Ti Naragsak a Nasion

TI NARAGSAK a nasion! Adda aya aniaman a nasion iti sangatauan itatta a bumagay iti daytoy a panangiladawan? Adda aya aniaman a nasion a sirarag-o a makaikuna a naikkatnan ti kinaranggas, krimen, kinapanglaw, polusion, makapakapuy a saksakit, korupsion iti politika, guranggura iti relihion? Adda aya aniaman a nasion a mangipapaay ti pudpudno a namnama a makaragpat kadagita a kalat? Awan a pulos!

Aniat’ nailubongan a kasasaad? Ni Mikhail Gorbachev, presidente ti U.S.S.R., kinunana idi Hulio 16: “Pampanawantayon ti maysa a pakasarsaritaan ti internasional a relasion, ket sumsumrektayon iti sabali, maysa a periodo, iti panagkunak, napigpigsa, naun-unday a talna.” Nupay kasta, kuna ti Time magasin iti isu met laeng a petsa a ti Estados Unidos kaskasdi a pumpuntiriaenna ti Moscow kadagiti 120 a nuclear warheads, a maysa kadagita kabaelanna a rumeken a naan-anay dayta a siudad. Ket awan duadua a dagiti Soviet sisasaganada met a sumungbat ti kaparehona. Itan ta sumagmamano a miembro ti Naciones Unidas ammodan ti mangaramid kadagiti igam a nuklear, bassit lat’ ragsak ti panangpampanunot no asinot’ umun-una nga agpaputok.

Ti Pudpudno a Naragsak a Nasion

Naminsan iti historia​—agarup 3,500 a tawen ti napalabasen​—adda talaga maysa a naragsak a nasion. Isu daytat’ kadaanan a nasion ti Israel. Idi inispal ti Dios dayta nga ili manipud panangirurumen ti Egipto, timmiponda ken Moises iti nakaragragsak a panagkanta ti balligi, ket nagtultuloyda a sirarag-o la ketdi no agtulnogda iti Dios ken Manangispalda.​—Exodo 15:1-21; Deuteronomio 28:1, 2, 15, 47.

Iti sidong ti panagturay ni Salomon “ti Juda ken ti Israel aduda a kas kadagiti darat nga adda iti igid ti baybay iti kinaruay, a mangmanganda ken agiinumda ken agraragsakda.” Daytat’ maysa a panawen ti dakkel a panagragrag-o, a tinampokan ti pannakaibangon ti nalabit kadadayagan a patakder iti amin a historia, ti templo a maipaay iti panagdaydayaw ken Jehova idiay Jerusalem.​—1 Ar-ari 4:20; 6:11-14.

Ti Moderno-Aldaw a Naragsak a Nasion

Ti kadaanan nga Israel iladladawannat’ maysa a moderno a nasion. Ania dayta? Ti napolitikaan nga Israel idiay Makintengnga a Daya? Ipamatmat dagiti damdamag a dayta makidangdangadang a nasion ket saan a naragsak. Ti kadi makunkuna a Naciones Unidas nakaiyeg ti pudpudno a ragsak kadagiti miembrona nga estado? Saan, ti pudpudno a ragsak saan a masarakan kadagiti managpolitika a nasnasion itatta. Ti apal, korupsion, ken kinasuitik aglaplapusanan, ken kadagiti adu a dagdaga makidangdangadang dagiti gagangay a tattao nga awanan ragsak tapno agbiag laeng.​—Proverbio 28:15; 29:2.

Nupay kasta, adda ita maysa a nakaskasdaaw a nasion nga aglaplapusanan ti kinaragsakna. Daytat’ saan a napolitikaan, ta ti Ulona, a ni Kristo Jesus, kunana iti ilina: “Ta saankay a paset ti lubong.” (Juan 15:19) Idinto ta ti Naciones Unidas nagkaykaysa laeng iti nagan, ti naragsak a nasion ginuyugoyna dagiti managayat-talna a paspasurotna “kadagiti isuamin a nasnasion ken tribo ken inilin-ili ken pagsasao.” (Apocalipsis 7:4, 9) Daytat’ agbilang itan ti nasurok nga uppat a milion, gapu itoy ti populasionna dakdakkel pay ngem iti sumagmamano a 60 kadagiti 160 a miembro a nasnasion ti UN. Agarup 200 ti katutubo a pagsasao dagitoy uppat a milion a tattao; kaskasdi nagkaykaysada amin iti panagsasaoda ti maymaysa a “nadalus a pagsasao.”​—Sofonias 3:9.

