‘Ni Jesus ti Ulo’

Ania ngata ti mapasamak kadagiti kakabsat ita ta awanen dagiti misionero? Agpayso ngata a ‘maawananda iti ulo’ kas iti kinuna ni Inspektor Colón? Saan, ta ni Jesus “ti ulo ti bagi, ti kongregasion.” (Col. 1:18) Gapuna, saan a ‘naawanan iti ulo’ ti ili ni Jehova iti Dominican Republic, no di ket nagtultuloy a tinulongan ida ni Jehova ken ti organisasionna.

Ni Donald Nowills ti natudingan a mangaywan iti trabaho ti sangay kalpasan a naideporta dagiti misionero. Agtawen laeng idi iti 20 ken uppat a tawen pay laeng a nabautisaran. Nupay nagserbi idin kas manangaywan iti sirkito iti sumagmamano a bulan, kabbaro kenkuana ti trabaho iti sangay. Simple ken bassit ti opisina ni Brother Nowills iti balayna, a naaramid iti kayo ken galba, daga ti suelona, ken adda dayta iti Gualey, maysa a delikado a paset ti Ciudad Trujillo. Ni Félix Marte ti timmulong kenkuana a nangaramid kadagiti kopia ti Pagwanawanan para iti intero a pagilian.

Ni Mary Glass, nga asawa ni Enrique a nakabalud iti daydi a tiempo, ti tumultulong pay ken ni Brother Nowills. “Pumanawak iti pagtrabahuak iti alas singko ti malem,” kinunana, “sa mapanak iti opisina ni Brother Nowills tapno imakiniliak ti Pagwanawanan kadagiti stencil ti mimeograph. Kalpasanna, agaramid ni Brother Nowills iti adu a kopia dagita babaen ti mimeograph machine. Maysa a sister nga aw-awaganda iti ‘anghel’ a taga-Santiago ti mangikabil kadagiti nai-mimeograph a magasin iti awan nagyanna a dakkel a lata ti manteka. Abbonganna iti lupot dagiti magasin sana parabawan kadagiti kamoteng kahoy, patatas, wenno aba. Abbonganna dayta iti sako. Kalpasanna, agsakay iti pangpasahero a lugan a mapan iti makin-amianan a paset ti pagilian ken mangibati iti saggaysa a kopia iti kada kongregasion. Agsisinnublat dagiti pamilia a mangbulod iti dayta tapno pagadalanda.”

“Masapul idi a nakaan-annadkami,” innayon pay ni Mary, “ta adda laeng kadagiti kalsada dagiti imbaon ti gobierno a mangtakuat iti pakayim-imprentaan ti Pagwanawanan. Ngem dida pulos nabirokan dayta. Kanayon a sinalaknibannakami ni Jehova.”

“Naannad a kas Kadagiti Serpiente ket Kaskasdi a Nasingpet a kas Kadagiti Kalapati”

Napateg nga agtultuloy a makaawat iti naespirituan a taraon dagiti nasungdo nga adipen ni Jehova bayat ti pannakaiparit, ngem nakapegpeggad daydi a tiempo para kadagiti pudno nga agdaydayaw. Adu a kakabsat ti naar-aresto ken naibalbalud kadagidi a tiempo.

“Idi naammuak ti kinapudno idi 1953,” kuna ni Juanita Borges, “ammok a kas maysa kadagiti Saksi ni Jehova, addanto met tiempo a maarestoak. Ket kasta a talaga ti napasamak. Idi binisitak ni Sister Eneida Suárez idi Nobiembre 1958, immay ti secret agent a polis ket inakusarannakami nga aggimgimongkami kano. Nasentensiaankami a maibalud iti tallo a bulan, ken nagmultakami iti sag-100 a pisos, a kaibatogan idi ti 100 a doliar (U.S.).”

Inaramid ti gobierno ti amin a kabaelanna a mangpasardeng iti panaggigimong dagiti Saksi, ngem di impalubos dagiti kakabsat a mapasamak dayta. Nupay kasta, masapul a ‘naannadda a kas kadagiti serpiente ket kaskasdi a nasingpet a kas kadagiti kalapati.’ (Mat. 10:16) Malagip ni Andrea Almánzar: “No inkami makigimong, masapul a saankami nga aggigiddan a sumangpet. Masansan idi nga adalemen ti rabii no makaawidkami gapu ta saan nga aggigiddan ti ipapanawmi tapno didakam pagsuspetsaan.”

Nayanak ni Jeremías Glass idi adda iti pagbaludan ni León Glass a tatangna. Pito laeng ti tawenna idi agbalin nga agibumbunannag idi 1957. Malagipna dagiti gimong a sililimed a naangay iti balayda ken ti kinaannadda tapno dida matiliwan. “Amin nga agatender ket maikkan idi iti bassit a papel nga adda numerona tapno ammoda no kaanoda a rummuar,” kinuna ni Jeremías. “No malpasen ti gimong, ibaonnak ni Tatang iti ridaw tapno kitaek dagiti numero dagiti papel sa urnosek a sagdudua dagiti pumanaw ken ibagak a masapul nga agduma ti pagnaanda.”

Nagan-annadda pay a nangpili iti oras dagiti gimong tapno saanda a matiliw. Kas pagarigan, naammuan ni Mercedes García ti kinapudno babaen ken ni angkelna a Pablo González. Agtawen laeng iti pito idi natay ni nanangna bayat a nakabalud ni tatangna. Naulilada a sangapulo nga agkakabsat. Agtawen iti siam ni Mercedes idi nabautisaran idi 1959. Tapno saanda a matiliwan, inangay dagiti kakabsat ti palawag ti bautismo iti 3:30 ti parbangon iti balay ti maysa a kabsat. Naangay ti bautismo iti Ozama River, nga agayus nga agturong iti kabesera. Kuna ni Mercedes, “Kaririing pay laeng dagiti kakaarrubami idi agawidkami iti 5:30.”