Rumbeng Kadi a Napudnoka iti Amin a Gundaway?

NAPUDNO ti amin a tattao no dadduma; nalabit adu met ti napudno iti kaaduan a gundaway. Ngem mano ti am-ammom a mangikagkagumaan nga agbalin a napudno iti amin a gundaway?

Adu itan ti saan a napudno iti nagduduma a benneg ti biag. Nupay kasta, pagaammotayo ti panangmatmat ti Dios iti panagbalin a napudno. Kas pagarigan, pamiliar ti kaaduan a tattao kadagiti sasao iti maikawalo iti Sangapulo a Bilin: “Dika agtakaw.” (Exodo 20:15) Ngem adu ti agkuna nga adda dagiti kasasaad a nainkalintegan ti panagtakaw wenno ti dadduma a kita ti panagulbod. Usigentayo ti tallo a pagarigan ti panagtakaw nga ibilang ti kaaduan a nainkalintegan.

Nainkalintegan Kadi ti Agtakaw Gapu iti Kinapanglaw?

Naminsan, kinuna ti maysa a mabigbigbig nga agturay a Romano: “Ti kinapanglaw ti ramut ti krimen.” Mabalin a marikna ti napanglaw a nainkalintegan ti panagtakawna. Mabalin nga umanamong pay dagiti makakitkita. Ngem ania ti panangmatmat ni Jesus iti dayta nga isyu? Maseknan unay ni Jesus kadagiti agkasapulan. “Simnek ti asina kadakuada.” (Mateo 9:36) Ngem aniaman ti kasasaad, dina pulos kinanunongan ti panagtakaw. Ania ngarud ti rumbeng nga aramiden ti napanglaw?

Naasi ti Dios kadagidiay mangikagkagumaan nga agtulnog kenkuana, ken bendisionanna dagiti panagreggetda a manggun-od iti kasapulanda. (Salmo 37:25) Inkari ti Biblia: “Saanto a pagbisinen ni Jehova ti kararua daydiay nalinteg, ngem ti panaggartem dagidiay nadangkes iwalinnanto.” (Proverbio 10:3) Makapagtalek kadi ti maysa a napanglaw iti dayta a kari? Kombinsido iti dayta ni Victorine.

Narigat ti kasasaad ni Victorine gapu ta balo ken lima ti ages-eskuela nga annakna. Agnanaed iti napanglaw a pagilian a limitado ti pinansial a tulong ti gobierno. Iti inaldaw, adu ti gundaway ni Victorine nga agtakaw gapu ta agmalmalem nga adda iti ruar. Ngem imbes nga agtakaw, ikagkagumaanna nga iyan-anay ti masapulanna, kas maysa a mapagpiaran nga aglaklako iti lansangan. Apay a nagtalinaed a napudno wenno mapagpiaran?

“Umuna, mamatiak a napudno ti Dios ken agbalin met a napudno kaniak no tuladek ti ulidanna. Maikadua, nasken a makita dagiti annakko a mapagpiaranak tapno masursuroda ti agbalin a mapagpiaran.”

Ania ti nagunggonana? “Addaankami iti taraon, kawes, ken pagtaengan. Adda dagiti gundaway a kasapulak ti agkiddaw ti tulong kadagiti gagayyemko, kas iti pagbayadko iti di ninamnama a panagpaagas. Ngem kanayon a maipaay ti kasapulak. Apay? Agsipud ta ammo dagiti gagayyemko nga ibagbagak ti pudno a kasasaadko ken diak agkidkiddaw iti ad-adu ngem iti kasapulak.

“Dumakdakkel a napudno dagiti annakko. Naminsan, nakita ti kaarrubami ti sumagmamano a sinsilio iti lamisaanmi ket dinamagna no diak madanagan nga alaen dagiti annakko dagita. Dina patien idi kinunak a di pulos aramiden dayta dagiti annakko. Napanunotna a suboken dagiti annakko. Iti maysa a lugar iti balaymi a nalaka a makita dagiti ubbing, sililimed a nangibati iti dua a sinsilio a franc a sagsasangagasut. Idi nagsubli iti sumaganad nga aldaw, nasdaaw a nakakita nga adda pay laeng sadiay dagiti sinsilio. Nasaysayaat ti addaan kadagiti mapagpiaran nga annak ngem iti adu a material a bambanag.”