Saan kadi a karkarna a nagadu a nagduduma a kultura ket makapagsaoda iti komon a pagsasao? Saan met a kasta, ta daytoy mamagkaykaysa a pagsasao ramanenna ti mensahe ti um-umayen a Pagarian ti Dios ti kinalinteg. Daytoy naragsak a nasion naggapuda “manipud iti pungto ti daga” ket pagaammoda iti sangalubongan kas ‘dagiti Saksi ni Jehova.’ (Isaias 43:5-7, 10; Zacarias 8:23) Iti ngangngani isuamin a pagdaliasatanyo ditoy rabaw ti daga, masarakanyo ida.

Idiay Isaias 2:2-4, inladawan ti mammadto ti Dios ti maysa a bunggoy a naggaput’ amin a nasnasion, a kunkunana: “Umaykayo, ket sumang-attayo iti bantay ni Jehova, iti balay ti Dios ni Jacob; ket isuronatayonto kadagiti dalanna, ket magnatayonto kadagiti danana.” Sireregta, dagitoy ti mangaw-awis kadagiti dadduma nga umawat ti bilbilin manipud ken Jehova babaen ti Saona, ti Biblia, tapno maadalda nga aramiden ti pagayatanna. Daytoy maysa a nasion sursurotennat’ dana ti pudno a talna, a dagiti umilina pinandaydan ‘dagiti kampilanda a pinagbalin a dingding ti arado ken dagiti pikada kas kumkumpay, a saandan nga ad-adalen ti pannakigubat uray kaano.’ Talaga a maysa a naragsak a nasion!

Mabalinanyo met ti makiraman iti daytoy a rag-o. Mabalinyo nga ammuen maipapan ti napartak ti iyaadaninan nga aldaw inton ti Ari, a ni Kristo Jesus, ikkatennan dagiti manangdadael a tattao ken dagiti gobierno ket isublinanton ti Paraiso ditoy daga. (Daniel 2:44; Mateo 6:9, 10) Uray pay itan, kas pudpudno a nagkaykaysa a nasion, makitkita dagiti Saksi ni Jehova ti dakkel a ragsak iti trabahoda a panagsagsagana nga agpaay iti dayta nadayag a panawen ti pudpudno a talna, kas ipakita dagiti sumaganad a panid.

Ti Sangalubongan a Rag-o

“ADTOY! Dagiti adipenko agkantadanto a sirarag-o gapu iti nasayaat a kasasaad ti puso.” (Isaias 65:14) Kastat’ kuna ni Jehova babaen ken mammadtona nga Isaias, ket anian a nagdaeg ti kaitungpalan dagiti sasaona kadagiti Saksi ni Jehova itatta! Sadino ngarud ti paggapgapuan ti ragsak ti pusoda? Manipud iti nagkaykaysa a panagdaydayawda ken Jehova a Dios. Isu “ti naragsak a Dios,” ket dagidiay agdaydayaw kenkuana ket “agragsakdanto ken Jehova.” (1 Timoteo 1:11; Zacarias 10:7) Daytoy naragsak a debosion pagkaykaysaenna ida iti maymaysa a nasion ta sangsangkamaysa nga ikaskasabada ti naimbag a damag ti Pagarian ken mangpatpataudda ti sangalubongan a panangipukkaw ti dayaw iti Diosda.​—Apocalipsis 7:9, 10.

“Ti Rag-o nga Awan Makaagaw”

Pudno, ti panangipabpablaak ti nagan ken Pagarian ti Dios ket gubuayan ti agnanayon a rag-o kadagiti Saksi ni Jehova. (Marcos 13:10) Agtignayda iti sasao ti salmista: “Pagpasindayawyo ti nasantuan a naganna. Agragrag-o koma ti puso dagiti mangbiruk ken Jehova.”​—Salmo 105:3.

Masansan, maparparmekda dagiti lapped iti panangaramid iti daytoy. Idiay España, indedikar ni Isidro ti bagina ken Jehova, ket kayatna nga isarsarita kadagiti sabsabali ti maipapan Kenkuana. Ngem isut’ maysa a tsuper ti trak a bassit ti libre a tiempona, ta addayo dagiti biahena no rabii ken matmaturog no aldaw. Kayat ni Isidro a kaskasabaan dagiti dadduma a tsuper, ngem kasanona nga aramiden daytoy?

