeddeng a maipátay kadagiti kalding! “Iti kasta kunaennanto, kalpasanna, kadagidiay adda iti makannigidna, ‘Inkayo manipud kaniak, dakayo a nailunoden, nga agturong iti agnanayon nga apuy a naisagana maipaay iti Diablo ken kadagiti anghelna. Ta nagbisinak, ngem awan ti intedyo kaniak a kanen, ken nawawak, ngem awan ti intedyo kaniak nga inumen. Maysaak idi a ganggannaet, ngem didak inawat buyogen ti kinamanagpadagus; lamolamoak, ngem didak kinawesan; masakitak ken addaak iti pagbaludan, ngem didak tinaripato.’ Iti kasta sumungbatdanto met iti sasao nga, ‘Apo, kaano ti pannakakitami kenka a mabisin wenno mawaw wenno ganggannaet wenno lamolamo wenno masakit wenno adda iti pagbaludan ket dikam nagserbi kenka?’ Iti kasta sungbatannanto ida iti sasao a, ‘Pudno kunak kadakayo, No kasano a dikay inaramid dayta iti maysa kadagitoy a kanunumuan, dikay inaramid dayta kaniak.’”​—Mateo 25:41-45.

¹⁹ Ammo dagiti agad-adal iti Biblia a di kayat a sawen daytoy nga agsagaba ti imortal a kararua dagiti arig kalding a tattao iti agnanayon nga apuy. Saan, ta dagiti tattao ket karkararua; awan ik-ikutanda nga imortal a kararua. (Genesis 2:7; Eclesiastes 9:5, 10; Ezequiel 18:4) Iti panangsentensiana kadagiti kalding iti “agnanayon nga apuy,” ti kayat a sawen ti Ukom ket pannakadadael nga awan a pulos namnama iti masanguanan, nga isunto met ti permanente a pagtungpalan ti Diablo ken dagiti demoniona. (Apocalipsis 20:10, 14) Gapuna, agsupadi ti pangngeddeng nga ipátayto ti Ukom ni Jehova. Kunana kadagiti karnero, “Umaykayo”; kadagiti kalding, “Inkayo manipud kaniak.” Tawidento dagiti karnero ti “agnanayon a biag.” Awatento dagiti kalding ti “agnanayon a pannakagessat.”​—Mateo 25:46.b

Aniat’ Kaipapananna Kadatayo?

20, 21. (a) Addaan dagiti Kristiano iti ania a napateg a trabaho? (b) Ania a panamaglalasin ti maar-aramid ita? (c) Anianto ti kasasaad dagiti tattao inton mangrugi a matungpal ti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding?

²⁰ Adu idi ti nasken nga usigen dagiti uppat nga apostol a nakangngeg iti sungbat ni Jesus maipapan iti pagilasinan ti kaaddana ken ti panungpalan ti sistema. Masapul nga itultuloyda ti agsalukag ken agsiput. (Mateo 24:42) Masapul met nga aramidenda ti trabaho a panangasaba a nadakamat iti Marcos 13:10. Sipipinget nga ar-aramiden dagiti Saksi ni Jehova dayta a trabaho itatta.

²¹ Nupay kasta, aniat’ kaipapanan kadatayo daytoy baro a pannakaawat iti pangngarig maipapan kadagiti karnero ken kalding? Bueno, dumasdasigen dagiti tattao. Adda dagiti dadduma iti ‘akaba a dalan nga agturong iti pannakadadael,’ idinto ta ikagkagumaan dagiti dadduma ti agtalinaed iti ‘akikid a dalan nga agturong iti biag.’ (Mateo 7:13, 14) Ngem maaramidto pay laeng iti masanguanan ti kamaudianan a panangukom ni Jesus kadagiti karnero ken kalding a nailadawan iti pangngarig. Inton umay ti Anak ti tao a kas maysa nga Ukom, ikeddengnanto nga adu a pudno a Kristiano​—kinapudnona “maysa a dakkel a bunggoy” dagiti dedikado a karnero​—ti maikari a lumasat iti maudi a paset ti “dakkel a rigat” nga agturong iti baro a lubong. Dayta a namnama ket gubuayan ti rag-o ita. (Apocalipsis 7:9, 14) Iti sabali a bangir, adunto a tao iti ‘isuamin a nasion’ ti mapaneknekan a kas kadagiti nasukir a kalding. “Agturongdanto iti agnanayon a pannakagessat.” Anian a pannakabang-ar iti daga!