“Ar-aramiden Met Dayta ti Amin”

Nasaknap ti panagtakaw kadagiti pagtrabahuan. Kas resulta, adu ti agkuna, ‘Ar-aramiden met dayta ti amin, isu nga apay koma a diak aramiden?’ Iti kasumbangirna, kuna ti Biblia: “Dika sumurot iti bunggoy maipaay kadagiti dakes a panggep.” (Exodo 23:2) Impangag ni Victoire dayta a balakad. Adda kadi nagimbaganna?

Idi agtawen iti 19 ni Victoire, nagtrabaho iti maysa a planta a pagprosesuan iti lana ti palma. Di nagbayag, naammuanna nga 40 a babbai nga agtartrabaho sadiay ti mangus-usar iti basketda a mangipuslit kadagiti bunga ti palma. Tunggal ngudo ti lawas, ilakoda dagiti bunga iti kantidad a katupag ti tallo agingga iti uppat nga aldaw a sueldo. Kinuna ni Victoire: “Talaga nga ar-aramiden dayta ti amin. Namnamaenda a tuladek ida, ngem diak ida tinulad, nga imbagak a paset ti biagko ti kinamapagpiaran. Inuy-uyawdak, a kinunada a maikapkapisak.

“Maysa nga aldaw bayat ti panagpilami a rummuar iti planta, kellaat a simmangpet ti manedyer. Sinukimatna ti amin a basket ket nakitana nga adda bunga ti palma iti amin a basket malaksid iti basketko. Dagus a pannakasesante wenno panagtrabaho iti dua a lawas nga awan sueldo ti dusa kadagidiay amin a nasukalan. Bayat dayta a dua a lawas, napaneknekan dagiti babbai a saan a siak ti naikapis.”

“Kukuak ta Nasarakak”

Ania ti mariknam no makasarakka iti maysa a napateg a banag a napukaw ti sabali? Para iti adu, dagus a mariknada a kukuadan dayta, ket didan mapanunot nga isubli. Adda kapanunotanda a “Kukuak ta Nasarakak.” Dadduma ti mangibaga nga awan ti basolda. Ikalinteganda a ti makinkukua sigurado nga imbilangnan dayta kas pukaw. Kuna ti dadduma a saanda a pagrebbengan a sapulen ti makinkukua iti dayta, banag a mabalin a narigat nga aramiden.

Ania ti panangmatmat ti Dios iti dayta? Ipakita ti Deuteronomio 22:1-3 a ti nakasarak iti napukaw a banag saanna a tagikuaen lattan dayta no di ket idulinna sa ‘itedna dayta no umay tuntonen ti akinkukua.’ (Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) No ti nakasarak saanna nga ipakaammo ti nasarakanna, mabalin a maakusar iti panagtakaw. (Exodo 22:9) Agaplikar met kadi dayta iti kaaldawantayo? Kasta ti panangmatmat ni Christine.

Ni Christine ti direktor iti maysa a pribado nga eskuelaan. Maysa a Mierkoles, innalana ti makabulan a sueldona. Kas iti ugali dagiti umili iti West Africa, binalkutna dagiti kuarta sa inkabilna iti bagna. Kalpasanna, naglugan iti pampasahero a motor a napan nakigimong. Idi dimsaagen, nagsukain iti bagna tapno makaala iti sinsilio a pagpletena. Gapu ta nasipnget, saanna a nadlaw a naregreg ti nabalkut a kuarta.

Kalpasan ti sumagmamano a minuto, nagna iti dayta a kalye ti agtawen iti 19 nga estranghero a managan Blaise. Adda kinatulagna a gayyem nga agkitada iti gimong, a dayta met la a gimong ti tabunuan ni Christine. Nakita ni Blaise ti nabalkut a kuarta ket imbulsana dayta. Iti ngudo ti gimong, impakaammona iti gayyemna nga adda napidutna a banag iti ruar ket asinoman nga adda napukawna mabalinna a teleponuan ni Blaise ken ibagana no ania ti napukawna.