Nangikabil idiay trakna ti maysa a CB (citizens band) radio a mabalinna nga usaren a pakisarsarita kadagiti dadduma a tsuper. Saan a nagbayag nadiskobrena ti maysa a channel a bassit lat’ pannakaus-usarna, ti 13, ket naikeddengna a gundawayan dayta. Siempre, idi damona nga isingasing kadagiti dadduma a tsuper a pagsasaritaanda ti Biblia iti CB radio, kasla negatibo ti sungbatda. Ngem dadduma dimngegda. Nagsaknap ti sao, ket umadu nga umadu kadagidiay tsuper nga Español ti nakapusipos iti channel 13. Iti nabiit pay, naammuan ni Isidro nga adda maysan a mangal-alat’ pamuspusan nga itultuloy ti panagadalna ti Biblia.

Idiay Italia maysa a lalaki ti nakangngeg maipapan kadagiti Saksi ni Jehova babaen iti pannakipatpatangna iti maysa a bus. Naam-ammo ni baketna ida babaen iti maysa a gayyem. Agpadpada a nakipagadalda ti Biblia ket magagaranda a mangiranud ti naad-adalda kadagiti sabsabali. Magagaranda unay ta ti lalaki madina pay kayat nga awatenen ti pannakaipangatona iti kompania a pagtartrabahuanna ket insuko pay ni baketna ti dakkel-sueldona a trabaho tapno ad-adu nga oras ti mabusbosda a mangibagbaga kadagiti dadduma ti naimbag a damag ti Pagarian. Maikari aya amin dayta? Wen. Kuna ti lalaki: “Nanipud naammuanmin ti kinapudno, naaddaankamin ken ni baketko ti ragsak a timmulong kadagiti 20 a tattao a dumteng iti umiso a pannakaammo iti panggep ti Dios. No dumtengen ti rabii, ket agawidakon idiay balay kalpasan ti maysa nga aldaw a panagserbi ken Jehova, nabannoganak, pudno dayta. Ngem maragragsakanak, ken agyamyamanak ken Jehova iti panangtedna kaniak ti rag-o nga awan asinoman a makaagaw.”

“Agingga iti Ungto ti Daga”

Dagidiay adda iti naragsak a nasion ti Dios ipakpakitadat’ umas-asping a regta sadinoman ti yanda, uray “agingga iti ungto ti daga.” (Aramid 1:8) Mammano a lugar ti naung-ungto ngem ti umamianan a Greenland. Kaskasdi, uray idiay, 320 kilometro iti amianan ti Arctic Circle, adda ti bassit a kongregasion ti Ilulissat, a buklen ti 19 a tattao. Ikaskasabada ti isu met laeng a naimbag a damag kas iti dayta pagassawaan nga Italiano, ket naragsakanda idi napan a tawen a makakita ti pito a taga Greenland a nabautisaran kas simbolo ti dedikasionda ken Jehova.

Adu ribo a milia manipud Greenland, idiay subtropikal nga isla ti Mauritius idiay Indian Ocean, naaddaan ni Anjinee ti isu met laeng a rag-o. Idi damo medio narigat dagiti bambanag para ken Anjinee. Idiay Mauritius ti itatabuno kadagiti Nakristianuan a gimgimong ken ti panangaskasaba a publiko maipapan ti Dios ket saanda a mamatmatmatan kas maikari nga aramid para iti agwaywayas a balasang nga addaan Hindu Indian a namunganayan. Ngem nagibtur ni Anjinee. Itan, siam a tawen kalpasan ti damo a panangrugina ti Nakristianuan a kurso, dadduma kadagiti kakabagianna makipagad-adalda metten ti Biblia.

Mainaig ken Anjinee rebbeng a madakamat ni Emilio, idiay sabali a bangir ti lubong, sadi Honduras. Nangngegan ni Emilio dagiti katrabahuanna a pagsasaritaanda ti Biblia idiay pagtrabahuanda ket indawatna nga isut’ mairaman. Isut’ di makabasa ngem nagimdeng a siraragsak no maibasbasa dagiti teksto ti Biblia. Idi a simmalputen ti Nakristianuan a kinapudno iti pusona, inibbatanen ni Emilio ti imoral nga estilo ti panagbiagna ket insardengnan ti sobra a panaginumna. Sinursuruan dagiti Saksi ni Jehova ni Emilio nga agbasa ken agsurat, ket itan isut’ maysan a ministro iti naragsak a nasion ti Dios.