22, 23. Tangay matungpalto pay laeng ti pangngarig iti masanguanan, apay a nagpateg ti trabahotayo a panangasaba itatta?

²² Nupay maaramidto pay laeng iti asideg a masanguanan ti panangukom a nailadawan iti pangngarig, uray ita adda nagpateg a maar-aramid. Datayo a Kristiano makiramramantay iti makaispal biag a trabaho, nga isu ti panangiwaragawag iti mensahe a mamaglalasin kadagiti tattao. (Mateo 10:32-39) Insurat ni Pablo: “Ta ‘tunggal maysa nga umawag iti nagan ni Jehova maisalakanto.’ Nupay kasta, kasano ti panangawagdanto iti daydiay a kenkuana saanda a naaddaan iti pammati? Kalpasanna, kasano a maaddaandanto iti pammati iti daydiay dida nangngeg? Kalpasanna, kasano a mangngegdanto no awan ti mangasaba?” (Roma 10:13, 14) Babaen ti publiko a ministeriotayo, maipakpakaammo kadagiti tattao iti nasurok a 230 a daga ti nagan ti Dios ken ti mensahena maipapan iti pannakaisalakan. Idadaulo pay laeng dagiti napulotan a kakabsat ni Kristo daytoy a trabaho. Agarup lima a milion a sabsabali a karnero ti timmiponen kadakuada. Ken ipangpangag dagiti tattao iti aglikmut ti lubong ti mensahe nga iwarwaragawag dagiti kakabsat ni Jesus.

²³ Mailatlataken kadagiti adu ti mensahetayo bayat ti panangasabatayo iti balbalay wenno iti impormal a pamay-an. Mabalin a madamdamag dagiti dadduma ti maipapan kadagiti Saksi ni Jehova ken no aniat’ irepresentartayo kadagiti pamay-an a ditay ammo. Inton dumteng ti tiempo ti panangukom, agingga iti ania a timbangento ni Jesus ti responsabilidad ti komunidad ken ti kinaimbag ti pamilia? Ditay maibaga, ken awan mamaayna ti agpattapatta. (Idiligyo ti 1 Corinto 7:14.) Adu ita ti di mangikankano, manglais, wenno makiraman iti direkta a panangidadanes iti ili ti Dios. Gapuna, napateg unay a tiempo daytoy; mabalin a dagita a tattao ti ukomento ni Jesus kas kalding.​—Mateo 10:22; Juan 15:20; 16:2, 3; Roma 2:5, 6.

24. (a) Apay a nasken nga ipangag dagiti tattao ti panangasabatayo? (b) Daytoy a panagadal tinulongannakay a maaddaan iti ania a kababalin maipapan iti ministerioyo?

²⁴ Nupay kasta, makaparagsak ta adu ti mangipangag, agadal iti Sao ti Dios, ken agbalin a Saksi ni Jehova. Dagiti dadduma a kasla kalding itatta ket mabalin nga agbalbaliw ken agbalindanto a kasla karnero. Ti punto ket dagidiay mangipangpangag ken aktibo a tumultulong iti natda kadagiti kakabsat ni Kristo mangipapaayda ita iti pammaneknek a pakaibatayan ti pannakaisaadda iti makannawan ni Jesus inton, iti asidegen a masanguanan, agtugaw iti tronona tapno mangukom. Maparparaburan ken agtultuloy a maparaburanto dagitoy. Gapuna, gutugotennatay koma daytoy a pangngarig nga ad-adda a makiraman a sipipinget iti Nakristianuan a ministerio. Sakbay a maladaw ti amin, kayattay nga aramiden ti amin a kabaelantayo a mangiwaragawag iti naimbag a damag ti Pagarian ket iti kasta a pamay-an ipapaayantay dagiti sabsabali iti gundaway a mangipangag. Ket ni Jesus ti makaammonto a mangukom, mangkondenar wenno manganamong.​—Mateo 25:46.