Idi nakaawiden ni Christine iti dayta a rabii, naklaat idi naammuanna a napukaw ti makabulan a sueldona. Kalpasan ti makalawas, idi nadakamatna dayta iti gayyemna a ni Josephine, kinuna ni Josephine nga adda banag a nasarakan ti maysa a bisita a nakigimong idi napalabas. Tineleponuan ni Christine ni Blaise ket espesipiko a dinakamatna dagiti denominasion ti napukawna a kuarta. Napalalo ti ragsak ni Christine idi insubli ni Blaise ti kuarta. Ania met ti rikna ni Blaise? Makalawas nga indulinna ti kuarta, ngem kinunana, “Naragragsakak idi insublik ti kuarta ngem idi iduldulinko dayta.”

No Apay nga Ikagkagumaanda ti Agbalin a Napudno iti Amin a Gundaway

Agnanaed da Victorine, Victoire, ken Blaise iti nagduduma a lugar ken saanda nga agaammo. Ngem adda nagpapadaanda. Aminda ket Saksi ni Jehova, nga agbibiag a napudno kas ipapaalagad ti Biblia. Ur-urayenda ti kaitungpalan ti kari ti Dios a baro a lubong. “Adda baro a langlangit ken baro a daga nga ur-urayentayo sigun iti karina, ket kadagitoy agtaeng ti kinalinteg.” Nalinteg ken napudno ti amin a tattao nga agnaedto iti dayta.​—2 Pedro 3:13.

Saan a namnamaen ni Victorine a sumayaat ti pinansial a kasasaadna agingga a saan a balbaliwan ti Dios ti bambanag. Nupay kasta, nabaknang ni Victorine iti naespirituan, banag a di magatang ti kuarta. Napudno ken nasingpet dagiti annakna. Tunggal Domingo, maragragsakanda no isaritada kadagiti kaarrubada ti kinaimbag ti Dios ken no ilawlawagda no kasano a pennekenna dagidiay “amin nga umawag kenkuana iti kinapudno” ken “saluadanna amin dagidiay mangay-ayat kenkuana.”​—Salmo 145:7, 18, 20.

Idi agangay, immikkat ni Victoire iti planta a pagprosesuan iti lana ti palma. Nangirugi iti bukodna a negosio a panaglako iti garri (babassit a nagtutukel a makan a naaramid iti kahoy). Gapu iti kinamapagpiaranna, adu ti gumatang iti lakona. Kinapudnona, kinissayanna ti tiempona iti tiendaan tapno ad-adu ti tiempona a mangikasaba iti namnama a biag iti lubong nga awanton ti naulbod. Idi agangay, nakiasawa, ket agserserbida itan ken lakayna kas amin-tiempo a ministro.

Napukaw ni Christine ti kuartana iti sango ti Kingdom Hall dagiti Saksi ni Jehova. Manmano ti am-ammo ni Blaise kadagiti nakigimong, ngem ammona a kakabsatna ida iti pammati, a mangikagkagumaan nga agbalin a napudno iti amin a gundaway.

Mano ti am-ammom a mangikagkagumaan nga agbalin a napudno iti amin a gundaway? Panunotem laengen ti kasasaad no adda makaduam a 50, 100, wenno 200 a napudno a tattao. Kadagiti Kingdom Hall, kasta ti kasasaad a tagtagiragsaken dagiti Saksi ni Jehova. Apay a dimo padasen ti mapan sadiay ket makiam-ammoka kadakuada?

[Blurb iti panid 12]

“Nasaysayaat ti addaan kadagiti mapagpiaran nga annak ngem iti adu a material a bambanag.”​—VICTORINE

[Kahon iti panid 14]

Ikalintegan Kadi ti Proverbio 6:30 ti Panagtakaw?

Kuna ti Proverbio 6:30: “Dagiti tattao saanda nga umsien ti mannanakaw gapu laeng ta agtakaw tapno pennekenna ti kararuana no isu mabisin.” Ikalintegan kadi dayta a teksto ti panagtakaw? Saan. Ipakita ti konteksto a ti mannanakaw ket manungsungbat latta iti Dios gapu iti biddutna. Kuna ti sumaganad a bersikulo: “Ngem, no masukalan, subadannanto dayta iti mamimpito ti kaaduna; itednanto amin dagiti sanikua iti balayna.” (Proverbio 6:31) Masapul nga agbayad latta daydiay nagtakaw gapu iti bisin, nupay ti panagtakawna ket saan a kas kadagsen ti basol ti nagtakaw gapu iti kinaagum wenno gapu iti panggep a mangdangran. Dagidiay agtarigagay a manggun-od iti anamong ti Dios dida koma agtakaw aniaman ti kasasaadda.