Rinibo a milia iti amianan a laud ti Honduras, maysa nga ina nga Eskimo idiay Alaska naammuannat’ isu met laeng a Nakristianuan a kinapudno. Daytoy a babai aggigian iti naiputputong unay a purok, ket ti kakaisuna a pannakisaritana kadagiti Saksi ni Jehova ket babaen ti koreo. Gapuna isut’ nakipagadal babaen iti koreo, agsaludsod babaen iti koreo, ket itan sireregtan a mangiranranud ti naammuanna kadagiti kaarrubana. Dagiti pangarigan kas kadagitoy mabalinda a mamultiplikar iti ngangngani awan inggana. Iti aglawlaw ti globo, dagiti naemma ti panagpuspusona um-umayda nga “agserbi a sirarag-o ken Jehova.”​—Salmo 100:2.

“Agayan-ayatkayo iti Maysa ken Maysa”

Maysa a banag a mangatrakar amin kadagitoy isu ti ayat nga adda iti naragsak a nasion ti Dios. Kuna ni Jesus: “Gapu itoy mailasindanto a dakayo ti adalak, no adda ayatyo iti maysa ken maysa.” (Juan 13:35) Makitkita ti Nakristianuan nga ayat iti inaldaw-aldaw a panagbiag dagitoy pudpudno a Kristiano, ken nangnangruna no kadagiti panawen ti didigra.

Iti maysa a daga idiay Africa a ti trabaho dagiti Saksi ni Jehova, ket daksanggasat, a naiparit, adda nakaro a tikag. Pinullo a ribo a tattao ti natay, ket intero a pangpangen dagiti baka ti napasag. Kasano a nakalasat dagiti Saksi? Babaen iti pannangan kadagiti ramut dagiti mulmula ken nailuto a bugas ti abokado! Ngem ti rigatda nakaskasdaaw a limmag-an idi, babaen tulong ti Dios, dagiti Saksi iti dadduma a dagdaga di ninamnama a nakaaladat’ pammalubos a mangipatulod ti 25 toneladas a maitulong a tartaraon. Wen, agpapan pay ti pannakaiparit, dagitoy a tulong naipaayanda ti guardia militar tapno maipasiguro ti natalged a pannakaisangpetda!

Pudno unay, naragsakan unay dagitoy Saksi nga Africano nga immawat iti daytoy pammaneknek ti ayat dagiti kakabsatda bayat a laklak-amenda ti kaitungpalan dagiti sasao ni Isaias: “Adtoy! Ti ima ni Jehova saan a napaababa tapno dina mabalin ti mangisalakan, ti lapayagna saan met a nabannog tapno dina mabalin ti dumngeg.”​—Isaias 59:1.

Ti Natalna nga Ili

Dagiti naemmat’ panagpuspusona maatrakarda met iti naragsak a nasion ti Dios gapu ta dagiti miembrona pinanawandan ti mannakigubat a wagas daytoy a lubong ket ‘pinandaydan dagiti kampilanda a nagbalin a dingding ti ar-arado.’ (Isaias 2:4) Idiay El Salvador, ti balay ti maysa a lalaki a dati a militar ket napunno kadagiti rekuerdos iti karera militarna. Ngem idi nangrugi nga agadal ti Biblia a kadua dagiti Saksi ni Jehova, napatanorna dagiti natalna nga intereses. Idi agangay, dinalusannan ti balayna kadagiti isuamin a mainaig iti gubat ket sireregtan nga innalana ti trabaho a panangaskasaba.

Idi dagiti puersa a kontra ti gobierno naagawda iti purokda, isut’ naala kas balud​—kaawatan adda nakaitudo kenkuana nga isut’ dati nga adda iti militar. Inlawlawagna, nupay kasta, nga isut’ saanen a soldado no di ket maysan kadagiti Saksi ni Jehova. Dagiti subersibo ti nangakusar kenkuana nga addaan kadagiti armas idiay balayda, ngem ti panangrikisa awan impakitana a kasta. Daydiay pangulo dagiti subersibo itan ti nagimtuod kadagiti kakaaruba maipapan kenkuana. Ti gagangay a komento ket: “Isu lat’ agpagnapagna kadagiti lansangan a mangikaskasaba ti Biblia iti inaldaw-aldaw.” Isut’ imbulosda. Awan duadua, ti regtana nagserbi a nangispal ti biagna.

Ti report manipud maysa a pagilian ti Africa insalaysaynat’ maipapan ti dua a soldado a nakipagadal ti Biblia kadagiti Saksi ni Jehova. Ti maysa ket nagserbi iti buyot ti gobierno, daydiay maysa nakidangdangadang a kadua dagiti rebelde. Iti agangay, naikeddeng dagiti dua a “pandayen dagiti kamkampilanda a pagbalinen a dingding ti arado” ken umikkatdan iti militaria. Idi timmabunoda iti Nakristianuan a panaggigimong iti umuna a gundaway, daydiay kontra ti gobierno a soldado nagsaludsod iti daydiay maysa: “Aniat’ ar-aramidem ditoy?” Insungbatna: “Ket sika, ania met ti ar-aramidem ditoy?” “Kalpasanna,” impatingga a kinuna ti report, “naginnarakupda, nga agtedtedted pay dagiti lua ti ragsakda agsipud ta makapagkuyogdan a sitatalna.” Agpadpada a dagitoy dati a tattao a militar awan duadua a nagkararagda iti Dios: “Ispalennak iti pannakabasol ti panangpapatay, O Dios, sika a Dios ti pannakaisalakanko, ket ti dilak ikantananto a napigsa ti kinalintegmo.”​—Salmo 51:14.

“Nakitam ti Leddaangko”

“Agragsakak ken agragrag-oakto ita kinamanagayatmo, ta nakitam ti leddaangko; naammuam toy kararuak kadagiti panagsikor.” (Salmo 31:7) Kastat’ inkararag ti salmista, ket adu itatta ti agragsak gaput’ tulong ti Sao ti Dios tapno maparmekda dagiti panagleddaangda. Idiay Francia maysa kadagiti Saksi ni Jehova ti mangidadaulo ti panagadal iti maysa a babai nga addaan schizophrenia (panagmauyong). Daytoy a babai nabayagen a maad-addaan ti sikiatriko a pannakaagas, ngem di nakatulong daytoy. Iti lawas a rinugianna ti pannakipagadalna, insaludsod ti sikiatrista: “Talaga kadi a maaw-awatam ti isalsalaysay daytoy a babai kenka manipud iti Biblia?” Gapuna iti sumaganad a lawas, napan ti Saksi idiay opisinana ket inyadalanna ti Biblia daydiay babai iti imatang ti sikiatrista.

Kalpasan ti panagadal, kuna ti sikiatrista iti Saksi: “Kadagiti adu a tawtawen addaanak ti interes kadagiti relihion dagiti pasientek, ngem nadlawko nga awan ti pudpudno a tulong a naipapaay ti aniaman a relihion. Ngem, iti kasoyo, naigiddiat dagiti bambanag. Ni Mrs. P​— ti um-umay a mamindua kada lawas nga agpakonsultar, ket baybayadannak para iti dayta. Ngem, babaen iti panangiyadalyo ti Biblia ken naimbag a pammagbagayo, nasaysayaat a trabaho ti maar-aramidanyo nga awan pay bayad. Isut’ rumangrang-ay. Itultuloyyo dayta, ket ipasigurok kadakayo ti naan-anay a pannakitunosko no kasapulanyonto dayta.”

Kuna ti Biblia: “Bendito ti umili a makaammo iti nakaay-ayo a kanta. Magnada, O Jehova, iti silnag ta langam. Ita naganmo agragsakda nga agmalmalem.” (Salmo 89:15, 16) Tunggal maysa kadagiti Saksi ni Jehova ammoda a pudno daytoy a salmo. Manipud ngiwatda pumigpigsa ti sangalubongan a kanta ti panagrag-o a pakaidayawan ni Jehova. Umadu nga umadu dagiti rumrumuar kadagiti nasnasion a mangidaydayaw ti Dios a kaduada. Apay a dikay makitimpuyog kadakuada ken lak-amen a mismo dayta a ragsak?